Jak pomóc alkoholikowi? Było to pierwsze zdanie, które wpisałam w wyszukiwarkę internetową, gdy mój ojciec trafił na detoks szpitala psychiatrycznego z objawami delirium tremens. Jakież było moje zdziwienie, gdy na ekranie monitora pokazał się termin współuzależnienie.

Kliknęłam na niego, ale że mój system iluzji i zaprzeczeń działał bez zarzutu, więc od razu wyeliminowałam wszystkie symptomy, które przecież miałam… Minęło kilka lat i termin ten pojawił się w moim życiu po raz drugi. Tym razem w dużo bardziej bolesnych okolicznościach.
Na terapię współuzależnienia do poradni zdrowia psychicznego trafiłam w maju 2013 r. z kolejnymi już stanami depresyjnymi i w zupełnej rozsypce emocjonalnej. Zasugerował mi ją psychiatra, chociaż ja w ogóle nie chciałam na nią pójść. Niby po co, dlaczego?! Przecież to nie ja potrzebuję leczenia, tylko mąż! – myślałam. Ostatecznie namówiła mnie koleżanka radząc, że mam spróbować i się sama przekonać, a jeśli mi się nie spodoba, więcej nie pójdę. Sugestię przyjęłam i bardzo dobrze, bo decyzja o terapii była najlepszą, jaką mogłam wówczas podjąć, choć początki były trudne.

Wpierw trafiłam na terapeutkę, która zupełnie mi nie przypadła do gustu. Ja potrzebowałam zrozumienia, wsparcia i współczucia, a otrzymałam kubeł zimnej wody na łeb. Na szczęście nie zniechęciłam się, a ona zaproponowała mi terapię grupową i tam trafiłam na inną terapeutkę – jak się później okazało – tę właściwą. Na pierwszym spotkaniu grupy, między szlochami udało mi się wypowiedzieć tyle, że jestem bardzo sceptycznie nastawiona do leczenia, bo ja uciemiężoną kobietą nie jestem i nigdy nie byłam. Bo alkoholikiem to owszem, jest mój ojciec, ale mąż, a skądże! Jestem niezależna, wykształcona, samowystarczalna i absolutnie nic mnie przy nim nie trzyma, tylko… miłość. Ale… czy na pewno była to miłość, a jeśli już, to czy zdrowa?

Przez bardzo długi czas miałam w sobie nieadekwatne poczucie mocy. Wydawało mi się, że jestem w stanie sprawić, że on przestanie pić, że to zależy ode mnie i moich poczynań. Że przecież dla kogo, jak dla kogo, ale dla mnie na pewno się zmieni! Pomimo faktu, że miłość nie leczy nawet kataru, ja byłam przekonana, że siła mojego uczucia i moje walory jakimś cudem uzdrowią męża z alkoholizmu – choroby trwałej, chronicznej i potencjalnie śmiertelnej. Robiłam więc wszystko, by sięgnął dna.

Już mniej więcej po miesiącu mojej terapii, gdy mąż przyszedł do domu pijany z umową pożyczki z lichwiarskim oprocentowaniem w kieszeni, pomyślałam – basta! tak bawić się nie będziemy! Spakowałam jego ubrania i wywaliłam z domu (oczywiście uprzednio upewniłam się, że jego rodzice go przygarną), pomimo że emocjonalnie nie byłam na to zupełnie gotowa. Byłam święcie przekonana, że to będzie jego dno. Przecież zabrałam mu skarb największy – mnie! Mąż się trochę przestraszył i poszedł na odwyk.

Byliśmy, jak dwa skowronki. Chodziliśmy na randki, zachowywaliśmy się, jak nastolatki, było cudnie! Do momentu, gdy znowu zapił, znowu zaciągnął pożyczkę, obiecał poprawę, wszył Esperal, znowu zapił, obiecał wrócić na terapię i już tego nie zrobił. Moje życie było, jak na rollercoasterze – raz górka, raz dołek i tak w kółko – niekończąca się sinusoida. I to by się nie skończyło, gdybym sama o tym nie postanowiła. Gdybym nie zmieniła mojego magicznego myślenia, że jakoś to będzie, gdy tylko on… Otóż nie. Brutalna prawda była taka, że niestety nie było samo… jakoś tak. Rzeczy na tym najpiękniejszym ze światów nie dzieją się same, bez zaangażowania i konkretnych poczynań, a objawem obłędu jest oczekiwać odmiennych rezultatów stale tych samych, najwidoczniej nieskutecznych, działań i zachowań – teraz już to wiem.

Oczywiście sama do takich genialnych wniosków nie doszłam – nie, nie… Bardzo pomogła terapia, fachowa literatura, teoretyczna znajomość choroby alkoholowej oraz mechanizmów uwikłania w nią, ale także człowiek, trzeźwy od kilkunastu lat alkoholik – dobra dusza, która stanęła na mojej drodze prawie dokładnie rok temu. Człowiek, który pokazał mi, że ja najzwyczajniej w świecie czerpałam profity z życia z alkoholikiem. Że współuzależnione kobiety bardzo często nie chcą wziąć odpowiedzialności za swoje życie, że stawiają się w roli ofiary i użalają  nad sobą, twierdząc, iż to partner zmarnował im całe życie, a nie one same. Że próbując nieudolnie pomagać, stają się nieświadomymi pomocnikami w rozwoju jego choroby, a ich działania opóźniają tylko osiągnięcie przez niego stanu, w którym mógłby być gotowy szukać pomocy. Że to mnie znajomi i rodzina chwalili, że jestem taka cudowna, wspaniała, zadbana i to pomimo, iż mam męża – pijaka na karku. Że wszystkie kluczowe decyzje podejmowałam sama, bo on był albo nietrzeźwy, albo na kacu i w poczuciu winy, więc godził się na moje pomysły. Że najważniejsze, to odkryć prawdziwe intencje swoich poczynań, by choć tylko przed samą sobą przyznać, co mi ten układ daje i odpowiedzieć sobie na pytanie – dlaczego ciągle w nim tkwię, skoro mi tak strasznie źle?

