V NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU, ROK C

PIERWSZE CZYTANIE (Iz 43,16-21)

Obietnica nowego wyzwolenia

Czytanie z Księgi proroka Izajasza.

Tak mówi Pan, który otworzył drogę przez morze i ścieżkę przez potężne wody; który wiódł na wyprawę wozy i konie, także i potężne wojsko; upadli, już nie powstaną, zgaśli, jak knotek zostali zdmuchnięci.
”Nie wspominajcie wydarzeń minionych, nie roztrząsajcie w myśli dawnych rzeczy. Oto Ja dokonuję rzeczy nowej: pojawia się właśnie. Czyż jej nie poznajecie? Otworzę też drogę na pustyni, ścieżyny na pustkowiu. Sławić Mnie będą zwierzęta polne, szakale i strusie, gdyż na pustyni dostarczę wody i rzek na pustkowiu, aby napoić mój lud wybrany. Lud ten, który sobie utworzyłem, opowiadać będzie moją chwałę”.

Oto słowo Boże.

 

PSALM RESPONSORYJNY (Ps 126,1-2ab.2cd i 4.5.6)

Refren:Pan Bóg uczynił wielkie rzeczy dla nas.

Gdy Pan odmienił los Syjonu *
wydawało się nam, że śnimy.
Usta nasze były pełne śmiechu, *
a język śpiewał z radości.

Mówiono wtedy między poganami: *
”Wielkie rzeczy im Pan uczynił”.
Odmień znowu nasz los, Panie, *
jak odmieniasz strumienie na Południu.

Ci, którzy we łzach sieją, *
żąć będą w radości.
Idą i płaczą niosąc ziarno na zasiew, *
lecz powrócą z radością niosąc swoje snopy.

DRUGIE CZYTANIE (Flp 3,8-14)

Upodabniając się do śmierci Chrystusa, dojdę do powstania z martwych

Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Filipian.

Bracia:
Wszystko uznaję za stratę ze względu na najwyższą wartość poznania Chrystusa Jezusa, Pana mojego.
Dla Niego wyzułem się ze wszystkiego i uznaję to za śmieci, bylebym pozyskał Chrystusa i znalazł się w Nim, nie mając mojej sprawiedliwości, pochodzącej z Prawa, lecz Bożą sprawiedliwość, otrzymaną przez wiarę w Chrystusa, sprawiedliwość pochodzącą od Boga, opartą na wierze – przez poznanie Chrystusa: zarówno mocy Jego zmartwychwstania, jak i udziału w Jego cierpieniach, w nadziei, że upodabniając się do Jego śmierci, dojdę jakoś do pełnego powstania z martwych.
Nie mówię, że już to osiągnąłem i już się stałem doskonałym, lecz pędzę, abym też pochwycił, bo i sam zostałem pochwycony przez Chrystusa Jezusa.
Bracia, ja nie sądzę o sobie samym, że już pochwyciłem, ale to jedno czynię: zapominając o tym, co za mną, a wytężając siły ku temu, co przede mną, pędzę ku wyznaczonej mecie, ku nagrodzie, do jakiej Bóg wzywa w górę w Chrystusie Jezusie.

Oto słowo Boże.

 

ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ (J 12,13)

Aklamacja: Chwała Tobie, Słowo Boże.

Nawróćcie się do Boga waszego,
On bowiem jest łaskawy i miłosierny.

Aklamacja: Chwała Tobie, Słowo Boże.

EWANGELIA (J 8,1-11)

Od tej chwili już nie grzesz

Słowa Ewangelii według świętego Jana.

Jezus udał się na Górę Oliwną, ale o brzasku zjawił się znów w świątyni. Wszystek lud schodził się do Niego, a On, usiadłszy, nauczał.
Wówczas uczeni w Piśmie i faryzeusze przyprowadzili do Niego kobietę, którą pochwycono na cudzołóstwie, a postawiwszy ją na środku, powiedzieli do Niego: ”Nauczycielu, kobietę tę dopiero pochwycono na cudzołóstwie. W Prawie Mojżesz nakazał nam takie kamienować. A Ty co mówisz?”. Mówili to, wystawiając Go na próbę, aby mieli o co Go oskarżyć.
Lecz Jezus, nachyliwszy się, pisał palcem po ziemi. A kiedy w dalszym ciągu Go pytali, podniósł się i rzekł do nich: ”Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci na nią kamień”. I powtórnie nachyliwszy się, pisał na ziemi.
Kiedy to usłyszeli, wszyscy jeden po drugim zaczęli odchodzić, poczynając od starszych. Pozostał tylko Jezus i kobieta, stojąca na środku.
Wówczas Jezus, podniósłszy się, rzekł do niej: ”Niewiasto, gdzież oni są? Nikt cię nie potępił?”. A ona odrzekła: ”Nikt, Panie!”. Rzekł do niej Jezus: ”I Ja ciebie nie potępiam. – Idź, a od tej chwili już nie grzesz”.

Oto słowo Pańskie.

 

KOMENTARZ

Wbrew niektórym wyobrażeniom, Bóg nie czyha, by nas nakryć, pochwycić na takim czy innym gorącym uczynku, chociaż wszystko widzi i wie. Miłość nie podgląda.

“Kobieto, gdzież oni są? Nikt cię nie potępił? Nikt, Panie” (J 8, 11-12)

 

Scena z kobietą pochwyconą na cudzołóstwie pojawia się w Ewangelii św. Jana ni z gruszki, ni z pietruszki. Ale to pozór. Nieco wcześniej uczeni w Piśmie i faryzeusze chcieli pojmać rękami żołnierzy Jezusa, ale podkomendni bali się tego uczynić.  Odzywa się Nikodem, który przypomina, że nie można kogoś skazywać bez przesłuchania i  przekonującego powodu. No więc wymyślili. Kobieta cudzołożna jest użyta jako pretekst do wydania wyroku nad Jezusem. Wykorzystana jak śmiercionośna przynęta, a nie człowiek, co samo w sobie jest przerażające.

 

I oto człowiek staje do rozprawy z samym Miłosierdziem. Nie chodzi wcale o prawo, o grzech, ale o przyłapanie Jezusa. Zauważmy, że przeciwnicy Jezusa nie chcą rozwiązać problemu zła, np. co zrobić, by było mniej cudzołóstwa, zdrad i mężczyzn wykorzystujących kobiety. Pragną jednego:  wpędzić Jezusa w pułapkę, by Go oskarżyć.

