Na dobranoc i dzień dobry – Łk 1, 26-38

Mariusz Han SJ

Do Patriarchów, Prymasów, Arcybiskupów i wszystkich Biskupów Kościoła katolickiego, trwających w łasce i jedności ze Stolicą Apostolską!
Czcigodni Bracia, pozdrowienie i błogosławieństwo papieskie!

Wojujący Kościół w uroczystych obrzędach czci pamięć tych, których wspaniała cnota i pobożność wyniosła do tryumfującej chwały. Przez te objawy starożytnego kultu podkreśla się znaczenie świętości tak bardzo potrzebnej w czasach trudnych dla wiary i cnoty. Właśnie w tym roku dzięki Bożej Opatrzności możemy się radować z okazji trzechsetletniej rocznicy zgonu nader świętego męża Piotra Kanizjusza i uważamy to za okazję dla pobudzenia dusz do takiego dobra, jakiego ten mąż szczęśliwie dokonał dla świata chrześcijańskiego. Obecne czasy noszą bowiem pewne cechy tamtego okresu, w którym żył Kanizjusz, gdy pęd za nowościami i swoboda doktrynalna spowodowały upadek wiary i przewrotność obyczajów. Ten Apostoł Niemiec, jakby następca Bonifacego, oddalał obydwie plagi od wszystkich, a szczególnie od młodzieży i to nie tylko siłą swej wymowy i dociekliwością rozumowania, lecz przez zakładanie szkół i najlepsze wydawnictwa. Za tymi wspaniałymi przykładami poszło wielu gorliwych ludzi, by posługiwać się niemniej zdecydowanie tą samą bronią przeciwko wrogiemu rodzajowi dla obrony religii i godności oraz uprawiania z entuzjazmem najszlachetniejszych nauk i wszelkich godziwych sztuk za aprobatą Najwyższych Pasterzy Rzymskich, którzy zawsze najusilniej starali się zachować starożytny majestat nauk i ich nowe osiągnięcia dla ludzkości. Nie jest też dla Was tajemnicą, Czcigodni Bracia, że Naszą najwyższą troską było zawsze zdrowe i właściwe wychowanie młodzieży i w tym celu wciąż podejmowaliśmy wysiłki, gdzie tylko było to możliwe. Teraz również korzystamy z okazji, by tym, którzy w obozach Kościoła są bojownikami dla Chrystusa postawić przed oczami wzór pełnego poświęcenia wodza Piotra Kanizjusza, aby łącząc w sobie oręż sprawiedliwości z orężem doktryny tym lepiej i skuteczniej mogli bronić sprawy religii.

Jak wielkie zadanie przyjął na siebie ten mąż najbardziej oddany dla wiary katolickiej w dziedzinie zarówno duchownej jak i cywilnej, można stwierdzić dopiero na tle sytuacji w Niemczech na początku rebelii luterańskiej. Przemiany obyczajów i ich upadek ułatwiały rozszerzanie się błędu, ten zaś przyspieszał ich ostateczną ruinę. Dlatego wielu odstąpiło od wiary katolickiej. W krótkim czasie zło ogarnęło prawie wszystkie kraje, dotknęło ludzi wszelkiego stanu i pozycji, wywołując w wielu umysłach przekonanie, że sprawa religii w cesarstwie doszła do krańcowego kryzysu i niedługo nie będzie żadnych środków dla uleczenia tej choroby. I rzeczywiście sytuacja byłaby bez wyjścia, gdyby Bóg nie pospieszył z pomocą. Pozostali wprawdzie w Niemczech ludzie dawnej wiary, wybitni pod względem nauki i gorliwości religijnej; pozostali też władcy Bawarii i Austrii a przede wszystkim król rzymski Ferdynand I, którzy stawiali ponad wszystko obronę katolickiej sprawy. Bóg jednak dał dla chwiejących się Niemiec nową długotrwałą i potężną pomoc, tak odpowiednią dla owych burzliwych czasów, w postaci towarzystwa ojca Loyoli, którego pierwszym organizatorem wśród Niemców był Piotr Kanizjusz.

Trudno podawać tu szczegóły z życia tego człowieka niezwykłej świętości, którego wysiłkiem ojczyzna rozbita niezgodą i zraniona buntami powróciła do dawnej jedności ducha i pojednania, który z zapałem podejmował dysputy z nauczycielami błędu, oddziaływał na umysły, usunął tyle nieszczęść, przeszedł przez tyle krain i podjął tyle misji w sprawie wiary. Do tego oręża nauki wprowadzał swego ducha, którym stale ją rozwijał tak roztropnie, biegle i skutecznie. Gdy wrócił do Messyny i zaczął prowadzić wykłady, w niedługim czasie rozwinął studia świętych nauk w Kolonii, Ingolstadt, w Wiedniu osiągając w tamtejszych akademiach wielkie znaczenie i ukazując niemieckim umysłom wielkość uznanych doktorów nauki chrześcijańskiej i teologii scholastycznej. Ponieważ tej nauki najbardziej nie znosili w owym czasie wrogowie wiary, dokładał on wszelkich starań, by właśnie ona świeciła najmocniej i wprowadzał ją do programów nauczania w liceach i kolegiach Towarzystwa Jezusowego, dla zakładania których podejmował tak wiele wysiłków i zabiegów. Nie wahał się zstępować z wyżyn mądrości do początkowego nauczania dzieci oraz pisania dla nich książek i podręczników. W ten sposób po wykładach na dworach książąt udawał się często z kazaniami do ludu a od pisania rozpraw na tematy sporne lub dotyczące obyczajów przechodził do pisania książeczek dla umocnienia wiary ludu lub pobudzenia czy zachowania pobożności. Podziw budzą jego wysiłki, by uchronić mniej biegłych w nauce przed popadnięciem w sidła błędu, czego dowodem jest wydana przez niego „Summa nauki katolickiej”, bogate i treściwe dzieło napisane w pięknym łacińskim języku przypominającym styl ojców Kościoła. Obok tego wspaniałego dzieła, które zostało przyjęte z ogromnym uznaniem przez uczonych prawie wszystkich krajów Europy, stoją mniejsze objętościowo, lecz niemniej pożyteczne i niezwykle popularne dwa katechizmy, przeznaczone przez błogosławionego męża dla mniej wykształconych, a mianowicie jeden dla dzieci, drugi zaś dla uczniów szkół średnich. Pierwszy z tych katechizmów stał się niezwykle popularny wśród katolików dla przekazywania podstawowych prawd chrześcijańskich nie tylko jakby pierwszy pokarm dla dzieci w szkołach, lecz także dla szerokiego użytku w kościołach. W ten sposób Kanizjusz jest już przez trzysta lat wspólnym nauczycielem katolików w Niemczech do tego stopnia, że utarło się powiedzenie: znać Kanizjusza to zachować prawdę chrześcijańską.