W końcu, powolutku coś do mnie zaczęło docierać i po wielkich bólach zdałam sobie sprawę z tego, że mój chory umysł poszukuje argumentów za toksycznym związkiem, bo mi tak łatwiej, paradoksalnie bezpieczniej, pomimo że dla mnie destrukcyjnie. Że życie i szczęście uzależnione od etanolu jest patologią, na którą nie można się godzić, a źródło tegoż szczęścia jest we mnie, a nie w drugim człowieku, bo ten przecież wcale nie musi mi dobrze życzyć.

Jakiś czas temu zostałam poproszona o odpowiedź na pytanie – dla kogo alkoholik powinien przestać pić? Bardzo trudno było mi z pełną odpowiedzialnością wypowiadanych słów odpowiedzieć. Jednak po głębokim zastanowieniu wyszło mi, że w mojej opinii każdy człowiek zaspokaja przede wszystkim swoje potrzeby, a bezinteresownie można zrobić coś najwyżej nieświadomie, bo nawet pomoc udzielona komuś w potrzebie powoduje, że sami ze sobą czujemy się lepiej, więc z bezinteresownością nie ma to nic wspólnego. Idąc tym tokiem rozumowania, alkoholik powinien i ewentualnie robi to dla siebie, ale… czy na pewno?

Na drzwiach największego ośrodka odwykowego w USA jest napis kierowany raczej do osób odprowadzających alkoholika – nie przez Ciebie pije, nie dla Ciebie przestanie. Wierzę, że to prawda, ale… może alkoholik tak bardzo będzie chciał mieć dla siebie żonę i rodzinę, że wystarczającą (początkową) motywacją będą właśnie oni? Dodałam jednak, że ważny wydaje mi się czynnik czasu. Żeby alkoholik miał jeszcze dla kogo trzeźwieć. “Spieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą” – niekoniecznie umierają, czasami po prostu zamykają za sobą drzwi. I jeśli alkoholik nic konstruktywnego ze swoją chorobą i życiem nie robi, należy uciekać, by nie zmarnować sobie reszty swojego…

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/psychologia-na-co-dzien/art,727,to-nie-ja-potrzebuje-leczenia-tylko-maz.html

********

Królewna i królewicz

Marcin Kapuściński

Za siedmioma rzekami, gdzieś nad wielką wodą, w samym centrum starego miasta stał zamek, a przy nim katedra. Po placu między zamkiem a katedrą zwykła była spacerować królewna. Piękna, niezwykła, zawsze spokojna i miła. Jak na królewnę przystało.

Pewnego deszczowego i chłodnego dnia, całkiem niedaleko niej przechodził nieznany młodzieniec. Wyróżniał się spośród tłumu, tak że królewna nie mogła go nie zauważyć. Ubrany był źle i niechlujnie, więc z pozoru wyglądał jak głupek lub żebrak. Ale w jego ruchach i postawie od razu widać było kogoś szlachetnego rodu. Przynajmniej królewna kogoś takiego w nim widziała. I kiedy usłyszała jak rozmawia z jednym z kupców, była już pewna. To jest jakiś zamorski królewicz, który z nieznanych jej przyczyn ma złe maniery i używa plugawego języka.

– On się przecież marnuje – pomyślała i obiecała sobie, że jeśli tylko Opatrzność pozwoli, ona sprawi, że królewicz znów będzie królewiczem.
Nie minął miesiąc jeszcze, kiedy królewicz bywał już częstym gościem na zamku. A ponieważ nie zawsze wiedział jak się zachować w nieznanym sobie, a królewskim przecież otoczeniu, z wdzięcznością przyjmował wszelkie rady i wskazówki, których królewna nie omieszkała mu dawać, kiedy tylko nadarzała się okazja. Podziwiał ją i szanował, a wkrótce także adorował. Królewna nie stroniła od niego, więc młodzieniec od słów przeszedł do czynów.

Królewna zaś, onieśmielona i zaskoczona tym, że naprawdę stała się wybranką królewicza, chłonęła całą sobą każde nowe uczucie i poruszenie zakochanego serca. I choć nie wyobrażała sobie innego życia niż jako jego żona, to z upływem miesięcy, a potem lat, kiedy ciągle do wymarzonego ślubu nie dochodziło, nie była już tego taka pewna. Sam królewicz zdawał się być coraz bardziej przekonany, że będą ze sobą żyli i namawiał królewnę do założenia rodziny, ona czuła jednak, że coś się między nimi zmieniło. Widząc zmartwienie i smutek swojej królewny, dwórki poradziły jej, żeby zasięgnęła porady pewnej starej kobiety, z której porad one same korzystają w sprawach miłosnych. Królewna dostała od wiedźmy, bo tą w rzeczywistości była owa stara kobieta, poradę jak ożywiać relację z królewiczem i zioła, żeby nie było przy tym konsekwencji. Bo choć król i cały jego dwór hołdował nowoczesnym modom i obyczajom, królewna nie czuła się jeszcze gotowa, jak sama mówiła, żeby mieć dzieci z królewiczem. Mijały miesiące, ale królewna pozostała nadal smutna i coraz bardziej traciła nadzieję.

