Nie można zrozumieć prawdziwego chrześcijanina, który nie byłby miłosierny, tak jak nie można zrozumieć Boga, bej Jego miłosierdzia – mówił Papież podczas modlitwy Anioł Pański.

Publikujemy pełny tekst papieskich rozważań:

Drodzy bracia i siostry, dzień dobry i dobrego świętowania!

Dzisiaj, święto Niepokalanej zachęca nas do kontemplacji Matki Bożej, która na mocy wyjątkowego przywileju została zachowana od grzechu pierworodnego, od chwili swego poczęcia. Pomimo, że żyła w świecie naznaczonym przez grzech, nie została nim dotknięta, Maryja jest naszą siostrą w cierpieniu, ale nie w złu i w grzechu.

Co więcej, zło zostało w Niej pokonane zanim ją dotknęło, ponieważ Bóg napełnił ją łaską (por. Łk 1,28). Niepokalane Poczęcie oznacza, że ​​Maryja jest pierwszą zbawioną przez nieskończone miłosierdzie Boga, jako pierwszy owoc zbawienia, którym Bóg chce obdarzyć każdego mężczyznę i kobietę w Chrystusie. Z tego powodu Niepokalana stała się wzniosłą ikoną Bożego miłosierdzia, które zwyciężyło nad grzechem.

A my, dziś, na początku Jubileuszu Miłosierdzia, chcemy spojrzeć na tę ikonę z ufną miłością i kontemplować ją w całej swej wspaniałości, naśladując Jej wiarę.

W niepokalanym poczęciu Maryi jesteśmy zaproszeni do rozpoznania jutrzenki nowego świata, przekształconego zbawczym dziełem Ojca, Syna i Ducha Świętego, jutrzenkę nowego stworzenia dokonanego przez miłosierdzie Boże. Dlatego Dziewica Maryja, nigdy nie dotknięta grzechem, jest zawsze pełna Boga, jest Matką nowej ludzkości. Jest Matką odrodzonego świata.

Świętowanie tej uroczystości pociąga za sobą dwie rzeczy: po pierwsze – przyjęcie w pełni Boga i Jego miłosiernej łaski w naszym życiu; po drugie – stawianie się samymi z kolei budowniczymi miłosierdzia, przez autentyczną drogę Ewangelii. Uroczystość Niepokalanej staje się zatem świętem nas wszystkich, jeśli poprzez nasze “tak”, owe codzienne “tak” potrafimy przezwyciężyć nasz egoizm i czynić radośniejszym życie naszych braci, obdarzać ich nadzieją, ocierając trochę łez i dając nieco radości.

Jesteśmy powołani, by naśladując Maryi nieść Chrystusa i być świadkami Jego miłości, spoglądając przede wszystkim na tych, którzy są uprzywilejowanymi w oczach Jezusa. To ci, których On sam nam wskazał: “Byłem głodny, a daliście Mi jeść; byłem spragniony, a daliście Mi pić; byłem przybyszem, a przyjęliście Mnie; byłem nagi, a przyodzialiście Mnie; byłem chory, a odwiedziliście Mnie; byłem w więzieniu, a przyszliście do Mnie” (Mt 25, 35-36).

Dzisiejsza uroczystość Niepokalanego Poczęcia ma nam do przekazania szczególne orędzie: przypomina nam, że w naszym życiu wszystko jest darem, wszystko jest miłosierdziem. Niech Najświętsza Panna, pierwsza ze zbawionych, wzór Kościoła, Oblubienica święta i nieskalana, umiłowana przez Pana pomoże nam odkrywać coraz bardziej miłosierdzie Boga jako cechę wyróżniającą chrześcijanina. Nie można zrozumieć prawdziwego chrześcijanina, który nie byłby miłosierny, tak jak nie można zrozumieć Boga, bez Jego miłosierdzia.

Jest ono słowem-syntezą Ewangelii: miłosierdzie. Jest podstawową cechą oblicza Chrystusa: tego oblicza, które rozpoznajemy w różnych aspektach Jego życia: gdy wychodzi na spotkanie wszystkich, kiedy uzdrawia chorych, kiedy siedzi przy stole z grzesznikami, a zawłaszcza kiedy przybity do krzyża, przebacza.

Tam widzimy oblicze Bożego miłosierdzia. Nie lękajmy się, pozwólmy aby nas objęło w uścisku miłosierdzie Boga, który na nas czeka i wszystko przebacza! Nie ma nic słodszego od Jego miłosierdzia! Pozwólmy, aby Bóg okazał nam swoją serdeczną miłość! Bóg jest niezmiernie dobry i wszystko przebacza!

Niech za wstawiennictwem Maryi Niepokalanej miłosierdzie weźmie we władanie nasze serca i przemieni ​​całe nasze życie.

*  *  *

Po modlitwie “Anioł Pański” i udzieleniu apostolskiego błogosławieństwa Ojciec Święty pozdrowił też włoską Akcję Katolicką oraz przypomniał, że po południu uda się na plac Hiszpański, gdzie pomodli się u stóp kolumny Niepokalanej Matki Bożej.

Zapowiedział też, że nawiedzi bazylikę Santa Maria Maggiore, gdzie Matce Miłosierdzia powierzy całą ludzkość, a w sposób szczególny Wieczne Miasto. Franciszek przypomniał, że w uroczystości otwarcia Drzwi Świętych wziął udział Papież-Senior Benedykt XVI. Poprosił wiernych o wyrażenie wdzięczności jego poprzednikowi na Stolicy Piotrowej za tę obecność. Wierni burzą oklasków przyjęli tę propozycję. Na zakończenie życzył wiernym owocnego przeżycia Jubileuszowego Roku Miłosierdzia.

http://www.deon.pl/religia/serwis-papieski/dokumenty/aniolpanski/art,96,franciszek-o-maryi-i-egoizmie.html?utm_source=deon&utm_medium=link_artykul

***********************

Czy Bóg spełnia noworoczne życzenia?

Noworoczne życzenia to znana tradycja. Czy powinniśmy się do nich przywiązywać i czekać na ich spełnienie? W Nowy Rok odpowiada ks. Tomáš Halík.

