Większość ludzi w większości krajów, gdyby odpowiednio się z nimi skonsultowano, prawdopodobnie sprzeciwiłaby się życiu w gospodarce, w której stopy procentowe byłyby znacznie poniżej zera, a gotówka, zgodnie z projektem i prawem, stale traciła na wartości, nawet bardziej niż to jest dziś. Prawdopodobnie woleliby również nie żyć w gospodarce opartej na CBDC, w której w dużej mierze nieodpowiedzialne banki centralne miałyby bezprecedensowe uprawnienia w zakresie nadzoru i kontroli nad populacją.
−∗−
Tłumaczenie artykułu z serwisu Naked Capitalism omawiającym przygotowania do szwajcarskiego referendum na temat wycofania gotówki z systemu walutowego kraju. /AlterCabrio – ekspedyt.org/
_____________***_____________
Czy Szwajcaria wkrótce stanie się pierwszym krajem, który zdelegalizuje społeczeństwo bezgotówkowe?
Podobnie jak w sąsiednich Niemczech i Austrii, w Szwajcarii nadal króluje gotówka, choć w znacznie mniejszym stopniu. Ale Szwajcarzy wkrótce będą mieli szansę zagłosować, czy zachować banknoty i monety na czas nieokreślony.
Jest to rzadka pozytywna wiadomość, która, co być może nie jest zaskoczeniem, nie wzbudziła prawie żadnego zainteresowania poza granicami Szwajcarii. O ile wiem, żadne z tradycyjnych mediów w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech czy Hiszpanii nawet nie pofatygowało się, by zrelacjonować tę historię. Faktycznie, sam zarejestrowałem to na moim radarze dopiero kilka dni temu, ponad tydzień po tym, jak ta historia wyszła na jaw, ponieważ powiedział mi o tym mój znajomy, który ma rodzinę w Szwajcarii.
Oto główny wątek całej tej historii: na początku ubiegłego tygodnia szwajcarska grupa nacisku o libertariańskich skłonnościach, zwana Szwajcarskim Ruchem Wolności (FBS), ogłosiła, że zebrała wystarczającą liczbę podpisów (111 000), aby rozpocząć ogólnokrajowe głosowanie w sprawie zachowania gotówki dla przyszłych pokoleń. Jeśli inicjatywa zostanie przyjęta, rząd federalny będzie musiał zapewnić nieprzerwaną dostępność monet i banknotów w wystarczających ilościach. Co więcej, każda próba zastąpienia franka szwajcarskiego inną walutą – całkiem możliwe, że to odniesienie do cyfrowej waluty banku centralnego – również musiałaby zostać poddana powszechnemu głosowaniu.
Z agencji Reuters:
Szwajcarscy obywatele będą mieli szansę zagwarantować sobie, że ich gospodarka nigdy nie stanie się bezgotówkowa, oświadczyło FBS, po zebraniu w poniedziałek wystarczającej liczby podpisów, aby zorganizować powszechne głosowanie w tej sprawie.
Ruch Wolnej Szwajcarii twierdzi, że gotówka odgrywa coraz mniejszą rolę w wielu gospodarkach, ponieważ płatności elektroniczne stają się domyślnym elementem transakcji w coraz bardziej zdigitalizowanych społeczeństwach, ułatwiając w ten sposób państwu monitorowanie działań obywateli.
Chcą, aby do szwajcarskiego prawa walutowego dodano klauzulę, która reguluje sposób, w jaki bank centralny i rząd zarządzają podażą pieniądza, zastrzegając, że „wystarczająca ilość” banknotów lub monet musi zawsze pozostawać w obiegu…
W szwajcarskim systemie demokracji bezpośredniej propozycja stałaby się prawem, gdyby została zatwierdzona przez wyborców, chociaż to rząd i parlament decydowałyby o sposobie wdrożenia tego prawa.
FBS twierdzi, że gotówka odgrywa coraz mniejszą rolę w wielu gospodarkach, w tym w Szwajcarii, ponieważ cyfrowe metody płatności wysuwają się na pierwszy plan, ułatwiając państwu i bankowi centralnemu śledzenie zachowań obywateli.
„Oczywiste jest, że(…) pozbycie się gotówki nie tylko dotyka kwestii przejrzystości, prostoty czy bezpieczeństwa… ale także niesie ze sobą ogromne niebezpieczeństwo totalitarnej inwigilacji” – oświadczył prezes FBS Richard Koller na stronie internetowej grupy.