Pewnego dnia, kiedy na niebie nad zamkiem pojawiła się tęcza, królewna przypomniała sobie jak bardzo kiedyś lubiła chodzić na plac między zamkiem a katedrą. Wyszła więc i chodząc po placu rozmyślała o tym jak wiele się zmieniło w jej życiu przez ostatnie lata. W katedrze kończyły się właśnie modlitwy i królewna omal nie wpadła na wychodzącego staruszka. Był to skromny pustelnik, który mieszkał na górze daleko poza miastem.
– Co ojciec tu robi? Opuścił ojciec pustelnię? – spytała królewna.
– Nie, moja droga. Ta tęcza jest taka piękna, że chciałem koniecznie zobaczyć ją przez witraże katedry. A czemu ty jesteś smutna królewno? Wyglądasz, jakbyś straciła całą nadzieję.
– Bo tak właśnie jest! – powiedziała nagle królewna, sama zaskoczona tym co mówi.
– To znaczy, że coś odbiera ci wolność królewno.
– Czy wiesz jak mogę się uwolnić, jeśli będę wiedziała co to?
– Każdy ma swoją drogę do wolności. Moją jest pustelnia.
Królewna długo o tym myślała i choć wiedziała, że chce żyć inaczej, zupełnie nie wiedziała jak to osiągnąć. A im bardziej starała się wyplątać z relacji z królewiczem, tym on bardziej starał się być więcej i częściej przy jej boku. A może i nie starał się jakoś szczególnie, ale tak już życie królewny wyglądało. A i ona sama raczej myślała, że po tym wszystkim co się wydarzyło, nie może już żyć inaczej. Bo przecież cofnąć czas i wszystko cudownie odmienić można tylko w bajkach.

Podobnych opowieści jest dużo. Na pewno znacie opowieść o radosnej Teresie i jej przyjaciółce smutnej Małgorzacie. Małgorzata mieszkała w wieży i taką już miała naturę, że była smutna i wiecznie czuła się samotna. Nie wychodziła też z wieży, bo dla niej nic nie miało sensu, jak mówiła. Otwierała tylko okienko pod dachem i śpiewała pieśń o swojej samotności. O tym, że nikt jej nie kocha i nie ma przyjaciół. A kiedy pełna życia Teresa usłyszała jej pieśń, postanowiła zaprzyjaźnić się ze smutną Małgorzatą i udowodnić jej, że życie jest inne niż się jej wydaje. Skończyło się tak, że Teresa zamieszkała razem ze smutną przyjaciółką w wieży. Odsunęła się od dawnych znajomych. bo nie byli na odpowiednim dla niej poziomie i przestała się zajmować tą całą masą głupiutkich rzeczy, którymi zajmowała się wcześniej. Bo życie jest przecież poważne i trzeba być odpowiedzialnym.

Siedziała całymi dniami w oknie wieży i kiedy Małgorzata śpiewała swoją smutną pieśń o tym, że nikt jej nie kocha, Teresa tylko przytakiwała. Jakby chciała wszystkim dookoła potwierdzić, jak bardzo smutne życie ma Małgorzata.

A o królewiczu o wspaniałym sercu jak poznał żebraka, który zawsze potrzebował pomocy, a królewicz nigdy nie mógł mu odmówić? Choć wcale żebrak nie miał się tak źle, jak mówił.

Albo o nieudolnym pijaku, który miał tak trudne życie, że stale spotykały go przeciwności? Na szczęście zawsze spotykał ludzi, którzy pomagali mu wygrzebywać się z coraz to kolejnych kłopotów. No i z biedy, która ciągle go prześladowała.

A może znacie tę o kobiecie, która opiekowała się swoim synem, a była tak dobrą matką, że zawsze wiedziała najlepiej, co jest dla niego dobre? Zajmowała się nim z wielkim zaangażowaniem i poświęceniem do późnej jego starości. Bo nie poradził sobie, jak często mawiała, ze znalezieniem odpowiedniej dla siebie żony.

Klucz

Całe nasze życie polega na relacjach. Nie jest to jednak “brazylijski serial”, jak niektórzy zdają się spodziewać, gdzie wszystko sprowadza się do tego, co dzieje się między bohaterami kolejnych scen, intryg, zdrad i romansów.

To, co dzieje się między ludźmi, to tylko ułamek całego wszechświata, w którym wszystko stale pozostaje we wzajemnych oddziaływaniach. I gdyby nie one, nie istniałoby nic. W odróżnieniu jednak od reszty wszechświata, gdzie wszystko dzieje się tak jak ma się dziać, to, co dzieje się między ludźmi nie zawsze jest właściwe. Jest dużo relacji, które nas zniewalają, uzależniają i zatruwają nasze życie. Niestety większości z nas nie łatwo jest je rozpoznać. A najtrudniej zazwyczaj temu, kto w takiej relacji pozostaje. Podobnie było z bohaterami naszej opowieści. Królewna tylko przeczuwała, że coś jest nie tak w jej relacji z królewiczem. Nie potrafiła tego nazwać, nie wiedziała jakie są prawdziwe przyczyny jej złego samopoczucia. Nie wiedziała też, jak to wszystko rozwiązać, kiedy po kilku latach zaczęła zauważać, że nie jest tak szczęśliwa, jak powinna być dzięki relacji z królewiczem. On sam również nie wyglądał na szczęśliwego, choć mało o nim wiemy z tej bajki.