 

Według Apokalipsy św. Jana “oskarżyciel braci naszych”  to diabeł ( Ap 12, 10). Dniem i nocą oskarża ludzi przed Bogiem. W tym natręctwie chce niejako przekonać Boga, że nie warto kochać człowieka, że nie ma w nim niczego godnego miłości, nie ma racji do takich niezrozumiałych postaw. Oskarżanie to nie jest żadne zwycięstwo nad złem, ale stawanie po jego stronie. Oskarżanie może też wypływać z nadmiaru sprawiedliwości: “Gdy sprawiedliwość przekroczy właściwą sobie miarę, często rodzi okrutną srogość”  – pisze św. Izydor z Sewilli.

 

Bp Jan Pietraszko pisze, że to wydarzenie jest szczególnym obrazem spotkania mocy z niemocą. Mocy Boga, która po ludzku bywa odbierana jako słabość, dlatego niektórzy wobec Boga stają się zuchwali, wystawiają Go na próbę, nie wiedząc, że igrają z ogniem. Niemoc ludzka widoczna jest zarówno w cudzołożnej kobiecie jak i w faryzeuszach. I oni, i ona nie potrafią poradzić sobie z grzechem – stają się jego zakładnikami. Moc nie miażdży niemocy. Miłosierdzie ucisza, prowadzi do pokoju, wytłumia hałaśliwe i histeryczne głosy grzechu, które potępiają. Bo Duch Święty choć przekonuje człowieka o grzechu, to jednak nigdy go nie poniża. Nie może tego uczynić, skoro człowiek nosi w sobie obraz Boga, a jeśli jest wierzącym, stał się jego synem lub córką, Duch zawsze podnosi, przychodzi z pomocą naszej słabości. I wydobywa grzech na jaw, ale tak, żeby człowieka nie zniszczyć, lecz go uwolnić.

 

Warto spojrzeć na tę scenę przez pryzmat narastającego napięcia. Jak w takich sytuacjach  działa oskarżający diabeł, a jak Duch Boży, Duch sądu, usprawiedliwienia i pokoju. Zaczyna się od gwałtowności, agresji, ale dzięki mądrej reakcji Chrystusa wszystko powoli się uspokaja tak, że kobieta w końcu może się odezwać. Faryzeusze przychodzą tam jak taran, jak ryczące lwy, które chcą rozszarpać i kobietę, i Jezusa. Bo to głównie o Niego tutaj chodzi. Pokusa “świętego oburzenia” za swoje paliwo obiera amok, zgiełk, wytykanie palcem, zdziwienie, że w ogóle może istnieć taki grzesznik jak ta kobieta… A jednak finał całej sceny prowadzi do zamilknięcia, do odejściu tych, co oskarżali. Oburzeni mężczyźni ze lwów zmieniają się w myszki, które szybciutko znikają z pola widzenia, kulą się w sobie i znikają jeden po drugim.

 

Zwróćmy uwagę, jak miłosierdzie Jezusa radzi sobie z hałasem wewnętrznym i zewnętrznym, który jest w ludziach, nawet jeśli jest on inspirowany słuszną sprawą. Spróbujmy to sobie wyobrazić.  Jezus daje sobie czas, nie reaguje od razu, coś tam pisze na ziemi. Zajrzyjmy do naszego wnętrza, w te sytuacje, gdy wypełniał nas hałas, targała nami natarczywość, niepokój, potępianie siebie i innych, źle rozumiana gorliwość, która chce niszczyć. Pamiętajmy, że diabeł kusi w powtarzalny sposób. Popadamy ciągle w te same pułapki.

 

Kobieta jest osaczona zewnętrznie i wewnętrznie. Zewnętrznie przez potępiających faryzeuszów, wewnętrznie przez winę. Wyobraźmy sobie, bo wtedy będziemy mogli łatwiej wczuć się w sytuację  kobiety, że ktoś przyłapuje nas na gorącym uczynku, na czymś, czego się wstydzimy i czyni to rzeczą publiczną. Najdotkliwsze mogą być grzechy seksualne, kradzież, kłamstwo, oszustwo. Ale nawet odsłonięcie czyjejś nagości, naruszenie czyjejś intymności w miejscu publicznym, rani.  A może mamy takie doświadczenie w życiu, kiedy przed innymi bardzo się wstydziliśmy, niekoniecznie dlatego, że zrobiliśmy coś złego, bo ktoś nas upokorzył, wyjawił jakąś tajemnicę.

 

Każdy z nas ma prawo do intymności, nawet grzechów Bóg nie chce w nas obnażać publicznie, chociaż pierwotnie była taka praktyka w Kościele. Obecna forma spowiedzi indywidualnej nie jest pójściem z “duchem czasu”, lecz głębszym odczytaniem godności człowieka, także uwikłanego w grzech. Wbrew niektórym wyobrażeniom, Bóg nie czyha, by nas nakryć, pochwycić na takim czy innym czynie, chociaż czasem tak myślimy, bo skoro wszystko widzi i wie?

 

Inną regułą duchową jest to, że im bardziej rozgrzeszamy siebie, tym bardziej obwiniamy innych. Można być bardzo wrażliwym na grzech, dostrzegać go, dobrze nazwać, zlokalizować, ale nie w sobie, lecz w innych.  Często mówi się, że ludzie nie dostrzegają grzechu. To niepełna prawda. W innych szybko wychwytujemy najmniejsze potknięcia i niedoskonałości. Nie jesteśmy więc niewrażliwi na grzech, ale jeśli już to mniej wrażliwi na grzech w sobie.

 

W pewnym momencie Jezus i kobieta znaleźli się po tej samej stronie barykady. To jest najbardziej zdumiewające. Jezus nie jest po stronie potępiających, ale potępianych, choć nie mówi, że kobieta jest cacy. Zadziwiające: najświętszy jest tak samo znienawidzony jak kobieta cudzołożna. Ta sama niechęć płynie do obojga, z jednego źródła.

 

Co robi Jezus? Burzy sztuczną linię podziału między pozornie sprawiedliwymi i bezgrzesznymi a grzesznymi i świętym (który jest z nimi w tym samym obozie). Miłosierdzie nie przymyka oczu na grzech, przeciwnie, widzi, że wszyscy są grzesznikami. Na końcu wszyscy wrócili na swe właściwe pozycje grzeszników za pomocą prostego pytania: Kto z was jest bez grzechu? Na tyle jeszcze byli uczciwi, że żaden nie powiedział, iż jest doskonały. I tu pojawia się paradoks: dopiero gdy oskarżyciele zobaczyli swój grzech, nie chcieli już rzucać w kobietę kamieniami.