Gotówka nadal króluje w Szwajcarii, choć znacznie osłabiona
Podobnie jak w sąsiednich Niemczech i Austrii, w Szwajcarii nadal króluje gotówka, choć jej rola znacznie się zmniejszyła w ostatnich latach. Zgodnie z wynikami ostatniego badania zwyczajów wydawania pieniędzy przeprowadzonego przez Szwajcarski Bank Narodowy jesienią 2020r., 97% obywateli Szwajcarii nadal trzyma gotówkę w portfelach lub w domu, aby pokryć codzienne wydatki, co jest wartością znacznie wyższą niż w większości krajów.
Czterdzieści procent transakcji nadal było dokonywanych za pomocą gotówki, co jest również wynikiem wyższym niż w przypadku wielu bardziej bezgotówkowych europejskich sąsiadów Szwajcarii, takich jak Wielka Brytania (około 15%), Szwecja (mniej niż 10%) i Norwegia (3-4%, najniższy poziom wykorzystania gotówki na świecie). Ale to mniej w porównaniu do około 70% trzy lata wcześniej. Co więcej, pod względem wartości transakcji karta debetowa wyprzedziła ostatnio gotówkę jako środek płatniczy o najwyższym udziale w płatnościach jednorazowych.
„Wyniki badania pokazują, że pod względem liczby dokonywanych płatności gotówka nadal jest najczęściej używanym instrumentem płatniczym przez Szwajcarów” – powiedział Fritz Zurbrugge, ówczesny wiceprezes zarządu Szwajcarskiego Banku Narodowego [SNB]. „Jednak w porównaniu z 2017r., kiedy przeprowadzono pierwsze badanie metod płatności, jej udział w użyciu znacznie spadł. Pandemia koronawirusa dała dodatkowy impuls temu przechodzeniu z płatności gotówkowych na bezgotówkowe”.
Jak czytelnicy dobrze wiedzą, pandemia gwałtownie zintensyfikowała istniejące wcześniej siły, głównie z powodu nieuzasadnionych obaw, że gotówka może zaostrzyć rozprzestrzenianie się covid. Obawy te były podsycane i wzmacniane przez media głównego nurtu i wykorzystywane przez niektórych detalistów (takich jak brytyjski supermarket Tesco), aby uzasadnić zachęcanie wszystkich klientów do unikania płatności gotówkowych. Nawet dzisiaj, gdy większość środków ochrony zdrowia publicznego (przynajmniej tych niefarmaceutycznych) została odłożona na dalszy plan, sprzedawcy detaliczni w niektórych krajach nadal odrzucają gotówkę.
Trzy wyjątkowe zalety gotówki, według SNB
Data referendum w sprawie inicjatywy gotówkowej nie została jeszcze ustalona. Raport wideo na ten temat, autorstwa Swiss Info podkreślał, że żadna z głównych szwajcarskich partii politycznych nie popiera tej inicjatywy. Podkreślono również wolnościowe referencje FSB, porównując inicjatywę gotówkową do nieudanej inicjatywy suwerennego pieniądza z czerwca 2018r., znanej również jako Vollgeld, która miała na celu położenie kresu bankowości opartej na rezerwie cząstkowej poprzez włączenie tworzenia pieniądza elektronicznego [scriptural money] do przepisów prawnych Szwajcarskiego Banku Narodowego (SNB).
SNB sprzeciwił się temu referendum. Nie jest jeszcze jasne, co zrobi z inicjatywą gotówkową. Oficjalnie bank centralny nie ma preferencji co do tego, czy ludzie płacą gotówką, czy cyfrowymi alternatywami. Liczy się wolność wyboru. W listopadowym przemówieniu zatytułowanym “Popular, But Under Pressure – Cash in the Digital Age” [„Popularne, ale pod presją – gotówka w erze cyfrowej”] Martin Schlegel, wiceprzewodniczący rady zarządzającej SNB, podkreślił trzy kluczowe zalety gotówki w porównaniu z płatnościami cyfrowymi:
Po pierwsze, gotówka sprawia, że zarządzanie pieniędzmi jest jasne i proste. Dzięki banknotom i monetom łatwiej jest kontrolować wydatki. Wystarczy otworzyć portfel, aby sprawdzić, czy stać Cię na dodatkowe wydatki. Nie bez powodu rodzice zazwyczaj dają dzieciom kieszonkowe w gotówce. Z drugiej strony, gdy zbliżasz plastikową kartę do terminala płatniczego, widzisz tylko kwotę, która zostanie pobrana z twojego konta w pewnym momencie w przyszłości.