Przyczyn takiego i podobnych uwikłań jest bardzo dużo. Podobnie mechanizmów, które sprawiają, że nasze relacje stają się złe. Bez względu na to, czy już na początku zaczęliśmy źle, czy tylko z czasem nasza relacja stała się zniewalająca. Każda indywidualna historia jest inna i nie sposób omówić wszystkie przypadki. Jest jednak prosty sposób na zrozumienie różnicy między relacjami uzależniającymi, a tymi, które bez wahania nazwiemy dobrymi. Jest to też sposób na rozpoznanie własnego uwikłania, jeśli się nam takie zdarzy. Trzeba być tylko ze sobą szczerym.

Sposób polega na porównaniu takiej relacji z relacją opartą na miłości – na Miłości przez duże “M”. Czyli z taką modelową, idealną relacją, której życzylibyśmy prawdziwemu przyjacielowi. Choć nie każdy z nas jest przekonany, że wie na czym polega miłość, to jednak każdy łatwo może zauważyć jakie są jego zyski z danej relacji. A także kim się dzięki niej staje.

Relacja oparta o miłość, czyli o dobro, w takiej odmianie, w jakiej jest właściwe dla danej relacji (przyjaciele żyją inaczej niż rodzina lub małżeństwo), daje zawsze podobne owoce. Jeżeli więc relacja przynosi pokój – ten wewnętrzny i między ludźmi – daje radość, wolność, przemienia nas, nie od razu, ale z czasem, w ludzi bardziej cierpliwych, łaskawych dla innych, bardziej wyrozumiałych, to znaczy, że jest to dobra relacja. Jeżeli nie przynosi takich owoców, albo przynosi wprost odwrotne, to prawie na pewno jest to relacja oparta o coś złego.

Toksykologia relacji

Do takich niewłaściwych relacji przylgnęło określenie związków toksycznych. Nie jest to fortunne określenie ani precyzyjne, które cokolwiek wyjaśnia, lecz robocze. W dodatku przemknęło ze slangu psychologów do potocznego obiegu.

Toksyczne relacje definiuje się bardzo różnie. Brak jest tutaj zgodności w poglądach. Tym terminem niektórzy określają relacje oparte o współuzależnienie, z elementami różnych rodzajów przemocy, manipulacji i pogardy.

Szczególnie jeśli są to relacje, w które wchodzimy notorycznie. Z kolei inni toksycznymi nazywają takie relacje, które są złe, albo niewygodne i chcieliby je zerwać, ale jakoś nie możemy, czy nie potrafimy tego skutecznie zrobić – czyli coś pomiędzy uzależnieniem a brakiem tzw. asertywności. Inna skrajność to nazywanie toksycznymi wszystkich relacji, które przynoszą nam w ogólnym rozrachunku więcej przykrości niż przyjemności. Bywają też takie ujęcia, które po prostu mówią, że jeżeli relacja przynosi jakiekolwiek cierpienie, albo po prostu jest dla nas niemiła, to jest to właśnie relacja toksyczna.

Rozważania o “toksycznych relacjach”, choć są w modzie już od kilkudziesięciu lat, nie przyniosły dotąd zadowalającej odpowiedzi na kilka ważnych dla wielu ludzi pytań. Jednym z nich jest pytanie o to, czy moja “toksyczna” relacja może się zmienić na lepsze, czy partner tej relacji może się odmienić. Innym problemem, z którym się spotkałem, jest sprawa nierozerwalności małżeństwa a konieczność zerwania toksycznej relacji, która jest bardzo często przedstawiana jako jedyne skuteczne rozwiązanie. Jeszcze innym dylematem jest z pozoru prozaiczne “ja ją / go wciąż kocham i chcę kochać, nie chcę stracić, nie chcę się rozstawać, zrywać, choć jest tak źle między nami”. Szczególnie to ostatnie stwierdzenie jest nieraz brane za najlepszy dowód współuzależnienia i wysokiego stopnia uwikłania w toksyczną relację. I oczywiście może o tym świadczyć. Poprzednie dwa problemy też mogą wynikać z mechanizmów współuzależnienia. Ale nie muszą.

Leki z Bożej apteki

Zamiast takiej powierzchownej psychologii, lepiej rzetelnie przyjrzeć się swoim relacjom i zobaczyć, co w nich jest po prostu dobrego, a co złego. Może się wtedy okazać, że nasze relacje wcale nie są “toksyczne”, ale są nieprawidłowo zbudowane. Może wystarczy tylko poustawiać je trochę inaczej, a staną się więziami twórczymi, niosącymi wolność i radość. A może się też okazać, że nie będzie innego sposobu na zerwanie ze złem, jak tylko zakończenie relacji, w której ono się rodzi. Choć niekoniecznie nazwalibyśmy ją “toksyczną”. Szukanie w relacjach dobra, czyli miłości, pomaga też zrozumieć i zaakceptować cierpienie, które często jest związane z miłością. W przeciwieństwie do rozważań o “toksyczności” relacji, bo w tym ujęciu nie przewiduje się miejsca na cierpienie.

Pragnienie dobra i miłości jest głęboko zakorzenione w człowieku. Dla ludzi wierzących jest to podstawowy dar, który otrzymaliśmy od Boga. Dzięki temu pragnieniu, możemy się zorientować, że jesteśmy nieszczęśliwi w złych relacjach. I to ono powoduje, że w ogóle szukamy z kimś relacji. Ale po to, żeby znaleźć w nich miłość. Inaczej pozostajemy niespełnieni.

Królewna również szukała relacji, bo pragnęła miłości. Nie znalazła jednak nic ponad relację. Zatrzymała się na tym, że ktoś ją adoruje. Skupiła się na swoich przeżyciach i na podtrzymywaniu relacji z królewiczem. Dała się zniewolić własnym emocjom i oczekiwaniom oraz konsekwencjom budowania relacji z królewiczem w oparciu o własne pragnienia. Zabrakło jej wolności, którą niesie tylko miłość.

