J 3, 13-17 ściągnij plik MP3

14 września 2015 o 00:47

14 września 2014 o 23:24

https://youtu.be/7IqHHbq6JCk

**********

https://youtu.be/ycLq2hd0q7o

http://www.brewiarz.pl/czytelnia/swieci/09-14a.php3

*********

Albert urodził się w okolicach Vennes (Francja) ok. 1149 r. Pierwszą pewną datą z jego życia jest rok 1180, kiedy to został wybrany przeorem kanoników regularnych od św. Krzyża w Montara, w pobliżu Pavii. Odtąd jego życie obfitowało w zaszczytne nominacje i urzędy. W cztery lata potem został biskupem w Bobbio (1184), a w roku następnym w Vercelli (1185). Tą diecezją rządził gorliwie i mądrze przez 20 lat.
Równocześnie w tym samym czasie Albert spełniał ważne misje, zlecane mu przez Stolicę Apostolską. Klemens III powierzył mu pośredniczenie między Rzymem a cesarzem Fryderykiem Barbarossą. Ten sam papież zlecił mu podobne zadanie z następcą Fryderyka, Henrykiem IV. Jako wysłannik Innocentego III załagodził zatarg i doprowadził do pokoju pomiędzy miastami Parmą i Piacenzą, a potem pomiędzy Mediolanem a Pavią. W roku 1194 napisał konstytucje dla kanoników regularnych w Biella. Największe znaczenie dla diecezji Vercelli miał synod tam odbyty w roku 1191, na którym uchwalono ważne dekrety dotyczące karności kościelnej.
W 1204 r. wybrano go patriarchą Jerozolimy. Innocenty III wybór ten zatwierdził (1205) i rozesłał listy do duchowieństwa Ziemi Świętej z zawiadomieniem o tej nominacji. Z tej okazji papież wymienił wiele zalet i cnót Alberta, które go predestynowały na tak zaszczytne i odpowiedzialne stanowisko. Jednocześnie biskup Albert pełnił urząd legata Stolicy Apostolskiej w Ziemi Świętej. Rezydował w Akce.
Podejmował działalność na rzecz pokoju, doprowadził do zgody między królami Cypru i Jerozolimy, między królem Armenii a książętami Trypolisu, między templariuszami a królami Cypru i Armenii. Starał się ulżyć doli jeńców. Skodyfikował obyczaje mnichów z góry Karmel, dając podwaliny pod rozwój powstającego zakonu. W czasie procesji z okazji święta Podwyższenia Krzyża świętego, 14 września 1214 r., został zasztyletowany przez mnicha, którego złożył z urzędu. Odbiera cześć w diecezji Vercelli, w zakonach kanoników regularnych i karmelitów.

http://www.brewiarz.pl/czytelnia/swieci/09-14b.php3

*********

Prawodawca i treść Reguły karmelitańskiej
Jerzy Zieliński OCD

Prawodawca Reguły

Sposób, w jaki organizowali sobie życie łacińscy pustelnicy w pierwszym okresie pobytu na wzgórzach Karmelu pozostaje dla nas tajemnicą. Odsłania się ona dopiero wraz z wielkim wydarzeniem, które zacznie odtąd kształtować całą historię Zakonu karmelitańskiego.

Pustelnicy z Karmelu decydują się na utworzenie bardziej formalnej organizacji i proszą o nadanie im Reguły, tak zwanej formy życia (formula vitae). Trudno dociec głównego motywu, który zadecydował o tym, że zapragnęli oni rozpocząć życie wspólnotowe. Bez wątpienia jednak wpływ na taką decyzję miała polityczna sytuacja w Ziemi Świętej. Gromadzenie się we wspólnotę dawało większe poczucie bezpieczeństwa w razie zagrożenia ze strony muzułmanów. Oprócz wspólnoty pustelniczej z Karmelu (wadi ‘ain es-Siah) istniało wiele innych nieformalnych grup eremitów, które z biegiem czasu uświadomiły sobie, że ich pozycja w łonie Kościoła, bez prawnego uregulowania, jest niewłaściwa. Niektóre z nich zaakceptowały więc regułę św. Augustyna, a inne św. Benedykta. Ten kłopotliwy stan braku prawnego uregulowania musiał być również jednym z powodów decyzji podjętej przez eremitów z Karmelu. Nie akceptując żadnej z istniejących reguł, swoją prośbę o formę życia skierowują do legata papieskiego i patriarchy Jerozolimy, Alberta z Vercelli, rezydującego wówczas w Akko. W myśl obowiązującego w Ziemi Świętej prawa miał on już za sobą poważną karierę w hierarchii Kościoła. Albert wstąpił do zakonu kanoników regularnych w Mortara, a następnie – jako człowiek wyróżniający się “życiem duchowym, wiedzą i reputacją” – kierował diecezją Vercelli przez 20 lat. Należał do czołowych doradców papieża Innocentego III w kwestii reguły humiliatów. W Ziemi Świętej, do której przybył jako legat w 1206 r., oddał się dziełu godzenia zwaśnionych książąt chrześcijańskich. W sierpniu 1214 r., podczas procesji w kościele Świętego Krzyża w Akko, został zasztyletowany.

Nie wiemy, w którym dokładnie roku Albert napisał formę życia dla przebywających w samotności wadi pustelników. Wzgórza Karmelu wyłaniały się przed jego oczami każdego dnia, gdy poprzez zatokę Akko patrzył w kierunku lądu. Być może pisanie Reguły nie wydawało mu się rzeczą najważniejszą wśród licznych zajęć, które podejmował jako legat i patriarcha, niemniej z perspektywy czasu okazało się, że było to największe dzieło jego życia, stojące u początków drzewa rodowego całej rodziny karmelitańskiej.