“Nadano Mu imię Jezus” — słyszeliśmy na zakończenie dzisiejszej Ewangelii. I w tym imieniu, w imieniu naszego Pana, które znaczy: “Bóg zbawia”, przekraczamy dziś próg nowego tysiąclecia, trzeciego tysiąclecia obecności wiary chrześcijańskiej w ludzkich dziejach.

Z pewnością wielu dziś zadaje sobie pytanie, na które nikt z nas nie zna odpowiedzi — co ją czeka i jaki kształt będzie miała wiara w Jezusa Chrystusa w tym nowym milenium. Chrystus dał swemu Kościołowi zapewnienie, że “bramy piekielne go nie przemogą”; to jednak niczego jeszcze nie mówi o tym, czemu i w jaki sposób wspólnota wierzących będzie musiała stawić czoło i czy zewnętrzny kształt Kościoła oraz wewnętrzne drogi rozumienia treści wiary będą się dramatycznie zmieniać, podobnie — a może nawet w jeszcze większym stopniu — jak to było przy okazji radykalnych zmian w Kościele oraz w pojmowaniu Kościoła na przestrzeni tysiąclecia, które przed kilkoma godzinami właśnie dobiegło końca.

“Skarbiec, z którego mądry gospodarz wybiera rzeczy nowe i stare” — przypomnijmy sobie przypowieść Jezusa o królestwie Bożym — nie jest zamkniętą i opieczętowaną, raz na zawsze sklasyfikowaną i martwą kolekcją muzealną. Jest raczej “żywym fundamentem”, na który dzięki dynamicznemu działaniu Ducha Świętego wpływają codziennie nowe wartości, rozdawane nam szczodrze przez Boga. Należą do nich również znaki czasu, owe zdarzenia “wewnętrzne i zewnętrzne” — czyli to, co dzieje się zarówno w przestrzeni publicznej, rzec by można, na ruchliwych ulicach dziejów, jak i to, co dojrzewa w myślach i sercach ludzi nam współczesnych. Za pośrednictwem tych znaków Bóg pozwala ludziom, którzy “mają uszy do słuchania”, uświadomić sobie Jego obecność wśród nas.

Tak, Bóg, w którego wierzymy, nie jest Bogiem nowożytnych deistów, Zegarmistrzem, który zakończył swoją pracę wraz ze stworzeniem świata i teraz już w niego nie ingeruje. W świetle Pisma Świętego i dynamicznej myśli hebrajskiej — biblijnej i po-biblijnej — jest zawsze suwerennym Panem dziejów, niepodlegającym jakiemuś ślepemu antycznemu losowi, który z obojętnością włada bogami i ludźmi. Niespodziewanie zjawia się i skrywa swoje oblicze, nie pozwalając człowiekowi zasnąć w jego zadufaniu ani utonąć w beznadziei, “budzi ucho uczniów” — jak czytamy u proroków, a czasem prowadzi swój lud przez pustynię, głównie po to, “aby tam przemówić do jego serca”.

“Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu” — czytamy w dzisiejszej Ewangelii. Ale do tego jeszcze powrócimy. Teraz nadszedł czas, abym wypowiedział pierwsze noworoczne życzenie. Moje pierwsze życzenie w pierwszym dniu nowego milenium brzmi następująco: abyśmy umieli słuchać i rozumieć, abyśmy w wydarzeniach, które nadejdą — jakiekolwiek by one były, a wy dobrze wiecie, że nie mamy powodów do przesadnego optymizmu — potrafili rozpoznać znaki czasu, wezwania, rady, zachęty i przestrogi naszego Pana. Moje życzenie — i chyba was to nie zaskakuje — zawiera paradoks: życzmy sobie, by nasze własne życzenia nie były na tyle głośne w swej niedorzecznej natarczywości, żebyśmy z ich powodu mieli nie usłyszeć, czego życzy sobie od nas Bóg.

Życzmy sobie, żebyśmy zbytnio nie przywiązywali się do naszych życzeń, ponieważ one — jak dobrze o tym wiedział stary, mądry Freud — przeważnie rodzą iluzje. Być może jedną z rzeczy, za którą rzeczywiście możemy być wdzięczni dziś już minionemu stuleciu, jest to, że wyleczyło nas definitywnie — aczkolwiek za cenę krwi i cierpienia — z wielu iluzji, utopii i ideologii, jakie zagnieździły się w ludzkich umysłach epoki nowożytnej. Należało do nich na przykład aroganckie przekonanie, że postęp nauki i techniki automatycznie, jakąś siłą bezwładu, poprowadzi nas w świetlaną przyszłość. Drugim, równie hardym i naiwnym przejawem nadmiernie wygórowanej samooceny była próba wzięcia w całkowite władanie przez człowieka przyrody i historii, a także własnego losu oraz losu innych ludzi. “Rozkażmy deszczowi, wiatrowi, kiedy mają padać i wiać” — takich pieśni uczono nas w komunistycznej szkole.

Dobrze się składa, że w Nowy Rok, ale równocześnie w nowe stulecie i tysiąclecie, wkraczamy akurat w święto Matki Bożej, Maryi Panny. Kilka ostatnich stuleci wypełnionych było przeważnie “męskimi” próbami projektowania, planowania, przekształcania — za pomocą siły zewnętrznej — aż po owe harde iluzje, o których powiedzieliśmy przed chwilą. Być może dla przywrócenia kosmicznego, dziejowego, ale i naszego wewnętrznego ładu przydałoby się, aby ta nowa epoka była bardziej “kobieca” — abyśmy każdemu wydarzeniu pozwalali raczej, by ono przychodziło do nas, i starali się wcześniej wczuwać w otaczający nas świat oraz w świat innych ludzi; rozumieć go — tak, “rozumieć sercem”, nie zaś pochopnie nim manipulować wedle własnych wyobrażeń.

“Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim sercu” — czytaliśmy dzisiaj w Ewangelii świętego Łukasza. Zwrot “wszystkie te sprawy” w czeskim przekładzie jest przejawem wahania się tłumacza między wyrażeniami “te słowa” i “te wydarzenia”, ponieważ w języku hebrajskim, a także w łacinie można dla obu pojęć użyć tego samego wyrazu, nie mówiąc o znaczeniowej pojemności greckiego słowa logos. Moglibyśmy powiedzieć, że w zachowującym i rozważającym sercu wydarzenia stają się słowem. Nie są to już brutafacta — dziś powiedzielibyśmy pewnie “twarde dane” — nie są to nawet “rzeczy zewnętrzne”, które się po prostu wydarzyły i nic nie można w nich zmienić ani niczego do nich dodać; nie są to także fakty, stojące przed nami z bezwzględnie chłodną jednoznacznością. Zwrot “w sercu” zawiera bowiem ogromną skalę znaczeń tego, co się dzieje — a serce jest miejscem, gdzie o tym wszystkim możemy prowadzić dialog z Bogiem, ponieważ On prześwietla powierzchnię każdego wydarzenia znaczeniową głębią. On z “faktów” wydarzenia tworzy słowa, które mają sens.

Chciałbym mocno podkreślić, że mówimy tu o sercu w biblijnym, a nie romantyczno-sentymentalnym znaczeniu. Byłoby wielkim uproszczeniem, gdybyście użytą przeze mnie metaforę serca wyobrażali sobie jako “siedlisko uczuć”, a moje słowa rozumieli jako wezwanie do zastępowania refleksji swobodnym przepływem emocji. W Biblii “serce” nie oznacza

“uczuć”, lecz ową głębię człowieka, “przepaść”, na której dno nie jest w stanie dotrzeć nawet promyk rozumu, aczkolwiek rozum jest wspaniałym darem Bożym i nieodzownym doradcą ludzkich decyzji i czynów. A jednak według Biblii ludzkie serce jest głębią, która nie ma dna — dlatego sięga “serca Bożego”. “Głębia przyzywa głębię” — przy tych słowach psalmu zawsze myślę o owym tajemniczym związku człowieka z Bogiem — o którym tyle powiedzieli, a jeszcze więcej milczeli — ludzie o doświadczeniu mistycznym. Jeśli we współczesnej myśli coś w przybliżeniu odpowiada biblijnemu obrazowi serca — a jednocześnie Augustynowemu pojmowaniu pamięci (memoria) — jest to najprawdopodobniej podświadomość, o której mówi psychologia głębi.

Wiele razy radziłem wam, abyście prawd wiary, które na pierwszy rzut oka wydają się niezrozumiałe i trudne do przyjęcia, nie odrzucali pochopnie, ale “złożyli je w sercu”. Tam wiodą one swój żywot, dojrzewają, karmią się doświadczeniami naszych dni i lat, rosną jak owoc, który matka chowa “pod sercem”, w miejscu nieprzypadkowo nazywanym niegdyś “żywotem”. Jeśli usłyszycie z moich ust Pascalowską myśl, że “wiara jest sprawą serca”, pamiętajcie, że nie chcę przez to powiedzieć, iż jest to (jedynie) sprawa uczuć, ale przede wszystkim sprawa ludzkiej głębi.

A zatem drugie życzenie, podobne do pierwszego: nie tylko prawdom wiary, lecz także wydarzeniom, którymi zaskoczy nas nowe stulecie — a nie wątpię, że będzie ich sporo — pozwólmy najpierw, jak uczyniła to Maryja, zstąpić w głąb, “rozważajmy je w sercu”, aby we właściwym czasie mogły stać się dla nas słowem Bożym.

Wiem, że muszą być trzy noworoczne życzenia. Kiedy poproszono mnie niedawno, żebym zwięźle wyraził jakieś pozytywne, budzące nadzieję doświadczenie ludzkości na progu trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa, odpowiedziałem wprost: to, że wciąż jeszcze tutaj jesteśmy. W ciągu stulecia, które skończyło się przed paroma godzinami, ludzkość po raz pierwszy w swej historii dostała do ręki narzędzia, za pomocą których mogła całkowicie zniszczyć życie na tej planecie. A jednak nie wyniszczyliśmy się mimo wszystko. Istniejemy i przed nami otwiera się brama nowej przyszłości.

To prawda, w nowe tysiąclecie wkraczamy na podminowanym gruncie; mnóstwo wielkich problemów i pytań bez odpowiedzi z poprzedniego wieku przenosimy ze sobą. Na próżno oczekiwalibyśmy dziś optymistycznych przemówień, na wzór tych, którymi wielki liberalny teolog protestancki Adolf Harnack dokładnie sto lat temu witał nadchodzący wiek dwudziesty jako epokę ostatecznej syntezy nauki, wiary i humanitaryzmu. Ale, moi drodzy, mimo niepokojów, obaw i trosk — wciąż jeszcze tutaj jesteśmy. Nasza historia trwa. Więc moje trzecie życzenie brzmi następująco: faktu, że ży -jemy, nie traktujmy jako banału. Przyjmijmy go z wdzięcznością i odpowiedzialnością — jako dar i posłannictwo. Amen.

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,2184,czy-bog-spelnia-noworoczne-zyczenia.html

******************

Ks. Halík: Jak odnaleźć w sobie Maryję?

Czy Bóg interesuje się tym, jak bardzo jesteśmy pobożni, moralni, sprytni, ascetyczni i zdyscyplinowani? Czy chce raczej wiedzieć, jak bardzo jesteśmy otwarci na Jego Słowo i Jego wolę? – o Maryi i o otwarciu na Słowo Boga pisze ks. Tomáš Halík.

Ósmego grudnia, na początku drugiego tygodnia Adwentu, obchodzimy jedno z dwóch największych świąt maryjnych w roku; do niedawna noszące tradycyjną nazwę “Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny”. Sam termin “Niepokalane Poczęcie” wielu ludzi wokół doprowadza do najwyższej irytacji.
“Wszystko w tym chrześcijaństwie mogłabym przyjąć, tylko tego Niepokalanego Poczęcia nie mogę przełknąć!” – ileż to razy słyszeliśmy już coś podobnego. Jest to więc jeszcze jeden powód, aby spokojnie się zastanowić nad tą prawdą wiary katolickiej, którą dopiero w dziewiętnastym wieku uznano za dogmat.
Kiedy byłem młodym, zapalonym konwertytą, do moich ulubionych zabaw intelektualnych należały spory religijne – dlatego zawsze cieszyło mnie, gdy słyszałem, jak ktoś w podobny sposób podważał dogmat o Niepokalanym Poczęciu. Było dla mnie oczywiste, że przy następnym ruchu szybko i łatwo dam mojemu przeciwnikowi mata.