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/poradniauzaleznienia/art,2,krolewna-i-krolewicz.html

********

Jak stawić czoło chorobliwej zazdrości?

Valerio Albisetti / slo

Zatrzymać się, to wyjść z kręgu, w którym ciągle żyjemy poza własnym “ja”. (fot. seanmcgrath / flickr.com)

Zatrzymać się i spojrzeć w swoje wnętrze. Raz zrozumiawszy, że zazdrość łączy się z nerwicą, która jest pewną chorobą psychiczną, można jej stawić czoło i pokonać ją, lub też poddać się jej i stać się jej niewolnikiem.

W pierwszym wypadku, według mojej teorii, wchodzi się w prawdziwy, autentyczny wymiar stworzenia, jakim jest człowiek, w jego potężnej zdolności do transcendencji, w jego cudownej zdolności do ozdrowienia.
Lecz aby tego dokonać, trzeba mieć odwagę.
Odwagę, by zatrzymać się i spojrzeć w swoje wnętrze. Tutaj tkwi cały problem. Wiele osób sądzi, że zazdrość jest chorobą, której nie da się pokonać. Zapewniam was, że jest inaczej.
Każdy człowiek, właśnie dlatego, że jest człowiekiem, ma zdolność i moc potrzebną do uwolnienia się od nerwicy. Jest to jego misja, prawdziwy powód jego przyjścia na świat. Jeśli komuś nie udaje się odnieść zwycięstwa nad własną zazdrością, to tylko i zawsze dlatego, że nie zdobył się na to, by zajrzeć w swoje wnętrze, by się zatrzymać.
Prawdopodobnie wyda się wam dziwne, że mówię o zatrzymaniu się, o ciszy w naszym świecie, w którym człowiek jest tak zabiegany i tak dąży do odnalezienia swojej tożsamości w podejmowanej przez siebie pracy, w wykonywanym zawodzie, w zajmowanym przez siebie stanowisku.
Zatrzymanie się, które mam na myśli, nie oznacza fizycznego zatrzymania się. To także – jeśli ktoś ma ochotę – może pomóc, lecz tym, co naprawdę jest ważne dla kogoś, kto pragnie zmierzyć się z własną nerwicą, jest zrobienie podsumowania, bilansu całego życia, określenie własnego położenia.
Zatrzymać się, to wyjść z kręgu, w którym ciągle żyjemy poza własnym “ja”.
Zatrzymać się, to zebrać i trzymać razem różne części swojej osobowości. Składowa afektywna nie powinna być oddzielona od emotywnej; postawa zajmowana wobec innych powinna być odbiciem postawy zajmowanej wobec własnej osoby. Nie da się, na przykład, mówić o sprawiedliwości czy wierności, których pragnęliby wszyscy, i nie próbować ich urzeczywistnić poprzez konkretne działania podejmowane każdego dnia.
Zatrzymać się, to spojrzeć w swoje wnętrze. Przejrzeć całą swoją przeszłość, zastanowić się nad swoimi cechami psychicznymi, nad swoimi skłonnościami, aby pojąć, kim się jest, aby określić rodzaj posiadanej osobowości, aby poznać swoją część neurotyczną, swoje słabości.
Zatrzymać się, to dokładnie to samo co zaakceptować każdy prawdziwy i autentyczny element jaki w nas tkwi, nawet jeśli nie byłoby to dla nas miłe. Nie powinniśmy się bać spojrzeć na siebie i zaakceptować się takimi, jakimi jesteśmy. Wyłącznie poprzez akceptację siebie możemy uwolnić się od nerwicy.
Dopiero wtedy, gdy przyznamy, że jesteśmy zazdrośni, zaczniemy przezwyciężać zazdrość.
Największym grzechem jest negacja. Boję się tych, którzy zaprzeczają, którzy nie przyznają się do swoich słabości, do swoich wad, do swojej nerwicy. To bez wątpienia najbardziej niebezpieczni ludzie. Najstraszniejsi. Nie wiedzą oni, że w tej samej chwili, w której człowiek przyznaje się do swojej słabości, nie tylko się nie upokarza, ale odradza się do życia.

Więcej w książce: Zazdrość – cecha wrodzona czy nabyta? Jak przezwyciężyć uczucie stare a wciąż nowe? – Valerio Albisetti

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/poradnia/art,195,jak-stawic-czolo-chorobliwej-zazdrosci.html

********

Jak ma się zazdrość do prawdziwej miłości?

Valerio Albisetti / slo

Zazdrość należy do sfery posiadania. Jej logika jest horyzontalna, to znaczy myśli się wyłącznie o drugim człowieku i o własnym ja, nie bierze się pod uwagę celu, dla którego pojawiliśmy się na ziemi.

Człowiek zazdrosny to taki, który stracił z oczu prawdziwy powód naszego przyjścia na świat. Będzie on niestety złym rodzicem, nie będzie mógł pomóc dzieciom w ich walce z nerwicą, a nawet stanie się dla nich przeszkodą, czynnikiem, który zwiększy stopień nasilenia nerwicy w rodzinie.
Człowiek zazdrosny nie posiada pewności siebie, własnej zdolności do miłości, do niezależnego, niezawisłego życia. Brak pewności ma swe korzenie w obawie, że straci się częściowo lub całkowicie miłość partnera na rzecz rywala.
Kochać to znaczy chcieć dobra drugiego człowieka i całej ludzkości, a zatem zgodzić się, by każdy dokonał wyboru własnego życia oraz partnera, który najbardziej mu odpowiada. Aby to jednak osiągnąć, aby zrozumieć innych, trzeba najpierw zrozumieć i pokochać samego siebie. Nieznajomość własnej osoby prowadzi do niezrozumienia życia. Czyni z nas ludzi ograniczonych, opanowanych wyłącznie przez nasze popędy i niezdolnych do swobodnego kierowania naszymi wrażeniami, emocjami i uczuciami.

