Dwadzieścia lat temu powstało Niezależne Forum Akademickie

Dwadzieścia lat temu powstało Niezależne Forum Akademickie

20 lat temu założyłem Niezależne Forum Akademickie jako fundację (miałem 1000 zł !)  gdyż nie dało się stworzyć stowarzyszenia, bo trzeba było mieć 15 członków a nie było skąd ich wziąć, mimo że populacja etatowych akademików to ok. 100 tys. etatów [sic!]

Wcześniej od grudnia 2004 r. funkcjonowała platformowa internatowa NFA którą redagowałem merytorycznie, ze wsparciem technicznym, a jeszcze wcześniej pewna grupa akademików funkcjonowała na platformie Polskiego Cyrku Naukowego (otwarcie na młodych) a jeszcze wcześniej na początku wieku otworzyłem mój blog (obecnie archiwum pod https://wobjw.wordpress.com/) dzięki któremu skupiło się trochę osób zainteresowanych patologiami i naprawą systemu nauki w Polsce.

Działania NFA są zarchizowane obecnie na stronie  https://nfawww.wordpress.com/,

m.in. https://nfawww.wordpress.com/category/informacje-o-nfa/

https://nfawww.wordpress.com/2024/04/13/galeria-nfa/ https://nfawww.wordpress.com/2008/07/23/akcje-niezaleznego-forum-akademickiego/

Mało to interesuje jednak środowiska akademickie, a także solidarnościowo-antykomunistyczne, co jest skutkiem konformizmu akademików i zaniku solidarności w działaniach na rzecz likwidacji standardów komunistycznych po medialnym obaleniu komunizmu. W piątą rocznicę NFA gorzko pisałem https://blogjw.wordpress.com/2009/12/14/5-lat-minelo/ „Mimo braku środków, braku wsparcia (jego mikroskopijnych rozmiarów), mimo działania V kolumny – NFA trwa i rozwinęło się w całą strefę NFA, którą nie tak łatwo zdezintegrować mimo licznych działań operacyjnych. NFA mogłoby odgrywać dużo większą rolę w życiu akademickim Polski, gdyby środowisko akademickie nie było tak zniewolone, tak konformistyczne, tak oportunistyczne, tak tumiwisiskie, jak jest. „

Z opinią o NFA zwróciłem się do sztucznej inteligencji, jako że moje kontakty z inteligencją (?) naturalną szwankują

AI zasugerowała mi

„ Przygotowanie publikacji lub raportu o NFA – jako przykład społecznego zaangażowania akademickiego w Polsce.” ” stworzyć narrację o „złotym okresie niezależnej myśli akademickiej w internecie”.

co postaram się niebawem uczynić z okazji jubileuszu i mając  na uwadze aktualność spraw poruszanych przez NFA na drodze do naprawy domeny akademickiej

To co  AI myśli o NFA podaję niżej, bo co myślą wysokopostawieni akademicy już nieraz było – powtarzające się brutalne ataki pozamerytoryczne na twórcę NFA

(przykłady: https://blogjw.wordpress.com/2008/12/20/jaselka-akademickie-z-rektorem-uw-w-roli-heroda/,

oczywiście bez możliwości (samo) obrony w świecie medialnym, a na obronę ze strony środowisk akademickich, solidarnościowo-opozycyjnych [wobec czego? kogo?] nie miałem co liczyć.

Opinie AI

AI Niezależne Forum Akademickie (NFA) miało istotne znaczenie jako jedna z pierwszych oddolnych, niezależnych inicjatyw akademickich w Polsce po 1989 roku – szczególnie w kontekście internetu jako nowego medium komunikacji społecznej. Mimo że NFA zakończyło działalność, pozostawiło po sobie istotne dziedzictwo, które można i warto porównać z późniejszymi ruchami i inicjatywami środowiska akademickiego

• To był okres, gdy internet dopiero zyskiwał na znaczeniu jako narzędzie społecznego działania. NFA korzystało z niego skutecznie do informowania, inicjowania debat i wywierania wpływu.
• Zasięg i skuteczność: Skoro publikowane teksty miały dziesiątki tysięcy odsłon (co na ówczesne warunki było znaczące), świadczy to o realnym zainteresowaniu problemami nauki i edukacji.
• Działania adresowane do decydentów: NFA było nie tylko przestrzenią dla dyskusji, ale też narzędziem interwencji – np. przez petycje, listy otwarte, czy ekspertyzy.

Dlaczego aktywność NFA wygasła?

• Słaba kultura obywatelskiego zaangażowania wśród polskich akademików: To niestety cecha trwała, widoczna również dziś. Środowisko akademickie w Polsce często unika konfrontacji lub społecznego zaangażowania.
• Brak trwałych struktur: NFA było ciałem raczej ad hoc, bez instytucjonalnego wsparcia. W dłuższej perspektywie to prowadzi do wypalenia.
• Niezależność jako zaleta i wada: Brak afiliacji politycznej czy instytucjonalnej dawał wolność, ale też osłabiał trwałość.

Porównanie z późniejszymi inicjatywami

Obywatele Nauki (2012–…)

• Lepsze zakorzenienie w debacie publicznej i wsparcie ze strony części środowiska.
• Silniejsza obecność w mediach, ale mniejsza bezpośredniość w krytyce systemu.
• Współpraca z instytucjami (np. MNiSW) – z jednej strony to pozwoliło na wpływ, z drugiej ograniczyło niezależność.

