Medytować… to słuchać [cz.1]

Obsculta, czyli słuchaj. Tym słowem św. Benedykt rozpoczyna pisać swoją regułę do mnichów. Słuchaj synu nauk Mistrza i nakłoń ku nim ucho swego serca. To słuchanie jest ważne nie tylko w tradycji monastycznej. To fundament życia duchowego i warunek postępu w nim. Ono wskazuje na nastawienie serca, na zdolność człowieka do spojrzenia poza własny umysł, poza własne myślenie, poza własne wyobrażenia i oczekiwania. Słuchanie to zrezygnowanie z ukierunkowania na siebie, a spojrzenie na Mistrza i Jego naukę. To spojrzenie na Tego, do którego zwracamy się z wezwaniem Panie Jezu Chryste Synu Boży, zmiłuj się nade mną grzesznikiem.

Praktykując medytację chrześcijańska musimy mieć na uwadze owo słuchanie, czyli zwrócenie ucha swego serca na Pana, przed Którym stajemy. Nie znaczy to, że mamy poprzez to czekać na jakiś głos czy słowo od Boga. Chodzi o naszą wewnętrzną postawę. Słuchać w medytacji znaczy przede wszystkim to, że mamy słuchać czy jesteśmy obecni. To jest podstawowy warunek tej modlitwy. Medytując możemy bowiem odpłynąć gdzieś myślami czy nawet wzrokiem i już nie będziemy całym sobą zatopieni w modlitwie. Słuchanie utrzymuje nas w uważności i przytomności umysłu podczas medytacji. Sprawia, że nie będziemy błądzić myślami tu i tam. Ono koncentruje naszą uwagę na świętej formule, która nieustannie wybrzmiewa. Medytacja ma wtedy tylko sens, kiedy będziemy podczas niej przytomni i w pełni świadomi tego, co się dokonuje. Nie możemy przecież funkcjonować inaczej. Aby być w pełni życia nie możemy być oderwani od teraźniejszej chwili. Ona sprawia to, że jesteśmy w życiu. Nie możemy trwać w przeszłości, bo jej już nie ma. Jak również nie możemy być w przyszłości, bo jej jeszcze nie ma. Nie możemy być obecni tu i tam. Możemy być obecni tylko tu i teraz, w teraźniejszej chwili.

Tym, co przypomina nam o chwili obecnej to oddech. Spoglądając na niego jesteśmy w pełni zanurzeni w obecnej chwili. Wdech, wydech, wdech, wydech. One nieustannie trwają. Podobnie również ma trwać nasza modlitwa, nasza święta formuła, w której przyzywany jest sam Bóg. Nie chcielibyśmy przecież, aby podczas zwracania się do Boga, nasz umysł o tym nie myślał, a kierował swoją uwagą na sprawy innego rodzaju.

Trwanie w nieustannej formule pozwoli nam znacznie więcej słuchać niż mówić. Taka modlitwa zwraca uwagę nie na nas, ale na Tego, do Którego się zwracamy.

Taką modlitwą możemy wtedy kształtować nasze serca, upodabniać je do serca Jezusa. Ewagriusz z Pontu powiedział, że „walcz, by w czasie modlitwy swój umysł zachować głuchym i niemym, a będziesz mógł się modlić”. Czy to oznacza, że mamy umysł zachować głuchym i niemym? Mamy zaprzestać słuchać? Musimy być głusi na pojawiające się myśli, wyobrażenia, wspomnienia. Czyli z drugiej strony mamy jednak słuchać czy jeszcze trwamy na modlitwie czy też odpłynęliśmy gdzieś w nieznaną przestrzeń. Ewagriusz bowiem wiedział, że w czasie modlitwy umysł ze swej natury łatwo daje się zawładnąć przez pamięć. „Kiedy się modlisz, pamięć podsuwa ci obrazy rzeczy minionych bądź nowe troski, albo też postać tego, kto cię skrzywdził”. Umysł nie lubi pustki. On musi nieustannie coś rozważać. Pamięć przechowuje wszystko, co nas spotkało. Dlatego może podsuwać nam to, co się wydarzyło. Te obrazy będą tym skuteczniej odwodzić nas od modlitwy, im bardziej będziemy dawać im posłuch, im bardziej będziemy w nie wchodzić. Dotyczy to zwłaszcza spraw, które są naznaczone dużym ładunkiem emocjonalnym, z którymi czujemy się mocno związani, które dobrze pamiętamy. Kiedy to, co przeżyliśmy jest nam bardzo bliskie wtedy łatwo dać się zanurzyć w „medytacji” nad tym wydarzeniem, a nie w medytacji, którą planowaliśmy, medytacji Imienia Jezus. Podobnie rzecz się ma z przyszłymi troskami. Przyszłości nie znamy i to może wywoływać pewien niepokój serca. Pamięć bez problemu będzie nam podsuwać możliwe rozwoje wydarzeń, alternatywne rozwiązania. Łatwo jest poddać się wirowi planowania, rozstrzygania. Jednak w medytacji chrześcijańskiej nie da się robić dwóch rzeczy na raz. Medytacja nie do tego ma prowadzić. Ona ma nas skierować na spotkanie ze Stwórcą, Zbawcą, Panem.

Na te rzeczy, które podsuwa nam pamięć mamy właśnie być głusi. Nie należy dawać im posłuchu, pokarmu w postaci naszego rozmyślania, zastanawiania się, roztrząsania tych zagadnień. Jeżeli uda nam się to czynić, to powoli będziemy w stanie wyrabiać w sobie umiejętność uważności podczas medytacji. To sprawi, że taka modlitwa wzmocni siłę umysłu. Nasza koncentracja będzie wtedy dokładniejsza. To będzie nas stopniowo prowadzić do rzeczywistego spotkania z Panem.

Na ile uda nam się opanować sztukę, o której pisze Ewagriusz? Na ile zachowamy umysł głuchym i niemym w czasie modlitwy? Trudno odpowiedzieć na to pytanie. Nie jest to zadanie, które możemy wykonać raz i zdobędziemy w ten sposób już tę umiejętność. To zadanie będzie trwało nieustannie, dopóki będziemy trwać w nieustannej modlitwie. Jednak, jak pisze św. Maksym Wyznawca: „Szczęśliwy umysł, który wzniósł się ponad wszystkie rzeczy i nieustannie cieszy się Bożym pięknem”. To wznoszenie się ponad wszystkie rzeczy umysłu jest właśnie byciem przez niego głuchym na nie. Jak widać, doprowadzi to do szczęścia umysłu, gdyż wtedy nie będzie przeszkody, by cieszyć się medytacją, medytacją Bożego piękna, Bożej miłości.

Św. Benedykt kończy swoją Regułę dla mnichów słowem osiągniesz. Wiążąc to więc z pierwszym słowem Reguły mamy: Słuchaj… a osiągniesz! Ta swoista klamra, łącząca początek i koniec Reguły, daje nam ważną wskazówkę nie tylko w medytacji chrześcijańskiej, ale również w życiu duchowym. To ukazanie owocu słuchania Mistrza, to owoc kształtowania swego serca, poprzez nakłonienia jego ucha na nauki Mistrza. To jest w końcu jakby odpowiedź Mistrza na wezwanie kierowane do Niego w postaci świętej formuły Panie Jezu Chryste Synu Boży, zmiłuj się nade mną grzesznikiem. Odpowiedź, która jest dla nas Dobrą Nowiną, która jest zapowiedzią, że nieustanna modlitwa przerodzi się w nieustanne radowanie się Bożym pięknem i Bożą miłością.

Brunon Koniecko OSB

http://ps-po.pl/2015/08/26/medytowac-to-sluchac/

*************

Medytować… to słuchać [cz.2]

Na początku Reguły św. Benedykta jest wezwanie do słuchania. Czego mnich ma słuchać? Napomnienia łaskawego ojca przyjmuj chętnie i wypełniaj skutecznie, abyś przez trud posłuszeństwa powrócił do Tego, od którego odszedłeś przez gnuśność nieposłuszeństwa /Prolog 1-2/. Zalecenie to możemy zastosować nie tylko do życia mniszego, ale również do życia każdego z nas. Ojcem, o którym Benedykt tutaj mówi jest przecież sam Chrystus. Jego napomnienia mają nam pomóc w zbliżaniu się do Niego.

W języku łacińskim posłuszeństwo to obœdientia. Natomiast czasownik być posłusznym to obœdire. Może to jednak też znaczyć słuchać (kogoś czy czegoś), działać zgodnie z wolą czy nawet rozkazem kogoś, iść za czyjąś radą. Słuchanie zatem łączy się z posłuszeństwem. Odnosząc to do praktyki medytacji mamy wyraźną wskazówkę postępowania. Stojąc przed Panem na medytacji, nie możemy poprzestać tylko na słuchaniu Pana, „wysłuchaniu co On ma do powiedzenia”, należy być jeszcze posłusznym usłyszanemu słowu. W powyższym zdaniu z Reguły jest bowiem wspomniane nasze nieposłuszeństwo. My zaś je wypowiadamy w formule podczas medytacji, gdy uznajemy siebie grzesznikiem. Jest to przyznanie się do tego, że odeszliśmy od napomnień Pana. To przyznanie się do własnego błędu, niewierności, kierowania się własną wolą. To przyznanie się do tego, że Chrystus nie był naszym Panem. Jednak medytujący nie poprzestaje na tym. On idzie dalej. Chce zmienić swoją sytuację. Pragnie wejścia na drogę powrotną – zmiłuj się nade mną. Te słowa wyrażają w nas chęć powierzenia się naszemu Panu, pełnieniu Jego woli, a nie swojej. Dlatego do medytującego można zastosować słowa św. Benedykta z początku Reguły: Do ciebie więc kieruję teraz moje słowa, kimkolwiek jesteś ty, co wyrzekasz się własnych chęci, a chcąc służyć pod rozkazami Chrystusa Pana, prawdziwego Króla, przywdziewasz potężną i świętą zbroję posłuszeństwa /Prolog 3/. Praktykujący medytację chrześcijańską pragnie służyć pod rozkazami prawdziwego Króla i Pana – Chrystusa. Posłuszeństwo ma być tą potężną i świętą zbroją, która będzie jego chronić przed różnymi atakami nieprzyjaciela. To posłuszeństwo nie może być jednorazowe, okazjonalne czy dostosowane do moich warunków. Ono powinno trwać nieustannie, podobnie jak modlitwa nieustanna… Wspomina o tym św. Benedykt, pisząc dalej w prologu: Posługując się dobrem, jakie w nas złożył, powinniśmy zatem zawsze być Mu posłuszni /Prolog 6/.