Nietrudno bowiem udowodnić takim ludziom, że w ogóle nie wiedzą, o czym mówią: mylą oni bowiem zazwyczaj dogmat o Niepokalanym Poczęciu z zupełnie inną prawdą wiary, a mianowicie o dziewictwie Maryi i narodzinach Bożego Syna z Dziewicy. Są to jednak dwie całkowicie różne sprawy.
Niepokalane Poczęcie nie irytuje ludzi dlatego, że jest to nauczanie “nienaukowe” – czyli mówiąc dokładnie, nie można go zaliczyć do pozytywistycznej wizji świata, domagającej się potwierdzenia w nowożytnych naukach przyrodniczych. Z tą scjentystyczną wizją świata, stanowiącą pozostałość po dziewiętnastym stuleciu, nie zgadza się zresztą, mówiąc szczerze, absolutna większość prawd wiary – i nie ma nic bardziej żałosnego niż teologiczne próby przykrawania wiary do wymogów tego rodzaju “naukowości”.

Trzeba jednak dodać, że nade wszystko nie mieści się w niej pełnia i wielowymiarowość życia jako takiego, włącznie z tym, co wydarzyło się już w nauce w ostatnim stuleciu. Do nauki trzeba mieć szacunek, ale ten tak zwany naukowy obraz świata, na który przysięgę składały stary pozytywizm i marksizm, dziś już nawet nie zasługuje na poważną polemikę.

Główna przyczyna oporu wobec samej idei Niepokalanego Poczęcia ma jednak charakter bardziej emocjonalny niż racjonalny, a jej korzenie tkwią w przypuszczeniu, że nauczanie to w jakiś sposób pomniejsza ludzką seksualność; co jest wręcz niewybaczalne, ponieważ seksualność od czasów “rewolucji seksualnej” lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku stała się jedną ze świętych krów naszej cywilizacji.

Jeden z przenikliwych analityków społeczeństwa postmodernistycznego – wydaje mi się, że Lipovetsky – zauważa dowcipnie, iż we współczesnej kulturze seksualność jest wszędzie – z wyjątkiem samej seksualności; jej skomercjalizowanie wydrążyło ją i zbanalizowało. A przecież nauka o Niepokalanym Poczęciu nie ma nic wspólnego z seksualnością, dziewiczym narodzeniem i poczęciem Jezusa.

To nauczanie dotyczy wyłącznie roli Maryi w dziejach zbawienia: mówi ono, że Maryi, ze względu na Jej posłannictwo bycia Matką odkupiciela, oszczędzona została “egzystencjalna blizna”, jaką dotknięte jest człowieczeństwo każdego człowieka na skutek upadku Adama. Dlatego dziś, aby wyjaśnić wszelkie nieporozumienia, to właśnie święto maryjne nazywane bywa “Świętem uchronienia Panny Maryi od grzechu pierworodnego” – co jest wprawdzie teologicznie poprawne, ale brzmi trochę chropowato.
*  *  *
Dziś podczas liturgii śpiewana jest przepiękna gregoriańska antyfona: Tota pulchra es, Maria – “Cała piękna jesteś, Maryjo”. Gdy słucham tej pieśni, to myślę, że uroczystość Niepokalanego Poczęcia mogłaby bez przeszkód stać się świętem feministek. Nie mogę się bowiem oprzeć wrażeniu, że psychologicznym źródłem tego właśnie dogmatu wiary jest przekonanie, iż skoro Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę, to owo nienaruszone, doskonałe człowieczeństwo chcemy widzieć nie tylko w jego męskiej wersji, w Jezusie, ale i wersji żeńskiej – czyli w Jego Matce.

Rozumiem, że może to stwarzać pewne problemy tym, którzy bardzo sztywno trwają przy chrystocentrycznym charakterze naszej wiary, jak na przykład nasi ewangeliccy bracia i siostry, natomiast feministki i feminiści, na odwrót, mogliby wykazać w tym względzie pełne zrozumienie…

Jeśli o Janie Chrzcicielu powiedziano w Piśmie, że Bóg go uświęcił już w łonie matki, to maryjna pobożność spieszy z twierdzeniem, że Maryja jest jeszcze ważniejsza, że została uświęcona jeszcze “wcześniej”, na samym początku, w chwili poczęcia przez swoich rodziców. Dlatego jest tam mowa o “poczęciu”, choć Kościołowi nigdy nie przyszło na myśl, by twierdzić, że Maryja została poczęta inaczej niż pozostali ludzie.

Głosi on raczej, że Maryja jest w pełni “Boża” całym swoim jestestwem i całym swoim życiem, “od początku do końca” – a więc na przykład nie na podstawie jakiejś dramatycznej konwersji, jak ukazują to żywoty “świętych z grzeszników”. Ten dogmat stwierdza, że jeśli patrzymy na Maryję, widzimy nienaruszony obraz kobiecości; widzimy kobietę taką, jaka była w Bożych planach. Na przykładzie wielu kobiet możemy obserwować, co z sobą – z większym lub mniejszym powodzeniem – zrobiły wedle własnych gustów czy wedle gustów swojej epoki lub swego środowiska.
*  *  *
Zechciejmy dziś jeszcze przez chwilę pomedytować w ciszy na temat pobożności maryjnej. W uroczej książce pewnego znanego biologa przeczytałem taką oto refleksję: gdyby nasza planeta miała się spotkać z jakąś pozaziemską cywilizacją, jakby to było pięknie i dobrze, gdybyśmy jako pierwszy sygnał wysłali muzykę Bacha, ponieważ muzyka ta jest z pewnością czymś najwspanialszym i najwznioślejszym, co na tej planecie w ciągu całych jej dziejów zostało stworzone przez ludzkiego ducha.

Byłaby więc ta muzyka czymś, co mogłoby owe nieznane istoty od razu do nas przekonać i czym moglibyśmy się wobec nich pochlubić. Przyszedł mi do głowy jeszcze jeden szalony pomysł: gdybyśmy się teraz dowiedzieli, że nasze dzieje dobiegają już końca, to co lub kogo wybralibyśmy, aby w naszym imieniu wyszedł na spotkanie Sędziego świata?