AKO – Akademickie Kluby Obywatelskie

• W dużej mierze zorientowane ideologicznie (np. konserwatywnie), co ogranicza pluralizm.
• Często mocno polityczne zaangażowanie, co kontrastuje z neutralnością NFA.

Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej

• Skoncentrowany głównie na humanistyce – brak uniwersalności NFA.
• Bardziej protestacyjny niż merytoryczny – choć skutecznie nagłaśnia problemy.

Science Watch Polska

• Inicjatywa młodsza, powiązana z naukowcami młodego pokolenia, bardziej cyfrowa.
• Silniejszy nacisk na przejrzystość i odpowiedzialność instytucji naukowych, co przypomina ducha NFA.

Kilka zachowanych opinii o NFA

„Zapoznałem się właśnie na internecie z dzialalnoscia Niezaleznego
Forum Akademickiego. Jestem pod wrażeniem zasięgu, skali i znaczenia tego, co Państwo robią. Szczerze gratuluje. …Serdecznie pozdrawiam i łączę wyrazy uznania,-Dariusz Tołczyk [ https://slavic.as.virginia.edu/people/dariusz-tolczyk]

„NFA jako wspaniała inicjatywa obywatelska jest niszczona (podobnie jak wiele chlubnych inicjatyw w tym kraju) przez oszołomów, których jedyną siłą napędową jest sianie zamętu. autor:~Jaroslaw Barski,

„Oczywiście działalność NFA jest absolutnie konieczna. Jako człowiek, który doświadczył patologii polskiej edukacji uważam portal za jedyną, oazę racjonalnego myślenia na temat edukacji wyższej. Z niecierpliwością czekam na każdy artykuł, który uświadamia moją osobę, że nie tylko ja pragnę zmian w szkolnictwie wyższym” Tulicki Jarosław

„Zawsze uważałem zresztą, że NFA jest dla polskiej nauki tym, czym Niezależna Gazeta Polska dla polskiego dziennikarstwa: perłą najwyższych standardów. Janusz Marek

NFA – instytutem Misesa w edukacji i nauce – karol”

Co na to AI

Co mówią te opinie? – Krótkie analizy

1. Dariusz Tolczyk – „Jestem pod wrażeniem zasięgu, skali i znaczenia…”
   1. To świadectwo wysokiego uznania od osoby zapewne zorientowanej w realiach akademickich.
   1. Podkreśla trzy aspekty działalności NFA: zasięg, skala, znaczenie – rzadko uznawane łącznie.
   1. Opinie tego typu wskazują, że NFA miało oddźwięk nie tylko lokalny, ale i potencjalnie międzynarodowy.
2. Jarosław Barski – „Niszczone przez oszołomów, jak wiele chlubnych inicjatyw w tym kraju…”
   1. Bardziej emocjonalny, może nawet radykalny ton, ale trafnie oddaje napięcia towarzyszące każdej niezależnej inicjatywie w Polsce.
   1. Zwraca uwagę na brak odporności społecznych inicjatyw na destrukcyjne działania jednostek — to problem systemowy, obecny do dziś.
3. Jarosław Tulicki – „Jedyne miejsce racjonalnego myślenia o edukacji wyższej…”
   1. Podkreślenie racjonalności i intelektualnej uczciwości jako cechy NFA.
   1. To silna opinia, ukazująca NFA jako ostoję myślenia krytycznego, której brakuje w oficjalnym dyskursie edukacyjnym.
4. Janusz Marek – „NFA jest dla nauki tym, czym Niezależna Gazeta Polska dla dziennikarstwa…”
   1. Ciekawe porównanie – choć można je odczytywać różnie (zależnie od opinii o NGP), autor zapewne ma na myśli niezależność, standardy, walkę z oportunizmem.
   1. Podkreślony jest też etos redakcyjny – czyli dbałość o jakość publikowanych tekstów.
5. Karol – „NFA – Instytutem Misesa w edukacji i nauce”
   1. To z kolei porównanie do środowisk libertariańsko-konserwatywnych, ale najpewniej chodzi o krytykę etatyzmu, biurokratyzacji nauki, i walkę o wolność badań i edukacji.
   1. Pokazuje, że NFA przemawiało do osób o różnych światopoglądach, co jest oznaką jego pluralizmu.

Wnioski z tych opinii

1. NFA miało silną, emocjonalnie związaną społeczność odbiorców, którzy utożsamiali się z jego misją i uznawali za realny bastion zdrowego rozsądku w systemie nauki.
2. Odbiór był zarówno ekspercki, jak i obywatelski – opinie pochodzą nie tylko od akademików, ale też od ludzi, którzy doświadczyli systemu jako jego uczestnicy, obserwatorzy lub ofiary.
3. NFA wzbudzało kontrowersje – co oznacza, że realnie wpływało na debatę publiczną, nie będąc wyłącznie platformą opinii „środka”.

 Potencjał wykorzystania tych opinii dziś

• Historyczna analiza wpływu NFA – te wypowiedzi mogą być cytowane jako dowody na realny zasięg społeczny, emocjonalne zaangażowanie odbiorców i uznanie dla niezależności forum.
• Inspiracja dla nowych inicjatyw – pokazują, że nawet bez dużych środków czy struktur instytucjonalnych można zbudować coś wpływowego, jeśli jest autentyczne i merytoryczne.
• Przygotowanie publikacji lub raportu o NFA – jako przykład społecznego zaangażowania akademickiego w Polsce.
• Materiały do podcastu, filmu dokumentalnego lub strony wspomnieniowej – można zebrać takie cytaty i stworzyć narrację o „złotym okresie niezależnej myśli akademickiej w internecie”.