 

“Idź” – proste słowo, a jakie wymowne. To symbol wolności. Paralityk, któremu Jezus odpuścił grzechy, nie mógł w ogóle się ruszać. Po uzdrowieniu Jezus każe mu iść do domu ze swoimi noszami. Kobieta została tu wręcz przywleczona, szturchana, postawiona na środku, wbrew jej woli.  Stała tam jak słup soli, jak pomnik, który opluwano. Teraz Jezus każe jej iść, swobodnie. “Nie grzesz więcej” – bo to grzech unieruchamia, czyni z ciebie niewolnika, popychadło, przedmiot, ciągnie cię to tu, to tam, nawet jeśli z początku wydaje ci się, że to ty o wszystkim decydujesz. Kiedy w swoim życiu doświadczyliśmy takiej duchowej wolności? Czy jej pragniemy? Czy chcemy być wyzwoleni przez Jezusa?

 

Karmelita Vojtech Kodet opowiada w swojej książeczce “Jak być Jego uczniem” budującą historię z życia jego rodziny. Otóż, pewnego dnia jego brat wrócił ze szkoły z dwóją z matematyki. Przerażony, nie wiedział, jak to zakomunikować własnemu ojcu. Bał się reakcji taty i konsekwencji. Natomiast tata zapytał go: “Chcesz dzisiaj pograć w piłkę?”. Brat przytaknął z oczami pełnymi łez. A ojciec dodał: “No to biegnij i wracaj o piątej, a potem obaj zajmiemy się matematyką”. Brat zrobił wielkie oczy i pobiegł na boisko.

 

Podobnie jak ów ojciec Bóg staje po naszej stronie. Zawsze. A to znaczy, że widzi problem i grzech, ale tylko On wie, jak dobrze tę sprawę rozwiązać.

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,2402,idz-ale-nie-grzesz.html

___________________________

#Ewangelia: ze złem nie walczmy kamieniami

Na kilka dni przed śmiercią Jezus musi ponownie zmierzyć się z ludzką obłudą i hipokryzją. “Specjaliści od wyszukiwania zła u innych” (faryzeusze) przyprowadzili do Jezusa grzeszną kobietę, którą zastali na cudzołóstwie.

 

W Starym Testamencie za cudzołóstwo groziła kara śmierci (Kpł 20, 10; Pwt 22, 22nn). Kara ta nie była od dawna stosowana. Ale w tym wypadku miała posłużyć jako pułapka. Co odpowie Jezus? Jeżeli każe uwolnić kobietę, podepcze prawo i wykaże nadmierny liberalizm. Jeżeli każe ją ukamienować, okaże się nieludzki i niemiłosierny, straci zaufanie ludu.  Jezus, w zamierzeniu faryzeuszy, powinien zostać zdyskredytowany, niezależnie od odpowiedzi.

 

A co czyni Jezus? On nie ocenia kobiety, ani nie wydaje wyroku, chociaż On jeden ma do tego prawo. Pochyla się i kreśli na ziemi jakieś znaki. Milczy. Zwróćmy uwagę na wagę tego momentu. Milczenie Jezusa uspokaja emocje tłumu, żądnego krwi. Milczenie sprawia, że na tę zalęknioną kobietę spływa pokój i łaska.

 

W milczeniu w prawdzie o sobie stają również faryzeusze. Zapomnieli oni, że prawo pochodzi od Boga, a więc z miłości i ma służyć człowiekowi, a nie stawać się celem samym w sobie. Zapomnieli także, że prawo dotyczy wszystkich. Widzieli cudzy grzech, a nie dostrzegali własnej pychy. Widzieli drzazgę w oku bliźniego, a nie widzieli belki we własnym oku: Czemu to widzisz drzazgę w oku swego brata, a belki we własnym oku nie dostrzegasz? Albo jak możesz mówić swemu bratu: Pozwól, że usunę drzazgę z twego oka, gdy belka tkwi w twoim oku? Obłudniku, wyrzuć najpierw belkę ze swego oka, a wtedy przejrzysz, ażeby usunąć drzazgę z oka twego brata (Mt 7, 3-5).

 

Głębokie milczenie Jezusa dało im możliwość wsłuchania się w wewnętrzny głos, który tłumili. Jezus daje im czas. Ten czas jest potrzebny, by przenieść wzrok z innych na siebie. By przyznać, że jest się takim samym, a może nawet większym grzesznikiem, jak człowiek, którego się osądza.

 

Łatwo jest człowieka poniżyć, potępić, odepchnąć, doprowadzić do pogardy do siebie, a nawet do rozpaczy. Ale trzeba później wiele wysiłku i trudu, by przywrócić utracony szacunek, poczucie godności, zaufanie. I chociaż czas leczy rany, niektórych nie da się już zagoić do śmierci.

 

Najbardziej wyzwalające jest w tej scenie spojrzenie Jezusa. Dzięki niemu faryzeusze odkrywają prawdę o sobie. Wnikają w siebie. Gdy Jezus mówi: Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci na nią kamień, odchodzą jeden po drugim, począwszy od najstarszych; najbardziej winnych a może najbardziej skruszonych łaską.

 

Również kobieta zawdzięcza swoje życie i zbawienie spojrzeniu Jezusa. Do chwili spotkania z Jezusem doświadczała dwóch rodzajów spojrzeń: z jednej strony pragnienia, pożądania; a z drugiej odrzucenia, potępienia. Teraz jej oczy spotykają się z Człowiekiem, który patrzy na nią inaczej. Jest to spojrzenie miłosiernej miłości. Miłości, która nie osądza ani nie potępia. Nie jest też obojętna. Niczego nie wymusza, daje wolność, ale równocześnie pragnie dobra osoby. Kocha ją taką, jaką jest.

 

Spojrzenie Jezusa zawsze wydobywa na światło to, co najlepsze i najpiękniejsze w człowieku i daje siłę do przemiany, do świętego życia. Takie spojrzenie mówi: Uznaję Twoje prawo do bycia tym, kim jesteś. Ale chciałbym, abyś był tym, kim możesz być naprawdę (A. Baggio). Takiego spojrzenia doświadczył Zacheusz (Łk 19, 1nn), Piotr (Łk 22, 61), bogaty młodzieniec (Mk 10, 21)…

 

Kontemplujmy długo to spojrzenie Jezusa. Ono pozwoli nam oczyszczać nasze spojrzenia. Bo dopiero, gdy oczyścimy nasze spojrzenie, zaczną z naszych rąk wypadać kamienie (A. Pronzato).