Karmelici czczą św. Alberta jako swojego prawodawcę, co jednak nie oznacza, że ten święty biskup stoi u początków Zakonu; nie należał przecież do pustelniczej wspólnoty z wadi. Ponadto nie jest on autorem formy życia w sensie absolutnym, to znaczy nie wymyślił szczegółowych wymogów, które w niej opisał. Z prologu Reguły wiemy, że skierował ją do tajemniczego “B.” i jego braci pustelników: “Albert, z łaski Bożej powołany na patriarchę Kościoła Jerozolimskiego, do umiłowanych synów w Chrystusie: B. i pozostałych pustelników będących pod jego posłuszeństwem u źródła na Górze Karmel; pozdrowienie w Panu i błogosławieństwo Ducha Świętego”. Zanim zabrał się do pisania, poznał dokładnie sposób ich życia. Nie wykluczone, że osobiście odwiedził wadi, które jest tak blisko Akko, skoro wspomina o źródle Eliasza. Reguła karmelitańska nie jest więc wytworem wyobraźni Alberta, ale odzwierciedla, w formie pisanej, ustną i zwyczajową tradycję pustelników z wadi. Z pewnością wypytywał się o nią dokładnie w czasie spotkań z “B.”, który w XIV wieku został przez karmelitów utożsamiony z Brokardem. Jest ona zatem owocem ich wzajemnej współpracy, na co wydaje się wskazywać inny fragment prologu: “Skoro jednak żądacie od nas, abyśmy zgodnie z waszym ideałem określili wam formę życia, której mielibyście się trzymać w przyszłości, dlatego postanawiamy…”. Myśl zawarta w tym stwierdzeniu jest jasna i można ją przedstawić następująco: znacie cel życia, ale prosicie mnie o jego konkretną formę, zgodną z waszą własną drogą, którą wybraliście. “B.” i grupa eremitów z wadi prosi wiec o zatwierdzenie ich sposobu życia (propositum) i nadanie mu konkretnej formy (formula vitae). Czyniąc to Albert sięga do klasycznej duchowości eremickiej, w centrum której znajduje się troska o dobro duchowe jednostki walczącej z mocami zła i ubogaca ją o ideał życia we wspólnocie.

Forma życia nie była Regułą w sensie kanonicznym, tak jak oficjalnie uznane przez ówczesny Kościół reguły św. Augustyna, św. Bazylego czy św. Benedykta. Pustelnicy z Karmelu nie prosili o jedną z nich, co świadczy o tym, iż nie zamierzali tworzyć zakonu (ordo) w kanonicznym sensie. Jest bardzo prawdopodobne, że tak jak całość ruchu świeckich pustelników, z którego przecież się wywodzili, krytycznie odnosili się do sposobu, w jaki powyższe reguły były wcielane w życie. Prośba o formę życia wskazuje także, że w początkowym okresie ich aspiracją było pozostanie wspólnotą osób, uznaną przez lokalny autorytet kościelny i prowadzącą życie według własnego ideału.

Treść Reguły

Formula vitae została napisana w formie listu naśladując styl listów nowo testamentalnych. Oryginalny tekst był jednolity i nie posiadał żadnych wewnętrznych sekcji. Wstęp, zakończenie, a także osiemnaście rozdziałów wyodrębniono w czasie późniejszym. Tytuły nadane rozdziałom odzwierciedlają więc późniejsze rozumienie Reguły i nie do końca odpowiadają pierwotnemu zamiarowi autora. Reguła zawiera prawie sto cytatów i aluzji do Ksiąg Świętych. Odwołując się do Ewangelii, Ojców Pustyni oraz sławnych tradycji życia zakonnego zapewniała kontynuację ponadczasowych wartości. Z drugiej natomiast strony promowała nowy sposób życia i stawała w jego obronie.

Już w pierwszych słowach prologu, po przekazaniu życzeń, autor pragnie zaznaczyć, że to co pisze jest głęboko zakorzenione w Piśmie Świętym i duchowości biblijnej. Uświadamia pustelnikom, że ich wspólnota wykracza poza ramy życia doczesnego i nie jest oparta na ludzkim autorytecie, ale stanowi dar łaski Bożej. Wskazuje ponadto, że jej centrum stanowi “trwanie w posłuszeństwie Jezusowi Chrystusowi” (in obsequio Jesu Christi). Podążanie za Synem Bożym “z czystym sercem i prawym sumieniem” jest jakby tłem dla formula vitae. Specyficzna forma życia karmelitańskiego jest więc wewnętrznie ukierunkowana na rezygnację z własnego “ja”, aby coraz bardziej utożsamiać się z życiem i osobą Jezusa.

Pierwsze kwestie, które podejmuje Autor, dotyczą warunków organizacji wspólnoty zabezpieczających jej prawidłowe funkcjonowanie. Najważniejszą rzeczą jest ustanowienie lidera grupy. Na życzenie pustelników Albert postanawia, że ich liderem będzie przeor a nie opat. Oznacza to, że karmelici odrzucili benedyktyński model ojcowsko – synowskiej relacji we wspólnocie. Jej członkowie nie są “synami ojca rodziny” (paterfamilias), ale braćmi jeden dla drugiego. Przeor nie jest zatem ojcem, który w koncepcji św. Benedykta stanowi kanoniczny początek wspólnoty. Jego rolą jest służba wspólnocie; jest gwarantem jej trwania i realizacji karmelitańskiej drogi życia. Ponadto wyznacza każdemu pustelnikowi celę, którą ma on zamieszkiwać samotnie i której nie wolno mu zmieniać samodzielnie lub wymieniać z innym bratem bez zgody przeora. Jego zaś cela ma znajdować się blisko wejścia, ponieważ jest on odpowiedzialny za przybywających gości. To zarządzenie odnosi się także do przyjmowania nowych kandydatów, którzy poznają wspólnotę przez osobę przeora, chociaż ostatecznie troska o nowo przybyłych jest sprawą całej wspólnoty.