Dzieła tego najświętszego człowieka ukazują drogę dobra dla wszystkich. Wiemy, Czcigodni Bracia, że ród Wasz słynie zdolnością i wysiłkiem do powiększania chwały ojczyzny oraz tworzenia dobra prywatnego i publicznego. Dobrem wielu jest zaś to, by którzykolwiek są wśród was mądrzy i dobrzy dokładali wszelkich starań, wszelkiego światła geniuszu i humanistycznego ducha dla obrony i świetności religii, wykorzystując w tym celu każdą nową wartość sztuki i poznania nauki. Jeżeli były kiedyś czasy, które najbardziej wymagały wielkiej wiedzy i nauki dla obrony sprawy katolickiej, są nimi bez wątpienia nasze czasy, w których jakby szybszy pęd do humanizmu nieraz daje okazję wrogom do zwalczania wiary chrześcijańskiej. Dlatego z równą siłą trzeba przejmować ich ataki, utrzymywać pozycje, wytrącać broń z ręki, którą chcieliby przeciąć wszelkie przymierze między tym, co Boskie i co ludzkie. Katolicy o tak przygotowanych i wykształconych umysłach będą mogli obiektywnie wykazać, że wiara w Boga nie tylko żadną miarą nie unika uprawiania humanizmu, lecz jest jakby jego szczytem i to, co w naukach humanistycznych wydawało się przez długi czas jako sprzeczne i nie do pogodzenia, może się stać tak bliskie i powiązane z filozofią, że jedne i drugie nauki oświecają się nawzajem coraz bardziej, zaś przyroda nie musi być wrogiem, lecz wspólniczką i powierniczką religii, której tchnienie nie tylko wzbogaca poznanie wszelkiego rodzaju, lecz udziela także wiele mocy i życia literaturze i innym sztukom. Ile godności i blasku nauki duchowne mogą czerpać ze świeckich, niech świadczy choćby fakt, że poznanie natury ludzkiej może ułatwiać jej kierowanie zmysłami. Dlatego narody wyróżniające się naukami humanistycznymi mają mniej zaufania do ścisłej mądrości i ich uczeni przeważnie lekceważą to, co ma ubogi kształt lub formę. U mądrych zaś jesteśmy dłużnikami w mniejszym stopniu niż u niemądrych, gdyż z pierwszymi winniśmy stać w szyku, drugich zaś podnosić i podtrzymywać, gdy upadają.

Właśnie tutaj obóz Kościoła poniósł największe straty. Kiedy bowiem po wielu początkowych klęskach odzyskano ducha a wiarę tę najsilniejsi ludzie przypieczętowali krwią, najbardziej uczeni uświetnili ją swą wiedzą i geniuszem. Do chwały tej dążyli przede wszystkim Ojcowie i gdy tamci odnosili rany, wystąpili z niezrównanym męstwem z mocą słowa wielce wykształconego i godnego rzymskich i greckich uszu. Ich wiedzą i wymową wielu innych tak zostało pobudzonych, że skoncentrowali wszystkie swoje wysiłki na studiowaniu rzeczy świętych i zebrali tak wielkie dziedzictwo mądrości chrześcijańskiej, że inni ludzie Kościoła w każdym czasie mogli znaleźć coś dla rozproszenia starych przesądów lub obalenia nowych błędów. To bogactwo uczonych przynosi każda epoka, także ta, w której najpiękniejsze dzieła padły ofiarą barbarzyństwa, zostały zapomniane lub popadły w zapomnienie. Dlatego, jeśli starożytne arcydzieła ludzkiego umysłu lub ręki człowieka, które cieszyły się u Rzymian i Greków największym uznaniem nie zostały całkowicie utracone, jest zasługą pracy i przemyślności Kościoła.

Jeżeli religia czerpie tyle światła z badań naukowych i uprawiania sztuki to ci, którzy całkowicie się im poświęcają, nie ograniczają się tylko do myślenia, lecz także podejmują działania, by ich jednostkowa wiedza nie wydawała się jałową. Niech więc uczeni czynią swe badania pożytecznymi dla świata chrześcijańskiego a ich prywatne zajęcie niech się staje wspólną sprawą, by ich wiedza nie pozostawała jakby tylko rozpoczętym dziełem bez urzeczywistnienia w działaniu. Działanie to jest zaś najbardziej cenne dla wychowania młodzieży, które wymaga największego wkładu pracy i troskliwości. Dlatego najgoręcej zachęcamy przede wszystkim Was, Czcigodni Bracia, byście zachowywali szkoły w bezbłędnej wierze, a w razie potrzeby ustawicznie dążyli do jej przywrócenia zarówno w tych, które powstały dawniej, jak i w nowych, i to nie tylko w podstawowych, lecz także średnich i akademickich. Zaś wszyscy katolicy na Waszym terenie winni przede wszystkim starać się i osiągać to, by w sprawie kształcenia młodzieży były zachowane i zapewnione prawa rodziców i prawa Kościoła.

W tej dziedzinie trzeba uczynić wszystko, co jest możliwe. Przede wszystkim szkoły katolickie, szczególnie zaś dla chłopców, nie powinny być mieszane, lecz wszędzie osobne. Wiele bowiem niebezpieczeństw kryje w sobie takie nauczanie, w którym religia jest skażona lub wcale jej nie ma, co często się zdarza w szkołach zwanych mieszanymi. Nie można bowiem łatwo i bez szkody kształcić ducha w pobożności bez nauki. Jeżeli zaś żadna dziedzina życia czy to publicznego czy też prywatnego nie może się obyć bez pomocy religii, tym mniej można odmawiać tej pomocy w tej grupie wieku, w której sądy są pochopne a serca gorące i wystawione na tyle pociągających postaci zła. Kto więc tak kształtuje program nauczania, by nie miał nic wspólnego z religią, ten niszczy same zarodki tego, co piękne i szlachetne i zamiast pomocy dla ojczyzny przygotowuje zepsucie i zagrożenie dla rodzaju ludzkiego. Jeżeli usunie się Boga, to co będzie skłaniało młodych do pełnienia obowiązku lub przywoływało na drogę cnoty, gdy z niej zeszli lub wpadli w otchłań nałogów?

Dlatego konieczne jest nie tylko nauczanie religii dla młodych w pewnych godzinach, lecz kształtowanie całego wykształcenia w duchu chrześcijańskiej pobożności. Jeżeli tego zabraknie i to święte uczucie nie będzie obecne w umysłach uczących, to niewielkie korzyści będzie można uzyskać z jakiejkolwiek nauki zaś szkody często będą niezmierne. W każdej bowiem nauce kryją się inne niebezpieczeństwa i trudno będzie uchronić od nich młodzież, jeżeli ich umysłów nie wyposaży się w pewne Boże kryteria a dusz nie napełni wstrzemięźliwością. Trzeba więc jak najbardziej dbać o to, by to, co jest najważniejsze – kult sprawiedliwości i pobożności nie schodził na dalsze miejsce, by młodzież zacieśniona tylko do tego, co jest dostępne dla oka, nie utraciła wszystkich nerwów cnoty, by nauczyciele przekazując pracowicie szumne twierdzenia nauki i drobiazgowe analizy nie zapominali o tej mądrości, której początkiem jest bojaźń Boża, a której przykazaniom pod każdym względem winna odpowiadać praktyka życia. Troska o kształtowanie ducha winna więc obejmować poznanie wielu rzeczy, każde zaś nauczanie, jakiekolwiek by było, winna podbudowywać i panować nad nią religia oraz tak je ogarniać swoim majestatem i dobrocią, by pozostawiła w duszach młodzieży jakby bodźce.

Pragnieniem Kościoła było zawsze ścisłe powiązanie wszelkich studiów z religijnym wychowaniem młodzieży i dlatego nauczanie religii winno mieć nie tylko swoje miejsce i to szczególne, lecz tak ważnego zadania nie może spełniać nikt, kto nie zostanie uznany jako odpowiedni do tego decyzją i autorytetem samego Kościoła.

