I znów muzyczna uczta! w Domu Dziennikarza SDP na Foksal w Warszawie odbył się 25.04.2015 wykład maestro Marka Dyżewskiego “Wyznanie wiary w języku muzyki”. Była to druga prelekcja z cyklu “Boże prawdy w blasku piękna” /marcowa została odwołana z powodu choroby wykładowcy/. Pierwsza miała miejsce w styczniu 2015. Opisywałam ją /TUTAJ/, a relacja wideo jest /TUTAJ/.
Owo wyznanie wiary to “Credo”, które odmawiane jest podczas każdej mszy. Maestro przypomniał najpierw jego najstarszą formę pochodzącą z II wieku n.e., tzw. skład apostolski. Potem opowiedzial o wierszu Juliusza Słowackiego “Wierzę”, do którego muzykę napisał Józef Świder /pieśń – /TUTAJ/, a wiersz – /TUTAJ//. Mogliśmy potem wysłuchać tego utworu w wykonaniu chóru “Musica Viva” Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jego dyrygent, p. Marek Gandecki, był obecny na sali i otrzymał rzęsiste brawa.
Marek Dyżewski opisał potem dzieje Credo nicejsko konstantynopolitańskiego, pochodzacego z IV wieku n.e. Zmiany w Credo były zwiazana z koniecznościa przeciwstawienia sie herezjom: arianyzmowi i macedonianizmowi. Ariusz kwestionował boską naturę Chrystusa, a Macedoniusz nie uważał Ducha Świetego za równoprawną osobę w Trójcy Świętej. Należało więc wyjaśnić te kwestie w Credo. Maestro przy omawianiu tego cytował święte teksty po grecku, po łacinie i po polsku.
Arianizm zaszkodził bardzo chrześcijaństwu. Oto, przytoczony podczas wykładu, cytat z książki Andrzeja Nowaka “Intelektualna historia III RP” /str. 229/:
“Zwraca on [Alain Besancon] uwagę na to, że to sami chrześcijanie walnie przyczynili sie do tego, iż islam na samym poczatku tak łatwo zdobył całą Azje Mniejszą i Afrykę Północną. (…) Tę “ochoczą” pracę na rzecz przyszlego zwycięstwa islamu wykonali przede wszystkim arianie, którzy przygotowali grunt pod przyjęcie dwóch antychrześcijańskich dogmatów Koramu: że prorok Jezus wcale nie jest Bogiem, a Pan Bóg wcale nie jest Trójcą Osób.”.
Ojciec Jacek Salij dodał:
“Kiedy patrzę na różnych “reformatorów” współczesnej duchowości, którzy dystansują się wobec Kościoła, bo są bardzo “oświeceni”, to ja ich dzieci już widzę w turbanach. Bo to są ludzie, ktorzy robią to samo, co dawni arianie.”
Maestro opisał też trwający 1100 lat spór o “filioque”. Problem polega na tym, czy Duch Święty pochodzi tylko od Boga Ojca, czy też także i od Syna Bożego. Dopiero sobór florencki w XV wieku rozstrzygnął, że od obu. Sprawa ta jednak do dziś jest kością niezgody miedzy katolicyzmem i prawosławiem.
Przypomniał łacińską sentencję “Kto modli sie śpiewając – modli się podwójnie” oraz swe stwierdzenie z poprzedniego wykładu:
“muzyka sakralna pełni podwójną funkcję. Przy jej pomocy Bóg przemawia do człowieka, objaśniając swe słowa, objawiając je lub zsyłając łaskę. Z drugiej strony ludzie zwracając się do Boga, wyrażająradość z faktu stworzenia, wyrazają zadziwienie otaczającymi ich cudami, dziękuja Bogu, zanosza prośby do niego, a wreszcie żałują za grzechy.”.
Dyżewski pokazał następnie na przykładach dziewięciu mszy skomponowanych przez różnych kompozytorów – jak ilustrowali oni przy pomocy swej muzyki różne artykuły Credo. Wysłuchaliśmy fragmentów muzyki, a maestro objaśniał jaki rodzaj retoryki muzycznej został w nich użyty i w jaki sposób.
Kolejno zapoznaliśmy się z interpretacją Credo w Mszy c-moll Mozarta, w renesansowej mszy Vincenzo Ruffo, słynnej mszy h-moll Bacha, mszy Haydna, Missa Solemnis Beethovena, w dwóch mszach Schuberta, a także w mszy Wojciecha Kilara “Pro patriae”. Na sam koniec Dyżewski przypomniał postać kompozytora Antona Brucknera /1824-1896, działał w Wiedniu// i jego piękną mszę.
Marek Dyżewski porównywał artystów do proroków gloszących chwałę Pana.
Wykład trwał trzy i pół godziny do 19:30 /z przerwą na wywietrzenie sali/. Słuchało go ok. 50 osób. Filmowały go dwie kamery p. Stanisława Zakrzewskiego z telewizji kablowej na Mokotowie, oraz Grzegorz Kutermankiewicz z portalu Solidarni2010.pl . Transmitowało prelekcję Niepoprawneradio.pl . Następny wykład z tego cyklu będzie w tym samym miejscu o 16:00 w dniu 16 maja 2015 Jego tytuł to “Ogród Maryi”.
Marek Dyżewski wygłosi też trzy wykłady na Zamku Królewskim w Warszawie. Pierwszy z nich odbędzie się w poniedziałek, 18 maja 2015 o 17:30 w Pałacu pod Blachą.
Dodaj komentarz