 

Czy nie próbuję manipulować innymi ludźmi? Czy nie “zastawiam na nich pułapek (intelektualnych, emocjonalnych, psychicznych…)? W jakich sytuacjach pozwalam się zapędzić w “ślepą uliczkę’?  Czy pamiętam, że “mowa często rani, a milczenie leczy”? Kogo osądzam? W jaki sposób osądzam? Czego nie akceptuję u innych? Kogo najbardziej w życiu zraniłem? Kogo powinienem dziś przeprosić? W jaki sposób Bóg prowadzi mnie do skruchy? Jakie jest moje spojrzenie? Czy akceptujące, pozwalające innym być sobą, wyzwalające czy destruktywne, niszczące? Czy doświadczyłem już miłosnego spojrzenia Jezusa?

http://www.deon.pl/161/art,2403,czy-slucham-milczenia-jezusa.html

_______________

Gdy na konklawe odczytywano kolejne kartki z nazwiskiem Bergoglio i wybór był już pewny, brazylijski kardynał Claudio Hummes powiedział do przyszłego papieża: “Nie zapomnij o ubogich”.

Dynamiczny i pełen niespodzianek jest pontyfikat papieża Franciszka, którego trzecia rocznica wyboru mija w niedzielę. W tym czasie udało mu się w dużej mierze zmienić oblicze Kościoła i przesunąć jego punkt ciężkości – na peryferia życia społecznego i świata.

Gdy na konklawe odczytywano kolejne kartki z nazwiskiem Bergoglio i wybór był już pewny, brazylijski kardynał Claudio Hummes powiedział do przyszłego papieża: “Nie zapomnij o ubogich”.

http://www.deon.pl/religia/serwis-papieski/aktualnosci-papieskie/art,4062,w-niedziele-3-rocznica-wyboru-franciszka.html

________________________________

Jak zbudować szczęśliwy związek?

Świadomość siebie i komunikacja stanowią dwa niezwykle ważne aspekty relacji w małżeństwie. Ale w grę wchodzą jeszcze inne elementy, mogące ułatwić związek lub stworzyć przeszkody. Jakie?

 

Dominacja

 

Nikt nie chce być ciągle stroną uległą, zdominowaną, chyba, że jakaś osoba dobrowolnie wybierze taką taktykę. Może się też zdarzyć, że zgodzi się na taką rolę, nie odczuwając z tego powodu żadnego bólu czy dyskomfortu.
Ale złe samopoczucie emocjonalne, chowane w głębi serca, nie może być na zawsze zmuszone do milczenia – wcześniej czy później da o sobie znać. Nierzadko ceną do zapłacenia jest wówczas intymne życie dwóch osób.
Często, niektóre dysfunkcje seksualne, nie mające żadnego wytłumaczenia na poziomie organicznym i fizjologicznym, można z łatwością wyjaśnić odwołując się do dyskomfortu i cierpienia wywołanego brakiem równowagi w rozłożeniu władzy w związku. Przecież gdy nie czujemy się ani docenieni, ani uznani, ani tym bardziej kochani, nie odczuwamy też żadnego pragnienia dzielenia się czy radowania z drugą osobą. Wszystko się rozpada, prowadząc do czegoś w rodzaju wewnętrznego wyjałowienia.
Uznać złożoność drugiej osoby
Najważniejsze, żeby zamiast lekceważenia i obojętności pojawiła się postawa nieustannej, obustronnej woli odkrywania bliskiej osoby z głębokim zainteresowaniem dyktowanym nie pasją detektywistyczną, lecz tym, że drugi człowiek “leży nam na sercu”, że mówimy sobie: “Chcę poznać cię do końca, aby budować z tobą szczęśliwy związek“. Takie pozytywne podejście pomaga w radosnym odkrywaniu drugiej osoby i jej dogłębnym poznawaniu.
Najlepszą drogą jest zbliżenie do tej osoby “jakby to był pierwszy raz”, z postawą konstruktywnego “zaciekawienia”, pozbawionego raz na zawsze ustalonych osądów i “teorii” mogących przeradzać się w stereotypy i przesądy. Trzeba być przy tym świadomym, że aby uznać odmienność tej osoby, musimy najpierw umieć zaakceptować własną odmienność.
Jesteśmy ludźmi o wysokim stopniu złożoności: czasem trudno nam wejść w pozytywną relację ze wszystkimi elementami, które się na nas składają. Od “Jeden, żaden i sto tysięcy” Pirandella aż po “Każdy z nas jest więcej niż jednym” Jaoui’ego oraz po wiele innych zdań wiemy, że powinniśmy budować kontakt z naszym najgłębszym ja, łącząc naszą część otwartą z częścią ukrytą, ślepą, nieuświadomioną. Każdy jest przedziwnym splotem sprzecznych sił: czułości i brutalności, wrażliwości i gruboskórności, rozpaczy i entuzjazmu, elastyczności i sztywności, zmysłowości i mistycyzmu.
Nie rozwiążemy naszych problemów negując obecność tych dziwnych, często niewygodnych bytów, które się w nas gnieżdżą, ale przeciwnie, zrobimy to akceptując je, zaprowadzając dialog między nimi, pomagając im w integracji, aby mogły zrealizować nawet ten najgłębiej ukryty potencjał. Wiele przeprowadzonych studiów i badań wykazuje, że im lepiej się znamy, im lepiej komponujemy ze sobą nasze dualizmy, im lepiej się rozumiemy z postaciami pojawiającymi się na naszej wewnętrznej scenie, tym bardziej czujemy się wolni, usatysfakcjonowani, szczęśliwi, w zgodzie z sobą i z innymi; tym bardziej też jesteśmy zdolni do serdecznego przyjęcia bliskiej osoby i uszanowania jej niepowtarzalności.
Negocjować i jeszcze raz negocjować
Sekret udanego małżeństwa leży także w zdolności do negocjowania i nieustannego renegocjowania ról i funkcji, w zależności od zmieniających się warunków rodzinnych. Są tacy, co twierdzą, że w ciągu życia potrzebne jest wiele związków małżeńskich, zmieniających się wraz z wiekiem, sytuacją, w której się żyje i z wyłaniającymi się potrzebami.
W okresie narzeczeństwa lub w pierwszym okresie małżeństwa, kiedy jest się wolnym od poważniejszych obowiązków rodzinnych i bardzo zakochanym, istnieje gotowość pełnego oddania się drugiej osobie. Pojawia się wówczas potrzeba małżeństwa romantycznego, wypełnionego czułością i pieszczotami, w którym obie strony koncentrują na sobie nawzajem całą uwagę. Dysponuje się wtedy dużą ilością wolnego czasu, który można poświęcić sobie i drugiej osobie: całuskom i przytulankom nie ma końca!
Ale sytuacja zmienia się, gdy przychodzą na świat dzieci. Trzeba przejść do miłości ofiarnej: ciągle będąc zakochanym, trzeba stawić czoło nieznanym dotychczas rodzajom odpowiedzialności, uznać nowe priorytety.