Kiedy Pan zechciał sam przemówić do ludzkości i posłać w na- sze dzieje swoje Słowo, znalazł na naszej planecie jedno miejsce, do którego mógł wejść: a miejscem tym była Maryja, niepozorna dziewczyna z galilejskiej wioski. Prastary hymn chrześcijański Te Deum głosi dosłownie: Non horruisti Virginis uterum – “Nie wzgardziłeś Panny łonem”.

Nie powinniśmy jednak mylić Bożego odezwania się do Maryi, o którym czytamy w dzisiejszej ewangelii, z zalotami bogów olimpijskich do pięknych ziemianek. Bóg wybrał Maryję, aby stała się Matką odkupiciela rodzaju ludzkiego, błogosławioną między niewiastami, z powodu Jej wiary; jest błogosławiona, ponieważ uwierzyła, że u Boga nie ma nic niemożliwego.

Szukając, którędy by mógł do nas wejść, Pan znalazł Jej otwarte serce. A kiedy chce przemówić do nas, do każdego z nas – choćby w tym nadchodzącym czasie Bożego Narodzenia – to być może szuka właśnie owego maryjnego punktu w naszym życiu. Być może nie interesuje Go, jak bardzo jesteśmy pobożni, moralni, sprytni, ascetyczni i zdyscyplinowani – chce raczej wiedzieć, jak bardzo jesteśmy otwarci, otwarci na Jego Słowo i Jego wolę. otwartość ta jest prawdopodobnie “Archimedesowym punktem oparcia”, który trzeba odnaleźć, aby rzeczy w nas i wokół nas ruszyły w końcu ku dobremu.
Brama, przez którą wchodzi Pan, jest bramą Maryjnego FIAT, “stań się” – “Niech mi się stanie według Słowa Twego!”. U początków dzieła stworzenia znajduje się Boże FIAT – Niech się stanie! Niech się stanie światłość! Niech się stanie ziemia! Niech się staną słońce i gwiazdy! To mocne Boże słowo wyraża Jego władczą i stwórczą potęgę, powołuje rzeczy z niebytu do bytu – tak było na początku.

Potem, gdy Pan rozpoczyna swoje drugie dzieło, dzieło naszego odkupienia, przez które dziełu stworzenia dopiero nadaje ostateczną głębię i sens, również na początku stoi FIAT – będące ludzką odpowiedzią na Boże wezwanie. Słowo wiary Maryi: Fiat mihi secundum verbum Tuum – “Niech mi się stanie według słowa Twego”. owo “stań się” wypowiada Maryja całym swoim jestestwem.

Owszem, także prorocy przyjmowali Boże słowo – jednak Maryja przyjmuje je, by tak rzec, w sposób bardziej egzystencjalny, bardziej intymny, do swego serca i do swego łona. Wie, że natychmiast znajdzie się w niezwykle ryzykownej sytuacji, gdyż zwrócą się na nią oczy całego Nazaretu. Nazaret nie jest tylko jakimś miłym, idyllicznym miasteczkiem, Nazaret jest pełen tych samych podejrzliwych ludzi, którzy potem wypędzą Jej syna. To oni będą na Nią patrzeć: “Co się z nią dzieje? Skąd to dziecko? Kto się za tym kryje?”. A Maryja gotowa jest to wszystko przyjąć i zaryzykować, oddaje się całkowicie Bogu do dyspozycji.
Maryja jest uosobieniem trzech wielkich cnót, które z tradycji Kościoła znamy jako trzy śluby zakonne, ale ich wartość jest niepomiernie szersza i bardziej uniwersalna: czystość, ubóstwo, posłuszeństwo. C z y s t o ś ć – to całkowitość, całkowitość Jej decyzji: ze wszystkim, czym jest, oddaje się do dyspozycji.

Podobnie ma się rzecz z ubóstwem: jest to wyzucie się z wszelkiego samozabezpieczenia. A także – z posłuszeństwem: uważnie wsłuchuje się w Bożą wolę i na nią odpowiada, jest ciszą, w której może zabrzmieć mocne słowo Boże.
Czystość, ubóstwo i posłuszeństwo – podobnie jak wiara, nadzieja i miłość oraz podobnie jak osiem błogosławieństw – nie są właściwie odmiennymi i oddzielnymi wartościami; są raczej różnymi aspektami tej samej postawy życiowej. Pismo Święte ustami Elżbiety wielbi Maryję jako błogosławioną, która u w i e r z y ł a – jako bohaterkę wiary.

Wystarczy wsłuchać się w Jej Magnificat, hymn, którym Maryja w drugim rozdziale ewangelii Łukasza odpowiada na słowa Elżbiety. W tym prawdziwie heroicznym – powiedzielibyśmy “rewolucyjnym”, gdyby to słowo nie było tak bardzo zbanalizowane – hymnie, sławiącym Boga niczym bohatera wojennego i mściciela uciśnionych, “który strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych, głodnych nasyca dobrami, a bogatych z niczym odprawia”, możemy rozpoznać duchowość podobną raczej do tej, jaką przedstawia prorokini Deborah i inne dzielne kobiety Izraela, aniżeli owa cukierkowata panienka, jaką uczyniła z Maryi sentymentalna pobożność baroku czy wieku dziewiętnastego.

A skoro powiedzieliśmy to wszystko o Maryi i maryjnej duchowości, to pozostaje jeszcze jedno wezwanie: szukajmy “maryjnego punktu” w naszym życiu – owych otwartych drzwiczek, przez które może przyjść do nas Bóg i Jego Słowo. Anioł Ślązak, subtelny mistyk i poeta, napisał piękne i głębokie słowa: “Maryją stać się muszę i Boga rodzić ze mnie”. Prośmy więc, abyśmy mieli w sobie tyle oddania, czystości i posłuszeństwa, tyle odwagi i wiary, by tak jak Maryja otworzyć bramy Temu, który przychodzi. Amen.

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/pismo-swiete-rozwazania/art,2676,ks-halk-jak-odnalezc-w-sobie-maryje.html

***********************

6 porad na Nowy Rok dla każdego chrześcijanina

Nowy Rok, a więc już zaczynamy postanawiać: “Zrzucę kilka kilogramów”, “Będę biegać”… Życzę Ci tego z całego serca, ale doświadczenie mówi mi, że niewielu z nas się to uda – przeczytaj 6 porad psychologa na Nowy Rok.