Zanim nauczycie się kochać innych, nauczcie się szanować samych siebie. Kto nie ma szacunku dla siebie, nie może kochać.

Nie mylcie miłości z uczuciami czy emocjami wywołanymi zainteresowaniem drugą osobą. Prawdziwa miłość jest owocem dyscypliny, treningu.

Nie mylcie miłości z posiadaniem.

Miłość jest wyrazem dojrzałości. Prowadzi do niej długa indywidualna droga.

Nie mylcie miłości z zależnością od drugiej osoby, z potrzebą wsparcia, z obawą przed samotnością, z konformizmem, z fizycznym pożądaniem. Miłość jest zdolnością do bycia, do autonomicznego istnienia, do transcendencji.

Miłość jest, z definicji, relacją wertykalną, nie horyzontalną. Mogą Jej doświadczyć ci, którzy zdołali wznieść się ponad horyzontalność pieniądza, władzy, seksu, sukcesu.

Osoba powierzchowna nigdy nie będzie mogła kochać.

Kto nie doświadczył duchowego cierpienia, nie zna miłości.

Miłość jest rzeczą piękną.

Jest jak kwiat: Jeśli dopuścisz do tego, by zabrakło mu wody, umrze.

Wszyscy mówią o miłości. Wielu ludziom wydaje się, że kochają; w rzeczywistości kochają nieliczni. Ludzie nie umieją kochać:

Miłość jest pokorą, nie uległością.

Miłość jest słodyczą, nie przesłodzeniem.

Miłość jest zdolnością do cierpienia, nie masochizmem.

Miłość jest zdolnością do podejmowania decyzji, nie sadyzmem.

Miłość jest umiejętnością powiedzenia również nie.

Miłość jest wybieraniem.

Miłość jest zachowywaniem zawsze własnej godności.

Miłość jest pragnieniem dobra drugiej osoby, innych ludzi.

Miłość nie jest egoizmem.

Miłość jest prawdą.
Więcej w książce: W poszukiwaniu szczęścia – Valerio Albisetti

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/ona-i-on/art,107,jak-ma-sie-zazdrosc-do-prawdziwej-milosci.html

Valerio Albisetti

szwajcarski wykładowca akademicki, psycholog i psychoterapeuta, autor poradników.

Jest jedną z najbardziej znaczących postaci w dziedzinie współczesnej psychoanalizy. Znany i ceniony jako profesor uniwersytecki, konsultant w zarządzaniu przedsiębiorstwami oraz twórca psychoterapii personalistycznej. Założył ośrodki: Psychoterapia Personalistyczna oraz Psychoduchowość Chrześcijańska. Prowadzi konferencje i seminaria w największych miastach europejskich i amerykańskich.

ks. Marek Dziewiecki

Serce czyste

Miłość chroni najlepiej 

Serce czyste to serce, które kocha. Poza miłością czystość serca, a w konsekwencji także czystość w zachowaniach i kontaktach międzyludzkich, nie jest ani możliwa, ani zrozumiała. Miłość najlepiej chroni czystość – skuteczniej niż zasady moralne, normy obyczajowe czy dobra wola człowieka.

Jednym z pozytywnych zjawisk w naszych czasach jest troska o czystość, która dotyczy wielu sfer: higieny osobistej, zdrowego żywienia, higieny psychicznej. Bardzo popularna jest także troska o czystość środowiska naturalnego: powietrza, wody, gleby.

Są jednak dziedziny życia, w których troska o czystość i ekologię nie jest „poprawna” politycznie. Dotyczy to zwłaszcza sfery seksualnej. Nie jest to przypadek. Na nieczystej seksualności można bowiem najwięcej i najłatwiej zarobić. Tyle tylko, że kosztem człowieka, jego straszliwych nieraz cierpień, zniewoleń i grzechów.

W dziedzinie seksualności dominująca obecnie ideologia i moda zachęcają wręcz do tego, co człowieka zanieczyszcza i co niszczy jego zdrowie. Klasycznym przykładem jest agresywna promocja hormonalnych środków antykoncepcyjnych, które sprawiają, że w organizmie krążą zbędne hormony i w dramatyczny sposób zaburzają jego normalne funkcjonowanie. Wystarczy przeczytać ulotki, dołączone do tych środków przez ich producentów, aby przekonać się o tym, jak bardzo szkodzą one zdrowiu.

Drugi wymiar, w którym czystość jest „niepoprawna” politycznie, to sfera zachowań seksualnych. Im bardziej jest ktoś w tej sferze nieczysty i zaburzony, tym bardziej promują go mass media i tym częściej jest ukazywany jako „ideał”, jako ktoś „nowoczesny i postępowy” (warto zauważyć, że tego określenia używa się obecnie najczęściej wobec tych osób, które są bezmyślne i które nie potrafią kochać). „Poprawna” politycznie jest obecnie seksualność oderwana od miłości, płodności i odpowiedzialności, a zatem seksualność odczłowieczona, okrutnie zbanalizowana, traktowana jako nic nieznaczący epizod. W takim kontekście dbałość o czystość ciała i serca, a nawet o zdrowie fizyczne, jest uznawana za przejaw… zacofania.