Po drugie, dzięki swojej prostocie użytkowania gotówka pozwala każdemu uczestniczyć w gospodarce i życiu społecznym. Nie potrzebujesz konta ani telefonu komórkowego, aby płacić monetami i banknotami, ani nie potrzebujesz znajomości technologii cyfrowej.
Po trzecie, płacąc gotówką, nie musisz podawać danych osobowych, takich jak imię i nazwisko czy numer karty. W przypadku płatności elektronicznych przechowywane są jednak informacje o osobach dokonujących płatności i ich zachowaniach płatniczych.
Aby zapewnić, że ludzie będą mogli nadal cieszyć się z tych korzyści, Schlegel powiedział, że SNB musi pomóc w ochronie szwajcarskiej infrastruktury gotówkowej, która obejmuje operatorów przetwarzania gotówki i banki komercyjne. Oznacza to również zapewnienie, że sklepy nadal będą akceptować banknoty i monety za zakupy.
Ale nie wyprzedzajmy faktów. W Szwajcarii wynik referendum nie staje się automatycznie prawem. Jak uprzejmie zauważył jeden z czytelników, Irrational, istnieje wiele przypadków, w których szwajcarski rząd, parlament, sądy i oficjalne agencje opóźniały i/lub osłabiały niepożądane ustawodawstwo zatwierdzone przez opinię publiczną.
Norweski „kryzys gotówkowy”
W niektórych krajach, które są dalej na drodze do w pełni bezgotówkowej egzystencji, banki centralne i rządy już podejmują kroki w celu zachowania usług gotówkowych. Wśród nich jest Norwegia. W ankiecie przeprowadzonej w 2021r. krajowy bank centralny, Norges Bank, stwierdził, że wiele krajowych banków komercyjnych nie przyjmuje już odpowiedzialności za świadczenie usług gotówkowych. Stało się to głównym czynnikiem zaostrzającym tak zwany „kryzys gotówkowy” w Norwegii w maju 2022r., kiedy terminale kart płatniczych w całym kraju przestały działać na wiele godzin, pozostawiając miliony ludzi niezdolnymi do dokonywania transakcji.
Kryzys ten uwypuklił nieustające znaczenie gotówki, którą Schlegel opisuje jako „szczególnie odporną na kryzys”:
Nadal możesz płacić banknotami, nawet gdy terminal do kart przestał działać, gdy twój telefon komórkowy nie ma zasięgu lub nie ma prądu. Gotówka służy zatem jako ważne zabezpieczenie na wypadek lokalnych – a nawet powszechnych – przerw w płatnościach kartą lub aplikacjami.
Wydaje się, że norweski „kryzys gotówkowy” zmobilizował zarówno rząd, jak i Norges Bank do wzmocnienia usług gotówkowych i prawa do płacenia banknotami i monetami. We wrześniu 2022r. Ministerstwo Sprawiedliwości i Przygotowania na Sytuacje Kryzysowe* złożyło propozycję zmian w ustawie, które mają wzmocnić prawo do wypłaty gotówki, zobowiązując do jej przyjmowania przedsiębiorców fizycznych oraz wprowadzając przepisy umożliwiające rozpatrywanie indywidualnych przypadków dla innych usług.
Ale jednocześnie większość banków centralnych, w tym Norges Bank i SNB, również bada możliwość wprowadzenia własnych cyfrowych walut banku centralnego, inaczej CBDC, w niezbyt odległej przyszłości. Pomimo tego, że większość banków centralnych wielokrotnie powtarzała, że po uruchomieniu CBDC będą współistnieć razem z gotówką, nie ma gwarancji, że tak się stanie ani na jakich warunkach.
W 2019r. post na blogu na stronie internetowej MFW, zatytułowany „Cashing In: How to Make Negative Interest Rates Work”, oparty na badaniu personelu MFW, postulował ustanowienie systemu dwuwalutowego, w którym gotówka stopniowo traciłaby na wartości w stosunku do pieniądza elektronicznego, a tym samym pozwalając bankowi centralnemu na ustalenie „tak ujemnej stopy procentowej, jaka jest konieczna do przeciwdziałania recesji, bez wywoływania jakiejkolwiek zamiany na gotówkę na dużą skalę”.
Jak zauważają sami autorzy wpisu, wdrożenie takiego systemu „wymagałoby istotnych modyfikacji systemu finansowego i prawnego” w każdym kraju. „W szczególności”, kontynuują, „należy zająć się fundamentalnymi kwestiami dotyczącymi prawa monetarnego i zapewnić spójność z ramami prawnymi MFW. Ponadto wymagałoby to ogromnego wysiłku komunikacyjnego”.