Postępując w ten sposób będziemy wzrastać na drodze rozwoju duchowego i medytacja będzie owocować w naszym życiu.

Z powyższego zdania Reguły wynika jeszcze jedna nauka dla każdego z nas. Posługując się dobrem, jakie w nas złożył… Bóg złożył w człowieku dobro. Co więcej, sam człowiek jest dobry, bo „Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre” (Rdz 1,31). Człowiek został zatem przez Boga obdarowany. „Jako dobrzy szafarze różnorakiej łaski Bożej służcie sobie nawzajem tym darem, jaki każdy otrzymał” (1 P 4,13). Każdy ma w sobie jakiś dar, jakieś dobro. Problem może być jedynie w znalezieniu tego dobra, tego daru. Medytujący jest już obdarowany, zanim jeszcze rozpoczął medytować. Praktyka ma tylko wydobyć na powierzchnię, jak wielkie to dobro i jaki dar każdy z nas otrzymał. Owo obdarowanie to odkrycie, że jestem umiłowanym dzieckiem Boga. To odkrycie swoich możliwości, swoich zdolności. To zobaczenie, do czego Bóg mnie wzywa, czego ode mnie oczekuje. To słuchanie… Słuchanie Bożego głosu. Słuchanie sposobu, w jaki mam Jemu służyć. To słuchanie, aby być coraz bardziej Jemu posłusznym, aby coraz bardziej pełnić Jego wolę, aby być coraz bliżej mojego Pana i Króla.

Dlatego, idąc za św. Benedyktem, możemy razem z nim wołać: „Otwórzmy nasze oczy na przebóstwiające światło, a nasze uszy na głos Boży, który nas codziennie napomina wołając: Obyście usłyszeli dzisiaj głos Jego: nie zatwardzajcie serc waszych (Ps 96,8) /Prolog 9-10/. Słowa te ładnie wpisują się w postawę medytującego. Ten, kto prawdziwie podejmuje praktykę, będzie całym sobą kierował się w stronę Pana, wyczekując Jego słowa. Słowo to zaś napomina nas – nie zatwardzajcie serc waszych. Autentycznie medytujący wie, że jego serce nie jest doskonałe. On wie, że jest grzesznikiem, dlatego woła – zmiłuj się nade mną. Ta nasza niedoskonałość może być stopniowo przezwyciężana, w miarę postępowania na drodze medytacji, podczas której otwieramy nasze uszy na głos Boży. Pięknie to wyraża jeden z apoftegmatów: „Ktoś zapytał opata Pojmena o zatwardziałość serca. Starzec odpowiedział: Woda z natury jest miękka, a kamień twardy. Gdy jednak woda bez przerwy pada na kamień, wydrąży go. Tak samo słowo Boże jest delikatne i łagodne, a nasze serca twarde. Kto jednak często słucha słowa Bożego i rozważa je, wówczas bojaźni Bożej przygotowuje miejsce w sercu, tak że może ona wejść”.

To porównanie serca do kamienia możemy przenieść na medytację chrześcijańską. Właśnie praktyka, którą codziennie podejmujemy jest tą wodą, która będzie każdego dnia spadała na nasze serce, na naszą duszę. To nieustanne podanie wody jest przecież naszą nieustanna modlitwą, jest ciągłym wołaniem Panie Jezu Chryste Synu Boży, zmiłuj się nade mną grzesznikiem. Jeżeli będziemy w tym trwać, to w końcu nasze serce zacznie mięknąć i stawać się bliższe sercu Pana i Króla. Jeżeli nie ustaniemy w praktyce, słuchając tego, co ma nam do powiedzenia sam Bóg, to będziemy rzeczywiście nie zatwardzali serc, to będziemy widzieć dobro, jakie jest w nas złożone i będziemy potrafili tym dobrem dzielić się z innymi.

Brunon Koniecko OSB

http://ps-po.pl/2015/09/07/medytowac-to-sluchac-cz-2/

***********

Medytować… to słuchać [cz.3]

Bardzo interesujące jest połączenie słuchania głosu Bożego z widzeniem światła. Światłem, o którym pisze św. Benedykt jest w konsekwencji sam Chrystus. W tle widać teologię św. Jana: „Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia” /J 8, 12/. Jednocześnie Chrystus jest też Słowem, Słowem, które było na początku u Boga i przez Nie wszystko się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało /por. J 1,1-3/. Jest to słowo, na które mamy nastawiać ucho naszego serca. To słowo jest dla nas światłem, które ma oświecać naszą drogę do Pana.

Manifestacja światła pojawiła się podczas Przemienienia Pańskiego. Co więcej, w wydarzeniu tym występuje podwójny motyw – widzenia światła Bożego i słuchania głosu Boga. „Tam przemienił się wobec nich: twarz Jego zajaśniała jak słońce, odzienie zaś stało się białe jak światło. (…) Gdy on /Piotr/ jeszcze mówił, oto obłok świetlany osłonił ich, a z obłoku odezwał się głos: «To jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie, Jego słuchajcie!» Uczniowie, słysząc to, upadli na twarz i bardzo się zlękli” (Mt 17, 2.5-6). Słowa św. Benedykta z prologu dobrze wpisują się w tę teofanię Boga na Taborze. Chrystus jawi się tutaj jako światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi /por. J 1, 9/. W Nim było życie, a życie było światłością ludzi /por. J 1,4/. Jeżeli więc Bóg Ojciec skierował do uczniów Chrystusa wezwanie Jego słuchajcie to ono ma na celu nam wskazać, że słuchając Syna Bożego ostatecznie będziemy mieli życie. A medytacja ma nas do tego życia zbliżać, a nie oddalać.

To oddalenie może wystąpić wtedy, gdy będziemy czekać na jakieś „oświecenie”, na jakieś specjalne światło. Jeżeli medytacja ma być tylko sposobem na zdobycie owego oświecenia to jest to zaprzeczeniem jej istoty.

W prologu Ewangelii św. Jana jest wskazanie, że istnieje światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi /por. J 1, 9/. To dokładnie koresponduje ze słowami św. Benedykta z prologu Reguły, mówiące o dobru, jakie jest w nas złożone. Tak, jak człowiek został już przez Boga obdarowany na początku swego istnienia, podobnie został już on oświecony, gdy zaistniał. Medytacja ma tylko pomóc każdemu z nas na odkrycie tego oświecenia, na zobaczenie, skąd wyszliśmy i dokąd zmierzamy. Podczas medytacji nie odkryjemy nowych, nieznanych nikomu prawd wiary. One są niezmienne. Możemy jednak odkryć to, co dla nas będzie istotne, możemy odkryć sens swojego życia, możemy zobaczyć swoje miejsce w planie Bożym, możemy odkryć drogę, którą dojdziemy do naszego Pana.

Zdanie z Przemienienia Pańskiego: To jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie pojawia się jeszcze nieco wcześniej, w momencie chrztu Chrystusa. Chrzest był w Kościele rozumiany jako moment oświecenia światłem Pana. Według autora Listu do Hebrajczyków, chrzest to moment naszego oświecenia, dzięki któremu można zakosztować daru niebieskiego, ale i wspaniałości słowa Bożego /por. Hbr 6, 2.4-5/. To oświecenie ma nas prowadzić do coraz lepszego poznawania Pana, do coraz lepszego rozumienia Jego słowa, do kosztowania owego daru niebieskiego, a więc również do właściwego wykorzystania darów, którymi Bóg nas obdarzył.

Dobrym komentarzem do tego objawienia, dokonującego się w świetle i słowie, są słowa Orygenesa: „Jest to zdrowa nauka, że człowiek sam nie może być prawdziwym mistrzem cnoty. /Ten, który uczy człowieka mądrości/, jak podają psalmy, to nie kto inny tylko sam Bóg. Bóg poucza wtedy, gdy przenika światłem duszę uczącego się, a jego ducha rozjaśnia swoimi słowami. Nawet jeśli pouczają nas ludzie sprawiedliwi, to i wtedy działa Pan, który uczy nas za ich pośrednictwem. Już wgląd w siebie i otwarcie serca na przyjęcie nauki Bożej dokonuje się dzięki łasce”. Orygenes wskazuje w tym fragmencie na istotny element życia duchowego. Nic w nim nie dzieje się bez udziału łaski Bożej. Człowiek nie może uczynić sam siebie doskonałym. Jest to owoc jego współpracy z łaską Bożą. „Już wgląd w siebie i otwarcie serca na przyjęcie nauki Bożej dokonuje się dzięki łasce”. Jakże to koresponduje ze słowami św. Benedykta z prologu Reguły: Przede wszystkim, gdy coś dobrego zamierzasz uczynić, módl się najpierw gorąco, aby On sam to do końca doprowadził /Prolog 4/.

Dlaczego Patron Europy zaleca prośbę do Pana o pomoc w realizacji jakiegokolwiek dzieła? Gdyż „beze Mnie nic nie możecie uczynić” powiedział Pan (J 15,6). Każde dobro, jakie czynimy nie pochodzi w całości od nas. Jest wielka pokusa podczas medytacji, że podejmując praktykę, zyskujemy sobie coś lub coś sprawiamy. Medytacja nie jest narzędziem, które sprawia to, co chcemy. Już samo podjęcie praktyki jest owocem łaski Bożej. Jest to nasza odpowiedź na zaproszenie Boga, które wzywa nas do komunii z Sobą.  Ta odpowiedź to z kolei nasze wołanie do Pana, aby On sam do końca doprowadził to dobro, które pragniemy uczynić. Jeżeli nasza modlitwa będzie gorąca, jak zaleca św. Benedykt, a prośba zgodna z wolą Bożą, to wtedy praktyka przyniesie spodziewany owoc.

Wydarzenie Przemienienia Pana wywołało w uczniach strach, „bardzo się zlękli”. Jest to jakaś reakcja człowieka na to, co dla niego niezrozumiałe, tajemnicze, a zarazem jakby będące ponad nim.

To coś, nad czym człowiek nie za bardzo może zapanować, to coś, czego nie może ogarnąć. Przemienienie na górze Tabor było wydarzeniem, w którym przemówił sam Bóg, a więc dokonało objawienie się świętości; świętości, do której człowiek nie ma dostępu. To było dotknięcie czegoś misteryjnego, niezgłębionego. Nic dziwnego, że wywołało ono taką, a nie inną reakcję uczniów. Widać tutaj było dystans pomiędzy uczniami a czymś, co ich zdecydowanie przekracza. To było spotkanie z czymś nieoczekiwanym i różnym, czymś, co nie tylko wzbudziło strach, ale w pewnym sensie i podziw, fascynację. To dało zachętę by przy tym trwać i to zgłębiać. Wyrazem tego była chęć pozostania uczniów na tej górze Przemienienia, wyrażona w słowach Piotra: „Panie, dobrze, że tu jesteśmy” (Mt 17,4). Dobrze, że tu jesteśmy, ponieważ tu jest światłość, a więc tu jest Bóg, tu jest Pan, tu jest świętość.

