Obchodzimy dzisiaj – 1 stycznia – uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki. Kościół nadał oficjalnie Maryi tytuł Matki Boga na Soborze w Efezie w 431 r. Był to owoc zakończenia sporu o dwoistą naturę Jezusa Chrystusa: boską i ludzką w jednej osobie, co skutkowało także dogmatem o Bożym Macierzyństwie Maryi i należnym jej tytule Theotokos (gr. Θεοτόκος) – Matka Boga. Wcześniej używano już tego tytułu, ale nie wszyscy się z tym zgadzali.
Tytułów, jakich używano w odniesieniu do Maryi, aby uznać i wywyższyć Jej rolę, było na przestrzeni wieków bardzo wiele: Matka Chrystusa, Matka Zbawiciela, Matka Mesjasza. Jedną z najbardziej znanych dzisiaj modlitw maryjnych wywyższających Maryję jest Litania Loretańska powstała w XII wieku, do której dopisywano z czasem kolejne tytuły i dzisiaj zawiera ich ponad pięćdziesiąt, na przykład: Święta Boża Rodzicielka, Matka Kościoła, Matka dziewicza, Przybytek Ducha Świętego, Arka przymierza, Brama niebieska, Królowa Aniołów, Królowa pokoju, Królowa Polski. Szeregu tytułów uznanych przez Kościół katolicki nie ma w Litanii Loretańskiej, na przykład: Orędowniczka, Pośredniczka, Pocieszycielka, Królowa nieba i ziemi.
Tylko część wszystkich tytułów odnosi się do Bożego Macierzyństwa Maryi. Mnogość tych tytułów i ich brzmienie są uzależnione także od języka i czasu, w jakim były wyrażane. Tytuły wyrażające w języku polskim Boże Macierzyństwo Maryi też mają swoją historię i specyfikę:
- Bogurodzica – najstarszy tytuł, użyty w najstarszej pieśni maryjnej,
- Bogarodzica – późniejszy wariant (Bogarodzico, Dziewico…) ,
- Boża Rodzicielka – stary uroczysty tytuł (Pod Twoją obronę uciekamy się…),
- Matka Boża – dominujący oficjalny tytuł do XV wieku i współcześnie,
- Matka Boska – tytuł dominujący w XIX wieku, ma charakter ludowy (Matka Boska Siewna,…) i dzisiaj najczęściej używany w odniesieniu do obrazów (Matka Boska Bolesna, Matka Boska Częstochowska,…),
- Dziewica, Panna – tytuły podkreślające dziewictwo w macierzyństwie Maryi (Najświętsza Maryja Panna, Panna nad pannami, Maryja zawsze Dziewica, …),
- Matuchna, Mateczka, Matusia – nieformalne tytuły nacechowane uczuciem i bliską relacją, stosowane dawniej i dzisiaj.
Chyba żaden z dziesiątek, może nawet setek tytułów nie wywyższa Maryi tak bardzo jak efeski Theotokos, czyli Matka Boga.
Wpis opublikowany 1.01.2017 r.
Constans, wielkie dzięki za to uzupełnienie przepięknym hymnem i wspaniałymi ikonami. Doskonały wybór! To jest wschodnia Bogurodzica, najstarszy znany nam hymn do Theotokos. Treść hymnu z roku ~250 AD jest zapisana w języku greckim:
Ὑπὸ τὴν σὴν εὐσπλαγχνίαν καταφεύγομεν Θεοτὸκε· τὰς ἡμῶν ἱκεσίας μὴ παρ-
ίδῃς ἐν περιστάσει ἀλλ᾽ ἐκ κινδύνου λύτρωσαι ἡμᾶς μόνη ἁγνὴ μόνη εὐλογημένη
Stary przekład na łacinę: :Sub tuum praesidium confugimus, :Sancta Dei Genitrix. :Nostras deprecationes ne despicias :in necessitatibus nostris,:sed a periculis cunctis:libera nos semper, :Virgo gloriosa et benedicta. Amen.
Tłumaczenie na język polski już wydaje się znajome :-)
Pod Twoją obronę uciekamy się, Święta Boża Rodzicielko, naszymi prośbami racz nie gardzić w potrzebach naszych, ale od wszelakich złych przygód racz nas zawsze wybawiać, Panno chwalebna i błogosławiona. Amen.
PS. Twoje imię – CONSTANS – też jest piękne, bo za wzór ma doskonałość. Maryja bywa nazywana Matką nienaruszoną, co znaczyło również niezachwianą, niezmienną, stałą. Niezmienność Boga oznacza Jego absolutną doskonałość.
W podziękowaniu jeszcze hymn do Matki Bożej w wykonaniu Divny Ljubojevic:
Poruszycielu,
Bardzo dziękuję za uzupełnienie o cenne informacje mojego muzycznego komentarza! :-) – tak, mój wybór był świadomy; wczoraj na Eucharystii co najmniej dwa jeśli nie trzy razy :D odmawialiśmy wraz z innymi wiernymi modlitwę POD TWOJĄ OBRONĘ więc nie mogło zabraknąć powiązanej z tą modlitwą ilustracji muzycznej.
Dziękuję :-)
Mam zamiar karmić się w tym roku pięknem muzyki i dźwięków dużo częściej niż w poprzednim.
I to współczesne śpiewanie jest też piękne:
(Piękna Pani – zespół TRIM)
https://www.youtube.com/watch?v=-eeL9zy79nQ
Noworoczna wizyta ks. prof. Tadeusza Guza w RM
Też zaproponuję (już piąty chyba raz tutaj :)))
tekst: https://pl.wikipedia.org/wiki/Agni_Parthene
tłumaczenie: http://www.liturgia.cerkiew.pl/pages/File/docs/mario.pdf
;p