Nowy Rok już za chwilę, więc w głowie tysiące myśli w kluczu: “Jak to zrobić, by ten rok naprawdę był lepszy?”. Cóż, niestety nie mam dla Was i dla samej siebie złotego rozwiązania – bo takie po prostu nie istnieje.

Niemniej jednak ostatni rok dał mi niezmiernie dużo praktycznej mądrości, którą chciałabym się z Wami podzielić. Wiem, że mówiłam, że psychologowie nie są od dawania rad. Ale co mi tam – raz do roku mogę zaszaleć.

Poniżej całkowicie subiektywna lista noworocznych porad – prosto z głowy, serca i osobistego doświadczenia psychologa chrześcijańskiego!

     1. Zamiast postanawiać – módl się

Nowy Rok, a więc już zaczynamy postanawiać: “Zrzucę kilka kilogramów”, “Będę biegać”, “Przeczytam tę górę książek piętrzącą się przy łóżku”, “Będę częściej wychodzić, by w końcu kogoś poznać”.

Życzę Ci tego z całego serca, ale doświadczenie mówi mi, że niewielu z nas się to uda. Zamiast tego proponuję Ci postanowić sobie tylko jedną rzecz: “W tym roku wejdę z Bogiem w bliższą relację”. Zobaczysz, jak dzięki temu, mocą Jego łaski, Twoje życie zacznie się konsekwentnie zmieniać – nagle okaże się, że już nie musisz się zmuszać do dbania o siebie, bo Tata objawi Ci, ile dla Niego znaczy Twoje ciało i w konsekwencji po prostu sam zechcesz o nie zadbać; poczujesz, jak bardzo pragniesz się rozwijać, bo przecież Bóg ma dla Ciebie dobry plan, z którym chcesz współpracować; doświadczysz tak uzdrawiającej i przemieniającej miłości, że ludzie sami będą się do Ciebie garnąć i nagle otoczy Cię wianuszek kobiet/mężczyzn chętnych na poznanie Cię bliżej.

Zrób tylko tę jedną rzecz – módl się. Efekt gwarantowany i przepieczętowany własnym doświadczeniem!

     2. Zamiast upominać się o miłość – daj miłość

To chyba najbardziej delikatne i bolesne miejsce w nas – pragnienie, by ktoś nas kochał. W tym roku doświadczyłam czegoś wspaniałego – Bóg objawił mi, że miłości doświadcza się nie tylko poprzez branie/otrzymywanie jej, ale również, a może przede wszystkim, przez jej dawanie.

Moje lęki i kompleksy zostały w niesamowity sposób uleczone przez to, że odważyłam się na przekroczenie bariery bliskości i wejście z drugim człowiekiem w relację, w której mogłam mu umywać stopy. Choć sama wtedy potrzebowałam miłości, nie zostałam w tym egocentrycznym miejscu, lecz wyszłam do potrzebujących mnie ludzi. To przemieniło moją i ich rzeczywistość.

     3. Zrób porządek

Złe nawyki, bałagan w mieszkaniu, nieuporządkowane relacje – skąd ja to znam! Bóg się za to porządnie zabrał w tym roku… i wiecie co? To nie tylko jest tak, że porządek w życiu pokazuje, że ktoś ma porządek w duszy. To też jest tak, że porządek w życiu motywuje do robienia porządku w duszy!

Dlatego jak tylko przestaję ogarniać, myśli mi hałasują, życie mi się wymyka z rąk – od razu robię porządek, gdzie tylko się da (zarówno materialnie, np. odkurzanie czy zmywanie góry naczyń, jak i duchowo, np. spowiedź). Kiedy to zrobię, od razu pojawia się miejsce dla Ducha Świętego, który wlewa we mnie nowe, lepsze myśli. A więc – zrób porządek!

     4. Myśl jak Bóg

Przerażające są nasze myśli o nas samych. Te ponure, smutne, brutalne i odarte z miłosierdzia konstrukcje – że nie umiemy, nie nadajemy się, nie jesteśmy godni. Że nic nam nie wyjdzie, że wciąż to samo. Że nie warto nam poświęcać uwagi lub że przepraszam, że żyję, bo nie zasługuję na to. Ja myślę, że Jezus by się w grobie przewracał z tego powodu (gdyby tylko jeszcze w nim leżał).

Jako dziecko Boże naprawdę musisz powiedzieć temu STOP! Zmiana myślenia nie dokonuje się przy użyciu magicznej różdżki, ale wymaga od nas odwagi, konsekwencji i dyscypliny w poznawaniu tego, co myśli o nas Bóg. Czy zdajesz sobie sprawę, że Bóg myśli o Tobie w samych superlatywach? Weź Pismo Święte i poczytaj, jaki jesteś piękny, mądry, godny i ukochany! Im więcej będziesz tego chłonąć, tym bardziej uzdrawiane będzie Twoje poczucie własnej wartości. Zacznij myśleć o sobie tak, jak Bóg o Tobie myśli, a wszystko zmieni się na lepsze.

     5. Dziękuj, uwielbiaj, bądź wdzięczny

No i najważniejsze – dziękuj za wszystko! Zaraz, zaraz… za wszystko? Nawet za te złe rzeczy? Tak, właśnie tak! Logika Boża jest niezwykła – On ze zła wyciąga dobro! Dziękując za złe rzeczy (nie w takim sensie, że On je zesłał czy jest ich przyczyną, ale w tym sensie, że każde doświadczenie może wyjść Ci na korzyść dzięki Jego mocy) otwierasz się na nieskończone błogosławieństwo! Wiem to z własnego doświadczenia – dziękowałam już za śmierć mojego Taty nie raz (szalone, głupie, co nie?), a teraz widzę, jak wiele dobra Bóg z tego wyciągnął.

Bądź uczciwy i zobacz, ile dobra Cię w życiu spotkało. Przestań wybrzydzać i być nadmiernie roszczeniowym. Najprostsze dary są najpiękniejsze – żyjesz, jesteś zdrowy, masz przyjaciół, masz co jeść, masz pracę… można by długo wymieniać. Ale bodaj największy powód do dziękowania to ten, że masz wiarę. Naprawdę niewielu ludzi na świecie ma ten przywilej! Uciesz się tym, że Bóg dał Ci łaskę wiary, że Cię wybrał i że chce Cię użyć.