Religia domaga się swoich praw nie tylko w szkołach chłopców. Był taki czas, kiedy przepisy akademii szczególnie paryskiej postanawiały, że wszelkie studia winny być tak zgodne z teologią, by o nikim nie twierdzono, że osiągnął szczyt mądrości, jeśli nie miał tytułu w tej dyscyplinie. Wielki odnowiciel wieku, Leon X, i inni Nasi poprzednicy po nim pragnęli, by rzymskie ateneum i inne uniwersytety były silne jak twierdze, gdy srożyły się bezbożne wojny z religią i by w nich pod kierownictwem i nadzorem chrześcijańskiej mądrości kształcono młodzieńców. Taki porządek studiów, który stawiał na pierwszym miejscu Boga i sprawy sakralne przyniósł niemałe owoce i z pewnością sprawił, że młodzieńcy ci lepiej spełniają swe obowiązki. Sukces ten będzie też Waszym udziałem, jeśli wszelkimi siłami będziecie się starali, by w szkołach zwanych średnimi, gimnazjach, liceach i akademiach były zachowane prawa religii.

Niech nigdy nie będzie tak, by zamiary nawet najlepsze były daremne a podejmowana praca bezskuteczna, gdy potrzebna jest jedność umysłów i zgodność w działaniu. Czego bowiem dokonają podzielone siły dobrych przeciw zjednoczonemu atakowi wrogów? Albo na co się zda cnota jednostek, gdy nie ma wspólnej dyscypliny? Dlatego usilnie zachęcamy, by po usunięciu kłopotliwych kontrowersji i sporów grupowych, które łatwo mogą dzielić umysły, wszyscy jednym głosem wyrazili zgodę dbać o dobro Kościoła i połączonymi siłami jedno mieli na myśli i jeden wysiłek woli troszcząc się o zachowanie jedności ducha w więzi pokoju (Ef 4, 3).

Takie myśli nasuwa pamięć i wspomnienie wielkiego Świętego i oby jego wspaniałe przykłady utkwiły w umysłach, budziły jego miłość mądrości, która nigdy nie przestawała troszczyć się o zbawienie ludzi i obronę godności Kościoła. Ufamy zaś, Czcigodni Bracia, że Waszym pierwszym staraniem będzie to, by mieć jak najwięcej współtowarzyszy chwalebnej pracy spośród najbardziej uczonych mężów. Tę szlachetną sprawę będą mogli mieć jakby w swoim łonie ci, którzy zostali postawieni przez Bożą Opatrzność na czele wspaniałego dzieła kształcenia młodzieży. Jeśli będą pamiętali o tym, co podkreślali starożytni, że wiedzę oddaloną od sprawiedliwości trzeba nazwać raczej przebiegłością niż mądrością a jeszcze lepiej, gdy utrwalą sobie w duszy to, co mówi Pismo Święte: „próżni są… wszyscy ludzie, w których brak wiedzy Bożej” (Mdr 13, 1) i nauczą się korzystać z oręża nauki nie dla własnej korzyści, lecz dla wspólnego zbawienia. Będą mogli zbierać owoc pracy i umiejętności, jaki osiągnął kiedyś Piotr Kanizjusz w swych kolegiach i instytutach, a mianowicie dobrych i przykładnych młodzieńców odznaczających się szlachetnością obyczajów i z daleka unikających przykładów bezbożnych ludzi oraz zabiegających w równym stopniu o wiedzę jak i cnotę. W ich umysłach, w których pobożność zapuści głębsze korzenie nie będzie obawy skażenia przewrotności opinii lub odstąpienia od pierwotnej cnoty. Kościół i społeczeństwo świeckie będą miały najlepszą nadzieję posiadania znakomitych obywateli, dzięki nauce, zaradności i roztropności których będzie mógł być zachowany porządek rzeczy świeckich oraz spokój życia domowego.

Resztę polecamy w modlitwach Bogu najwyższemu i najlepszemu, który jest Panem nauk, Jego Matce Dziewicy nazywanej Stolicą Mądrości oraz orędownictwu Piotra Kanizjusza, który tak bardzo zasłużył się chwałą nauki dla Kościoła katolickiego, by pozwolił Wam stać się uczestnikami zamiarów, które powzięliśmy dla wzrostu samego Kościoła oraz dla dobra młodzieży.

Umocnieni tą nadzieją, każdemu z Was, Czcigodni Bracia, oraz duchowieństwu i całemu Waszemu ludowi udzielamy miłościwie apostolskiego błogosławieństwa jako zadatek niebieskich darów oraz dowód Naszej życzliwości.

Dan w Rzymie u Świętego Piotra, 1 sierpnia 1897, w dwudziestym roku Naszego pontyfikatu.

Leon XIII

http://www.rodzinakatolicka.pl/index.php/magisterium/45-leon-xiii/24522-leon-xiii-militantis-ecclesiae-o-bogosawionym-piotrze-kanizjuszu

Jan Paweł II

LIST DO BISKUPÓW NIEMIECKICH Z OKAZJI 400-LECIA ŚMIERCI ŚW. PIOTRA KANIZEGO

Czcigodni Bracia w biskupstwie!

1. 2 września 1549 r. Piotr Kanizy, otrzymawszy od papieża Pawła III błogosławieństwo na pracę apostolską w Niemczech, ukląkł u grobu św. Piotra, Księcia Apostołów, aby się pomodlić. To, co wówczas przeżył, poruszyło go tak mocno, że we fragmencie swych wyznań napisał: «Ty wiesz, Panie, jak bardzo intensywnie owego dnia polecałeś mi Niemcy. Od tamtej chwili kraj ten zajmował coraz bardziej me serce i umysł, tak iż moim gorącym pragnieniem było ofiarować swe życie i śmierć za zbawienie wieczne Niemiec».¹ Temu życiowemu programowi Kanizy pozostał heroicznie wierny aż do momentu błogosławionej śmierci 21 grudnia 1597 r.

Kanizy został beatyfikowany 20 listopada 1864 r. przez papieża Piusa IX, a mój czcigodny poprzednik Leon XIII słusznie określił go w encyklice Militantis Ecclesiae z 1 sierpnia 1897 r. mianem «Drugiego Apostoła Niemiec».² Papież Pius XI, ogłaszając go 21 maja 1925 r. świętym, nadał mu tytuł Doktora Kościoła.

W czasach, gdy zdawało się, że głos katolickiego przepowiadania wiary w krajach niemieckojęzycznych zupełnie zamilknie, Bóg w swej miłosiernej Opatrzności uczynił św. Piotra Kanizego swoim wysłannikiem. Tak więc osobowość i działanie Doktora Kościoła miały się rozwijać w przestrzeni wyznaczonej przez dwa punkty odniesienia: Niemcy, które obejmowały wówczas znacznie większe terytorium niż obecnie, i prawda katolickiej wiary narażona na ataki z wielu stron.