 

Serce mądre i wdzięczne

 

Tymczasem serce czyste to serce mądre. A takie serce nie wpuszcza do własnego wnętrza żadnych śmieci: żadnych prymitywnych myśli, żadnych wyuzdanych wyobrażeń, żadnych wulgarnych i grzesznych zachowań. Serce czyste nie wpuszcza do własnego wnętrza niczego, co człowieka plami i poniża, co sprawia, że poniewiera on własną godność i zaczyna brzydzić się samym sobą.

Serce czyste to serce, które kocha. Poza miłością czystość serca, a w konsekwencji także czystość w zachowaniach i kontaktach międzyludzkich, nie jest ani możliwa, ani zrozumiała. Miłość najlepiej chroni czystość – skuteczniej niż zasady moralne, normy obyczajowe czy dobra wola człowieka. Miłość nie ma niczego do ukrycia. Miłość nie jest nigdy bezwstydna. Miłość najlepiej chroni przed myleniem zakochania czy pożądania z troską o drugiego człowieka. Miłość jest gwarantem i szczytem czystości. Właśnie dlatego nie ma czystości bez miłości.

Czystość jest chroniona przez potrójną miłość: do Boga, do samego siebie i do bliźniego. Czystość jest najpierw chroniona przez miłość do Boga. Kto kocha Boga, ten jest Mu wdzięczny za powołanie do świętości i czystości, ten chroni w sobie godność dziecka Bożego i nie odda jej ani za chwilę fizycznej przyjemności, ani za pieniądze, ani za „karierę”.

Czystość jest chroniona także przez dojrzałą miłość wobec samego siebie. Kochać siebie to stawiać sobie wymagania, by troszczyć się o własny rozwój. Kochać siebie to dążyć do świętości, bo wtedy jestem najszczęśliwszy. Ten, kto kocha siebie, nie zabrudzi siebie nieczystą myślą czy rozmową, nieczystym słowem, obrazem, filmem czy zachowaniem.

Czystość jest ponadto chroniona mocą miłości do drugiego człowieka. Jeśli dajemy komuś prezent, to staramy się nie tylko o to, by był pięknie opakowany, ale też dbamy, by był czysty w środku. Nie chcemy dać nikomu zniszczonej książki czy brudnej koszuli. Tym bardziej ten, kto kocha, nie chce dać drugiej osobie brudnego serca, brudnej przyjaźni czy brudnej miłości małżeńskiej. Chcę być czystym darem dla kogoś, kogo kiedyś pokocham tak bardzo, że na zawsze połączymy naszą miłość, nasze losy i nasze ciała, decydując się na małżeństwo i rodzinę.

Zaszczyt i przywilej

Czystość serca jest zaszczytem i przywilejem. Jest świadomością, że nie ma czystości bez miłości, ale też świadomością, że nie ma miłości bez czystości. Czystość i poprawność w zachowaniach zewnętrznych to jednak za mało. Czystość zaczyna się od serca. Chrystus nie pozostawia nam w tym względzie żadnych wątpliwości: człowiek czysty nawet wzrokiem nie skrzywdzi drugiej osoby i nie potraktuje jej jak rzeczy! Czystość to świadomość, że nikt z nas nie jest rzeczą, której się pożąda czy której się używa dla własnej przyjemności, ale osobą, którą się kocha. Dla człowieka czystego wartość osoby nieskończenie przewyższa wartość chwilowej przyjemności.

Najtrudniej jest zachować czystość tym, którzy nie kochają. Tacy ludzie nie mają ani motywów, ani siły, by zatroszczyć się o czystość serca i czystość więzi międzyludzkich. Ich relacje są powierzchowne. Kto nie kocha i nie przyjmuje miłości od Boga i ludzi, ten zaczyna bardzo cierpieć. To sprawia, że seksualność staje się dla takiego człowieka chorobliwie atrakcyjna, podobnie jak alkohol, narkotyk czy przemoc. A zatem jak wszystko, co obiecuje choćby chwilę ulgi czy zapomnienia o niepokoju.

Największy skarb

Serce czyste to serce, które kocha i które miłość traktuje jako największy skarb. Takie serce szuka radosnej czystości i czystej radości. Nic mniejszego nie może zaspokoić ludzkiego serca!

ks. Marek Dziewiecki

Czas serca, 5/2007

fot. Heather Katsoulis, if only my windows were clean
Flickr (cc)

http://www.katolik.pl/serce-czyste,24941,416,cz.html

*********

Jakub Kołacz SJ

Przyjaciele ludzkiej duszy

Aniołowie – to potężni, niewidzialni nasi krewni, którzy są stale pogrążeni w adoracji Boga…
(ks. Jan Twardowski)

Każdy wierzący wie, że kiedy Bóg z zachwytem spojrzał na Adama, którego właśnie powołał do istnienia, w mistrzowski sposób łącząc z sobą pierwiastki natury (bo stworzył go z prochu ziemi), z troską pomyślał, jak samotny może być ten doskonały wytwór Jego rąk. Zanim więc pierwszy rodzic poczuł się naprawdę samotny pośród uroków raju, Bóg postawił obok niego równie doskonałe dzieło: Ewę. W ten sposób mogli wspólnie zachwycać się własnym pięknem oraz odkrywać w sobie Boży obraz i podobieństwo do Stwórcy. Jednak jak pokazuje tradycja naszej wiary, nie był to jedyny gest Boga, mający wyjść naprzeciw i zaradzić potrzebom człowieka. Bóg w trosce o nasze bezpieczeństwo posłał nam dodatkową pomoc: niebieskie duchy – aniołów.