I w końcu – zobacz, jak piękny jest Bóg! Uwielbienie Boga naprawdę uzdrawia serce. Jeśli wątpisz, zachęcam Cię, byś zrobił eksperyment: przez 30 dni codziennie poświęć 15 minut na uwielbianie Boga w tym, jaki Jest (jeśli nie wiesz, jaki Jest, polecam Ci czytanie Psalmów dziękczynnych) – szybko zobaczysz, że Twoje życie zacznie się zmieniać w niepojęty dla Ciebie sposób!

     6. Proś o więcej – bo jest więcej!

Bóg jest nieskończenie dobry i ma dla Ciebie wciąż więcej. Jeśli myślisz, że Twoim jedynym celem jest mieć dobre i szczęśliwe życie oraz spokojną śmierć, to jesteś w wielkim błędzie. Możesz żyć tak, że Twoje życie będzie czymś znacznie więcej, niż się spodziewasz czy oczekujesz. Możesz każdego dnia doświadczać realnych cudów, co więcej – cuda mogą dziać się przez Twoje ręce. A gdy poznasz Boga, zrozumiesz, że spokojna śmierć to za mało na Twoje standardy – będziesz chciał pójść za Nim w ogień!

Więc nie zabiegaj o to, by utrzymać to, co udało Ci się osiągnąć, nie pielęgnuj nadmiernie tego, co dostałeś od Boga, w lęku, że za chwilę to utracisz. Bóg ma więcej każdego dnia i z całą pewnością ma więcej w tym nadchodzącym Nowym Roku – proś o to odważnie!

Dobry Tato, jesteś nieskończenie Piękny, Dobry i Wierny. Dziękujemy Ci za ten rok. Daj nam wszystkim jeszcze więcej – bo bez Ciebie nie możemy nic uczynić!

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,2230,6-porad-na-nowy-rok-dla-kazdego-chrzescijanina.html

*********************

Odcienie kłamstwa

Zwyczajnie kłamstwo ma wymiar grzechu powszedniego. Może stać się jednak poważnym wykroczeniem, gdy uderza w miłość bliźniego i narusza porządek sprawiedliwości.

Każde kłamstwo jest zaprzeczeniem miłości. Jezus przypomina, że jest taktyką szatańską: Od początku był on zabójcą i w prawdzie nie wytrwał, bo prawdy w nim nie ma. Kiedy mówi kłamstwo, od siebie mówi, bo jest kłamcą i ojcem kłamstwa (J 8, 44). Kłamstwo według świętego Augustyna polega na mówieniu nieprawdy z intencją oszukania. Ten wybitny ojciec Kościoła, doktor łaski, pisze: Nie każdy, kto mówi nieprawdę, kłamie, jeżeli wierzy lub uważa, że jest prawdą to, co mówi […]. Kłamie ten, kto myśli jedną rzecz, a oświadcza słowami lub przy pomocy jakiegokolwiek innego sposobu komunikowania coś zupełnie innego. Z tego powodu mówi się, że kto kłamie, ma podwójne serce, to znaczy podwójne myślenie. Kłamstwo godzi w godność człowieka, narusza jego dobre imię, rani, dzieli, wprowadza zamęt, narusza właściwe relacje międzyludzkie (małżeńskie, rodzinne, przyjacielskie, wspólnotowe, zawodowe), niszczy tkankę relacji społecznych (KKK, 2486). Uderza w zasady sprawiedliwości i ludzkie prawa. Kłamstwo narusza również relacje z Bogiem. Zakłóca czystość i przejrzystość miłości, podważa zaufanie i wiarę. Jest daremną próbą oszukania Tego, który jest najgłębszą prawdą. Kłamstwo uderza wreszcie w samego człowieka żyjącego w nim. Kumuluje się wokół jego duszy niczym warstwa brudu, powodując wewnętrzne skrzywienie (por. A. Grün). Stopniowo zatraca czystość i przejrzystość wewnętrzną. Prowadzi do ogólnej postawy zakłamania. Waga kłamstwa jest tak wielka, że Alessandro Pronzato wysunął nawet tezę, że chrześcijanin staje się godny respektu nie przez jedną Mszę świętą więcej, ale przez jedno kłamstwo mniej.

Kłamstwo ma wiele odcieni i motywacji. Różna jest także odpowiedzialność za nie. Ciężar kłamstwa zależy od wielkości prawdy, którą zniekształca, i intencji kłamiącego. Zależy również od wielkości krzywd, które są jego skutkiem. Zwyczajnie kłamstwo ma wymiar grzechu powszedniego. Może stać się jednak poważnym wykroczeniem, gdy uderza w miłość bliźniego i narusza porządek sprawiedliwości. W takim przypadku nie wystarczy wyznanie grzechów w konfesjonale. Istnieje jeszcze moralny obowiązek naprawienia krzywdy w sposób publiczny bądź prywatny.

Kłamstwo narusza prawo człowieka do dobrego imienia. Święty Ignacy Loyola w swoich instrukcjach dla jezuitów udających się na misje kładł duży nacisk na umiejętność dostrzegania dobra w drugim człowieku i pozytywnej interpretacji jego słów i zachowań. Podobne wskazówki zawarł w Ćwiczeniach duchownych: Każdy dobry chrześcijanin powinien chętniej ocalić zdanie bliźniego niż je potępić. A jeżeli nie może go uratować, to pyta, jak on je rozumie, a jeżeli rozumie źle, poprawia go z miłością. Jeżeli to nie wystarczy, poszukuje odpowiednich sposobów, żeby tamten dobrze je zrozumiał i ocalił samego siebie (Ćd, 22). Zawsze należy pamiętać o zasadzie: chwalić publicznie, ganić prywatnie (L. Knabit).