2. Jako «współpracownik prawdy» (por. 3 J 8) Piotr Kanizy służył Kościołowi w Niemczech na wiele sposobów. Nawet wówczas gdy oddawał się działalności politycznej i organizacyjnej, pierwszorzędnym celem jego starań było głoszenie prawdy, a motywem przewodnim jego licznych publikacji — katechizacja i troska duszpasterska. O prawości i mądrości, które go cechowały, świadczy zarówno wielki szacunek, jakim cieszył się u hierarchii kościelnej i władzy państwowej, jak również przeszkody, które przeciwnicy kładli na jego drodze.

Szczególną troską otaczał święty młodzież, przekonany, iż jej wychowanie intelektualne i religijno- -etyczne jest istotnym warunkiem katolickiej przyszłości Niemiec. Na tym właśnie polegała działalność jego zakonnych współbraci z Towarzystwa Jezusowego, która rychło zyskała szerokie uznanie, gdyż jej owocem było wykształcenie w ciągu kilku zaledwie dziesięcioleci duchowej elity, która stała się przewodnią siłą tamtej epoki kulturowej, zbierającej obfite żniwo idei zaszczepionych przez Sobór Trydencki.

Skuteczność tego przedsięwzięcia uczy nas, jak wielkie znaczenie może mieć w dzisiejszych czasach szkoła przeniknięta duchem Ewangelii, ściśle związana z życiem Kościoła, szerząca wzniosłe ideały kulturowe. Dlatego też, czcigodni bracia, kładę wam na sercu troskę o katolickie szkolnictwo, które zresztą jest w Niemczech od dawna prowadzone w sposób przykładowy. Służąc młodzieży, służymy przyszłości Kościoła i kultury. Dlatego też formacja ludzi młodych, oparta na nauczaniu Kościoła, jest nieodzownym wsparciem dla kulturalnej i religijnej żywotności Niemiec, dla której warto poświęcić wiele ludzkich sił i nakładów finansowych.

3. Zdumieniem i podziwem napawa fakt, że Piotr Kanizy mimo niestrudzonej działalności na rzecz budowania Kościoła pozostawił również bogatą spuściznę teologiczną. Co prawda, jeśli oceniać teologa na podstawie osiągnięć twórczo-spekulatywnych oraz historyczno-krytycznych, trudno odkryć u Kanizego jakąś szczególną oryginalność i wzniosłość idei. Takie ambicje były mu obce, ponieważ żyjąc w epoce bardzo niespokojnej pojmował siebie jako duszpasterza posłanego do ludzi, służącego prawdzie wiary. «Pragnę rozbudzić w sobie i w innych wielką troskę o zachowanie depozytu wiary, który Apostoł nie bez przyczyny złożył w naszych sercach i który przewyższa wszystkie skarby tego świata. Ten depozyt musimy wysoko cenić i zachować nietknięty i niezafałszowany, ponieważ od niego zależy chrześcijańska mądrość, powszechny pokój i zbawienie ludzi».³

Piotr Kanizy świadomie wszedł w nurt świętej Tradycji, otrzymanej i przekazanej przez apostołów, która jako żywy przekaz wiary ustanawia więź między każdym nowym pokoleniem a źródłem Objawienia w Jezusie Chrystusie. Kanizy łączył w sobie duchową wiedzę, świętość życia i — stosownie do ideałów epoki humanizmu i odrodzenia — elegancję i finezję wypowiedzi. Dlatego wkrótce po śmierci nazwany został «Augustynem swojej epoki».

Wiedza teologiczna, czerpiąca z Pisma Świętego i Tradycji, pozostająca w harmonii z Urzędem Nauczycielskim Kościoła, poświadczona przykładem własnego życia — oto ideał dla wszystkich, którzy oddają się dzisiaj nauczaniu teologii. Dzieło Piotra Kanizego ukazuje, że uprawianie teologii jest owocne, gdy pojmuje się ją jako służbę objawionej prawdzie. To zadanie mogą wypełnić tylko ci teologowie, którzy nie wypowiadają się z pozycji krytycznego dystansu wobec Kościoła, lecz są w nim zadomowieni jako jego członkowie żyjący wiarą, nadzieją i miłością. Teolog powinien oczywiście reagować niczym sejsmograf na nieustanny rozwój ludzkiej wiedzy, lecz — miast stać się jej niewolnikiem — musi przyjmować jej zdobycze w świetle wiary i z tego punktu widzenia dokonywać ich oceny. Tylko wtedy będzie wiarygodnym i uczciwym partnerem w dyskusji z naukami świeckimi, które szukają dla siebie etycznych punktów odniesienia. Właściwą przestrzenią życiową teologa jest zatem Kościół. Jak ryba nie może żyć bez wody, tak i teolog pozostaje wierny swojej tożsamości tylko wtedy, gdy jego poszukiwania i pytania, jego badania i publikacje są głęboko zakorzenione w życiu Kościoła.

4. Piotr Kanizy nie zajmował się tylko «wielkimi» w Kościele i polityce. Był jednocześnie człowiekiem oddanym «maluczkim», zwłaszcza dzieciom. W jednym ze swych listów wyznaje: «Inni mogą zasłaniać się swą pracą, dążyć do stanowisk, które przynoszą Kościołowi większe korzyści (…). Mogą również usprawiedliwiać się tym, że nie chcą zdziecinnieć wśród dzieci. Chrystus jednak, wcielona Mądrość Boża, nie wstydził się obcować z dziećmi z wielką poufałością».⁴ Kanizy wykorzystywał każdą sposobność, by osobiście uczyć dzieci prawd wiary, a jednocześnie starał się docierać do wszystkich dorosłych mieszkańców katolickich krajów niemieckojęzycznych, opracowując dla nich katechizmy z wykładem wiary i moralności. Kierując się trafnym rozeznaniem możliwości poznawczych czytelników, Kanizy wydał trzy katechizmy skierowane do różnych grup, stosownie do wieku i wykształcenia, mające jednak tę samą strukturę i treść. Choć święty żył w epoce naznaczonej przez dramatyczne napięcia i konflikty, kierował się zawsze zasadą, która każe unikać przesadnej polemiki, nie powiększać różnic między punktami widzenia, a przede wszystkim wykładać naukę katolicką w sposób rzeczowy, nie wymieniając przeciwników, a tym bardziej ich nie atakując.

W tym kontekście pragnę wspomnieć mój list apostolski Catechesi tradendae, który podejmuje dziedzictwo «Nauczyciela przepowiadania» i kreśli zasady współczesnej katechezy. Zbudowana w sposób systematyczny, powinna ona ukazywać istotę doktryny katolickiej w całej jej rozciągłości i, stosownie do poziomu wykształcenia słuchaczy, wprowadzać ją we wszystkie obszary życia chrześcijańskiego.⁵ Podobnie jak dojrzałe sumienie musi się opierać na solidnej wiedzy, tak też konieczna jest dobra znajomość wiary, aby człowiek w swoim życiu, które dzisiaj przypomina czasem stąpanie nad przepaścią, potrafił rozróżniać między prawdą i fałszem, między dobrem i złem, między drogą właściwą i błędną.

Słowa uznania i wdzięczności kieruję do licznych kobiet i mężczyzn, którzy pełnią niełatwą czasem posługę katechezy. W obliczu politycznych przemian we wschodnich landach niemieckich misja katechizowania zyskała nowy wymiar. Kościół musi objąć tą posługą nie tylko dzieci i młodzież, lecz również dorosłych. W waszym kraju żyje bowiem wiele osób, którym broniono dostępu do prawdy o Jezusie Chrystusie, oraz tych, którzy niegdyś w nią wierzyli, ale potem świadomie usunęli ją ze swego życia. Z wdzięcznością obserwuję różnorakie inicjatywy katechetyczne, które podejmujecie, aby ludziom szukającym sensu życia ukazać źródło wody, zdolnej nie tylko ugasić zewnętrzne pragnienie, lecz «dającej życie wieczne» (por. J 4, 14).

