Fragment Pieśni Czwartej
[…]
Niech cię pochlebne nigdy pochwały nie zwodzą.
Więcej zawsze pochlebcy w nauce zaszkodzą
Niżeli przyganiacze. Skoro się upoisz
Dobrą myślą o sobie, natenczas mniej stoisz
O względy powszechności, która dusze harde
Umie ukorzyć, płacąc im wzgardą za wzgardę.
Każdego słuchaj zdania i nie wstydź się radzić;
Nigdy taka nie może ostrożność zawadzić.
I niezbyt oświecony da ci radę zdrową.
Lecz się ostrego z krzywą chroń krytyka głową,
Co się ludzkich dzieł sędzią powszechnym stanowi,
A na tym mądrość kładzie, że wszystko obmowi.
Na niczyim zbytecznie nie sadź się rozumie:
Ten sam dobrze napisze, a sądzić nie umie,
Ten zna, co jest dobrego, a gdy własnym piórem
Chce zrobić co, pomiernym jest bardzo autorem.
Wielu się radzić trzeba, uważać najściślej,
Kto z innych zdania sądzi, a kto z siebie myśli.
Ledwie nie każdy wyrok daje tonem śmiałym,
Choć to tylko właściwym jest mądrych udziałem.
Do nich się uciekajmy, a unikniem zdrady,
U nich samych się zdrowej spodziewamy rady.
Co za dobre osądzi mądrych ludzi zdanie,
To być dobrym po wszystkie wieki nie przestanie.
Nie szukaj sławy twojej z drugich poniżeniem.
Zły człowiek się wynosi ludzkim pognębieniem
I w takiej mierze rośnie, w jakiej drugim szkodzi –
Ale nie taką drogą prawa dusza chodzi.
Jeżeli złośliwego postrzegasz człowieka,
Który mało sam robi, a na drugich szczeka,
Masz względem niego kamień probierczy gotowy,
Że lichych jest przymiotów i poziomej głowy.
Mierność, nieufna sobie, zniżać drugich rada.
Inna jest szlachetnego umysłu przesada:
Nikomu nie ujmuje, swa siła go niesie,
Bez krzywdy drugich stanie na wytkniętym kresie.
Kto prawą idzie ścieżką, a dowcip i cnota
Kieruje krokiem jego – otwarte ma wrota
Do szacunku ludzkiego. Próżne złości strzały,
Prawdziwa wartość musi używać swej chwały.
Franciszka Ksawerego Dmochowskiego “Sztuka Rymotwórcza”
Piękne! Sama prawda. Dzięki.
Zerknąłem na całość. Dzieło potężne. Co mamy dziś? Mizerotę i miernotę
Najlichsze dzieło znajdzie wszędy miłośników,
Znajdzie wszędy drukarzów, znajdzie czytelników.
Rzadki, co rzeczy waży na przystojnej szali.
Głupi znajdzie głupszego, który go pochwali.
/Pieśń Pierwsza/.
Mądre rzeczy. Dziękuję.