Medytacja ma też dla nas stać się podobnym miejscem objawienia się światła, objawienia się świętości Boga. Ma to być miejsce, gdzie będziemy dotykać niejako owej świętości. Dzięki temu nasza praktyka będzie przyczyniała się do naszego wzrostu duchowego, do wzrostu naszej wiary i miłości. Medytacja ma być właśnie czasem i miejscem, gdzie będzie nam dobrze, gdzie będziemy czuli się u siebie. To poczucie, że jest nam dobrze, to przekonanie, że medytacja jest naszą modlitwą, naszą rozmową z Bogiem, spotkaniem z Nim, naszym naturalnym, a nie sztucznym czy wymuszonym wołaniem do Niego.

Medytacja ma być także miejscem, gdzie będziemy przeżywać obecność Boga, gdzie będziemy przebywać w Jego świetle. Medytacja chrześcijańska ma nas do tej światłości, a zarazem świętości przybliżać. Dzięki podejmowanej praktyce mamy krok po kroku wchodzić w to misterium, w tę tajemnicę wiary, w tę „światłość niedostępną” (1 Tm 6,16).  Ma to być nasza droga do tej światłości, droga, po której nie zbłądzimy, ale na pewno dojdziemy do Pana. A jeżeli na tej drodze spotka nas coś, co wywoła strach, przerażenie, zwątpienie, to Pan uczyni w stosunku do nas to, co uczynił w stosunku do uczniów, podczas swojego przemienienia: „Jezus zbliżył się do nich, dotknął ich i rzekł: Wstańcie, nie lękajcie się!” (Mt 17,7).

Medytacja chrześcijańska ma być w końcu swoistą górą, na której dokona się nasze przemienienie. Co więcej medytacja sama ma się stać naszym przemienieniem. Za jej sprawą ma się dokonywać przemiana naszego serca, naszych myśli, naszego życia. To przemienienie ma nas prowadzić do tego, że będziemy słuchać Tego, przed Kim stajemy. Wtedy wypełnimy zalecenie otrzymane na górze przemienienia: Jego słuchajcie!

Brunon Koniecko OSB

http://ps-po.pl/2015/09/23/medytowac-to-sluchac-cz-3/

*********

Owoce medytacji [cz.1]

To, co „dzieje” się w czasie naszej medytacji, nie ma wielkiego znaczenia. Często — w zasadzie zwykle — nie dzieje się nic. Można to porównać do długiego lotu samolotem: wyglądając przez okno, nie widzisz przeważnie nic prócz chmur i niebieskiego nieba. Czasami, gdy trochę trzęsie, zapinasz pas i pokładasz ufność w pilocie. Innym razem patrzysz na piękny poranek, wspaniały zachód słońca czy oszałamiającą grę świateł. Naprawdę jednak liczy się fakt, że lecisz dalej do celu twej podróży. Niezależnie od tego, czy jest pięknie, czy męczą cię turbulencje, nie przychodzi ci do głowy, by poprosić pilota o wyłączenie silników.

W medytacji nie chodzi o to, by przenieść się w odmienne stany świadomości i ujrzeć czy doświadczyć czegoś nadnaturalnego. Chodzi tu o coraz głębsze wejście w codzienność i poprzez to odkrycie jej absolutnej niezwykłości, obecności w niej Boga, faktu, że codzienność jest przeniknięta cudownością.

W miarę jak wzrastasz w dyscyplinie dwóch okresów codziennych medytacji, odkrywasz, że ich regularność staje się ważna dla utrzymania równowagi i spokoju całego dnia. Gdy nie dopełnisz obowiązku jednej z medytacji, poczujesz brak czegoś ważnego. Nawet wtedy, gdy okresy twej medytacji są pełne niepokoju i rozproszeń, pozostaje ona ciągle najważniejszym wydarzeniem dnia. Żyjesz codziennie jak uczeń poprzez podążanie za prostą dyscypliną.

Laurence Freeman OSB – nowicjat odbył pod kierunkiem ojca Johna Maina OSB i wraz z nim założył pierwsze Centrum Medytacji Chrześcijańskiej (The Christian Meditation Centre) w Londynie.

http://ps-po.pl/2014/04/23/owoce-medytacji-cz-1/

**********

Co robisz, siedząc w milczeniu i nic nie robiąc?

Jak  to już wiemy, gdy zaczynamy medytować i wkomponowywać modlitwę  w strukturę swojego życia, to pójście za pierwszym podmuchem entuzjazmu duchowego może  być dosyć  ,,zabawne”.  Ale gdy przyjdzie nam powracać do praktyki medytacji dzień po dniu i uczyć się  siedzieć w nieruchomej postawie, w pogłębiającej się ciszy i otwartości, wtedy szybko odkrywamy, że  wymaga to z naszej strony coraz więcej miłości, a nie tylko entuzjazmu.

Gdy ktoś was zobaczy, będzie  pytał: ,,Co robisz, siedząc w milczeniu i nic nie robiąc?”.

Prawie wszystkie wartości uznawane  przez dzisiejsze społeczeństwo przemawiają przeciw temu aktowi wiary, podczas którego zamykamy  swoje oczy na to, co widzialne i otwieramy je na rzeczywistość niewidzialną. W Liście do Hebrajczyków czytamy:

,,(…) biegnijmy wytrwale w wyznaczonych nam zawodach. Patrzmy na Jezusa, który nam w wierze przewodzi i ją wydoskonala” ( Hbr 12, 1 -2 ).

John Main OSB

http://ps-po.pl/2014/09/24/co-robisz-siedzac-w-milczeniu-i-nic-nie-robiac/

**********

Smutek egzystencji

Kolejny poziom świadomości jest jak zderzenie czołowe z ceglanym murem. Autor Obłoku niewiedzy pisze o nim, jako o „nagiej świadomości samego siebie”. To tak jakbyśmy właśnie wpadli we własne ego i samoświadomość. Nie jest to ani złe, ani dobre; to jeszcze jedna blokada i nie pokonamy jej o własnych siłach. Jak czytamy dalej w Obłoku niewiedzy, jest to miejsce, w którym doświadczamy „smutku egzystencji”.

To piękna myśl. Nie jest to równoznaczne z depresją, bo ów smutek egzystencji jest uświadomieniem sobie, że to własne ego zawsze stoi na drodze naszego pełnego otwarcia, pełnej obecności. Ego oznacza tu naszą niemożność zupełnego oddania się innej osobie, czy Bogu. Jest więc ono jak kula u nogi, która nie pozwala nam biec ze wszystkich sił. To jest owo trochę siebie, trochę wątpliwości, które zatrzymujemy dla siebie, nawet w związkach najbardziej pełnych miłości. Co możemy zrobić, gdy staniemy oko w oko z tą świadomością nas samych?

Minęło już wiele czasu i nauczyliśmy się powtarzać mantrę z wiarą i z większą prostotą nawet w obliczu rozproszeń. Mimo ich nieustannej obecności udaje nam się mówić ją z mniejszym wysiłkiem i bardziej się w nią wsłuchiwać. Poznaliśmy dyscyplinę mantry i właśnie ona uwalnia od ego. Celem każdej dyscypliny jest doprowadzenie nas do wolności. Wszystko, co możemy zrobić, to czekać, być obecnym, wiernie wyczekiwać łaski. Aż pewnego razu, zupełnie nieoczekiwanie, wypadnie z muru jedna cegła, potem następna w innym miejscu. Zaczniemy widzieć przez ścianę; chociaż ciągle jeszcze będzie stała, będzie można przez nią już nieco więcej zobaczyć. Dostrzeżemy, że Coś jest po drugiej stronie ego. Coś, co ma większy, niż przypuszczaliśmy, potencjał jedności, związku, miłości, dawania siebie, przebywania z innymi, przebywania z Bogiem. Już to małe zerknięcie na drugą stronę napełni nas wielką radością.

Zaczniemy rozumieć, że mur ma dwie strony. Po naszej jest smutek egzystencji, po tej drugiej radość istnienia.

Coraz więcej małych cegieł zacznie wypadać z muru. A czymże są w zasadzie owe cegły? Może lękiem i rozgoryczeniem, którymi w jakiś sposób bronimy się przed Bogiem, przed miłością, przed innymi ludźmi. Lub jest to może jakieś uprzedzenie, poczucie winy, wstydu lub niewłaściwe pożądanie. Bardzo powoli, jedno po drugim, pożądania i lęki zaczną nas opuszczać i na tym poziomie przebijemy się poza naszą własną orbitę spraw. Opuścimy ego i zanurzymy się w ducha. Lecz pamiętaj, że duch jest niemierzalny. Jest bezgraniczny, całkowicie wolny, doskonale kochający, pełen pokoju, radosny i przybiera niezliczone formy. John Main powiedział, że w tym miejscu naszej wędrówki, na tej granicy naszej jaźni spotkamy Przewodnika i rozpoznamy w Nim zmartwychwstałego Chrystusa. Jest oczywiste, że Jezus był z nami w ciągu całej drogi, na każdym jej etapie. Podczas naszych niemądrych rozproszeń, później, gdy odczuwaliśmy ból i opuszczenie, czy też teraz, gdy niesiemy nasz codzienny krzyż ego. Niemniej jednak właśnie tutaj rozpoznajemy Go w szczególny sposób.

Laurence Freeman OSB – nowicjat odbył pod kierunkiem ojca Johna Maina OSB i wraz z nim założył pierwsze Centrum Medytacji Chrześcijańskiej (The Christian Meditation Centre) w Londynie.

http://ps-po.pl/2014/06/10/smutek-egzystencji/

***********

Jak rozumieć mistyczne zapachy w życiu o. Pio?