5. Podstawowym źródłem, z którego Piotr Kanizy czerpał jakby eliksir życia, było Pismo Święte. Do niego odwoływał się przede wszystkim w swych kazaniach. W katedrach i na dworach książęcych, w kościołach i w klasztorach ambona była dla niego miejscem szczególnie skutecznej służby prawdzie. Sam powiedział kiedyś, że nie ma w Kościele Bożym dostojniejszej, skuteczniejszej i radośniejszej posługi niż kaznodziejstwo, jeśli tylko wiernie i jasno ukazuje ono i tłumaczy Ludowi Bożemu właściwie rozumiane słowo Boże. I odwrotnie, nic bardziej nie szkodzi chrześcijaństwu jak urząd kaznodziei oddany w ręce tych, którzy szerzą błędną naukę.⁶

Wspomnienie wielkiego kaznodziei Kanizego uświadamia nam, że wśród rozmaitych form religijnego przepowiadania kazanie zajmuje szczególnie ważne miejsce. Jest nie tylko orędziem budującym wspólnotę, lecz echem głosu samego Jezusa Chrystusa, mówiącego człowiekowi: «Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!» (Mk 1, 15).

W dzisiejszych czasach urząd kaznodziei wystawiony jest na szczególną próbę. W dobie, w której człowiek z trudem może się oprzeć oddziaływaniu środków społecznego przekazu, wzmocnionemu często przez atrakcyjne obrazy, gdy wzrasta tendencja do upraszczania wszystkiego i gdy szerzy się wątpliwe systemy wartości, kaznodzieja nierzadko czuje się jak głos wołający na pustyni (por. Mt 3, 1-3). Mimo to kazanie jest również dzisiaj bardzo przydatne w przekazywaniu wiary. Szczególnie ważny jest tu osobisty kontakt kaznodziei ze słuchaczami. Bezpośredniość tej relacji podkreśla autentyczność głoszonego orędzia, kaznodzieja bowiem jest nie tylko nauczycielem, lecz przede wszystkim świadkiem. Słowo jest głoszone przez upoważnionego pośrednika, przez co kazanie staje się echem nauczania samego Chrystusa: «Kto was słucha, Mnie słucha» (Łk 10, 16). Dlatego konieczne jest, aby kapłani osobiście pełnili posługę kaznodziejską, zwłaszcza w czasie ofiary eucharystycznej.

W obliczu tych wielkich wymagań zachęcam wszystkich, którzy pełnią urząd kaznodziei, aby gruntownie przygotowywali się do swych obowiązków przez studium, modlitwę i medytację. Jeśli słowo Pisma Świętego jest chlebem powszednim kaznodziei, łatwiej jest mu głosić wiernym Dobrą Nowinę jako słowo życia.

6. Jak wspomniałem na początku listu, «Drugi Apostoł Niemiec» szukał natchnienia do realizacji życiowego powołania u grobu swego wielkiego patrona — św. Piotra Apostoła. Jego następca, papież Paweł III, udzielił misji Kanizego swego błogosławieństwa.

Z głęboką wdzięcznością możemy dziś stwierdzić, że więź między Stolicą Apostolską i niemieckimi biskupami jest bardzo mocna. Radością napawają mnie znaki jedności i duchowej łączności, które mi nieustannie przekazujecie. Serdeczność i wierność okazują mi również liczni księża i wierni. Ze swej strony Stolica Apostolska zawsze przykładała wielką wagę do głębokiej łączności z Kościołem w Niemczech i wielokrotnie zapewniała go o swym szczególnym przywiązaniu. Podczas trzech podróży apostolskich sam dałem wyraz swej szczególnej więzi z Kościołem niemieckim. Wiecie, że Następca św. Piotra, któremu Pan powierzył zadanie umacniania braci w wierze, czuje się zobowiązany przykładem św. Pawła — Apostoła Narodów — by troszczyć się o wszystkie wspólnoty. Warto tu przypomnieć słowa papieża Piusa IX wygłoszone w czasie Soboru Watykańskiego I: «Czcigodni bracia, najwyższa władza Biskupa Rzymu nie uciska, lecz podnosi, nie niszczy, lecz buduje, utwierdza w godności, jednoczy w miłości, wzmacnia i chroni prawa jego współbraci — biskupów».⁷ O prawdziwości tego stwierdzenia przekonało się wielu ludzi, którzy musieli znosić prześladowania z przyczyn politycznych lub światopoglądowych.

Rola Biskupa Rzymu ujawnia się również w sprawach dotyczących jedności chrześcijan. Od czasów Piotra Kanizego, gdy na Zachodzie utrwalił się bolesny rozłam w wierze, stosunki między Kościołem katolickim a powstałymi z Reformacji Wspólnotami kościelnymi uległy głębokim przemianom. Wspomnę tu tylko Dekret Soboru Watykańskiego II o ekumenizmie Unitatis redintegratio oraz moją encyklikę Ut unum sint, zachęcając was do przestudiowania sformułowanych tam zasad autentycznego ekumenizmu i do wprowadzania ich w życie. Prymat Biskupa Rzymu jawi się tam jako niezbywalna posługa na rzecz jedności. «Przewodniczyć w prawdzie i miłości, aby łódź (…) nie została rozbita przez burze i pewnego dnia mogła zawinąć do portu»⁸ — na tym polega główne zadanie Następcy św. Piotra. Dlatego apeluję do was, byście traktowali duchową więź ze mną jako fundament waszych wysiłków na rzecz jedności niemieckiego Kościoła, oraz jedności z odłączonymi Wspólnotami kościelnymi. Jednocześnie powtarzam słowa modlitwy, wypowiedziane przed dziesięciu laty w obecności Patriarchy Ekumenicznego, Jego Świątobliwości Dymitra I: «modlę się gorąco do Ducha Świętego, by obdarzył nas swoim światłem i oświecił wszystkich pasterzy oraz teologów naszych Kościołów, abyśmy wspólnie poszukiwali takich form sprawowania owego urzędu, w których możliwe będzie realizowanie uznawanej przez jednych i drugich posługi miłości».⁹

Czcigodni bracia!

Doktor Kościoła św. Piotr Kanizy, który przez pięćdziesiąt lat służył prawdzie w duchu heroicznego posłuszeństwa i całkowitego oddania, nierzadko siać musiał we łzach, lecz żniwo zebrane wkrótce po jego śmierci było wielkie. Drogi, które przemierzał w służbie katolickiej wiary zawiodły go do wszystkich krajów środkowej Europy: od rodzinnego Nijmegen przez Rzym do Mesyny, od Sztrasburga aż do mego rodzinnego Krakowa i wreszcie do Fryburga. Granice państwowe nie stanowiły przeszkody dla jego działalności, ponieważ jego celem była służba Kościołowi, który jest ponadnarodowy. W owych niespokojnych czasach Kanizy mógł tylko przeczuwać to, co jest naszą nadzieją na progu trzeciego tysiąclecia: że Bóg przygotowuje z naszą pomocą «wielką wiosnę chrześcijaństwa», młody Kościół na starym kontynencie Europy. Niech Matka Boga i Matka Kościoła, którą «Drugi Apostoł Niemiec» głęboko czcił słowem, pismem i modlitwą, wspiera was i wszystkich powierzonych waszej trosce dobrą radą: «Zróbcie wszystko, cokolwiek [On] wam powie» (J 2, 5). Z serca udzielam wam na to Apostolskiego Błogosławieństwa.