Albert przechodzi następnie do tematyki będącej sercem karmelitańskiej formy życia; pustelnik ma przebywać we własnej celi lub blisko niej, rozważać dniem i nocą Prawo Boże oraz czuwać na modlitwie. Innymi słowy ma gorliwie pielęgnować modlitwę w samotności, w milczeniu i w duchu ewangelicznej czujności. Materialna samotność, a więc przebywanie we własnej celi, nie jest jednak warunkiem wystarczającym prawdziwej przemiany życia. Potrzebna jest przede wszystkim samotność wewnętrzna. Cela jest symbolem wnętrza, do którego umysł zawsze musi powracać, gdy ulegnie rozproszeniu. Samotność jest pustelnikowi niezbędna, aby odnalazł drogę do siebie i do bliźnich. Medytacja i czuwanie na modlitwie są natomiast głównymi etapami trzystopniowego procesu: czytanie – rozważanie – modlitwa. Czytanie, odbywające się często na głos, miało ułatwić eremicie zapamiętanie tekstu. Zapamiętane słowa rozważał on podczas medytacji, której szczytem jest jego osobista modlitwa. Reguła wskazuje tutaj na cel życia kontemplacyjnego, którym jest prosty wgląd w prawdę (veritatis simplex intuitis). Wewnętrzną przemianę eremity ma także ułatwić modlitwa wspólnotowa. Stąd Albert postanawia, aby w centrum cel znajdowało się oratorium, do którego bracia mają się schodzić na codzienną Mszę świętą. Tak częsta Eucharystia eremitów karmelitańskich jest rzeczą wyjątkową jak na połowę XIII w.

Patriarcha Albert adresuje formę życia do wspólnoty karmelitańskiej czasów wypraw krzyżowych, stąd kolejny temat dotyczy sposobu prowadzenia nieustannej walki z mocami zła. Odwołuje się tutaj do duchowej zbroi, którą musi założyć każdy kto decyduje się podążać śladami Jezusa. Poszczególne elementy zbroi średniowiecznego krzyżowca otrzymują odpowiednią duchową interpretację. Dla eremitów z Karmelu wędrówka do Jerozolimy, aby walczyć z muzułmanami, nie dokonuje się już w sensie geograficznym, ale otrzymuje charakter podróży wewnętrznej. Jej celu nie można opisać w kategoriach ziemskich, gdyż znajduje się w głębiach ludzkiego serca. Tam ma się dokonać walka z mocami zła.

Nieustannej modlitwie i duchowej walce mają towarzyszyć trzy inne elementy tradycyjnego życia pustelniczego: milczenie, ubóstwo i praca ręczna. Walka za złem nie dokonuje się w bliżej nieokreślonej przestrzeni, ale w konkretnym życiu wypełnionym pracą. Pustelnik zawsze ma być zaangażowany w pracę, aby pokusa nie miała do niego dostępu. Taka postawa sprzeciwia się bezczynności i próżniactwu. Próżniactwo jest największym niebezpieczeństwem, ponieważ prowadzi do apatii i zamarcia powołania. Praca ponadto ma być wewnętrznie powiązana z milczeniem. Nie jest ono zawieszone w próżni, lecz stanowi konieczny warunek do uzyskania dobrych owoców pracy.

W tekście epilogu Albert ponownie wraca do postaci Chrystusa, podkreślając, że jest On tym, który wynagrodzi każdemu za jego dobre uczynki. Stąd umiejętność życia w świecie, tak jakby się w nim nie żyło, jest bardzo potrzebna na drodze Jego naśladowania.

Reguła karmelitańska już od prawie ośmiuset lat stanowi dla wielu ludzi inspirację do odbycia wyjątkowej podróży w życiu. Św. Teresa od Dzieciątka Jezus pisze: “Wspomniałam już o swojej trwającej od dzieciństwa pewności, że kiedyś opuszczę ten kraj smutny i ciemny… Jak geniusz Krzysztofa Kolumba pozwolił mu przeczuć istnienie nowego świata, choć nikomu się nawet o tym nie śniło, podobnie i ja miałam przeczucie, że kiedyś zamieszkam na stałe na innej ziemi”. W duchowym dziedzictwie pustelników z wadi “mała święta” odkryła, że Karmel to jakby dwie rzeczywistości. Pierwsza to “miejsce”, z którego się wyrusza. Przywodzi ono na myśl groty Karmelu i zbudowany pośród nich kościół ku czci Dziewicy Maryi. Ale wskazuje również na każdy karmelitański klasztor i jego wspólnotę, w której – jak w porcie – rozpoczyna się życiową wędrówkę. Druga rzeczywistość to “podróż”. Oznacza ona pielgrzymkę łacińskich pustelników z Europy do samotności Karmelu, ale również duchową drogę Zakonu, obejmującą pragnienie Boga, oczyszczenie i przemianę serca. Najważniejsza życiowa podróż każdego człowieka wiedzie bowiem nie tyle przez geograficzne tereny miast i państw, co przede wszystkim przez najgłębsze zakątki jego serca.

Cechą Reguły karmelitańskiej jest ponadczasowość. Nie ma w niej nic, co wiąże ją na stałe z konkretnym miejscem czy mentalnością. Jej duch ukryty jest w miłości, prostocie i milczeniu. Innymi słowy jest on ewangeliczny i uniwersalny. To dzięki tym cechom, w minionych wiekach, często tak bardzo różniących się od siebie, umożliwił różnym ludziom całkowite oddanie się Bogu.

http://www.karmel.pl/duchowosc/regula/baza.php?id=01

**********

(fot. PAP/EPA/GEORGI LICOVSKI)

Obecna debata o islamie oraz tożsamości Europy “może nas doprowadzić do naszych własnych korzeni i ich lepszego poznania” – twierdzi Angela Merkel. Tego typu wypowiedzi zaczynają padać się na wysokich szczeblach politycznych i niekoniecznie pochodzą od ludzi głęboko wierzących.

 

Kilkanaście lat temu w Marsylii długo dyskutowałem z młodym Chińczykiem, który wyemigrował do Francji. Ponieważ rozmowa odbyła się w ramach pewnego katolickiego duszpasterstwa, pojawił się temat naszych religii.

 

– Jesteś chrześcijaninem, skoro tu przyszedłeś? – spytałem.

– Nie – odpowiedział.

– Wyznawcą konfucjanizmu lub taoizmu? Buddystą? Hinduistą? Muzułmaninem? – pytałem dalej.