Renzo Allegri

(fot. shutterstock.com)

Zapach nie dawał mi spokoju. Zacząłem rozglądać się wokół. Dyskretnie sprawdziłem, czy nie były to perfumy którejś ze stojących obok mnie pań. Nic takiego. Stałem tak odurzony ową wonią, dopóki nie usłyszałem dzwonka ministranta oznajmiającego koniec konsekracji chleba i wina…

 

Zjawisko mistycznych zapachów miało w życiu Ojca Pio znaczenie ogromne, lecz po części negatywne, gdyż wywołało falę krytyki i drwin. Wrogowie Ojca Pio fakt ten wykorzystywali za każdym razem, gdy chcieli udowodnić, iż jest on oszustem i symulantem. Powtarzali wówczas, iż to on “wywołuje” owe zapachy, używając odpowiednich substancji chemicznych.
Powiadali, że naiwne i histeryczne kobiety, które go otaczały, tak bardzo podatne były na sugestię, że czuły w powietrzu nie istniejące zapachy i gotowe były uznać za znak boski woń zwykłej lawendy rozsiewaną wokół przez kogoś z ukrycia. Kiedy w 1967 roku po raz pierwszy przybyłem do San Giovanni Rotondo, również i ja śmiałem się słysząc opowiadania o zapachach Ojca Pio. Byłem wtedy służbowo. Wysłany zostałem do San Giovanni Rotondo z gazety, dla której miałem napisał artykuły o “bracie ze stygmatami”.

 

W owym okresie Ojciec Pio raz jeszcze znalazł się w oku cyklonu. Watykan poddał go nie wiadomo, którym już z rzędu badaniom, zakończonym i tym razem negatywnym orzeczeniem. Ojciec Pio uznawany był przez wielu za oszusta, zaś wszystkie tajemnicze zjawiska z nim związane, włącznie ze stygmatami, określano, jako fałszywe i nie mające nic wspólnego ze sferą nadprzyrodzoną.
Katolicy mieli podporządkować się zarządzeniom kościelnym:, kto udawał się do San Giovaani Rotondo na spotkanie z Ojcem Pio, popełniał grzech. Jednakże zarządzenia Świętego Oficjum nie zrobiły na ludzkich rzeszach większego wrażenia. Codziennie klasztor w San Giovanni Rotondo brany był szturmem przez tysiące pielgrzymów z różnych stron świata. Wśród nich nie brakowało księży i zakonników. To była prawdziwa bomba, dlatego i mnie wysłano na miejsce, bym przeprowadził dziennikarskie rozpoznanie.
Zabrałem się do dzieła wyzbywszy się wszelkich uprzedzeń. Postawiłem sobie za cel opisanie zdarzeń i faktów, i to z jak największą dokładnością. Nie bytem jednak skłonny popaść w naiwną łatwowierność i bezkrytycznie przyjął opowieść o zapachach Ojca Pio. Uważałem, iż jest ona wymysłem fanatyków.
Na Mszy u Ojca Pio
Przyjechałem do San Giovanni Rotondo w pierwszych dniach września. Powiedziano mi, że jeśli chcę zobaczyć Ojca Pio, muszę pójść na Mszę, którą odprawia o piątej rano. Wstałem o świcie. Z wiszącym u szyi aparatem fotograficznym wszedłem do przyklasztornego kościoła OO. Kapucynów, zapełnionego już wiernymi.
Przeciskałem się między ludźmi, by znaleźć jak najlepsze miejsce na wykonanie zdjęć w czasie liturgii. Chciałem sfotografować Ojca Pio w różnych ujęciach, tak by mieć pierwszy plan nie tylko całej jego osoby, lecz przede wszystkim jego twarzy i jego dłoni. Chciałem również wykonał długie rzuty na tłum wypełniający kościół i na ołtarz z celebrującym Ojcem Pio. Z trudem przesuwałem się wśród tłumu. Wszyscy okazywali jednak wyrozumiałość, widząc, bowiem mój pokaźny aparat fotograficzny domyślali się, kim jestem, i nie utrudniali mi pracy.
Msza św. rozpoczęła się dokładnie o piątej rano. Ojciec Pio wyszedł z zakrystii ubrany w szaty liturgiczne i posuwając się chwiejnym krokiem przystąpił do ołtarza. Zobaczyłem wtedy Ojca Pio po raz pierwszy. Dokładnie obserwowałem go, nie odczuwając bynajmniej odrobiny emocji. Skupiony byłem na mej pracy.
Ojciec Pio miał na dłoniach rękawiczki bez palców, przykrywające jego rany. Wiedziałem, że w momencie Przeistoczenia ściągał je, toteż czekałem na tę chwilę, by sfotografować tajemnicze rany. Aby fotografie wyszły jak najlepiej, ulokowałem się na prawo od ołtarza, możliwie najbliżej Ojca Pio. Dzieliło mnie od niego pięć, a może sześć metrów. Miałem bardzo dobry aparat fotograficzny marki japońskiej. Wymierzyłem już wcześniej naświetlenie; było zadowalające.
Msza odprawiała się, a ja poruszałem się dyskretnie między ludźmi pogrążonymi w modlitwie. Wybierałem najdogodniejsze punkty kościoła, by zrobić jak najwięcej fotografii. Ministrant potrząsnął dzwonkiem. Nadszedł moment Przeistoczenia, najważniejszy w całej Mszy. Kapłan wymawiając słowa, jakie Chrystus pozostawił swemu Kościołowi, odnawia na ołtarzu misterium męki i śmierci Chrystusa. Wielu obecnych przyklęknęło. W całym kościele zapanowała głęboka cisza.
Niesamowita niespodzianka
Nagle poczułem w nozdrzach bardzo intensywną woń, mieszaninę – jak mi się zdawało – zapachu fiołków i róż. Była ona silna i delikatna zarazem, przenikliwa, ale i łagodna. Istna rozkosz. Nie przemknęło mi nawet przez myśl, że mógłby to był zapach Ojca Pio. Zaabsorbowany całkowicie wykonywaniem zdjęć, o niczym innym nie myślałem. Zresztą już od początku zjawisko przedziwnych zapachów Ojca Pio uważałem za nazbyt absurdalne, by zaprzątać sobie nim myśli.
Zapach nie dawał mi spokoju. Zacząłem rozglądać się wokół. Dyskretnie sprawdziłem, czy nie były to perfumy którejś ze stojących obok mnie pań. Nic takiego. Stałem tak odurzony ową wonią, dopóki nie usłyszałem dzwonka ministranta oznajmiającego koniec konsekracji chleba i wina. Wszyscy wstali, ja również. Dalej próbowałem dociec, wąchając, skąd wziął się ów zapach. Obszedłem osoby stojące na lewo i na prawo ode mnie. Dopchałem się nawet do środka kościoła. “Obwąchałem” przede wszystkim najelegantsze panie. Bez skutku. Zapach czułem z tą samą intensywnością w każdym punkcie kościoła. Nie były to perfumy żadnej z osób, do których zbliżyłem się. “Zapewne braciszkowie rozpylili go z góry jakimś urządzeniem” – pomyślałem spoglądając na sufit kościoła.
W tym samym momencie przypomniałem sobie o “zapachu Ojca Pio”, zupełnie jakby umysł mój nagle został oświetlony błyskiem fleszu. “Czyżby to było to zjawisko, o którym wszyscy mówią?” – pytałem sam siebie. Tkwiłem w jednym i tym samym miejscu, niczym skamieniały pośród wszystkich tych osób. Byłem oszołomiony. Nigdy, przenigdy nie pomyślałbym, że poczuję ten zapach i że będę go czuł tak wyraźnie. A przy tym byłem absolutnie pewny, iż nie są to perfumy którejś ze stojących koło mnie kobiet.
Nie dałem za wygraną. Raz jeszcze zacząłem krążyć po kościele i węszyć, zupełnie jak pies policyjny. Poszedłem aż za ołtarz, by sprawdzić, czy przypadkiem zakonnik ze stygmatami nie ma jakiegoś rozpylającego ten zapach wspólnika. Postanowiłem w końcu spytać innych, czy czują jakieś zapachy. “Przepraszam, czy Państwo też czują ten dziwny zapach?” – pytałem półgłosem, by nie przeszkadzać w czasie nabożeństwa.
Zagadnięci obrzucali mnie ganiącym spojrzeniem i ruchami głowy dawali negatywną odpowiedź. Niektóre z osób miały twarz zalaną łzami. Podszedłem do kobiety, której wygląd i typ ubioru był oznaką, jak wywnioskowałem, szczególnej dystynkcji i pewności siebie. Nie wyglądała na osobę skłonną do ślepej wiary. “Przepraszam, czy nie zdaje się Pani, że kościół wypełnił się nagle jakimś dziwnym zapachem?” – zagadnąłem. Spojrzała na mnie badawczo, po czym oznajmiła: “Owszem, wyraźnie czuję ten zapach. To zapach Ojca Pio. Często woń tę czuje się w momencie Przeistoczenia. Ojciec Pio ściąga wtedy rękawiczki, a jego święte stygmaty roztaczają rajskie wonności”.
Fragment pochodzi z bestsellerowej książki “Cuda Ojca Pio”

http://www.deon.pl/religia/swiety-patron-dnia/art,257,jak-rozumiec-mistyczne-zapachy-w-zyciu-o-pio.html

***********

Rzecz o świętym Józefie

Wydawnictwo WAM

Z Ewangelii dowiadujemy się, że św. Józef był człowiekiem prostym, skromnym i ubogim, chociaż pochodził z królewskiego rodu Dawida. Prosta była przede wszystkim jego dusza. Prostota duszy Józefa nie oznaczała wcale, że nie umiał dostrzegać trudności i problemów swego życia w całej ich zawiłości. Podchodził do nich śmiało i rozwiązywał je roztropnie, a uważność na wszystkie rzeczy świadczyła o jego mądrości.

 

Mieszkał w małym galilejskim miasteczku Nazaret, gdzie wykonywał zawód cieśli. Jako młody człowiek wyróżniał się pobożnością i szlachetnym charakterem. O jego wielkości zadecydował fakt, że Bóg wybrał go na ziemskiego opiekuna dwóch Najświętszych Istot: Jezusa, swego Syna, i Maryi, Jego Matki. Jakże mógłby Józef kierować rodziną, która została mu powierzona, gdyby nie był obdarzony mądrością? Bóg, który go przeznaczył na głowę Świętej Rodziny, dał mu w swej Opatrzności prawdziwą mądrość. Udzielił mu zdolności oceniania rzeczy według ich istotnej wartości, dostrzegania lepszej strony każdej sprawy, postępowania zgodnie ze zdrowym rozsądkiem w okolicznościach najbardziej drażliwych. Jego niezwykle prostolinijna lojalność względem Boga nie ulegała żadnym poruszeniom miłości własnej, dlatego nie mogło być komplikacji w jego życiu. Józef przywykł się poświęcać i usuwać na plan drugi. Odrzucał wszelkie skryte zabiegi, do których posuwają się egoizm i pycha. Prostotę swą zawdzięczał prawości swych intencji i szczerej miłości. Życie ludzi komplikuje ich miłość własna, która szuka zadowolenia, upomina się o swe prawa, nie uznaje niepowodzeń, chwyta się rozmaitych sposobów, byle tylko zapewnić triumf ambicji.