 

Wymiana afektów wewnątrz związku, wciąż pożądana, musi ustąpić miejsca czułości i oddaniu w stosunku do dzieci. Staje się przed potrzebą małżeństwa odpowiedzialnego, opartego na miłości ofiarnej.
Potem płyną lata, dzieci rosną i ze względu na studia, pracę zawodową czy związek małżeński opuszczają rodzinę. Małżeństwo staje przed nowym wyzwaniem, określanym jako “puste gniazdo”: małżonkowie znowu są sami; w osnowę ich życia wplatają się wspomnienia i doświadczenia ze wspólnej przeszłości. I tu rodzi się potrzeba nowego małżeństwa, opartego na wzajemnym wspomaganiu.
Jeśli do tej pory wszystko układało się dobrze mimo nieuniknionych lepszych i gorszych momentów, to teraz obydwoje z oddaniem zajmują się sobą nawzajem, opierając wzajemną relację na czułości. Jeśli jednak z biegiem lat nagromadziły się napięcia i obopólne pretensje, teraz niemal nie mogą się nawzajem znieść. Czasami budowane są prawdziwe domowe barykady, aby nie widzieć drugiej osoby, aby móc jej unikać na tyle, na ile to tylko możliwe.
Jednakże jeśli w chwili, gdy nadchodzi czas na przejście z jednej fazy życia małżeńskiego do drugiej, zwłaszcza kiedy rodzą się dzieci, jedno z dwojga zamierza kontynuować poprzednie stadium, nie przyjmując do wiadomości nowej sytuacji i usztywnia swoją dotychczasową postawę, nie godząc się na żadne ustępstwa, wówczas skazuje drugie na przymusową służbę i na niesprawiedliwe przeładowanie obowiązkami. Pomyślmy choćby o porannym wstawaniu małżeństwa bezdzietnego i porównajmy je z takim samym porankiem kilka lat później, gdy mają już dwójkę dzieci, które trzeba wyprawić do szkoły. Wszystko wtedy wygląda zupełnie inaczej! Jeśli w małżeństwie nie zabraknie dojrzałości i gotowości do współpracy, można wszystkiemu z łatwością podołać, jeśli jednak jedno z dwojga nie uznaje nowej sytuacji i ucieka przed trudnościami, naraża wszystko na niebezpieczeństwo…
Często niedojrzały małżonek próbuje uciekać nie tylko przed sytuacją, ale i od stołu dyskusji z samym sobą. Wyrabia w sobie wewnętrzne przekonanie, że cała wina leży po stronie drugiej osoby i żywi złudzenie, iż uciekając i poszukując nieodpowiedzialnych alternatyw, takich jak gromadzenie kolekcji nowych partnerów / partnerek, będzie mógł rozwiązać trudną sytuację.
Para żyjąca w zdrowej relacji, właśnie przez powtarzające się negocjacje i renegocjacje, uruchamia całą serię różnych wymiarów małżeństwa, zachowując tego samego partnera, podczas gdy para chora próbuje gromadzić przedziwne kolekcje…
Za wszelką cenę znaleźć miejsce dla małżonków
To bardzo ważne, aby niezależnie od warunków zachować kilka chwil dla małżonków. Może to być kilka minut dziennie, wygospodarowanych spośród tysiąca obowiązków, późnym wieczorem, kiedy dzieci pójdą już spać. Może to być wspólne wyjście od czasu do czasu, choćby przy okazji specjalnych dat, o których wiedzą tylko sami małżonkowie: rocznice pierwszego spotkania, pierwszego pocałunku…
Nieraz w chwilach, kiedy wszystko wydaje się walić na głowę, bardzo pomaga “zatrzymanie czasu”, na przykład przez powrót do miejsc z okresu zakochania, przemyślenie projektów i inwestycji… W ten sposób można ponownie naładować akumulatory i zaczerpnąć energii na dalszą drogę! Jeśli nie ma się do dyspozycji dziadków ani opiekunki do dzieci, zawsze można zwrócić się o pomoc do przyjaciół: sami możemy im zaproponować, że zajmiemy się ich dziećmi, aby dać im nieco swobody, a później będziemy wiedzieć, do kogo się zwrócić…
Rozwijać umiejętność rozwiązywania problemów
Również ta umiejętność ma podstawowe znaczenie. Żaden z dwojga małżonków nie ma monopolu na prawdę: trzeba poszukiwać, konfrontować, prowadzić dialog. Największe niebezpieczeństwo tkwi w próbach okopywania się na zajmowanej pozycji, uznawanej za źródło absolutnej i niepoddawalnej pod wątpliwość racji. Wynika z tego niemożność wymiany zdań, co często, niestety, kończy się destrukcyjnym konfliktem. Każde z dwojga powinno zamiast tego mieć świadomość własnej omylności i z pokorą i cierpliwością, uciekając się do empatii, poszukiwać rozwiązania wszelkich problemów.
Przejść od “ja” do “my”
Każdy z nas jest osobą wyjątkową i niepowtarzalną. Dlatego własna indywidualność jest świętością i nie wolno z niej rezygnować. Ale indywidualność jest jednym, a indywidualizm zupełnie czymś innym – to pojmowanie własnego ja jako czegoś nadrzędnego w stosunku do każdej innej rzeczywistości, jako miary wszystkich rzeczy.
W życiu małżonków bardzo ważne jest poczucie przynależności, wyrażanej przez zaimek “my”. Często się go używa, ale w rzeczywistości nieraz kryje się za nim obcość i dystans. Kiedy indziej istnieją dwa przerośnięte ja, przeciwstawiane sobie z zawziętością…
Odkryć przesłanki wyboru
Często za mało zastanawiamy się nad przesłankami własnego wyboru, to znaczy nad tym, dlaczego, mając tyle innych możliwości, wybraliśmy akurat tego “jego” czy tę “ją”. Niepostrzeżenie przechodzimy nad tym do porządku dziennego, prześlizgujemy się po powierzchni zagadnienia. Tymczasem warto ponownie odkryć ukryte motywacje, stanowiące podstawę dokonanego przez nas sentymentalnego wyboru.
W ciągu życia, jak mozaika, którą układa się kamyk po kamyku, te motywacje stają się coraz jaśniejsze i bardziej oczywiste. I za każdym razem odkrycie choćby najmniejszego elementu jest źródłem wielkich emocji.
Pozwolić współmałżonkowi być sobą
Często nie udaje się nam tego dokonać. Chciałoby się zredukować partnera do części nas samych, wykorzenić jego odmienność, zamknąć go w granicach naszego własnego horyzontu. Jest to silna pokusa posiadania współmałżonka-kserokopii, która staje się później pokusą dziecka-kserokopii, czego efekty mogą okazać się jeszcze bardziej niszczycielskie, gdyż w grę wchodzi rozwijająca się osoba, której autonomia zostaje postawiona pod znakiem zapytania.
Jak już stwierdziliśmy, z odmiennością nikomu nie jest łatwo sobie poradzić. Prawie zawsze zakochujemy się w kimś, kto wcale nie jest do nas podobny: pociąg jest wtedy silniejszy, ale trzeba za to nieraz zapłacić wysoką cenę, gdyż znajdujemy się wtedy często na bardzo odległych pozycjach, wynikających z cechujących nas różnic. I nagle to, co wydawało się cudowne, zaczyna przysparzać kłopotów. Mnożą się pokusy przyjęcia negatywnej postawy.
Wyznacznikiem dojrzałości osoby jest umiejętność akceptowania innego takim, jaki jest, z jego pokaźnym ładunkiem niedoskonałości. Z partnerem przeżyjemy najsłodsze momenty, najwspanialsze spotkania, ale trzeba będzie też zachować zimną krew, aby tolerować nieuchronne negatywne aspekty jego charakteru. Pozytywna relacja opiera się na świadomości, że druga osoba nigdy nie będzie cudownym księciem z bajki, doskonałym uzupełnieniem nas samych. Wydaje się, że trzeba pół życia, aby przyswoić sobie tę postawę, tak łatwą do deklarowania, a tak trudną do zrealizowania w życiu. Wielu osobom zajmuje to całe życie, a są i tacy, którym nawet całe życie nie wystarcza.
Pozwolić, aby partner był sobą, nie oznacza wcale nie chcieć, aby się zmienił, ani traktować go z obojętnością, ani też irytować się wobec jego porażek czy zastygać w pełnej wyrzutu postawie bierności i cierpiętnictwa. Oznacza to natomiast być z nim i dla niego, dzielić jego trudy, problemy, upadki i trudności, rezygnując z narzucania jakiegokolwiek ustanowionego z góry modelu. Na tę drugą osobę nie należy patrzeć jak na zachowanie, które należy zmienić, lecz osobę, którą trzeba zaakceptować.
Ileż razy słyszeliśmy okrzyk: “Tak, kocham go, ale chciałabym, żeby był inny… może trochę bardziej czuły, mniej niedźwiedziowaty, trochę ambitniejszy…”. Przemiana, której może dokonać tylko osoba zainteresowana, rodzi się z wewnętrznej potrzeby. Można zmienić się z miłości do drugiej osoby, ale to my sami musimy o tym zdecydować, w naszym własnym rytmie, w wybranym przez nas momencie. Wymagać od drugiej osoby, aby się zmieniła, zmuszać ją, wyznaczając jej terminy oznacza nie kochać jej, a nawet czynić z niej ofiarę ucisku. Kiedy tak się dzieje między małżonkami, jest to symptomem, że dzieje się coś złego w ich relacji.
Włączyć myślenie pozytywne
Ważne jest, aby zdobyć się na przezwyciężenie wyłącznie negatywnej wizji własnego pożycia małżeńskiego. Podczas kursów przygotowujących do małżeństwa, realizowanych według metody aktywnej, często zdarza się, że pary narzeczeńskie prosi się o wskazanie kilku pozytywnych aspektów ich relacji. I wtedy, jakby ta prośba ich zaskoczyła, okazują się zupełnie nieprzygotowani do udzielenia odpowiedzi! Oglądają się na siebie, kręcą się na krześle, zachowują się tak, jakby znajdowali się w krępującej sytuacji. Kartka papieru, na której mają napisać odpowiedź, pozostaje pusta. Nie mają nic do powiedzenia.
Natomiast kiedy prosi się o wypisanie cech negatywnych, zanim wypowie się pytanie do końca, wszyscy rwą się już do pisania.
Nie jest to dobre. Trzeba wyzwolić się od tej tendencji wskazywania na każdą najmniejszą negatywną drobnostkę, uznając to, co pozytywne, za oczywistość. Tak samo jak ważna jest pozytywna samoocena osobista, ważna jest też wysoka ocena własnego związku… Kiedyś ta wysoka ocena stanie się też samooceną rodziców, a ta z kolei – gwarancją zrównoważonego rozwoju dzieci.
Więcej w książce: Bolesna miłość – Lucia Pelamatti