 

Ale za każdym razem odpowiadał przecząco.

– Zatem uważasz się za ateistę?

– Też nie – powiedział.
Okazało się później, że ten dwudziestokilkuletni mężczyzna nigdy nad swoją tożsamością religijną się nie zastanawiał. Ani jego wierząca w komunizm rodzina, ani ateistyczne Chiny, ani laicka Francja, ani europejscy znajomi, nikt nigdy dotąd nie sprowokował go do namysłu nad duchowością.

 

Bo nikt nigdzie o tym wystarczająco ciekawie nie mówił, bo nikt go nie naprowadził na takie poszukiwania, bo nikt nie przekonał do tego, że to ważna sprawa. Dopiero teraz, gdy przypadkowo wraz z kolegą trafił na towarzyską imprezę duszpasterstwa, zaczął zastanawiać się, kim tak naprawdę jest. Czy w jego życiu ta katolicka impreza coś zmieniła, nie wiem, bo nigdy więcej go nie spotkałem.
Konfrontacja, która wymaga
Tamta rozmowa pokazała mi jednak jak na dłoni to, o czym piszą socjologowie, antropologowie kultury i teologowie. Tożsamość człowieka buduje się w konfrontacji z innymi. A wyrazistość drugiej osoby i jasne sprecyzowanie tego kim ona jest, staje się wyzwaniem dla naszego “ja”.

 

Ludzie zaangażowani w dialog międzyreligijny lub międzywyznaniowy to potwierdzają. Jeśli mój rozmówca nagle zaimponuje mi głębią przeżywania przykładowo swego judaizmu, nagle ja sam zaczynam zadawać sobie pytanie o głębię mojego chrześcijaństwa. Zdarzają się oczywiście tacy, którzy zechcą w takiej sytuacji zmienić religię lub wyznanie, ale to są przypadki mniejszościowe.

 

Znacznie częściej spotkanie z innym, który swą inność nosi dumnie, staje się znakiem zapytania lub wręcz wyrzutem skierowanym do mnie samego.
Problem ten może nie dotyczyć wielu Polaków, którzy ze swoich katolickich domów wynoszą dość silną identyfikację wyznaniową i kulturową. Ale nawet u nas coraz więcej mamy ludzi nie zawracających sobie głowy kwestią religijną, zagubionych, poszukujących, zranionych przez Kościół, może nawet opuszczonych.

 

Tym bardziej w innych krajach europejskich. Pewnie można by założyć, że niejeden młody Europejczyk XXI wieku w podobnej do opisanej na początku rozmowie zachowałby się mniej więcej tak, jak wspomniany Chińczyk.
Z tego punktu widzenia problem muzułmańskich uchodźców, z którym dziś się mierzymy, można by w pewnym sensie nazwać szansą. Całkowicie abstrahując od tego, czy opowiadamy się za ich przyjmowaniem, czy też nie, już nawet sam temat, o którym cała Europa dziś rozmawia, stanowi kontynentalne wyzwanie.

 

Samo wirtualne pojawienie się w naszym otoczeniu “innego” jest sytuacją konfrontacji, na którą trzeba jakoś odpowiedzieć. A co dopiero faktyczne jego zamieszkanie w domu obok czy na sąsiedniej ulicy.
Nie ma co ukrywać, że coraz liczniej napływający do Europy muzułmanie samą swą obecnością obnażają płytkość tożsamościową Europejczyków, którzy w wielu przypadkach chrześcijaństwo (zarówno religijne, jak i kulturowe) odstawili do lamusa lub pochowali do sfery całkowicie prywatnej i indywidualnej. W sytuacji konfrontacji kulturowej okazuje się to naszą słabością. Dostrzegają to już także niektórzy europejscy przywódcy.
W poszukiwaniu tożsamości
Na początku września w wystąpieniu na jednym ze szwajcarskich uniwersytetów nawiązała do tego tematu Angela Merkel. “Muszę tu być szczera. Wszyscy mamy wolność wyznawania religii i jej praktykowania. Chciałabym jednak widzieć więcej ludzi, którzy mają odwagę powiedzieć, że są chrześcijanami. I więcej ludzi, którzy mają odwagę wejścia w dialog” – mówiła pani kanclerz.
Wypowiedzenie takich słów w aktualnym europejskim kontekście jest dość jednoznaczne. Wobec napływu kolejnych fal wyznawców islamu niemiecka polityk zasugerowała też, że ludzie powinni powrócić do “tradycji chodzenia na kościelne nabożeństwa oraz posiadania biblijnych fundamentów”. Narzekała również, że wielu chrześcijan już nie rozumie niektórych chrześcijańskich pojęć, jak przykładowo Pięćdziesiątnica.
Obecna debata o islamie oraz tożsamości Europy “może nas doprowadzić do naszych własnych korzeni i ich lepszego poznania” – twierdzi Angela Merkel.
Tego typu wypowiedzi zaczynają padać się na wysokich szczeblach politycznych i niekoniecznie pochodzą od ludzi głęboko wierzących. Jest zbyt wcześnie by nurt ten nazwać przebudzeniem. Ale warto zauważyć, że pojawienie się muzułmańskich uchodźców – potencjalnie lub faktycznie – coś jednak w ludziach porusza.

 

Jakoś przynagla do samookreślenia lub do powrotu do własnego dziedzictwa, niekiedy zapomnianego. Jeśli tak, to dla materialistycznej, indywidualistycznej, egoistycznej i laickiej Europy ta sytuacja może się okazać szansą na odbudowę chrześcijańskiej tożsamości.

http://www.deon.pl/religia/kosciol-i-swiat/komentarze/art,2130,szansa-na-odbudowanie-tozsamosci-europy.html

********

Homilia ks. abp Stanisława Wielgusa wygłoszona podczas SRRM w Radecznicy

 

(fot. shutterstock.com)

rzez wieki ten fragment Pisma był skandalem, powodem sporów i schizm. Bo jak tu zgodzić się z tym, że Bóg cierpiał i umarł? Że był dzieckiem kobiety, a nawet… że kiedyś miał kryzys?

