Polityka edukacyjna Polski – cz. 8

http://www.polska-jutra.eu/polityka-edukacyjna-polski-cz-8/

Stara a nowa edukacja.

Aby lepiej uzmysłowić Ci, Drogi Czytelniku, różnicę pomiędzy „starą” edukacją, czyli tą dotychczasową, która się już przeżyła, a nową edukacją przyszłości na miarę XXI wieku, realizującą to, co opisałem w poprzednich odcinkach, zestawiłem następującą tabelę:

 

Stara edukacja

Nowa edukacja

Szkoła ma tworzyć najlepsze warunki przekazywania wiedzy teoretycznej, bo metodą tu jest przekazywanie wiedzy Szkoła odzwierciedla prawdziwe życie, tworząc warunki do uczenia się praktycznego, wiedza jest dostępna, a szkoła stawia zadania, które wymagają użycia wiedzy.
Szkoła daje „po łapach” za błędy. Każdy błąd “ciągnie” się za uczniem przez wiele miesięcy. Jest możliwość bezpiecznego popełniania błędów i zachęta do odważnego eksperymentowania, a błędy są wliczone. Liczy się efekt końcowy.
Szkoła przekazuje wiedzę, która utrwalana jest w domach poprzez powtarzanie i ćwiczenia; dominuje nauka pamięciowa, wkuwanie faktów, nazw, nazwisk, dat. Wiedza zdobywana jest samodzielnie na potrzeby projektów, rozwiązywania zadań i problemów, a w szkole porządkuje się ją i uczy wykorzystywać; szkoła uczy przede wszystkim myślenia i rozumienia procesów.
Nauczanie odbywa się w dużych grupach, gdzie część się nudzi, a część nie nadąża Uczenie się jest procesem indywidualnym i odbywa się na zasadzie indywidualnego podejścia, poprzez zadania indywidualne i pracę w małych zespołach projektowych.
Nauczanie odbywa się w klasach tworzonych sztywno według podziału wiekowego, a praca odbywa się w ramach klasy. Nauczanie odbywa się w spontanicznie dobranych zespołach projektowych, składających się z uczniów różnych klas, jedynym warunkiem jest posiadanie podstaw wiedzy.
Władze precyzują, czego mają uczyć nauczyciele, program jest narzucany odgórnie, metodyka też. Wspólnota szkolna (nauczyciele, rodzice, sponsorzy, może absolwenci) precyzuje, jak nauczyciele mają prowadzić uczniów w rozwoju, w jakich ramach merytorycznych i metodycznych.
Rolą nauczycieli jest przekazywanie wiedzy, co widoczne jest w formie prowadzenia lekcji ex catedra. Rolą nauczycieli jest koordynowanie i inspirowanie indywidualnych i zespołowych procesów uczenia się, motywowanie, pobudzanie do myślenia i stawianie pytań.
Rolą ucznia jest przyswajanie z góry określonych pakietów wiedzy. Rolą ucznia jest wyszukiwanie wiedzy potrzebnej do wykorzystania w ramach projektów, do rozwiązania zadań i opracowania problemu.
Rolą ucznia jest przyswajanie wyznaczonej wiedzy. Rolą ucznia jest rozwijanie zdolności i talentów oraz tworzenie nowych rozwiązań.
Nagradzane są posłuszeństwo, dyscyplina i zgadywanie, co ma na myśli nauczyciel. Nagradzane są kreatywność, innowacje, osiągnięcia naukowe i praktyczne.
Celem nauki jest zaliczenie. Celem jest znajdowanie własnej ścieżki rozwoju.
Pakiety wiedzy są dla wszystkich jednakowe. Nie ma pojęcia “pakietów wiedzy”. Wiedzę bez ograniczeń zdobywa uczeń w ramach indywidualnego rozwoju i potrzeb wynikających z projektów, zadań.
Rytm i harmonogram dyktowane są przez nauczyciela. Uczeń samodzielnie decyduje o tempie i rytmie uczenia się.
Szkoła uczy osoby w określonym wieku. Szkoła uczy przez całe życie.
Uczeń ma dostęp do wyznaczonych nauczycieli. Uczeń ma dostęp do osób doświadczonych w dziedzinie.
Szkoła uczy bierności, niewychylania się, przytakiwania. Szkoła uczy pozytywnego krytycyzmu, dyskusji, aktywności.
Szkoła to wyścig o oceny, “wyścig szczurów”. Szkoła uczy pracy zespołowej, wartości, zdrowej i życzliwej konkurencji.
Na koniec semestru oblicza się średnią ze stopni. Na koniec semestru uczeń decyduje, czy chce mieć lepszą ocenę i uzgadnia formę “poprawy” z nauczycielem.
Szkoła nie partycypuje w życiu lokalnym czy biznesowym. Szkoła proponuje projekty w łączności z lokalną społecznością i biznesem.
Uczeń/student ma niewiele do gadania. Uczniowie, studenci, nauczyciele i rodzice uzgadniają sprawy.
Uczeń jest maszyną do wkuwania. Uczeń jest poszukiwaczem i odkrywcą.
Szkoła jest tworzona odgórnie, przez organy administracyjne. Szkoła jest tworzona oddolnie, przez rodziców, nauczycieli, lokalną społeczność.
Nauczyciel jest autorytetem formalnym i władcą Nauczyciel jest przyjacielem i pomocnym opiekunem

Ta tabela pokazuje przepaść pomiędzy tym, co mamy – przestarzałym, scentralizowanym, skostniałym systemem wtłaczania wiedzy pamięciowej – a tym, co powinniśmy mieć w edukacji. Potrzebna jest swoista rewolucja w edukacji – zmiana zasad, zmiana kadry, zmiana metod i treści. Czas rozpocząć tę wielką zmianę.

O autorze: JAM