 

Osobliwy jest los tego wielkiego Świętego. Przypadło mu bowiem w udziale to, co najgorsze na ziemi i to co najlepsze mogło dać niebo. Nie posiadał on zaszczytów i chwały, pieniędzy i dostatku, władzy i poważania, miłości ziemskich i rozmaitych przyjemności, ani osobistej sławy czy też budzącego szacunek zawodu. Nie było powodu, dla jakiego sam mógłby się uważać, czy też być przez innych uważany za kogoś wybitnego. Nie posiadał nic z tego, co świat ceni. Od Boga natomiast otrzymał św. Józef to, czego Stwórca nie powierzył nikomu innemu na świecie – żadnemu najpotężniejszemu, najbogatszemu, najsławniejszemu czy też najznakomitszemu z ludzi. Właśnie Józefowi Bóg powierzył swego Jednorodzonego Syna i Jego Matkę Maryję. Nikomu z ludzi nie było dane tak wielkie wyróżnienie od Boga i takie uniżenie ze strony ludzi.

 

Dzięki misji, jaką miał spełnić wobec Jezusa i Maryi, zwłaszcza jako przybrany ojciec Bożego Syna, św. Józef przewyższa godnością wszystkich świętych. Wyznaczone mu z woli Bożej zadanie wypełnił najdoskonalej. Był kochającym, wiernym małżonkiem, wzorowym ojcem, żywicielem i obrońcą Świętej Rodziny. Józef pojmował swój autorytet głowy rodziny jako służbę. Jak naucza Jan Paweł II: Posłużył się władzą, przysługującą mu prawnie w świętej Rodzinie, aby złożyć całkowity dar z siebie, ze swego życia, ze swej pracy (Redemptoris custos, nr 8). Pragnął bowiem z całej duszy nie panować nad innymi, ale im służyć. Uważał swą władzę za przywilej świadczenia drugim większej dobroci. Wszelka władza nad innymi jest ostatecznie tylko możliwością kochania. Jako głowa rodziny Józef się cieszył, że może głębiej kochać Maryję i Jezusa.

 

Święty Józef żył, służąc swej Oblubienicy i Boskiemu Synowi; tym samym stał się dla wierzących wymownym świadectwem tego, iż “panować” znaczy “służyć”. Z jego przykładu mogą czerpać naukę życiową zwłaszcza ci, którzy w rodzinie, w szkole i w Kościele pełnią rolę ojców i przewodników. Dla ojców rodzin jest Józef najwspanialszym wzorem ojcowskiej czujności i opieki; dla małżeństw doskonałym przykładem miłości, zgody i wierności małżeńskiej. Dla św. Józefa było oczywiste, że im dojrzalsza i silniejsza jest miłość mężczyzny do żony i dziecka, tym bardziej on sam pragnie pozostać w cieniu i ukryciu. Im bardziej ktoś kocha, tym dyskretniej to czyni.

 

Święty Józef dowodzi, że aby być dobrym i autentycznym naśladowcą Chrystusa, nie trzeba dokonywać “wielkich rzeczy”. Wystarczy posiąść cnoty zwyczajne, ludzkie, proste, byle prawdziwe i autentyczne.

 

Powołanie Józefa z Nazaretu było wyjątkowe, związane z tajemnicą Wcielenia, skoncentrowane na Osobie Zbawiciela świata i Jego Matce. Wyjątkowość tego powołania wyrażała się w paradoksach. Prawdziwe małżeństwo z Maryją miało charakter dziewiczy, a pełne ojcostwo wobec Jezusa nie zawierało elementu fizycznego rodzenia. Zarówno małżeństwo, jak i ojcostwo Józefa odbiegało od wszelkich ludzkich prawideł i zwyczajów. Wiara nam jednak przypomina, że “dla Boga nie ma rzeczy niemożliwych” (Łk 1, 37).

 

Bóg stwarza człowieka według swojego odwiecznego planu. Wyposaża go tym samym we wszystko, co niezbędne do pójścia za tym planem. Święty Tomasz z Akwinu mówi o odpowiedniości cnót do powołania. Bóg tych ludzi, których do czegoś wybiera, tak przygotowuje i usposabia, żeby byli zdolni do wykonania tego, do czego zostali powołani. Wzywając więc do wielkich zadań, Bóg wyposaża w odpowiednie zdolności i łaski.

 

Józef pełnił obowiązki stróża, opiekuna i obrońcy Świętej Rodziny, której był głową. Nie możemy mieć żadnej wątpliwości, że dzięki łasce Bożej Józef w pełni zrealizował powierzone mu zadania. Bóg dał mu wszystko co potrzebne do tego, by osiągnął świętość i wypełnił powierzoną mu misję. Bóg wezwał św. Józefa, aby służył bezpośrednio Osobie i misji Jezusa poprzez sprawowanie swego ojcostwa. Właśnie w ten sposób Józef współuczestniczy w pełni czasów w wielkiej tajemnicy odkupienia i jest prawdziwie “sługą zbawienia”. Jego ojcostwo wyraziło się w sposób konkretny w tym, że uczynił ze swego życia służbę, złożył je w ofierze tajemnicy Wcielenia i związanej z nią odkupieńczej misji.

 

Wielka dyskrecja, z jaką Józef wypełniał misję powierzoną mu przez Boga, jeszcze bardziej uwydatnia jego wiarę, która sprawiała, że zawsze wsłuchiwał się w głos Boga i starał się zrozumieć Jego wolę, aby całym sercem i ze wszystkich sił być jej posłusznym. Dlatego Ewangelia nazywa go człowiekiem “sprawiedliwym” (Mt 1, 19). Sprawiedliwy jest bowiem ten, kto się modli, kto żyje wiarą i stara się czynić dobro w każdej konkretnej sytuacji życiowej. I “wszystko co czyni jest udane” (Ps 1, 3).

 

Józef odpowiedział twierdząco na słowo Boga, przekazane mu w rozstrzygającym momencie. Wprawdzie nie odpowiedział na słowa zwiastowania tak jak Maryja fiat, ale “uczynił tak, jak mu polecił anioł Pański: wziął swoją Małżonkę do siebie” (Mt 1, 24). To, co uczynił, było najczystszym “posłuszeństwem wiary” (Jan Paweł II, Redemptoris custos, nr 4).

 

Zwany jest świadkiem tajemnicy Wcielenia, wychowawcą, prorokiem, robotnikiem, mężem kontemplacji, głową rodziny, mężem milczenia, mężem sprawiedliwym, sługą, ubogim, człowiekiem o czystym sercu i prostej duszy, mężem pełnym mądrości, człowiekiem wiernym, pełnym nadziei, pośrednikiem i patronem Kościoła. Wymienione przymioty, które składają się na obraz człowieka świętego, nie są wszystkimi, jakimi obdarowany jest Józef. On poprzez ofiarę życia i niezłomność ducha jest ciągle aktualnym wzorem świętości. Święty Józef, duchowy ojciec Jezusa, dziewiczy mąż Maryi i głowa Świętej Rodziny, realizując na co dzień posłannictwo zlecone mu przez Boga w pełni zasługuje na to, aby być wzorem świętości w wymiarze ponadczasowym.

 

Święty Józef uczy wypełniania woli Bożej, gotowości do jej przyjęcia, szukania jej, przyjmowania w milczeniu, bez sprzeciwu, całkowitego zaangażowania w spełnienie swego posłannictwa do końca. Uczy stawiania na pierwszym miejscu tego, co nadprzyrodzone, Boże. Zadziwia roztropnością przy podejmowaniu decyzji, posłuszeństwem poznanej woli Bożej, męstwem oraz troską o najbliższych.

 

W Ewangeliach Józef nic nie mówi, ale żyje intensywnie, nie uchylając się przed żadną odpowiedzialnością, jaką nań nakłada wola Boża. Jest wzorem gotowości na Boże wezwanie, przykładem spokoju w każdym wydarzeniu, całkowitej ufności czerpanej z wiary i miłości oraz z potężnej podpory, jaką jest modlitwa. Milczy podczas ciężkich życiowych prób, a będąc “sprawiedliwy” nie sądzi, nie uprzedza nierozważnie wydarzeń dyktowanych wolą Bożą. Kiedy zaś Bóg go poucza za pośrednictwem aniołów, słucha i wypełnia rozkaz w milczeniu.

 

Jako mąż milczenia Józef stanowi żywy przykład dla naszych czasów, które odznaczają się hałaśliwością, nadmiarem słów wywołanych rozwojem i rozpowszechnieniem środków przekazu. Postęp przynosi wiele korzyści, jednakże grozi niebezpieczeństwem obniżenia poziomu życia wewnętrznego. Józef przypomina, że Chrystusa i Jego tajemnice można przyjąć tylko w milczeniu. On sam przyjął Dziecię w milczeniu pełnym zachwytu i kontemplacji. Jego radość i wdzięczność były ukryte głęboko w duszy. Milczenie stało się dla Józefa sposobem najwyższego podziwu dla Bożych tajemnic.

 

Święty Józef jest tym, który nie tylko pragnie wskazać każdemu właściwy sposób do pełnego zrealizowania drogi powołania życiowego, ale także jest orędownikiem tych spraw przed Bogiem. Pius XI stale zachęcał do wzmożenia kultu św. Józefa, widząc w nim szczególnego obrońcę przed złem, strażnika czystości wiary i wzór wytrwałości na drodze do Boga. Mówiąc o wstawiennictwie św. Józefa, papież nazywał je “wszechwładnym”: Mówił: …czyż Jezus i Maryja mogą czegoś odmówić temu, który im poświęcił dosłownie całe swe życie i któremu rzeczywiście zawdzięczali środki do życia na ziemi?

 

Święta Teresa od Jezusa nazywa Józefa patronem powszechnym, który jest niezawodnym orędownikiem u Boga w sprawach duchowych i doczesnych. Przekonana z własnego doświadczenia mówiła, że świętym Bóg daje łaskę pomocy w niektórych sprawach, św. Józefowi zaś daje ją we wszystkich. Aż chce się powtórzyć za biblijnym faraonem “Ite ad Joseph – Idźcie do Józefa!” (zob. Rdz 41, 55).