Niebieski posłaniec

Na próżno szukać w Piśmie Świętym jednoznacznego potwierdzenia powszechnego przekonania, że każdy człowiek ma swojego anioła stróża, który jako dobry towarzysz i opiekun czuwa przy nim od chwili narodzin aż do śmierci. Jednak tak podpowiada nam wiele autorytetów chrześcijaństwa, a i sama Biblia, choć bardzo w tej kwestii oszczędna w słowach, rzuca na zagadnienie pewne światło. Anioł – tzn. posłaniec – pojawia się wtedy, gdy Bóg widzi potrzebę porozumienia się z człowiekiem: anioł przemawiał do Maryi i Józefa, umacniał także modlącego się Ogrodzie Oliwnym Jezusa. O opiece aniołów wspominają niektóre księgi Starego Testamentu, ale prawdziwym poematem o Bożej dobroci jest Księga Tobiasza, opisująca dzieje pewnej rodziny żydowskiej, której do pomocy został posłany anioł Boży. Na tej podstawie pobożność doprowadziła nas do przekonania, że Bóg daje każdemu niebiańskiego posłańca-stróża wspierającego nas w naszej pielgrzymce do nieba. Niektórzy chrześcijańscy pisarze starożytni, idąc śladem tych biblijnych wskazówek i pobożnego przekonania wierzących, uważali, że nie tylko poszczególni ludzie – co ciekawe, także niewierzący i wielcy grzesznicy – cieszą się opieką aniołów, ale także społeczności, grupy osób, a nawet Kościół. W końcu kult ten stał się na tyle powszechny, że doczekał się oficjalnej aprobaty Kościoła w formie ustanowienia osobnego święta, które obchodzono już w IX wieku.

Osobisty stróż

Żywy kult aniołów stróżów, jaki rozwijał się przez wszystkie wieki, zaowocował wieloma modlitwami i pieśniami, mającymi wyrazić naszą cześć dla tych duchów i wdzięczność za ich gorliwą opiekę. Warto przy tym zauważyć, że stare modlitwy do świętych pisane były według pewnego schematu: opisują ich życie, w tym przede wszystkim heroiczność cnót oraz cuda związane z ich działalnością, kończą się natomiast pokorną prośbą o wstawiennictwo i pomoc w życiu, a szczególnie w godzinie śmierci. Nie inaczej jest w przypadku modlitw do aniołów stróżów. Wprawdzie nikt nie jest w stanie podać jakichkolwiek szczegółów z ich życia – poza kilkoma przypadkami anielskich misji opisanymi w Piśmie Świętym – ale to nie przeszkadza, żeby wielbić wspaniałe przymioty ich natury. Oto pieśń, którą znaleźć można w starych zbiorach, ale nie sposób jej usłyszeć w naszych kościołach. Jej słowa ukazują nam niezwykłą rolę, jaką ma do spełnienia anioł:

Ty mnie na ręku jak matka piastujesz,

Ty mi do nieba drogę pokazujesz,

W pośrodku błędnych świata obłudności

Świecisz w ciemności.

 

Zwłaszcza porównanie do dobrej matki trzymającej na ręku swe dziecko wskazuje nie tylko na zadanie, jakie ma do wykonania Boży opiekun, ale też niezwykłą relację, jaka może wytworzyć się między nim a człowiekiem. Innymi słowy, złączeni są na dobre i na złe. A obraz anioła świecącego jak lampa w ciemności oraz wskazującego tę właściwą drogę pośród labiryntu wielu innych możliwości ukazuje anioła jako wiernego i mądrego przewodnika. Kolejne słowa zwracają uwagę na moc niebiańskiego posłańca wobec mrocznych sił zła:

 

Ty w smutku cieszysz, Ty duszę wątpiącą

Radą swą wspierasz, Ty upadającą

Wydźwigasz z grzechu, chronisz od tyrańskich

Sideł szatańskich.

Mądry przewodnik

To wychwalanie pomocy ducha-przyjaciela może bez mała nie mieć końca, wiele jest przecież takich sytuacji, w których skłonny do grzechu człowiek, ograniczony, a nawet bezmyślny w swych działaniach, może pogubić się na drogach życia. Jak jednak życie ma swój kres i cel w niebie, tak też każda stara modlitwa, która wprawdzie rozpoczyna się od wychwalania niezwykłych przymiotów anielskich i skuteczności ich działania, kończy się jednak prośbą o doprowadzenie nas do nieba:

Proszę Cię także, Stróżu mój Aniele,

Przez którego mam dobrodziejstw tak wiele,

Strzeż, rządź i broń mnie, póki mnie przez siebie

Nie stawisz w niebie.

Posłany przez dobrego Boga anioł staje się częścią naszego życia, bierze w nim udział wtedy, gdy przeżywamy duchowe uniesienia, ale też stoi blisko, gdy przygniata nas ciężar grzechu i cierpienia. Jest przy nas na dobre i złe. Warto więc przynajmniej raz w roku – w dzień liturgicznego wspomnienia aniołów stróżów (2 X) – podziękować Bogu za tak wielką troskę o nas, bo nie pozostawia nas samych. Warto też samemu aniołowi ofiarować w darze ten jeden dobry dzień, aby docenić jego pomoc, a być może też… dać aniołowi nieco odpocząć, zanim kolejny raz nie wplączemy się w jakieś trudne sytuacje, po których znów będziemy śpiewać z wdzięcznością:

Aniołom stróżom nućmy chwały pienie,

Współtowarzyszom danym nam od Boga,

By krewkość ludzka nie przeszła w zginienie

Zasadzką wroga…

Na ten jeden dzień niech wdzięczność nasza będzie równie wielka, jak kiedy indziej “ludzka krewkość”, która (o zgrozo!) tak wiele troski przysparza naszym aniołom.

Jakub Kołacz SJ

http://www.katolik.pl/przyjaciele-ludzkiej-duszy,23746,416,cz.html

*********