 

Mniej więcej dwadzieścia lat po zmartwychwstaniu Jezusa we wspólnocie pierwszych chrześcijan powstał hymn uwielbienia, który znamy dziś dzięki św. Pawłowi.

 

Apostoł zacytował go w swoim Liście do Filipian: “On, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stając się podobnym do ludzi. A w zewnętrznej postaci uznany za człowieka, uniżył samego siebie, stając się posłusznym aż do śmierci…” (Flp 2,6-8).

 

Jest tu zawarta bardzo trudna prawda o Bogu. Przez wieki właśnie ten fragment był powodem sporów teologów i schizm pierwotnego Kościoła. Człowiek nie mógł i nie chciał się zgodzić z tym, że Bóg płakał, cierpiał, umarł, że był dzieckiem kobiety, że miał kryzys (ponieważ nie rozumieli Go Jego uczniowie).

 

Pierwszy skandal to sam fakt, że Bogu człowiek się spodobał. Temu, który jest doskonale piękny i zna piękno, spodobał się ktoś, kto jest skończony, mały i ograniczony.

Spodobałaś się ty, spodobałem się ja.

 

I spodobaliśmy się Bogu tak bardzo, że pomyślał sobie: “Chcę też być skończony, mały i ograniczony. Chcę być z tobą w twoim życiu. Chcę być taki jak ty”. I stał się taki. Absurd? Skandal? Czy taki Bóg jest poważny? Spróbujmy popatrzeć na życie Jezusa i zobaczyć, na co zdecydował się Bóg, stając się człowiekiem, i co przez to chciał nam powiedzieć.
Nie wiem, na ile to w ogóle jest możliwe, ale spróbujmy sobie wyobrazić sytuację Słowa Bożego – drugiej osoby Trójcy Świętej. Bóg staje się człowiekiem i przez to sam siebie całkowicie ogranicza. Będąc doskonałym Stwórcą, rodzi się w chłodzie, ubóstwie i beznadziejnej sytuacji swoich Rodziców – w dodatku z etykietką nieślubnego dziecka.

 

Wśród jego przodków, według genealogii św. Mateusza, znajdziemy morderców, prostytutki i bałwochwalców. Będąc nieśmiertelnym, doświadcza w swoim codziennym życiu cierpienia, bezsennych nocy, gorączki, może skręconej kostki, może zatrucia pokarmowego.

 

Wszechmogący Bóg, który ukochał człowieka i bardzo chce tę miłość okazać w pełni, odkrywa, że nie potrafi tego zrobić, bo jako człowiek – jest ograniczony. Ograniczał Go czas, więc musiał cierpliwie czekać przez trzydzieści lat, zanim rozpoczął publiczną posługę miłości.

 

Musiał się uczyć od zera i poznawać świat, a w tym poznawaniu ograniczały go zdolności ludzkiego umysłu. Chciał dawać ludziom miłość, jednak zmęczony, dochodząc do limitów swojego ciała – musiał odpocząć. Bóg doświadczył tego, że chce, ale nie potrafi, nie ma siły, nie daje rady.

 

Obarczony ludzkimi ograniczeniami, Bóg spotykał w swoim życiu drugiego człowieka. Ale ci, których spotykał, nie byli wcale głęboko duchowi, szczególnie inteligentni – tacy, z którymi chętnie się rozmawia i miło spędza czas.

 

Jezus spotykał się na co dzień z ludźmi takimi, jacy są naprawdę, czyli mającymi swoje wady i zalety. Wśród nich było dużo tych natrętnych, męczących, głupkowatych, zarozumiałych, fałszywych, prostackich, nadgorliwych, wycofanych itd. Cały wachlarz naszej kolorowej ludzkiej natury.

 

Jezus zmierzył się z ludźmi, którzy przez Niego chcieli załatwiać swoje interesy. Cierpiał trudne sytuacje wśród swoich bliskich, którzy Go obmawiali i szeptali, że oszalał. Żył w strachu przed Rzymianami, mocno odczuł niesprawiedliwość społeczną i ucisk. Jego przyjaciele byli publicznie wyśmiewani przez uczonych.

 

Jezus głęboko doświadczył tego, że nie jest rozumiany – nawet przez swoich uczniów, nawet do samego końca. Jako człowiek zderzył się ze ścianą i przegrał. Pod koniec Jego działalności, misja rozpadała się dzień po dniu. Widział, jak liczba uczniów topnieje i coraz mniej ludzi słucha Jego słów.

 

Przeżył kryzys bezsilności i w takim właśnie klimacie szedł na mękę i śmierć. Te wszystkie sytuacje budziły w Nim cały wachlarz ludzkich emocji: złość, irytację, rozczarowanie, zrezygnowanie, osamotnienie.

 

W końcu Syn Boży, stając się człowiekiem, zgodził się być ograniczony w swojej relacji do Ojca, z którym był jedno. Dobrowolnie przeżywał swoje oddalenie od Tego, którego kochał najmocniej.

 

Jako człowiek pochłonięty był codziennymi sprawami – pracował i zarabiał, uczestniczył w codziennym życiu społecznym. Uczył się modlitwy i relacji z Bogiem, a w swoim cierpieniu na krzyżu doświadczył poczucia całkowitego opuszczenia przez Boga – Tego, który Go zrodził, z którym od zawsze istniał razem w miłości.
To wszystko można podsumować w jednym zdaniu: Bóg czule przytulił człowieczeństwo. Tak jak przytula się chore dziecko, jak przytula się umierającą osobę, jak przytula się własnego syna skruszonego i płaczącego w więzieniu. Tu nie ma nic do powiedzenia, nic nie można zdziałać, jest tylko trwanie razem, akceptacja, łagodność i zrozumienie.

 

Bóg stał się ograniczonym i bezradnym człowiekiem i przytulił tę swoją bezradność i ograniczenia. Przytulił swoją chorobę, ból, złość, osamotnienie, zmęczenie, kryzys. Przytulił w sobie to, że momentami potrzebował czasu dla siebie, że niektórzy ludzie Go męczyli. Jezus przytulił swoją biedę i swoją patologiczną genealogię.