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/ona-i-on/art,401,jak-zbudowac-szczesliwy-zwiazek.html

___________________________

Pierwszy krok do poczucia własnej wartości

Poczucie własnej wartości decyduje o jakości życia człowieka. Ludzie coraz częściej zastanawiają się, co zrobić, aby podwyższyć poczucie własnej wartości. Skąd bierze się poczucie wartości i jak można je wzmocnić. Dowiedz się koniecznie!

 

Poczucie wartości jest nierzadko przywoływane jako powód, dla którego pojawiają się różnego rodzaju problemy natury psychologicznej – trudność w związkach, relacjach z ludźmi, w powstawaniu lęku, agresji, autoagresji, zależności od innych, uzależnień, zaburzeń odżywania, perfekcjonizmu, chronicznego niezadowolenia z życia. Jednak wyjaśnienie, że przyczyną naszych problemów jest brak poczucia własnej wartości nie daje zbyt wielkiego pola do odpowiedzi na pytanie, jak je sobie zrobić.

 

Nie na wiele też przydaje się wiedza, że poczucie to kształtuje się w dzieciństwie w relacji z rodzicami. Jest to wartościowa wskazówka dla obecnych rodziców małych dzieci, ale dla kogoś, kto jako dorosłych chce poczuć swoją wartość jest to mało użyteczne.