 

Każda modlitwa z definicji skierowana jest do Boga, ale zatrzymuje się u świętych. Jezus Chrystus znajduje przyjemność w honorowaniu Józefa i Maryi w ten sposób, że przez Ich ręce przechodzą przeznaczone dla nas dary. Święty Franciszek Salezy mówi o Józefie: Niczego mu nie odmówią ani nasza Matka, ani Jej chwalebny Syn. Interwencje tego Świętego są zbyt częste i niewytłumaczalne w ludzkich kategoriach, aby je można było negować. W odpowiedzi na modlitwę, czasem naiwną, staje się on wspomożycielem tych, którzy nie mają wsparcia tu na ziemi. Często zdarzają się proste i szczęśliwe “zbiegi okoliczności”, ale w większości przypadków odgaduje się interwencje niewidzialnej ręki i kochającego serca. Ostatecznym efektem jest zawsze, pośrednio lub bezpośrednio, zbliżenie się do Chrystusa.

 

Dopóki człowiek żyje, nawet wtedy, kiedy błądzi, jest przedmiotem szczerej i troskliwej opieki Boga. Wyrazem tej Bożej troski jest właśnie dopuszczenie świętych do wpływu na życie ludzkie. Opieka św. Józefa jest dla nas powodem do przekonania, że nie jesteśmy sami, a pomoc Boża towarzyszy nam nieustannie. Święty Józef nieustannie szuka nas, szuka wszędzie razem z Maryją. A kiedy znajdzie, prowadzi nas do Boga.

 

Józef jest “opiekunem”, gdyż umie słuchać Boga, pozwala się prowadzić Jego woli. Właśnie dlatego jeszcze bardziej troszczy się o powierzone mu osoby, potrafi realistycznie odczytywać wydarzenia, jest czujny na to, co go otacza i umie podjąć najmądrzejsze decyzje. W nim widzimy, drodzy przyjaciele, jak się odpowiada na Boże powołanie – będąc dyspozycyjnym, gotowym. Widzimy również, kto stoi w centrum chrześcijańskiego powołania: Chrystus!

 

Papież Franciszek, z homilii na inaugurację pontyfikatu, 19 marca 2013 r.

Cuda świętego Józefa. Świadectwa i modlitwy >> zdobądź swój egzemplarz.

 

Książka zawiera pięćdziesiąt autentycznych świadectw oraz modlitwy. Różnorodność uzyskanych łask od nawróceń, uzdrowień, poprzez znalezienie pracy, współmałżonka, domu… aż po naprawę komputera potwierdza misję św. Józefa jako opiekuna.

 

Książka umacnia w wierze i nadziei, że Pan Bóg nikogo nie zostawia w potrzebie bez pomocy. Dołączone dokumenty papieskie – encyklika Leona XIII Quamquam pluries oraz adhortacja apostolska Jana Pawła II Redemptoris custos przybliżają osobę i misję św. Józefa.

http://www.deon.pl/czytelnia/ksiazki/art,664,rzecz-o-swietym-jozefie.html

**************

Naśladujmy św. Józefa w codziennej pracy!

Bernard Martelet

Józef zaangażował całą swą energię fizyczną, emocjonalną, duchową i intelektualną w pozornie bezsensowną przygodę. Godząc się, aby Mesjasz narodził się w jego domu, poświęcił swój spokój i przyszłość. Dzień po dniu, w szarości codziennych obowiązków godził się na wszystkie wyrzeczenia, które wynikały z tej trudnej sytuacji. Jego zasługą jest to, że w życiu – z ludzkiego punktu widzenia – bez horyzontów i żadnych korzyści, zaufał Panu.

 

Z pewnością Bóg mógł dać światu swego Syna, obchodząc się bez świętego Józefa. Podobnie mógł się obejść bez Maryi. Nie brak Mu nigdy środków i nie jest uzależniony od nikogo ani od niczego. Rozporządza wszystkim według swego upodobania z mądrością i miłością. Spośród wielu dróg, którymi Syn Boży mógł do nas przyjść, Bóg wybrał tę, na której znajdowała się poślubiona Józefowi Dziewica Maryja. Uczynił to w pełni dobrowolnie, by móc rozlać bezmiar swej miłości.

Gdyby Syn Boży przyszedł na świat w wieku dojrzałym, z całą potęgą i majestatem, byłby się nam narzucił z zewnątrz; nie byłby jednym z nas i my nigdy nie bylibyśmy dziećmi Bożymi. Byłby królem ludzkości, niekwestionowanym przy­wódcą, który poprowadziłby ludzi ku ich przeznaczeniu mimo wszystkich przeszkód i oporu. Nie byłby jednak naszym bra­tem. Bóg nie chce się narzucać ani naszemu rozumowi jako Prawda, ani sercu jako Miłość. On pragnie spontanicznego zrywu serc i umysłów. Lubi pozwalać, abyśmy Go szukali, odkrywali i sami budzili naszą miłość do Niego.

Działanie Boga jest zawsze nad wyraz dyskretne. Prosi Maryję, aby pozwoliła Mu zamieszkać w swym łonie. Przycho­dzi na świat nocą, na uboczu, z dala od tłumu i wygód. Ani Maryja, ani Józef nic nie mówią; to aniołowie ogłaszają Nowinę pasterzom; to Duch Święty objawia Jego obecność Symeonowi; to gwiazda oświeca Mędrców. Jest dokładnie tyle światła, ile potrzeba, aby wzbudzić serdeczne zainteresowanie i poruszyć prawe serca. Dyskrecja jest znakiem obecności Ducha Świętego.

Zdarza się, że ludzie narzekają, iż nie znajdują w Ewangelii żadnych słów Józefa. Chciałoby się lepiej poznać jego oblicze moralne i reakcje wobec wydarzeń, które zmieniły jego życie. A przecież milczenie Ewangelii jest bardziej wymowne niż długie dyskursy. Ani Józef, ani Maryja nie mieli za zadanie przedstawić światu swe Dziecko; pewnie nie przyjęlibyśmy ich świadectwa. Zostali powołani po to, by przyjąć Słowo Boże, Światłość nie stworzoną i by na jakiś czas przysłonić Jego blask. W niczym nie sprzeniewierzyli się swemu posłannictwu. Józef nie miał ludziom nic do powiedzenia. A zresztą, czy mógłby powiedzieć coś, co byłoby choć trochę zbliżone do naszej rzeczywistości? Żadna z tajemnic, przeżytych przez Józefa i Maryję, nie może być wyrażona w ludzkim języku. Tego, czego doświadczyli poprzez tajemnicę Wcielonego Słowa, nie byli w stanie przełożyć na słowa; poza tym nie bylibyśmy w stanie ich zrozumieć. To do Przedwiecznego Słowa Bożego należało ujawnianie Siebie – kiedy chciało i jak uważało za stosowne. Zresztą, gdyby Józef i Maryja przemówili, to czy Żydzi uwierzyliby im? Jest to mało prawdopodobne, ponieważ oczekiwali oni na zupełnie innego Mesjasza.

Maryja i Józef zamiast mówić czynili coś lepszego: działali. Józef zrobił dla nas więcej poprzez swoje czyny, niż mógłby zdziałać poprzez słowa. Z własnej woli i z pełną świadomością zgodził się związać swe życie z życiem Słowa Wcielonego. Zgodził się na wszystkie wyrzeczenia, jakich wymagała od niego ta zupełnie wyjątkowa sytuacja. Wziął na siebie odpo­wiedzialność za Dziecko, nie stawiając żadnych warunków i nie dopytując się, jak długo to potrwa. Zgodził się być ojcem Dziecka-Boga, ojcem jedynym w swym rodzaju, ojcem w imie­niu Boga, ojcem proroczym, ojcem bardzo prawdziwym. Duch Święty w tym samym czasie kształtował serce matki u Maryi i serce ojca u Józefa.

Maryja również nie powiedziała nic, co przyczyniłoby się do poznania Jej Syna. Wyśpiewała swą wdzięczność w Magnificat potwierdzając, że Pan uczynił dla Niej cuda i że miłosierdzie Zbawiciela rozciągnie się po wiek wieków. Dała tylko jedną radę, która przechowana została dla nas w Ewangelii i która dotyczy nas wszystkich: Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie (J 2,5). To zdanie Św. Jan słyszał na weselu w Kanie; odnosiło się ono przede wszystkim do obsługujących przyjęcie, a następ­nie do nowo wybranych Apostołów. W owym momencie nie wiedzieli oni jeszcze, co mają robić. Matka Boża powiedziała im: Zróbcie wszystko, co On wam powie, zaufajcie Mu! Nie będziecie żałować, że poszliście za Nim.

Józef daje nam takie samo polecenie – nie słowami, lecz całym życiem. Zaangażował on całą swą energię fizyczną, emocjonalną, duchową i intelektualną w pozornie bezsensowną przygodę. Godząc się, aby Mesjasz narodził się w jego domu, poświęcił swój spokój i przyszłość. Dzień po dniu, w szarości codziennych obowiązków godził się na wszystkie wyrzeczenia, które wynikały z tej trudnej sytuacji. Jego zasługą jest to, że w życiu – z ludzkiego punktu widzenia – bez horyzontów i żadnych korzyści, zaufał Panu.

 

Ewangelia nic nie mówi o zajęciach Józefa i Maryi. Zapewne robili to, co wszyscy ich współcześni. Szli ku świętości w śro­dowisku i w okolicznościach nie będących w żaden sposób nadzwyczajnymi. Dzięki temu można ich łatwiej naśladować. Łatwiej niż innych świętych. Czasem mówi się, że święci są bardziej do podziwiania niż do naśladowania; to stwierdzenie jest niesłuszne. Nie są oni świętymi za to, że zrobili taką czy inną rzecz, lecz dlatego, że z doskonałą miłością wypełnili wolę Pana.

A żaden święty nie wypełnił woli Boga w tak doskonały sposób, jak uczynili to Józef i Maryja, żaden nie jest więc godniejszy naśladowania. Im jakiś święty znajduje się bliżej Boga, tym bardziej promieniuje on na świat. Nikt nie był tak blisko Wcielonego Słowa, jak Maryja i Józef. Zbliżając się do nich, zbliżamy się do światła; możemy się bardziej nim radować i obficiej rozlewać je na innych.

Naśladować nie znaczy kopiować; byłoby to niepotrzebne i nieudane fałszerstwo. Bóg, który nie stworzył dwóch takich samych liści na drzewie, nie chce identycznych świętych; każdy powinien być świętym w taki sposób, jak chce tego Bóg. Kamienie szlachetne różnią się kolorem i wartością; odbijają to samo światło słoneczne, ale ze skrajnie różnymi odcieniami. Tak samo jest w przypadku świętych i wybranych. Pan nie robi niczego “seryjnie”; w Jego dziełach widać zawsze harmonię i różnorodność. Żaden święty nie zaćmiewa innych; przeciwnie – jedni uwypuklają zalety drugich. Dziewica Maryja i święty Józef czynią wszystkich wybranych uczestnikami swej chwały.

