Papugoryba

Kategoria: Ciekawostki, Polecane
Autor:
sigma
, 5 marca 2013

Bonaire 2008, 9-17-8Jeżeli komuś się wydaje, że plaże tropikalne, pełne śnieżnobiałego piaseczku powstały same ze siebie, to się myli. Zawdzięczamy je opisanej poniżej rybie.

Pamiętam tę chwilę na samotnej rafie, kiedy poprzez dźwięk uchodzących bąbelków z aparatu oddechowego po raz pierwszy usłyszałam zdecydowane chrupnięcie. Jedno, drugie. Skierowałam się w stronę dźwięku, co nie było proste, bo w wodzie dźwięk rozchodzi się myląco i zobaczyłam prawie półmetrową papugorybę, która spokojnie odgryzła kawałek korala, połknęła go i machając płetwami, jak skrzydełkami, oddaliła się bez pośpiechu.

Papugoryba porusza się w wodzie machając leniwie płetwami piersiowymi, jakby fruwała. Z rzadka, dla przyśpieszenia używa płetwy ogonowej.

Pokarm papugoryb stanowią glony i polipy koralowców. Żyjące koralowe polipy zawierają glony znane jako zooksantelle, które stanowią przedmiot pożądania papugoryb. Po odgryzieniu kawałka korala i zmieleniu go w tylnej części gardła, piasek koralowy jest usuwany.

Kawałki koralowców pokrytych glonami papugoryba odgryza zespolonymi zębami umieszczonymi w pysku, przypominającym papuzi dziób. Następnie mieli kawałki pokarmu za pomocą przekształconych w dodatkowe szczęki gardłowe kości przełyku. Oddzielony od glonów i pokruszony koral jest usuwany przez skrzela. To częsty widok, jak chmura bialutkiego piaseczku wysypuje się ze skrzeli papugoryby. Śnieżnobiałe plaże są efektem pracy papugoryb. Jedna potrafi wyprodukować rocznie 100 kilo piasku. Wszystkie ich zęby rosną przez całe życie.

Aktywna jest w dzień, w nocy zaś śpi w jakiejś szczelinie koralowca uprzednio pokrywszy się jak piżamą wydzieliną ochronną wydobywającą się ze specjalnego gruczołu usytuowanego na głowie, która to wydzielina zniechęca drapieżniki takie jak murena, do jej spożycia. Podobno wydzielina ta nie smakuje drapieżnikom, albo też sprawia, że woń papugoryby jest niewyczuwalna. Murena jest stworzeniem nocnym, papugoryba dziennym, więc w dzień się nie spotykają.

Chociaż zasadniczo papugoryby są roślinożerne, jedzą też sporą ilość mikroorganizmów. Żywią się jednak głównie glonami, dzięki czemu chronią korale przed zarośnięciem

Problem płci papugoryb może doprowadzić ichtiologa do obłędu..

Niektóre papugoryby wylęgają się jako samiczki, po czym przekształcają się w samczyki. Inne rodzą się jako samczyki i nie zmieniają płci. Te ostatnie zresztą w najmniejszym stopniu zmieniają ubarwienie w ciągu swego życia. Jeszcze inne rodzą się jako samiczki i też nie zmieniają płci, szczególnie jeśli już są dojrzałe do reprodukcji. Są również przypadki, w których samiczki zamieniają się w samczyki jeszcze w fazie młodocianej.

Wśród papugoryb dominujące są duże supersamce, które zawłaszczają większość samiczek. Owe supersamce są to byłe samice, które najpierw się reprodukują, po czym, kiedy wyrosną do odpowiedniej wielkości, zmieniają się w supersamce.

Za to samce, które są nimi od początku do końca swego życia często tworzą pary tylko z jedną samicą.

W okresie młodocianym ubarwienie papugoryby jest nieciekawe: brązowawe, czy czerwonawe, szarawe, czy czarniawe, natomiast po zmianie płci zmieniają ubarwienie na jaskrawo zielone i błękitne z jaskrawymi plamami różu i żółci. Papuga przy nich to buractwo.

Niektóre młodociane osobniki potrafią zmieniać ubarwienie chwilowo, jak kameleon, by upodobnić się do innych gatunków.

Ogólną jednak zasadą jest to, że samce są bardziej jaskrawo ubarwione od samic.

Te wszystkie perypetie kolorystyczne i genderowe spowodowały, ze naukowcy przez lata każdą fazę życiorysu każdej papugoryby opisywali jako odmienny gatunek. Jednak po latach prób i błędów doszli do wniosku, że papugoryby występują w 83 odmianach.

Harem nadzorowany jest przez samczyka, bojowo broniącego swego stadka przed jakimkolwiek zagrożeniem. Papugoryby tworzą szkółki nawet do 40 osobników. Pasą się razem na płyciznach jak stado psychodelicznie kolorowych krów wygryzając glony z korali.. Dowodzi nimi dorosły samiec. Pilnuje on i broni swego terytorium, a już szczególnie zawzięcie przepędza inne samce.

Jeżeli jednak samczyk padnie, lub zostanie zjedzony, największa i najbardziej agresywna, dominująca samiczka zmienia się w ciągu kilku tygodni w samca, jednocześnie się przebarwiając i przejmuje harem.

Papugoryby rozmnażają się wypuszczając chmurę jajeczek do wody; zapłodnione jajeczka osadzają się na koralu, zanim się wylęgną. Osiągają dojrzałość płciową w trzecim roku życia i żyją około 10 lat.

Stworzonka, które towarzyszą papugorybie na zdjęciu to krewetki boksujące – zwane tak ze względu na ruchy szczypiec podczas odganiania przeciwników; inną ich nazwą jest krewetka koralowa prążkowana, bo całe ciało pokrywają naprzemienne biało-czerwone pasy. Bardzo patriotyczny skorupiak.

Jest to krewetka widywana we wszystkich wodach stref tropikalnych. Posiada bardzo długie białe wąsy najczęściej widywane pomiędzy skałkami gdyż jest ona bardzo nieśmiała i resztę ciała ukrywa. Machając nimi wabi ryby, bowiem należy do krewetek czyszczących ryby z pasożytów skórnych. Jest też padlinożercą. Może osiągać rozmiar 10 cm. Może być agresywna wobec mniejszych krewetek innych gatunków oraz może być niebezpieczna dla koralowców i ukwiałów przy braku wystarczającej ilości pożywienia. Jako hermafrodyty – każdy z osobników składających się na parę tych krewetek jest zdolny do rozmnażania – o ile oczywiście przypadną sobie wzajemnie do gustu.

Godzinny nur był zawsze gwałtowną przeprowadzką do innego, czarodziejskiego świata. Równie skuteczną, jak wpadnięcie do króliczej nory, przelezienie na drugą stronę lustra, czy wlezienie do starej szafy.

I w pełni zgadzam się z rakiem Sebastianem z „Little Mermaid”, kiedy śpiewał:

Under the sea

Under the sea

Darling it’s better

Down where it’s wetter

Take it from me

Up on the shore they work all day

Out in the sun they slave away

While we devotin’

Full time to floatin’

Under the sea

DSC07629

Tagi: , , ,

O autorze: sigma