Do grzechów, które najmocniej zniesławiają innych, należą: pochopne osądy i niesprawiedliwe krytyki, obmowy, oszczerstwa i krzywoprzysięstwa. Są to grzechy języka najczęściej pojawiające się w konfesjonale. Krytyki i osądy są dzisiaj niemal na porządku dziennym. Człowiek bywa oceniany i szufladkowany już od pierwszego spotkania, a nawet wejrzenia. Etykietki naklejane w szkole, a nawet we wczesnym dzieciństwie towarzyszą człowiekowi nieraz do końca życia, a zdarza się, że są źródłem cierpienia i zranień przez długie lata. Małe przejęzyczenie lub błąd może stać się niesprawiedliwym kryterium oceny całego człowieka.

Obmowa polega na ujawnianiu nieznanych wad i słabości bliźnich, które go zniesławiają. Obmowa zawsze pozostanie złem, gdyż rani i degraduje bliźnich. Samo ujawnienie – bez racjonalnego powodu – zła w życiu bliźniego jest krzywdą bowiem ukazuje go jednostronnie. Często wady i grzechy drugiego są wyolbrzymiane, spełnione dobro pomniejszane. Bywa, że dobro jest przewrotnie interpretowane, posądza się drugiego o złe intencje (uczynił to dla pieniędzy, sławy). Przy obmowie przemilcza się dobro lub pomniejsza pochwałę, by człowieka, o którym się mówi, skompromitować (J. Szkodoń). Niektórzy ludzie stali się specjalistami od wyciągania na światło dzienne cudzych błędów, nie zauważając przy tym własnych. Nie potrafią nikogo docenić, pochwalić, pozytywnie zmotywować. Nie widzą i nie chcą widzieć najmniejszego ziarna dobra. Jeżeli już muszą uznać jakiś pozytyw w innym człowieku, zdewaluują go natychmiast dziesiątkami braków i błędów. Bywają cyniczni. Często posługują się ironią jako sposobem poniżania i ośmieszania innych.

Oszczerstwo ma cięższy wymiar moralny niż obmowa. Jest bowiem przekazywaniem wiadomości negatywnych, nieprawdziwych, które zniesławiają, kompromitują i niszczą bliźnich. W dzisiejszej dobie Internetu stało się ono środkiem walki politycznej. Kłamliwe, oszczercze osądy innych rzadko bywają prostowane; nierzadko, by obronić swoje dobre imię, trzeba wstępować na drogę sądową.

Najcięższym złem jest kłamstwo połączone z krzywoprzysięstwem. Uderza bowiem nie tylko w dobre imię człowieka osądzanego, ale narusza porządek sprawiedliwości. Może stanowić podstawę niesprawiedliwych wyroków sądowych, niszcząc moralnie niewinnego człowieka, a nawet pozbawiając go życia. Przypomnijmy sobie Izebel i Nabota. Ponadto podważa ono powagę wymiaru sprawiedliwości i zasiewa słuszne wątpliwości co do bezstronności świadków i sędziów.

Udział w grzechu obmowy, oszczerstwa, pochopnych osądów i plotek mają również osoby słuchające, milczące bądź aprobujące je. Rabini żydowscy uważali nawet, że ich wina jest większa. Gdyby bowiem nie było słuchających, nie byłoby obmawiających. Wątpliwości co do wielkości winy miał również święty Bernard: Obmawiać lub słuchać obmowy, co jest bardziej szkodliwe, trudno mi powiedzieć.

Obmowy i oszczerstwa są najczęściej wynikiem niskiego poczucia wartości, egoizmu, zazdrości i pychy. Gdy brakuje akceptacji siebie i innych, szacunku i dostrzegania czyjejś godności, pojawia się deprecjonowanie, pomniejszanie innych i manipulowanie nimi poprzez słowo. Nie trzeba iść do psychologa, aby wiedzieć, że kiedy ktoś oczernia drugiego, to dzieje się tak, ponieważ sam nie może się rozwijać i odczuwa potrzebę poniżania drugiego, aby poczuć się kimś ważnym. To brutalny mechanizm. Natomiast Jezus z całą prostotą naucza: “Nie mówcie źle o sobie nawzajem. Nie oczerniajcie się. Nie dyskwalifikujcie jeden drugiego”. Motywem jest to, że wszyscy podążamy tą samą drogą, tą drogą, która nas doprowadzi do kresu – naucza papież Franciszek.

Jezus przestrzegał przed fałszywymi osądami: Czemu to widzisz drzazgę w oku swego brata, a belki we własnym oku nie dostrzegasz? Albo jak możesz mówić swemu bratu: Pozwól, że usunę drzazgę z twego oka, gdy belka [tkwi] w twoim oku? Obłudniku, wyrzuć najpierw belkę ze swego oka, a wtedy przejrzysz, ażeby usunąć drzazgę z oka twego brata (Mt 7, 3-5). I zalecał: Wszystko więc, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie! (Mt 7, 12). Ta złota zasada stanowi antidotum na wszelkie osądy i obmowy. Pozwala odkrywać godność i wartość każdego człowieka, dostrzegać w nim dobro i piękno jako odbicie samego Stwórcy i w konsekwencji odnosić się do niego z szacunkiem.

W obrębie kłamstwa znajdują się również postawy, które niekontrolowane mogą prowadzić do pychy. Należą do nich pochlebstwa i komplementy połączone z fałszywą służalczością oraz próżność. Pierwsza z tych postaw może utwierdzać drugiego człowieka w przekonaniu o niezwykłości i wielkości, postawach egoistycznych i narcystycznych. Służą temu piękne słowa, komplementy, brak krytyki, akceptacja każdej decyzji. Wielkość winy pochlebców i ludzi służalczych zależy od motywacji i skutków ich komplementów. Jeżeli są one poważne i stają się przyczyną zła i cierpienia innych, stanowią ciężkie przewinienie. Są natomiast grzechem powszednim, gdy zmierzają jedynie do bycia miłym, uniknięcia zła, zaradzenia potrzebie, otrzymania uprawnionych korzyści (KKK, 2480).

Do pychy może prowadzić także próżność i samochwalstwo. Jest to forma zakłamania, która polega na przesadnym podkreślaniu własnych zalet i zasług, przy równoczesnym niedostrzeganiu błędów. W konsekwencji pogłębia się postawa narcystyczna albo rodzi się mania wielkości, przekonanie o własnym pięknie, niezwykłości i potędze. Zresztą każdy rodzaj pychy stanowi pewną formę zakłamania.

Fragment książki: Miłość w dziesięciu słowach