Powodem jest to, że większość ludzi w większości krajów, gdyby odpowiednio się z nimi skonsultowano, prawdopodobnie sprzeciwiłaby się życiu w gospodarce, w której stopy procentowe byłyby znacznie poniżej zera, a gotówka, zgodnie z projektem i prawem, stale traciła na wartości, nawet bardziej niż to jest dziś. Prawdopodobnie woleliby również nie żyć w gospodarce opartej na CBDC, w której w dużej mierze nieodpowiedzialne banki centralne miałyby bezprecedensowe uprawnienia w zakresie nadzoru i kontroli nad populacją.
Na tym polega problem: z opinią publiczną, czy to w Nigerii, Wielkiej Brytanii, USA, Rosji, Brazylii czy strefie euro, nikt się nie konsultuje. I dlatego to, co dzieje się w Szwajcarii, jest potencjalnie tak ważne. Przynajmniej pojawi się debata publiczna na ten temat.
Jak zauważa prezes FBS Richard Koller, przeforsowanie takich gwarancji dostępu do gotówki w Unii Europejskiej wiązałoby się z „prawie niemożliwym” procesem uzyskania zgody wszystkich 27 państw członkowskich. Oznaczałoby to również pewien stopień konsultacji społecznych, reprezentacji i odpowiedzialności, które po prostu nie istnieją na poziomie UE.
Gdyby referendum FBS w sprawie zachowania gotówki faktycznie przeszło, a rząd faktycznie uchwalił prawodawstwo bez zbytniego rozwadniania go (dwa duże „jeśli”), Szwajcaria mogłaby stać się potencjalnym „europejskim liderem standardów w zakresie obrony gotówki” – mówi Koller. I to zdaniem tego skromnego blogera byłoby dobrze.
*[W tekście użyta jest nazwa norweskiego Ministry of Justice and Emergency Preparedness. Autorowi prawdopodobnie chodzi o Ministry of Justice and Public Security]
___________________
−∗−
Powiązane tematycznie:
RAPORT: „90% krajów planuje cyfrową walutę banku centralnego”
„Cyfrową gotówkę można zaprogramować tak, aby była wydawana tylko na podstawowe rzeczy lub towary, które pracodawca lub rząd uznają za rozsądne […] Może to przynieść pewne społecznie korzystne skutki, zapobiegając […]
___________________
CBDC czyli ostateczna kontrola nad stadem
Jeśli CBDC ostatecznie stanie się nowym systemem monetarnym, jego podstawowe cechy sprawią, że światowe rządy nie będą już potrzebować czegoś takiego jak globalny kryzys zdrowotny, aby drukować pieniądze lub zamykać […]
___________________
Tryptyk cyfrowy czyli w przededniu bezgotówkowej tyranii
Wprowadzają nas do Niewolniczego Systemu Kredytu Społecznego opartego o zerową emisję dwutlenku węgla z walutą cyfrową banku centralnego – i o TO właśnie w tym wszystkim chodzi. Zastrzyk Śmierci, kontrolowane […]
___________________
Austriacy odrzucają waluty cyfrowe
Austria, kraj liczący 8,9 mln osób, wykazała ogromne poparcie dla prawa do płacenia gotówką, demonstrując rosnący ruch przeciwko walutom cyfrowym promowanym przez banki centralne i instytucje, takie jak Światowe Forum […]
Dzień dobry, Szwajcaria nie byłaby pierwszym krajem bez gotówki. Pierwszym została jakiś tydzień temu Nigeria, co spowodowało w tym kraju ostre zamieszki.
To prawda w tym sensie, że rozpoczęto tam taki eksperyment, który częściowo, czasowo zawieszono
“W Nigerii ludzie zostali odcięci od gotówki. Wcześniej w ramach “zachęty” do korzystania z bezgotówkowych form płatności, dostęp do waluty był stopniowo limitowany”. /link/
Zwracam uwagę, że w u nas degeneraci już dawno zadeklarowali, że likwidacja gotówki jest ich celem. PiS systematycznie ogranicza gotówkę na którą wprowadza limity. Protestów brak. Zgodnie ze sztuką prowadzenia wojny Polacy i w ogóle ludzie przegrają wszystko jeżeli nie nastąpi kontratak, którego celem powinno być bezapelacyjne cofnięcie wszystkich ograniczeń, a nie obrona iluzorycznej ostatniej twierdzy wolności.
Nie ‘pierwszym krajem bez gotówki‘, ale pierwszym, który zakazałby prawnie takiego procederu. Mały niuansik.