 

Przytulił tych wszystkich, którzy Go wyśmiewali lub byli natrętni, także tych, którzy Go zostawili. W końcu przytulił także swoje ograniczenia w relacji do umiłowanego Ojca. Czytamy więc w Liście do Hebrajczyków: “Dlatego musiał się upodobnić pod każdym względem do braci, aby stał się miłosiernym i wiernym arcykapłanem…” (Hbr 2,17) i dalej: “Nie takiego bowiem mamy arcykapłana, który by nie mógł współczuć naszym słabościom, lecz poddanego próbie pod każdym względem podobnie jak my – z wyjątkiem grzechu” (Hbr 4,15). Bóg dotknął wszystkiego, co jest naszą nędzą, i przytulił to czule.

 

Bóg zrobił to dla ciebie i dla mnie – po to, żeby zaprosić nas do tego samego. Ty nie masz starać się być Bogiem. Nie masz uczyć się doskonałości i perfekcji, ale miłości.

Naszą naturalną tendencją jest uciekanie od naszego człowieczeństwa.

 

Chcemy wyciąć z naszego życia to, co jest częścią nas: choroby, emocje, słabości, nieporadność itp. Chcemy być nieskalani, uzdrowieni, uduchowieni, bezproblemowi. Ale to wszystko jest kłamstwem szatana, który sam postawił się na miejscu Boga i nas zaprasza do tego samego.

 

Bóg w Jezusie mówi coś zupełnie innego. Nie masz być doskonały, uporządkowany, opanowany w swoich emocjach, czysty i nieskazitelny. Nie masz mieć samych idealnych i poukładanych relacji. Nie masz mieć doskonałego i wzniosłego życia duchowego.

 

Bóg nam pokazał, że to nie jest ten kierunek! Tu chodzi o miłość! Miłość nie naprawia, tylko rozumie. Nie wytyka, tylko akceptuje. Nie wymaga więcej, tylko przytula. Schyl się i popatrz w dół na to, co w twoim życiu w ogóle nie wychodzi i gdzie jesteś całkowicie bezradny – i przytul to!

 

Nie musisz nic naprawiać ani pozbywać się tego, co ci nie pasuje. Spójrz na swoją chorobę i nie wymuszaj na Bogu, aby cię od niej uwolnił, ale razem z Nim przytul ją czule. Obróć się i popatrz na rozsypane relacje i ludzi, od których uciekasz. Podejdź do nich i przytul ich. Dotknij wtedy swojego strachu, skrępowania i nieporadności, i to też przytul. To nie musi być sytuacja zaplanowana i rozegrana poprawnie. Pozwól sobie na ludzkie zagubienie.
Popatrz też w prawdzie na swoją relację z Bogiem, taką jaka jest, i przytul ją czule. Bądź dzieckiem, które wraca i potrzebuje Boga. Nie uciekaj od tego. Jesteś człowiekiem, a bycie człowiekiem oznacza bycie ograniczonym i bezradnym. Nie próbuj być Bogiem, za to zrób to, co Bóg i… bądź człowiekiem.

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,1992,nie-musisz-byc-doskonaly-badz-czlowiekiem.html

********

Ks. Halik: oferta Kościoła nie wystarcza dla zaspokojenia głodu duchowego

KAI / kw

“Często słyszy się w kołach kościelnych, że brak Boga w naszych czasach jest spowodowany materializmem. I to jest błąd. Dzisiaj mamy jeszcze większy popyt na życie duchowe niż w przeszłości, ale oferta Kościoła często nie wystarcza dla zaspokojenia go”.

 

Taki pogląd przedstawił ks. Tomáš Halík, światowej sławy czeski teolog, prezes Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej i laureat Nagrody Templetona – “teologicznego Nobla” – za rok 2014.

 

Jest on gościem dorocznego spotkania Kręgu Uczniów Josepha Ratzingera, które rozpoczęło się 27 sierpnia w międzynarodowym centrum Mariapoli w Castel Gandolfo. W tym roku przebiega ono pod hasłem: “Jak mówić o Bogu? Kryzys wiary w Europie”.

 

Na zadane mu pytanie, dlaczego tak ważne jest dzisiaj mówienie o Bogu, duchowny odparł: “Ponieważ w dzisiejszych czasach istnieje wielu pretendentów do tronu Boga. Głoszenie wiary w Boga, a zwłaszcza podkreślanie Jego jedyności, jest odrzuceniem bałwochwalstwa i prób głoszenia takich wartości, jak naród, dobrobyt, siła, zdrowie, powodzenie i wielu innych rzeczy, jakby były one absolutami. Wiara w jednego Boga jest zdrowa i konieczna przeciwko idolom relatywizacji nowoczesności i postmodernizmu. Wiara w Boga zwraca się do ludzi, którzy nie są Bogiem i nie powinny bawić się w Boga. I to jest bardzo ważne w czasach “selfizmu”, narcyzmu i kultu własnego ego”.

 

Na pytanie, czy brak życia duchowego leży u podstaw obecnego kryzysu gospodarczego, czeski teolog odpowiedział, że “życie duchowe” w szerokim tego słowa znaczeniu, rozumiane jako “troska o duszę”, jest ciągłym poszukiwaniem głębszego sensu naszego istnienia, co jest istotą człowieczeństwa.

 

“Tradycje religijne uczą nas między innymi, że do kontrolowania swego egoizmu i powstrzymywania swych instynktów należy rozwijać solidarność, sztukę życia z innymi i przyjmowanie odpowiedzialności za innych. W tym sensie można powiedzieć, że «brak życia duchowego jest podstawą kryzysu gospodarczego»” – powiedział ks. Halík.

 

Przestrzegł przed dużymi uproszczeniami, gdyż kryzys gospodarczy ma wiele innych przyczyn, w tym poważne braki w systemach i strukturach politycznych i gospodarczych oraz w postawach instytucji i przywódców, do czego dochodzą jeszcze błędne teorie ekonomiczne i ideologie polityczne.