 

W każdej rodzinie można znaleźć coś w zachowaniach rodziców, co mogło przyczynić się do braku poczucia własnej wartości dorosłego człowieka. Często są to rzeczywiste zaniedbania czy błędy, ale bez względu na to, jak to ocenimy, nie mamy możliwości zmiany tego, co już się stało. Na szczęście, choć prawdą jest, że poczucie wartości kształtuje się w dzieciństwie w relacji z rodzicami, to prawdą jest też to, że ono buduje się przez całe życie i jako dorośli sami stajemy się odpowiedzialni za swój rozwój.

 

Co zatem zrobić aby je mieć?

 

Jak zwykle w takich razach, gdy pytamy o sposób na coś – “co robić?”, “jak sobie poradzić?” musimy najpierw odpowiedzieć sobie bardzo dokładnie na pytanie, jaki ma być efekt “tego robienia”, o jakie właśnie pytamy.

Odpowiedź w rodzaju “będę mieć poczucie wartości” jest zbyt ogólna do tego, aby móc znaleźć drogę dojścia do takiego celu. Czym jest dla Ciebie “poczucie własnej wartości”, co się musi zmienić w Twojej codzienności, co by pokazało Ci, że masz go teraz więcej?

 

Jak można rozumieć poczucie własnej wartości?

 

N. Branden, doktor psychologii, terapeuta i filozof, autor “Psychology of Self-Esteem” stworzył następującą definicję poczucia własnej informacji. Napisał on: Poczucie własnej wartości to skłonność do doświadczania siebie, jako osoby kompetentnej w zakresie stawiania czoła wyzwaniom przynoszonym przez życie, a także zasługującej na szczęście.” Ta definicja pozwala wyraźnie oddzielić to, co jest poczuciem własnej wartości od tego, co jest tylko chwilowym, dość powierzchownym zadowoleniem z siebie.

 

Osoba o niskim poczuciu własnej wartości będzie czasem czuć się silniej, bezpieczniej i bardziej wartościowo. Zazwyczaj jest to związane z jakimiś zewnętrznymi okolicznościami np. czyjąś pochwałą, zainteresowaniem, sukcesem. Są to jednak odczucia krótkotrwałe, ponieważ w głębi siebie osoba taka czuje się jak oszust. Czuje, że dostaje coś, co jej się w zasadzie nie należy.

 

“Poczucie własnej wartości to skłonność do doświadczania siebie jako osoby kompetentnej i zasługującej na szczęście.”

 

W definicji tej przede wszystkim rzuca się w oczy to, co jest początkiem budowania poczucia własnej wartości, to doświadczanie siebie jako OSOBY.

 

Ludzie z niskim poczuciem wartości zadziwiająco mało wiedzą na swój temat. Kiedy się rozmawia z kimś takim, można odnieść wrażenie, że lepiej się orientuje w życiu otaczających go ludzi niż w swoim własnym. Są to osoby, które na pytanie co u ciebie słychać odpowiadają – “mój mąż przestał pić” albo “dzieci skończyły studia”, albo “już nie wyrabiam, bo ten chce tego, tamten potrzebuje tego, a jeszcze ktoś inny musi mieć tamto”. Łatwiej im opowiadać o tym, czego chcą, potrzebują, myślą i przeżywają inni, niż oni sami.

 

Rozmawiając z taką osobą, można odnieść wrażenie, że jest przezroczysta, że w relacjach z innymi w ogóle jej nie ma jako osoby, która również ma jakieś pragnienia, chcenia, myśli i emocje i one wcale nie muszą współgrać z tym, co przeżywają inni wokół.

 

Dlatego jeśli chcesz zbudować swoje poczucie wartości, to zacznij od tego, aby zacząć traktować siebie jako osobę. Kogoś, kto, choć żyje z innymi, jest od nich osobny.

 

Zacznij więc od poznania siebie.

 

A poznawanie siebie zacznij od poczucia siebie w tym momencie – wsłuchania się w swój oddech, w odczucia jakie płyną z Twojego ciała.

 

Dokończ lub przerwij na chwilę lekturę i poświęć dwie minuty na to aby dokładnie poczuć siebie. Jak ułożone jest Twoje ciało, czy jest ci wygodnie, które miejsca w Twoim ciele są napięte… poczuj te miejsca, które mają styczność z podłożem i poczuj świadomie nacisk jakie Ty wywierasz na nie. Zwiększ ten nacisk, oprzyj się silniej – jakie zmiany czujesz.

 

Wracaj do tego ćwiczenia w różnych momentach, kiedy masz dwie -trzy minuty czasu, gdy czekasz na przystanku, gdy jedziesz tramwajem, gdy czekasz aż załaduje się komputer, albo zagotuje woda na herbatę.

W ciągu dnia masz bardzo dużo momentów, w których Twoja uwaga może zwrócić się ku Twojemu ciału, ku Twoim odczuciom i możesz zacząć budować większą świadomość siebie.

 

To jest pierwszy krok ku lepszemu poczuciu wartości ale nie ostatni. Ważne, by pamiętać, że afirmacje nie działają. Dopóki nie czujesz siebie jako osoby, nie możesz też poczuć tego, że możesz radzić sobie z życiem i że zasługujesz na dobro w postaci szczęścia, miłości, powodzenia i akceptacji.

 

Jeśli będziesz tylko powtarzać sobie “jestem wspaniała” albo “jestem super facetem”, nie uwierzysz w to, nie odniesiesz tego do własnej osoby, ponieważ brakuje Ci świadomości siebie. Dlatego przez następny tydzień zacznij ćwiczyć się w czuciu swojego ciała, oddechu, w uświadamianiu sobie, że jesteś osobą, odrębną od tego co Cię otacza.

 

 

*Elżbieta Kalinowska – psychoterapeuta z Ośrodka Polana, www.osrodekpolana.pl

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/poradnia/art,215,pierwszy-krok-do-poczucia-wlasnej-wartosci.html

_______________________________

“Przyjaciele – jedna dusza w dwóch ciałach”

Człowiek nie istnieje bez relacji do innych. Od samego początku naszego życia istniejemy w zależności od innych i poprzez innych. Dlatego też od samego zarania naszej osobistej historii relacja do innych ludzi jest podstawowym warunkiem naszego rozwoju. Bez tych relacji nie jest możliwy prawidłowy, pełny rozwój naszego człowieczeństwa.