Watykan, 19 września 1997 r.

Przypisy:

Copyright © by L’Osservatore Romano and Polish Bishops Conference

http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/listy/piotr_kanizy_19091997.html#

Benedykt XVI

Św. Piotr Kanizjusz

Audiencja generalna 9 lutego 2011

Uratowanie Piotra Kanizjusza
w czasie powodzi w 1567 r.

Drodzy bracia i siostry!

Dziś będziemy mówić o św. Piotrze Kanizym — Kanizjuszu, jak brzmi zlatynizowana wersja jego nazwiska — bardzo ważnej postaci w świecie katolickim XVI w. Urodził się on 8 maja 1521 r. w Nijmegen w Holandii. Jego ojciec był burmistrzem tego miasta.

Podczas studiów na uniwersytecie w Kolonii zetknął się z kartuzami z klasztoru św. Barbary, który był prężnym ośrodkiem życia katolickiego, oraz z grupą głęboko wierzących ludzi, kultywujących duchowość zwaną devotio moderna. Wstąpił do Towarzystwa Jezusowego 8 maja 1543 r. w Moguncji (Nadrenia-Palatynat), po odbyciu rekolekcji pod kierownictwem bł. Piotra Fabra — Petrusa Fabera — jednego z pierwszych towarzyszy św. Ignacego Loyoli. Wyświęcony na kapłana w czerwcu 1546 r. w Kolonii, już w następnym roku, jako teolog biskupa Augsburga, kard. Ottona Truchsessa von Waldburga, był na Soborze Trydenckim, podczas którego współpracował z dwoma współbraćmi, Diegiem Lainezem i Alfonsem Salmeronem.

W 1548 r. św. Ignacy wysłał go do Rzymu, by uzupełnił swoją formację duchową, a potem do kolegium w Messynie, by wprawiał się w spełnianiu prostych posług domowych. Gdy 4 października 1549 r. w Bolonii uzyskał doktorat z teologii, został skierowany przez św. Ignacego do pracy apostolskiej na ziemiach germańskich. 2 września tego samego roku, 1549, odwiedził papieża Pawła III w Castel Gandolfo, a następnie udał się do Bazyliki św. Piotra na modlitwę. Prosił wówczas wielkich świętych apostołów Piotra i Pawła o pomoc, aby na zawsze zachowało skuteczność błogosławieństwo apostolskie, które otrzymał na swoją ważną drogę, na swoją nową misję. W swoim dzienniku napisał parę słów o tej modlitwie. Mówi: «Tam poczułem, że wielka pociecha i łaska zostały mi dane za pośrednictwem tak wielkich orędowników [Piotra i Pawła]. Potwierdzili oni moją misję w Niemczech, i zdało mi się, że chcieli mnie, jako apostoła Niemiec, wesprzeć swoją życzliwością. Ty wiesz, Panie, na ile sposobów i ile razy w owym dniu powierzyłeś mi Niemcy, które później otaczałem nieustanną troską, dla których pragnąłem żyć i za które byłem gotowy umrzeć».

Musimy pamiętać, że mówimy o okresie reformacji luterańskiej, o czasie, w którym wydawało się, że w krajach niemieckojęzycznych wiara katolicka przygasała w konfrontacji z reformacją i jej siłą przyciągania. Powierzone Kanizjuszowi zadanie ożywienia, odnowienia wiary katolickiej w krajach germańskich było niemal niewykonalne. Jego realizacja była możliwa tylko dzięki mocy modlitwy. Była możliwa tylko od wewnątrz, czyli dzięki głębokiej osobistej przyjaźni z Jezusem Chrystusem; przyjaźni z Chrystusem w Jego Ciele, w Kościele, którą musi umacniać Eucharystia, Jego rzeczywista obecność.

Z misją powierzoną przez Ignacego i przez papieża Pawła III Kanizjusz wyruszył do Niemiec, najpierw do księstwa Bawarii, które przez wiele lat było miejscem jego posługi. Jako dziekan, rektor i wicekanclerz uniwersytetu w Ingolstadt opiekował się życiem akademickim uczelni oraz troszczył o reformę religijną i moralną ludu. W Wiedniu, gdzie krótko zarządzał diecezją, pełnił posługę duszpasterską w szpitalach i w więzieniach, zarówno w mieście, jak na wsi, i przygotował do publikacji swój Katechizm. W 1556 r. założył kolegium w Pradze i aż do 1569 r. był pierwszym przełożonym jezuickiej prowincji północnych Niemiec.

Pełniąc ten urząd, stworzył w krajach germańskich gęstą sieć wspólnot swojego zakonu, a zwłaszcza kolegiów, które były punktem wyjścia reformy katolickiej, odnowy wiary katolickiej. W tym okresie uczestniczył również w Wormacji w rozmowach z przywódcami protestanckimi, wśród których był Filip Melanchton (1557 r.); pełnił funkcję nuncjusza papieskiego w Polsce (1558 r.); uczestniczył w dwóch sejmach wAugsburgu(1559 i 1565r.); towarzyszył kard. Stanisławowi Hozjuszowi, legatowi papieża Piusa IV, w podróży do cesarza Ferdynanda (1560 r.); zabrał głos podczas ostatniej sesji Soboru Trydenckiego, poświęcając swoje wystąpienie kwestiom komunii pod dwoma postaciami i Indeksu ksiąg zakazanych (1562 r.)

W 1580 r. wycofał się z życia czynnego i zamieszkał we Fryburgu Szwajcarskim, gdzie całkowicie oddawał się kaznodziejstwu i pisarstwu; tam umarł 21 grudnia 1597 r. Beatyfikowany przez bł.Piusa IX w 1864 r., został ogłoszony drugim apostołem Niemiec przez papieża Leona XIII, a papież Pius XI kanonizował go i ogłosił doktorem Kościoła w 1925 r.

Św. Piotr Kanizjusz spędził większą część swego życia obok najwyżej postawionych społecznie postaci swojej epoki, a jego pisma wywarły znaczny wpływ na współczesnych. Był wydawcą wszystkich dzieł św. Cyryla z Aleksandrii i św. Leona Wielkiego, listów św. Hieronima i mów św. Mikołaja z Flüe. Opublikował modlitewniki w różnych językach, żywoty kilku świętych szwajcarskich i liczne teksty homiletyczne. Jednakże najbardziej znanymi jego dziełami były trzy katechizmy, napisane w latach 1555-1558. Pierwszy przeznaczony był dla uczniów, którzy mieli opanowane podstawy teologii; drugi dla dzieci z ludu, rozpoczynających naukę religii, a trzeci dla młodzieży, która już posiadła wykształcenie na poziomie wyższym podstawowym i średnim. Nauka katolicka była w nich wyłożona za pomocą pytań i odpowiedzi, zwięźle, językiem biblijnym, w sposób bardzo jasny i pozbawiony elementów polemicznych. Za jego życia ukazało się 200 wydań tego katechizmu! A potem kolejne setki, aż do XX w. W Niemczech jeszcze w pokoleniu mojego ojca ludzie mówili na katechizm po prostu «Kanizjusz»: przez całe stulecia pełnił on rzeczywiście funkcję katechety, przez stulecia kształtował wiarę ludzi.