 

“Globalizacja, która jest najważniejszą rewolucją kulturalną i społeczną naszych czasów niesie z sobą «skutki uboczne», z którymi nie nauczyliśmy się jeszcze sobie radzić. Są to takie problemy jak osłabienie państwa narodowego i brak demokratycznej kontroli nad ponadnarodowymi podmiotami gospodarczymi” – powiedział prezes Czeskiej Akademii Chrześcijańskiej.

 

Odnosząc się do korzeni obecnego kryzysu duchowego podkreślił, że główną jego przyczyną jest bankructwo instytucji religijnych, fakt, że nie są one w stanie dziś zainspirować stylu życia i sposobu myślenia ludzi w sposób wiarygodny i zrozumiały. “Często słyszy się w kołach kościelnych, że brak Boga w naszych czasach jest spowodowany materializmem. I to jest błąd. Dzisiaj mamy jeszcze większy popyt na życie duchowe niż w przeszłości, ale oferta Kościoła często nie wystarcza dla zaspokojenia go” – tłumaczy czeski teolog.

 

Jego zdaniem w biosferze społecznej i kulturalnej rodzaj chrześcijaństwa parafialnego będzie prawdopodobnie coraz słabszy. “Spodziewam się, że coraz mniej ludzi będzie się czuć w parafiach typu tradycyjnego jak w domu” – zaznaczył.

 

Ks. Halík wskazał na rosnącą liczbę ludzi “poszukujących”, którzy – jego zdaniem – są przyszłością chrześcijaństwa, a w pewnym sensie, przyszłością naszej cywilizacji.

 

“Dziś wiele zależy od tego, co Kościół będzie mógł zaproponować tym poszukującym. Problemem jest nie działalność misyjna w sensie tradycyjnym, ale to, jakie miejsce znajdą dla siebie «poszukujący» w istniejących strukturach Kościoła” – powiedział czeski kapłan.

 

Według niego będzie to raczej posługa towarzyszenia osobom poszukującym. “Bardziej niż pasterzy Kościół dzisiaj potrzebuje duchowych nauczycieli (w Kościołach Wschodu taką rolę przypisuje się osobom w podeszłym wieku). Bardziej niż kaznodziei potrzebuje teraz tych, którzy są w stanie zaoferować «duchowe rekolekcje» i braterskie rozmowy” – uważa ks. Halík.

 

Mówiąc o konsumpcjonizmie i komunizmie jako zjawiskach zagrażających duchowości człowieka, na co często zwracał uwagę św. Jan Paweł II, teolog podkreślił, że ideologiczny materializm komunistów i praktyczny materializm społeczeństwa liberalnego to są dwie zupełnie różne rzeczy.

 

Zwrócił też uwagę, że głównym powodem, dla którego Kościół ma niewielki wpływ na niektóre postkomunistyczne społeczeństwa w Europie Środkowej i Wschodniej, jest brak rozróżnienia tych dwóch zjawisk.

 

“Wszędzie tam, gdzie Kościół starał się wykorzystać tę samą strategię, porównując w tym aspekcie pluralistyczne społeczeństwa liberalne z reżimami totalitarnymi, został skazany na marginalną rolę w społeczeństwie. Zamykał się w getcie i zaczął się dezintegrować” – stwierdził naukowiec.

 

Przypomniał, że w okresie komunistycznym chrześcijanie mieli przede wszystkim odwagę, podczas gdy w wolnym społeczeństwie potrzebna jest mądrość i zdolność do różnicowania.

 

“W czasie komunizmu obraz był biały lub czarny, teraz społeczeństwo jest pełne kolorów. Chrześcijanie, którzy nie są w stanie ich zobaczyć, porzucić « czarno-białe» myślenie i będą się opierać na prymitywnych etykietach ideologicznych, będą traktowani przez świat jak sól, która utraciła swój smak” – powiedział ks. Halík.

 

Pytany o to, jak mówić o Bogu w jego ojczyźnie – Czechach, gdzie 70 proc. społeczeństwa deklaruje się jako ateiści, teolog odpowiedział: “Nie chciałbym być kapłanem w kraju, gdzie wiara jest czymś oczywistym i częścią folkloru”.

 

Zwrócił uwagę, że ewangelizacja jest trudniejsza w środowisku, w którym ludzie myślą, że już wiedzą wszystko lub prawie wszystko o Bogu.

 

“W naszym kraju większość ludności, która uważa się za ateistów, po prostu odrzuca to, co jest bezkrytycznie przyjmowane, prymitywną koncepcję Boga, wiary i Kościoła. Są zaskoczeni, kiedy mówię im, że w niektórych punktach głęboko zgadzam się z nimi, a także to, że Bóg, którego oni odrzucają, tak naprawdę nie istnieje. Najbardziej martwi mnie to, że wielu z tych, którzy uważają się za wierzących, naprawdę kieruje się prymitywnymi pojęciami. Ale potem, w trakcie dialogu z «pacjentem», okazuje się, że większość tych «niewierzących» naprawdę wierzy w «coś nad nimi». Nie jest to więc ateizm, ale wiara w «cokolwiek», która jest najbardziej rozpowszechnioną religią w naszym kraju” – wyjaśnił ks. Halík.

 

Jego zdaniem punktem wyjścia w rozmowie na temat wiary powinno być uświadomienie sobie, że “nikt nigdy nie widział Boga”, jak stwierdza w Pierwszym Liście apostoł Jan. “Podobnie nikt z nas nie widział Jego twarzy: znamy Go tylko z obrazu w lustrze. Możemy zobaczyć Boga w lustrze, w sytuacjach intymnych, enigmatycznie. Ale mamy też godne zaufania lustro: historię Jezusa” – zaznaczył teolog.

 

Zwrócił uwagę, że dziś Jezusa często spotykamy jako “cudzoziemca”, tak jak to było uczniami w drodze do Emaus. “Ewangelizacja jest przygodą odkrywania nieznanego Jezusa. Ponadto ateiści są o wiele bardziej interesującymi partnerami w rozmowach od chrześcijańskich tradycjonalistów” – uważa teolog.