 

Życie Józefa i Maryi było takie samo jak wszystkich im współczesnych, różniło się jedynie większą aktywnością wewnętrzną. Dziewica Maryja zajmowała się swoim domem tak samo jak inne kobiety; mełła w żarnach, przesiewała mąkę, zagniatała ciasto, robiła z niego placki, które piekła na rozgrza­nych do białości kamieniach. Tak, ten upieczony przez Maryję chleb podawano na stół w Nazarecie dla Józefa i Jezusa! Ten chleb, zapracowany przez Józefa, żywił płynącą przez Serce Zbawiciela krew, którą pewnego dnia miał On przelać za nas. W Eucharystii przyjmujemy Ciało i Krew Chrystusa – to Ciało i tę samą Krew, które Maryja dała Synowi Bożemu i które Józef utrzymywał dzięki swojej pracy.

 

Oprócz prozaicznej “pańszczyzny”, która ciąży nad matką biednej rodziny, a do której należą: gotowanie, zmywanie, pranie, zbieranie owoców i warzyw, szycie ubrań, zaopatrzenie w wodę itd., było jeszcze coś, co można nazwać kontaktami towarzyskimi. Maryja miała sąsiadów i sąsiadki, a także bliż­szych i dalszych krewnych. Nieuniknione były więc zatargi; zazdrość istnieje ponad czasem i ponad granicami państw. Mieszkańcy Nazaretu nie byli gorsi od swych współczesnych, a jednak widzimy, jak wpadają w gniew przeciw Jezusowi, powodowani zazdrością. Najpierw wpadli w podziw, słuchając Jego słów w synagodze, a potem, przepełnieni złością, zapro­wadzili Go na szczyt góry, aby Go strącić w przepaść (por. Łk 4,14-30). Byłoby dziwne, gdyby gospodynie z Nazaretu nie skierowały paru nieprzyjemnych słów pod adresem Maryi, Jezusa czy Józefa. Na Wschodzie błogosławieństwa i przekleń­stwa padają bardzo łatwo.

 

Józef był narażony na takie nieprzyjemności o wiele częściej niż Maryja, z racji swej pracy, która zmuszała go do licznych i częstych kontaktów z ludźmi. O tym, jaki był jego zawód, dowiadujemy się jedynie pośrednio. Kiedy Jezus nauczał w sy­nagodze w Nazarecie, ludzie byli wstrząśnięci i mówili: Skąd u Niego ta mądrość i cuda? Czyż nie jest On synem cieśli? (Mt 13, 54-55). Albo jeszcze: Czy nie jest to cieśla? (Mk 6,3). Jezus pomagał Józefowi, a więc obydwaj mieli taki sam zawód. Dla­tego Jezus określony jest jako robotnik i syn robotnika, bez dokładniejszej charakterystyki Jego pracy. Z czasem zawód ten został uściślony; termin robotnik zaczęto tłumaczyć jako cieśla. W grece, co ważne, występuje rodzajnik. I tak w tym przy­padku nie mówi się o jakimś tam robotniku, lecz o robotniku konkretnym i określonym. To do niego zwraca się każdy, kto potrzebuje czegoś w domu czy w pracy. A głównie w sprawie wszelkiego rodzaju wyrobów z drewna, takich jak: zręby domów, meble czy narzędzia rolnicze: pługi, brony, widły do oczyszczania zboża itp. Do wykonania tego wszystkiego wystarczały proste narzędzia: piła, siekiera, młotek, hebel itp. Jakość pracy zależała nie tyle od jakości użytych narzędzi, ile od pomysłowości rzemieślnika.

 

Józef nie był rzemieślnikiem, który uprawia sztukę dla sztuki; był zawsze gotów każdemu usłużyć. Jego dom, a raczej warsztat, był miejscem spotkań tych wszystkich, którzy potrze­bowali pomocy fachowca. Był to dom otwarty dla wszystkich, w którym wszyscy czują się dobrze. Józef zajmował się budo­wą, konserwacją i naprawą. Pracował nie tylko w warsztacie. Na pewno nieraz musiał pójść gdzieś daleko, by zaopatrzyć się w drewno czy inne niezbędne rzeczy lub by spełnić życzenie klientów, którzy żądali pracy u siebie w domu czy w polu.

 

Ta gotowość do zaspokajania potrzeb innych była dla Józefa następstwem gotowości pełnienia woli Pana. Z pewnością jego życie nie zawsze było kolorowe. Nigdy nie brakuje klientów niezadowolonych, niecierpliwych, chcących, aby ich obsłużono przed innymi, i takich, którzy nie chcą płacić lub każą się prosić w nieskończoność. Czasami brakuje pracy, to znów jest jej za dużo. Na pewno Józef poznał i odczuł wszystkie proble­my osób, które żyją z własnej pracy i są zależne od innych.

 

 

Fragment pochodzi z książki Józef z Nazaretu, Bernard Martelet, Wydawnictwo WAM.

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,205,nasladujmy-sw-jozefa-w-codziennej-pracy.html

**********

ak św. Józefa opisywano w starożytności

Radio Watykańskie

No to już po świętach… A skoro tak uroczyście uczciliśmy Pana naszego, Jezusa Chrystusa narodzonego w betlejemskim ubóstwie, jeśli ponownie wstąpiła w nas odrobina nadziei na odkupienie świata i gotowości do życia godnego synów i córek Bożych, kiedy już zjedliśmy tego nieszczęsnego karpia i też roladę makową, gdy odśpiewaliśmy stosowne kolędy i dobrze nam było w rodzinnym gronie, jeśli wreszcie odpoczęliśmy po tym nieco, to teraz posłuchajmy przez chwilę o największym bodajże milczku wśród wszystkich świadków misterium Zbawienia.

 

O świętym Józefie zatem mówić będziemy, o Oblubieńcu Najświętszej Maryi Panny. A że kultowi Matki Bożej w naszych audycjach poświęciliśmy już kiedyś obszerne miejsce, i że o Panu naszym Jezusie Chrystusie mówimy zawsze, to teraz – choćby dla równowagi – niech będzie o tym, jak na Opiekuna Pańskiego patrzyli nasi bracia i siostry w starożytności chrześcijańskiej, co o nim mówili i jak go czcili.
Jak zwykle najpierw są ewangelie, te kanoniczne, w których spotykamy Józefa jako tego, które dzielnie służy za sprawiedliwego towarzysza Maryi, jako wizjonera mającego dziwne sny i wykonawcę Bożych wyroków przekazywanych mu przez anioła, milcząco zdziwionego tym, co go spotkało, nieobecnego przy Poczęciu i zaledwie asystującego przy Narodzeniu. Potem niemniej ofiarnie Józef zabiera całą tę swoją Świętą Rodzinę do Egiptu, co wcale nie miało być wycieczką, ale właśnie ucieczką przed siepaczami Heroda. A wreszcie, tak jak milcząco służy na tych pierwszych kartach Ewangelii, tak też bez jednego słowa z niej znika i nic więcej o Józefie ze Świętej Księgi się nie dowiemy.

 

Posłuchaj rozważania o. Rafała Zarzecznego SJ:

 
Za to we wczesnochrześcijańskiej literaturze apokryficznej świętego Józefa spotykamy na poczytnym miejscu już w tak zwanej Protoewangelii Jakuba z połowy drugiego wieku, będącej najciekawszym bodaj przykładem narracji o Bożym Narodzeniu; czytaliśmy ją już kiedyś w naszych audycjach. O Józefie sporo mówi także apokryficzna Ewangelia Pseudo-Mateusza, spisana chyba w V wieku, oraz Ewangelia Dzieciństwa Pana, jakoby autorstwa św. Tomasza, gdzie Józef nie wypada najlepiej, obok zresztą całkiem przemądrzałego Jezusika: to tam mały Zbawiciel lepi ptaszki z gliny i arogancko odpowiada swemu przybranemu ojcu, który zupełnie nie rozumie, o co w tym wszystkim chodzi.
Jest też pewien tekst zwany „Legendą o Józefie Cieśli”. W istocie jest on opowieścią osnutą na biblijnych motywach i włożoną w usta samego Chrystusa, który na Górze Oliwnej wyjaśnia Apostołom tajniki swojego życia; gatunek nota bene w literaturze apokryficznej popularny, tutaj wykorzystany dla opowieści o świętym Opiekunie. Tekst ten, spisany po grecku już w głębokiej starożytności, do naszych czasów zachował się w przekładzie na język koptyjski. Był zatem znany w środowisku egipskim, które od zawsze charakteryzowało się szczególną maryjnością, nic zatem dziwnego, że na „tapetę” wzięto także Jej czystego Oblubieńca. Tłumaczenia utworu dokonano pewnie pod koniec IV wieku. Chociaż Legenda ta jest prosta w swej wymowie i konstrukcji, i chociaż widzimy w niej niespójności, to jednak jest też przykładem całkiem udanej próby wyjaśnienia tego, co w ewangeliach kanonicznych nie zostało dopowiedziane, ale bez zbytniego naginania świętego tekstu, bez jego teologicznej deformacji, tak by nakarmić pobożność, zaspokoić ciekawość i zarazem przekazać zdrową naukę Kościoła.
Święty Józef został w niej przedstawiony jako czcigodny wdowiec z Betlejem, samotnie wychowujący małe jeszcze dzieci, którego kapłani z Jerozolimy zeswatali z maleńką jeszcze Maryją, oddaną im na wychowanie. W Legendzie o Józefie Cieśli czytamy zatem o ich zaślubinach zgodnie z obyczajem żydowskim i o tym, jak po dwóch latach się okazało, że Maryja jest w stanie błogosławionym, a Józef nie wiedział co robić, bo przecież dziecko nie było jego. Potem jest ewangeliczny sen z aniołem w roli głównej i wyprawa do Betlejem w czasie spisu powszechnego, a wreszcie Boże Narodzenie przy grobie Raheli, żony patriarchy Jakuba. Po powrocie z egipskiego wygnania do Nazaretu Zbawiciel szanuje swego przybranego ojca, jest mu posłuszny i darzy go szczerą miłością.

 

A potem przychodzą dni śmierci Józefa, jak postanowiono każdemu człowiekowi. I tu się zaczyna część Legendy o świętym Józefie najbardziej oryginalna. Oto bowiem anioł zapowiada mu rychłą śmierć, więc idzie stary już Józef do Jerozolimy i pięknie modli się przed ołtarzem Pana, prosząc by anioł Boży był przy nim w godzinie odejścia z tego świata. Potem zachorował i umarł z modlitwą na ustach, opłakiwany przez Maryję i Jezusa, a jego przejście to opis prawdziwej walki, jaką aniołowie światła i ciemności toczą o duszę Oblubieńca, zresztą bardzo ciekawy i przepełniony apokaliptyczną symboliką.