To właśnie cechowało św. Piotra Kanizjusza: potrafił on łączyć harmonijnie wierność zasadom dogmatycznym z szacunkiem należnym każdej osobie. Św. Kanizjusz odróżniał umyślne, świadome wyrzeczenie się wiary odjej utraty nieumyślnej, uzależnionej od okoliczności. Zapewnił Rzym, że większość Niemców, którzy przeszli na protestantyzm, była bez winy. W historycznym momencie silnych napięć między wspólnotami wyznaniowymi uniknął w ten sposób — i jest to rzecz nadzwyczajna — ostrej i gniewnej retoryki — co, jak powiedziałem, w owych czasach należało do rzadkości w dyskusjach między chrześcijanami — a jego celem było wyłącznie wskazywanie korzeni duchowych i ożywianie wiary w Kościele. Temu służyła rozległa i głęboka znajomość Pisma Świętego i ojców Kościoła: znajomość ta była także podstawą jego własnej więzi z Bogiem i surowej duchowości, opartej na devotio moderna i mistyce nadreńskiej.

Charakterystyczną cechą duchowości św. Kanizjusza jest głęboka, bliska przyjaźń z Jezusem. Pisze na przykład 4 września 1549 r. w swoim dzienniku, zwracając się do Pana: «Ty w końcu jakbyś otworzył przede mną serce Najświętszego Ciała, które jak mi się zdawało, widziałem przed sobą, kazałeś mi pić z tego źródła, zachęcając mnie niejako, bym czerpał wodę mojego zbawienia z Twoich zdrojów, o mój Zbawicielu». Potem zaś widzi, że Zbawiciel daje mu strój z trzech części, które nazywają się pokój, miłość i wytrwałość. W tym stroju, złożonym z pokoju, miłości i wytrwałości, Kanizjusz prowadził swoje dzieło odnowy katolicyzmu. Jego przyjaźń z Jezusem — stanowiąca centrum jego osobowości — karmiona miłością do Biblii, miłością do Sakramentu, miłością do ojców, ta przyjaźń w jasny sposób łączyła się ze świadomością, że kontynuuje w Kościele misję apostołów. Przypomina nam to, że każdy prawdziwy ewangelizator jest zawsze narzędziem zjednoczonym z Jezusem i Jego Kościołem i dlatego skutecznym.

Przyjaźń Piotra Kanizjusza z Jezusem ukształtowała się pod wpływem duchowego środowiska kartuzji kolońskiej, w której przebywał w ścisłym kontakcie z dwoma mistykami kartuzjańskimi: Johannem Lanspergerem, w wersji zlatynizowanej Lanspergiuszem, i Nicolasem van Hesche, w wersji zlatynizowanej Eschiuszem. Później pogłębił doświadczenie tej przyjaźni — familiaritas stupenda nimis — dzięki kontemplacji tajemnic życia Jezusa, którym poświęcone są w dużej części Ćwiczenia duchowne św. Ignacego. Jego wielkie nabożeństwo do Serca Pana, którego najwyższym wyrazem było oddanie się posłudze apostolskiej, dokonane w Bazylice Watykańskiej, na tym właśnie się opiera.

W chrystocentrycznej duchowości św. Piotra Kanizjusza zakorzenione jest głębokie przekonanie: żadna dusza, troszcząca się o swoją doskonałość, nie może nie oddawać się codziennie modlitwie, rozmyślaniu, co jest naturalnym sposobem, pozwalającym uczniowi Jezusa żyć w zażyłości z Boskim Mistrzem. Dlatego w pismach, które miały na celu duchowe wychowanie ludu, święty mocno podkreśla znaczenie liturgii, komentując Ewangelię, święta, obrzędy Mszy św. i innych sakramentów, a jednocześnie stara się ukazać wiernym, jak potrzebną i piękną rzeczą jest modlitwa osobista, która towarzyszy uczestnictwu w publicznym kulcie Kościoła i je przenika.

Wartość tego zalecenia i tej metody pozostaje niezmienna, zwłaszcza po tym, jak potwierdził ją w autorytatywny sposób Sobór Watykański II w konstytucji Sacrosanctum Concilium: życie chrześcijańskie nie rozwija się, jeżeli nie umacnia go uczestnictwo w liturgii, zwłaszcza w niedzielnej Mszy św., codzienna osobista modlitwa, silna więź z Bogiem. Pośród licznych zajęć i różnorodnych bodźców, jakich dostarcza nam otoczenie, trzeba codziennie znajdować czas na momenty skupienia przed Panem, by Go słuchać i z Nim rozmawiać.

Jednocześnie wciąż aktualną i trwałą wartość zachowuje przykład pozostawiony nam przez Piotra Kanizjusza nie tylko w dziełach, ale przede wszystkim przykład jego życia. Uczy on w sposób jasny, że posługa apostolska jest skuteczna i przynosi owoce zbawienia w sercach tylko wtedy, gdy kaznodzieja sam jest świadkiem Jezusa i potrafi być narzędziem do Jego dyspozycji, ściśle się z Nim jednoczy przez wiarę w Jego Ewangelię i w Jego Kościół, spójne moralnie życie i nieustającą jak miłość modlitwę. Odnosi się to do każdego chrześcijanina, który chce z zaangażowaniem i wiernie przeżywać swoje przylgnięcie do Chrystusa. Dziękuję.

po polsku:

Serdecznie witam pielgrzymów polskich. W piątek przypada wspomnienie Matki Bożej z Lourdes i Światowy Dzień Chorego. W modlitwie polecajmy Niepokalanej Matce chorych i tych, którzy z miłością pochylają się nad nimi w szpitalach, w domach opieki i w rodzinach. Zobaczmy w twarzach osób chorych oblicze cierpiącego Chrystusa. Niech umacniają nas słowa św. Piotra: «[Krwią] Jego ran zostaliście uzdrowieni» (1 P 2, 24). Wszystkim chorym, wam tu obecnym i waszym bliskim z serca błogosławię.

 

opr. mg/mg

Copyright © by L’Osservatore Romano (4/2011) and Polish Bishops Conference

http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/audiencje/ag_09022011.html

*****

Nauka moralna

Święty Piotr Kanizjusz ułożył podczas swego pobytu w Wiedniu katechizm, w którym wyjaśnia w postaci pytań i odpowiedzi prosto i zrozumiale naukę wiary i obyczajów. Biskupi dali temu dziełku zatwierdzenie i zalecili je rodzinom i szkołom. Znajomość artykułów wiary, przykazań Boskich i sakramentów świętych jest najlepszym zabezpieczeniem od zarazy innowierstwa. Dlatego usilnie polecić należy:

1) Chętne i częste odczytywanie katechizmu, jest on bowiem najlepszym drogowskazem i przewodnikiem na drodze żywota, zagrożonego tylu burzami, pokusami i różnorodnymi niebezpieczeństwami. Jak Rafał archanioł pod postacią młodzieńca towarzyszył w podróży młodemu Tobiaszowi, jak mu wskazywał, co ma czynić a czego unikać, i tak posłusznemu synowi zapewnił szczęście, tak i nas poucza przez katechizm Kościół katolicki, co mamy czynić, czego unikać, by zyskać szczęście wiekuiste. Katechizm, który nam wręcza ustanowiony przez papieża biskup, daje nam czystą, nieomylną naukę Chrystusa Pana; przemawia on do nas językiem Zbawiciela. Słuchając nauk katechizmu, słuchamy samego Jezusa; lekceważąc i odrzucając katechizm, lekceważymy i odrzucamy samego Zbawiciela. Czytajmy przeto katechizm z dobrą wiarą i ufnością, gdyż on jest naszym nieomylnym nauczycielem i wskazuje nam, czego potrzeba, aby żyć pobożnie i dobrze umierać.