 

Poproszony o komentarz do opinii, że dzisiaj Kościół potrzebuje myślicieli, przypomniał, że zarówno Jan Paweł II, jak i Benedykt XVI powtarzali wielokrotnie, że wiara bez myślenia jest niebezpieczna, może prowadzić do fanatyzmu i fundamentalizmu, które są najbardziej zakaźnymi chorobami naszych czasów. Zwrócił uwagę, że w starożytności i średniowieczu Kościół nie bał się rozwijać “myślącej wiary”, wykorzystując nieraz prądy filozoficzne. Nie bał się czerpać inspiracji z myśli pogańskiej, żydowskiej i islamskiej. Gdy jednak nastała nowoczesność, Kościół zgasił ten niepokój w sobie.

 

Ks. Halík przypomniał walkę Kościoła z “modernizmem”, która doprowadziła do samokastracji teologii katolickiej w ciągu kilku dekad, podczas których obraz świata zmienił się radykalnie. “Argument używany w tym czasie przez hierarchię polegał na obawie, by nie «gorszyć wspólnoty wiernych».

 

Niestety, nie martwili się o «gorszenie» wiernych wykształconych i z tego powodu Kościół stracił wiele” – zaznaczył rozmówca portalu. Jego zdaniem teologia cierpi dzisiaj wskutek superspecjalizacji i fragmentaryzacji poszczególnych dyscyplin naukowych. “Większość książek teologicznych czytają profesorowie teologii. Tęsknimy za teologami, którzy są w stanie mówić do szerszej publiczności” – stwierdził duchowny.

 

Pytany o to, jakiej ewangelizacji Kościół potrzebuje dzisiaj, podkreślił, że jej podstawą jest inkulturacja, twórcze połączenie przesłania Ewangelii z żywą kulturą, sposobem myślenia i życia ludzi. “Ewangelizacja bez dialogu z kulturą jest tylko propagandą religijną i indoktrynacją” – powiedział teolog i dodał: “Uważam, że populistyczna aktywność antyintelektualna na wzór amerykańskich teleewangeliztorów jest szkodliwa. Kiedy widzę ludzi, którzy są manipulowani w mega-show rozbudzania emocji religijnych na stadionach, powtarzam sobie słowa z Biblii: «Bóg nie był w wichurze».

 

Ewangelia jest ziarnem, które musi paść głęboko w żyzną glebę. Musi obumrzeć i wzrastać spokojnie przez długi czas, by w końcu naprawdę przynieść obfity owoc. Pamiętajmy, że Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu” – oświadczył czeski teolog.

 

Gdy chodzi o to, jaka technologia komunikacji powinna wpływać na ewangelizację, zaznaczył, że przede wszystkim należy dbać o duchową głębię, nowy język i mieć odwagę do refleksji na temat wiary w dialogu ze współczesną kulturą. “Jeśli nasze głoszenie Ewangelii nie będzie miało tych cech, to względy techniczne są drugorzędne, a nawet marginalne. Nowe wino potrzebuje nowych bukłaków. Ale nowe butelki są bezużyteczne bez nowego wina” – powiedział mówca.

 

Poproszony o komentarz do opinii włoskiego misjonarza o. Piero Gheddo, że dzisiaj głoszenie Ewangelii zostało przysłonięte przez zaangażowanie społeczne Kościoła, ks. Halík wskazał na słowa św. Jakuba: “Wiara bez uczynków jest martwa” (Jk 2, 20). “Ewangelizacja bez zaangażowania społecznego jest pusta i nie jest wiarygodna. Ale Kościół nie może być przekształcony w jedną z wielu instytucji społecznych. Ci, którzy angażują się w pracę społeczną powinni wydzielać zapach Chrystusa” – powiedział teolog.

 

Pytany jak zbliżyć tych, którzy są daleko od Kościoła i od wiary religijnej, wskazał na potrzebę nowej eklezjologii. “Kościół potrzebuje nowego spojrzenia na siebie. Proponuję dwa cytaty. Augustyn powiedział: «Jak wielu jeszcze tych, którzy nie są z nas, przebywa poniekąd wewnątrz Kościoła. I jak wielu tych, którzy są z nas, pozostaje poniekąd na zewnątrz».

 

Socjologowie mówią o «wierze bez przynależności» i o «przynależności bez wiary». I drugi cytat prawosławnego teologa Paula Evdokimova: «Wiemy, gdzie Kościół jest, ale nie wiemy, gdzie go nie ma»” – oświadczył ks. Halík.

 

A na pytanie o główne powody tego, że tak wielu ludzi opuściło Kościół, odpowiedział, że wielu “grzeszników” miało poczucie, że jeśli powrócą na jego łono, “znajdą otwarte ramiona hojnego i miłosiernego ojca, a nie palec wskazujący rozgoryczonego starszego brata”.

 

W tym kontekście duchowny czeski wskazał na papieża Franciszka, który zmienia obraz Kościoła. Pod wieloma względami jego ruchy w kierunku reformy przypominają “rewolucję kulturalną” Franciszka z Asyżu – jest przekonany teolog.

 

“Nie jest jednak ważne tylko uwielbianie papieża, ale to, jak poważnie traktuje on wezwanie Jezusa skierowane do Biedaczyny, aby «iść i naprawić Jego dom, który się rozpada». Nowy styl reprezentowany przez obecnego papieża jako pierwszy zasługuje na miano nowej ewangelizacji.

 

Ten postęp, który wzbudził tak wiele nadziei wewnątrz i na zewnątrz Kościoła, nie może się zatrzymać, gdyż w przeciwnym przypadku może to mieć tragiczne skutki dla Kościoła i świata” – powiedział ks. Halík.

http://www.deon.pl/religia/kosciol-i-swiat/z-zycia-kosciola/art,23302,ks-halik-oferta-kosciola-nie-wystarcza-dla-zaspokojenia-glodu-duchowego.html

********