 

Bo oto na przykład Jezus widzi w zachwyceniu, jak aniołowie wzięli duszę Józefa i zawinęli ją w prześcieradło z czystego jedwabiu, a Michał i Gabriel nad nią czuwali, podczas gdy inni aniołowie wyśpiewywali psalmy. Do opisu chwalebnego odejścia Józefa dodano jeszcze zapowiedź wielu łask, jakie niechybnie spadną na każdego, kto uczci świętego w dniu jemu dedykowanym, czyli 26 egipskiego miesiąca epep, czemu odpowiada 2 sierpnia w kalendarzu gregoriańskim. Bo Józef miał wypełnić swoim życiem odwieczny plan Boży, przygotowany od założenia świata, plan towarzyszenia Jezusowi w Jego ziemskiej egzystencji, miał być świadkiem wcielenia i narodzenia Boga przedwiecznego, Jego opiekunem i pomocnikiem. Bo cała historia świata to dzieje Zbawienia, w co szczerze wierzymy, nawet jeśli – tak jak Józef – nie zawsze o tym głośno mówimy.

http://www.deon.pl/religia/swiety-patron-dnia/art,181,jak-sw-jozefa-opisywano-w-starozytnosci.html

*********

Jaka jest tajemnica świętego Józefa?

ks. Adam Błyszcz CR

(fot. israeltourism / flickr.com / CC BY)

Gdzie znajdują się źródła naszej wiary i naszej wiedzy o świętym Józefie?

 

Pius IX 8 grudnia 1870 roku ogłasza świętego Józefa patronem Kościoła Powszechnego. Niespełna rok później ten sam papież publikuje list apostolski Inclytum patriarcham, w którym wspomina swoich poprzedników, w których nauczaniu postać świętego Józefa zyskała szczególne znaczenie: Sykstusa IV, Grzegorza XV, Klemensa X, Klemensa XI, Benedykta XII. Historia doda później jeszcze kolejnych papieży: Leona XIII, Benedykta XV, Piusa XII, Jana XXIII, który świętego Józefa ustanowił patronem II Soboru Watykańskiego oraz błogosławionego Jana Pawła II, który Oblubieńcowi Błogosławionej Dziewicy poświęca adhortację apostolską Redemptoris Custos. [1]
Kiedy czytamy dokumenty papieży poświęcone postaci świętego Józefa to odnosimy wrażenie, że próbują odczytać tajemnicę tej postaci w potrójnym świetle: pierwsze światło rzuca historia patriarchy Józefa, syna Jakuba, o którym opowiada Księga Rodzaju – czyni tak chociażby Pius IX w swoim dekrecie Quemadmodum Deus (8 grudnia 1870 r.); następnym kluczem interpretacyjnym jest małżeństwo Józefa z Maryją a następnie fakt, że Józef, jako potomek rodu dawidowego, usynowił Jezusa z Nazaretu.
Wspominam o tym, bo w nauczaniu papieży można dostrzec pewną zmianę. Otóż Pius IX, ten, który ustanowił świętego Józefa patronem Kościoła, swój dekret rozpoczyna od przywołania patriarchy Józefa, a później wspomina fakt, że święty Józef był Oblubieńcem Błogosławionej Dziewicy i wśród ludzi uchodził za ojca Jezusa, natomiast błogosławiony Jan Paweł II w swoim dokumencie (o wiele obszerniejszym niż dekret Piusa IX) ani razu nie przywołuje wprost postaci patriarchy Józefa. Po trosze tak, jakby ten snop światła nie był już potrzebny.
Czym jest spowodowana ta zmiana akcentów? Patrzenie na świętego Józefa przez pryzmat Jego dziewiczego małżeństwa z Maryją i Jego opieki nad Synem Bożym stawia na pierwszym planie teologię małżeństwa i teologię ojcostwa. Czy powodem takiego przestawienia akcentów nie jest kryzys małżeństwa i kryzys ojcostwa, jakich doświadcza współczesny człowiek i rodzina? To oczywiście rodzi pytanie, na ile nasza lektura postaci świętego Józefa uwarunkowana jest naszą kulturą, naszą cywilizacją? I czy ten kryzys jest jedynym kluczem interpretacyjnym, którego współczesność dostarcza, gdy przychodzi nam się zmierzyć z historią świętego Józefa?
Moment krytyczny
Kiedy przyglądamy się dzisiejszej mentalności, uświadamiamy sobie wyjątkową wrażliwość człowieka współczesnego na historię. Żyjemy w dobie diarystyki i blogów. Kto żyw próbuje uchwycić i ocalić upływający czas. Musimy przyznać, że nie ułatwia nam to zadania szerzenia kultu Oblubieńca Błogosławionej Dziewicy.
To nie tylko kwestia tego, że – na pierwszy rzut oka- wydaje się, że nie mamy materiału do medytacji nad postacią świętego Józefa. Co o Nim wiemy oprócz Jego imienia i kilku zdarzeń związanych z dzieciństwem Jezusa? Ewangelie nie przynoszą ani jednego Jego słowa. Jego językiem jest milczenie. [2]
To również, a może przede wszystkim kwestia tego, że te skąpe informacje dotyczące postaci pokornego rzemieślnika z Nazaretu podporządkowane są dwom nadrzędnym celom (widać to zwłaszcza w mateuszowej narracji dzieciństwa Jezusa): obronie dziewictwa Maryi i wpisaniu Jezusa w dom dawidowy. Podejrzliwość współczesnego człowieka prowadzi do pytania, czy czynnik teologiczny nie zdominował czynnika historycznego. A przecież “z teologicznego punktu widzenia trzeba powiedzieć, że gdyby historyczności istotnych słów i wydarzeń rzeczywiście nie można było dowieść w sposób naukowy, wiara straciłaby swą podstawę. [3]
Źródła
W pewnym momencie swojej adhortacji poświęconej świętemu Józefowi błogosławiony Jan Paweł II odwołuje się do argumentu z logiki: “Ponieważ nie można sobie wyobrazić, by człowiek, który otrzymał tak wzniosłe zadanie, nie posiadał odpowiednich cech, niezbędnych dla wypełnienia go, należy przyjąć, że św. Józef “mocą szczególnego daru Niebios” otaczał Jezusa “całą naturalną miłością i czułą troskliwością, jaka może się zrodzić w sercu ojca”. (RC 8)
Gdzie znajdują się zatem źródła naszej wiary i naszej wiedzy o świętym Józefie?
Odpowiedź, że w Piśmie świętym, że w początkowych rozdziałach ewangelii Mateusza i Łukasza nie stanowi jednak odpowiedzi, która mogłaby zadowolić ów krytyczny zmysł historii, o którym wspomniałem. Zresztą, z istoty tej wrażliwości na historię zdaje sobie sprawę teologia. Słowa Benedykta XVI są tego najlepszym przykładem.
W naturze ojcowskiego serca? I ta odpowiedź razi pewną jednostronnością, gdyż została obwarowana tą tajemniczą klauzulą “szczególnego daru Niebios”.
Więc gdzie?
Wymiar paschalny historii świętego Józefa
Chciałbym na samym końcu zatrzymać naszą uwagę na paschalnym wymiarze postaci Oblubieńca Błogosławionej Dziewicy.
Anioł nakazuje Józefowi zabrać dziecko i Jego Matkę, i uchodzić do Egiptu, gdyż Herod Wielki będzie chciał zgładzić Syna Bożego. Został użyty grecki czasownik apollymi – zgładzić, zniszczyć, zabić. Ten sam czasownik zostanie ponownie użyty w XXVII rozdziale tej samej ewangelii Mateusza, gdzie mowa jest o tym, że arcykapłani i starsi przekonali tłum, aby domagał się od Piłata zgładzenia Jezusa.
To prawda, że święty Józef związany jest z cyklem opowiadającym dzieciństwo Jezusa Chrystusa. I potem znika z kart Ewangelii. Ale jest też prawdą, że opowieść o dzieciństwie Jezusa podporządkowana jest logice Misterium Paschalnego. Logice ogołocenia, wyzucia się ze wszystkiego.
Można powiedzieć, że pierwszą ofiarą tego ogołocenia jest właśnie Józef. Po ludzku rzecz biorąc pozbawiony zostaje wszystkiego. Pozbawiony zostaje małżeństwa, bo wchodząc w związek z Maryją musiał planować to wspólne życie (i planował je zapewne zgodnie z Tradycją Ojców, czyli po bożemu), a przecież scenariusz został napisany przez Kogoś Innego. Pozbawiony zostaje dzieci, bo one były wpisane w projekt żydowskiego małżeństwa, a przecież obecność Syna – Nie – Syna nie stwarza dla nich przestrzeni.
Kiedy przyglądam się postaci Józefa i kiedy słyszę, że jest On człowiekiem głębokiej wiary nie mogę nie myśleć o Abrahamie – wzorze wiary. O Abrahamie, który gotów był Bogu ofiarować swojego syna Izaaka i to wszystko, co Izaak znaczył dla swojego starego ojca.
Życie świętego Józefa (z perspektywy człowieczej rzecz jasna) zostaje zdemolowane przez tajemniczą obecność Słowa. Ta paschalność naszego patrona uwidacznia się jeszcze bardziej w konfrontacji z Maryją, bo kiedy Matka Boża odsądzana od czci i podejrzewana o zdradę przeżywa swój dramat, to jeszcze może się chwycić Jezusa i tuląc go powtarzać – mój syneczku, mój skarbie. Cóż ma powiedzieć i zrobić święty Józef?
Czy milczenie świętego Józefa nie stanowi antycypacji, zapowiedzi szeptu umierającego Nazarejczyka, który przybity do krzyża, żalił się Boże mój, Boże, czemuś mnie opuścił?
________________________________________
[1] Jan Paweł II jest autorem 15 adhortacji, z których dwie są wyłączną inicjatywą Papieża. Jedna z nich dotyczy tajemnicy życia zakonnego w Kościele (Redemptionis donum z 25 marca 1984 roku), druga poświęcona jest właśnie postaci świętego Józefa (Redemptoris Kustos z 15 sierpnia 1989).
[2] por. Paweł VI, Homilia na uroczystość świętego Józefa, 27 marca 1969.
[3] Joseph Ratzinger/Benedykt XVI, Jezus z Nazaretu, Kielce 2011, str. 117

http://www.deon.pl/religia/swiety-patron-dnia/art,274,jaka-jest-tajemnica-swietego-jozefa.html

**********