2) Rozczytujmy się często w katechizmie, bo przemawia on do nas językiem Boga. Jakiż język, jaka rozmowa może dla nas być korzystniejsza, przyjemniejsza i cenniejsza od rozmowy z Ojcem niebieskim? Pożałowania godny jest ten, kogo żywiej obchodzą nowinki i plotki gazeciarskie lub wynalazki i spekulacje giełdowe; ubolewać należy nad takim, kogo nudzi słowo Boże, zachęcające do cnoty, doskonałości i walki ze złym, uszlachetniające serca i dusze. Święty Jan mówi: “Kto z Boga jest, słucha słowa Bożego”. Z doświadczenia wiemy, jak tępa jest pamięć nasza dla prawd nadprzyrodzonych, jak mało staramy się wniknąć w ich treść i dokładnie je pojąć, jak łatwo te prawdy w naszej pamięci się zacierają w nawale trosk codziennych, doczesnych zajęć, domowych kłopotów i ustawicznych rozrywek. Dlatego też odświeżanie w pamięci tych prawd jest rzeczą konieczną i świętym obowiązkiem. Psalmista Pański słusznie przeto mówi: “Szczęśliwy mąż, który umiłował przykazania Boże i rozważa je dniem i nocą. Wszystko, co czyni, uda mu się”.

Modlitwa

Beże, który na obronę świętej wiary katolickiej uzbroiłeś świętego Piotra siłą cnoty i nauki, spraw za jego przyczyną, prosimy Cię pokornie, aby wszyscy innowiercy nawrócili się do prawdy, a wszyscy wierni silnie trwali przy prawdzie. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa. Amen.

http://ruda_parafianin.republika.pl/swi/p/piotrkan.htm

******************

21 grudnia

Błogosławiony Piotr Friedhofen, zakonnik

Piotr Friedhofen urodził się 25 lutego 1819 roku w Weitersburgu koło Koblencji, w Niemczech. Był szóstym spośród siedmiorga dzieci Piotra i Anny Marii Klug. Gdy miał rok, zmarł jego tata. Nad dzieciństwem matczyną opiekę roztoczyła Anna Maria. Dzieci wzrastały w wierze i szacunku dla Kościoła. W wieku 9 lat stracił matkę. Choć był sierotą, nie był samotny. Nadszedł najważniejszy dzień jego życia – przystąpił do Pierwszej Komunii świętej. Maryję obrał za swoją matkę, a Boga za ojca. Oni prowadzili go przez ścieżki życia.
Chłopiec był bardzo samodzielny. Nauczył się fachu kominiarza, uzyskał odpowiedni dyplom i od 1834 roku zarabiał na życie. Miał wtedy zaledwie 15 lat. Jego siła brała się z częstego przyjmowania Jezusa w Eucharystii. Był bardzo pobożnym młodzieńcem. Martwiła go obojętność na sprawy Boże ówczesnej młodzieży, zwłaszcza zaniedbanej, opuszczonej, zostawionej samej sobie. Zaangażował się w działalność Stowarzyszenia św. Alojzego. Swoją postawą i głębokim umiłowaniem Mszy świętej dawał świadectwo prawdziwej wiary.
Zorganizował wiele wspólnot Stowarzyszenia w miejscowościach, w których pracował jako kominiarz. Pomagał młodym chłopcom i dziewczętom odnaleźć sens życia. Około 1845 r. wstąpił do nowicjatu redemptorystów w Wittem, w Holandii.
Cały ten czas dojrzewało w nim pragnienie jeszcze pełniejszego oddania się na służbę Bogu i potrzebującym. W 1850 roku założył, z pomocą Guglielmo Arnoldiego, Zgromadzenie Braci Miłosierdzia Maryi Wspomożycielki (z Trewiru). Rok później przenieśli swoją siedzibę do Koblencji. Jego członkowie nie przyjmowali święceń kapłańskich. Za główne zadanie nowego zgromadzenia Piotr uznał opiekę nad chorymi mężczyznami, zbyt ubogimi, by na siebie zarobić. Oficjalne zatwierdzenie konstytucji tej wspólnoty dokonało się już po śmierci założyciela w 1905 roku, decyzją papieża św. Piusa X (1903-1914).
Kominiarz Piotr zmarł w dniu 21 grudnia 1860 roku w Koblencji. Do grona błogosławionych wprowadził go w dniu 23 czerwca 1985 roku papież św. Jan Paweł II.

http://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/12-21b.php3

(…..)  W 1850 r. założył wspólnotę Bonifratrów z Maria-Hilf z zadaniem służenia Bogu w ludziach ubogich, chorych i starszych i wybudował klasztor oraz schronisko dla chorych. Z czasem – nie bez wielu trudności – wypracował własną konstytucję oraz utworzył zakon Braci Miłosiernych od Matki Bożej Wspomożycielki, nazywanych najczęściej Braćmi Miłosierdzia z Trewiru. Do dziś zajmują się oni prowadzeniem szpitali, domów starców, domów opieki społecznej, ośrodków rehabilitacyjnych. Piotr zmarł na zapalenie płuc w wieku zaledwie 41 lat.Jan Paweł II podczas jego beatyfikacji 23 czerwca 1985 r. mówił: „Jako >>miłosierny brat<< pochylał się w miłości Chrystusa nad cierpiącymi biedę, którzy potrzebowali jego pomocy. Jego troska odnosiła się przy tym nie tylko do choroby fizycznej, lecz do potrzeby pomocy całemu człowiekowi, szczególnie do jego biedy duchowej. Również nasze czasy potrzebują takich wzorców i takich ludzi, którzy w ten sposób zajmują się potrzebami i ułomnościami bliźnich i wskazują im drogę do Tego, który znosił wszystkie nasze cierpienia oraz przez swoją śmierć i swoje zmartwychwstanie je odkupił”.

http://www.idziemy.com.pl/wiara/swiety-tygodnia-piotr-friedhofen-1819-1860-zakonnik/

Ponadto dziś także w Martyrologium:

W Licji, w Azji Mniejszej – świętego męczennika Temistoklesa. Zginął zapewne za Decjusza. Zachowała się Pasja, która opowiada o jego wyznaniu wiary.W Monte Cerignone, w środkowych Włoszech – bł. Dominika Spadafora, dominikanina. Zmarł w roku 1521. Jego kult zaaprobowano w roku 1921.oraz:św. Anastazego, biskupa i męczennika (+ 609); św. Gliceriusza z Nikomedii, prezbitera i męczennika (+ III/IV w.); św. Jana Wincencjusza, mnicha (+ 1012)