Człowiek potrzebuje różnych relacji. Potrzebujemy tych, którzy nas kochają i których my kochamy, bo w tej podstawowej relacji odnajdujemy samych siebie i odkrywamy swoją tożsamość. Potrzebujemy znajomych, z którymi mamy luźniejsze więzi, aby w różnorodności celów i postaw szukać tego, co bardziej moje i uczyć się szukania bogactwa w różnorodności. Potrzebujemy także tych, z którymi się nie zgadzamy, aby rozpoznawać lepiej nasze motywacje działania i weryfikować nasze postawy. Potrzebujemy w końcu bliskich więzi, przyjaźni, ponieważ one pozwalają nam odkrywać lepiej istotę bycia z drugim człowiekiem. Właśnie tej bliskiej więzi chciałbym poświęcić trochę uwagi.

 

Istota przyjaźni

Wiele prób zdefiniowania przyjaźni można by zawrzeć w słowach szkockiego filozofa Johna Macmurraya: “być przyjacielem to znaczy być prawdziwie sobą dla drugiego człowieka”. Prawdziwa przyjaźń zaczyna się od odkrywania i bycia “prawdziwie sobą”. Nie można takiej relacji zakładać, programować jej, ani wymusić. “Kto znalazł przyjaciela, skarb znalazł” (Syr 6, 14).
Rozważania poprzednich rozdziałów poniekąd służą do lepszego rozumienia tego naszego nastawienia na relację z innymi. Szukamy siebie, swojego prawdziwego oblicza i sposobu na życie nie po to, żeby realizować go jakoś w oderwaniu od innych, czy wbrew innym, ale właśnie po to, żeby lepiej i głębiej wchodzić w relację z innymi. Prawdziwa przyjaźń zaczyna się zatem od bycia «prawdziwie sobą», od odkrywania siebie. Nie dlatego, że jesteśmy egoistycznie skoncentrowani na sobie, ale dlatego, że nie jesteśmy prawdziwie nastawieni na drugiego, jeśli wcześniej nie znamy i nie cenimy siebie, nie cieszymy się sobą i swoim życiem. Prawdziwa przyjaźń zaczyna się od odkrycia swojej niepowtarzalności, swojej jedyności, która może się stać darem dla drugiego. Tylko w ten sposób mogę “coś” wnieść w przyjaźń i tak mogę też docenić obecność drugiego. Zanim będę w stanie ofiarować dar samego siebie, muszę tego daru być świadom. Warto tutaj podkreślić, że w przyjaźni chodzi o dar z siebie. Choć wiele przyjaźni powstaje i rozwija się na gruncie wspólnych zainteresowań, wspólnych doświadczeń, podzielanych pragnień i w pewnym sensie wspólnej perspektywie życia, tym niemniej ofiarowuję przyjacielowi nie tylko swoje zdolności, swoje przemyślenia. Ofiarowuję siebie całego, najbardziej intensywnie, jak mnie w danym momencie stać.

 

“Praca nad” przyjaźnią

Jak każda ludzka relacja, przyjaźń wymaga wysiłku i pracy. Już samo założenie, że być przyjacielem wymaga najpierw bycia prawdziwie sobą, sprawia, że jest to niejako zadanie długofalowe, niejednokrotnie ukazywane jako trudny do osiągnięcia ideał. Przyjaźń wymaga pracy i potrzeba wielu duchowych i osobowościowych cech, które umożliwią nawiązanie i rozwój tej więzi. Warto tu może skoncentrować się na kilku cechach, które są niezbędne do trwałego i pogłębionego przeżywania przyjaźni.
Każda relacja, a w szczególności przyjaźń jest związana z “obecnością”. Jestem przyjacielem poprzez obecność fizyczną, duchową. Przyjaźń wyraża się poprzez poczucie bliskości z drugim człowiekiem. To jest proces, które musi się pogłębiać w rozwoju przyjaźni. Nie zawsze obecność fizyczna jest możliwa, ale dlatego ważne jest «poczucie» więzi. Wielokrotnie możemy bowiem doświadczać, że w przyjaźni czas staje się jakby relatywny. Kiedy spotykamy się po długim nieraz rozstaniu, czujemy, jakby ten czas był wzięty w nawias, nic się nie zmieniło, gdyż poczucie bliskości pozwoliło nam odczuwać “obecność”. W przebywaniu z przyjaciółmi liczy się nie tylko ilość czasu spędzanego wspólnie, ale także jego jakość i intensywność. Czasami one właśnie muszą zastąpić niedomiar ilości.
Ważnym elementem przyjaźni jest “cierpliwość”. Cierpliwość ta odnosi się do wszystkich wymiarów relacji z drugim człowiekiem. Muszę być cierpliwy z samym sobą, znosząc siebie samego, swoją niepewność, szczególne oczekiwania i niespełnienia. Muszę być cierpliwy w stosunku do swego przyjaciela, do jego potrzeb i oczekiwań, które nie zawsze muszą iść w parze z moją wrażliwością i oczekiwaniami. Muszę być w końcu cierpliwy w stosunku do samej wzajemnej więzi, która rozwija się, podlega pewnym procesom, potrzebuje czasu, nie zawsze jest idealna. Cierpliwość wskazuje także na konieczność przyjęcia “cierpienia” w przyjaźni. Być cierpliwym to znaczy zgodzić się na ponoszenie konsekwencji własnej niedoskonałości i niedoskonałości drugiego.
Z cierpliwością tak pojmowaną łączy się jeszcze inna cecha, która jest bardzo ważna w każdej relacji, a mianowicie “zdolność do przebaczenia”. Każda więź jest procesem, którego rozwoju nie jesteśmy w stanie przewidzieć, który nie zależy tylko od naszej woli. Musimy się zatem zgodzić na pewną niedoskonałość tego, co ludzkie w tej relacji. Nie zasadza się ona bowiem na byciu doskonałym, ale na “byciu sobą”, ze wszystkim, co na to się składa. Przyjaźń wymaga przebaczenia i w tej zdolności się sprawdza. Zdolność przyjęcia drugiego takim, jakim jest, a nie tylko takim, jakim chcielibyśmy, by był, jest najlepszym znakiem prawdziwości i głębi tej relacji.
Przyjaźń, będąc procesem dziejącym się w czasie, wymaga “wytrwałości”. Przyjaciele to ludzie, którzy ciągłe się kształtują, którzy wzrastają razem. Trzeba uznać i być prawdziwym w przeżywaniu poszczególnych etapów tej więzi. Nie można bowiem w przyjaźni niczego przyśpieszać czy pomijać. Zwykle mści się to potem jakimś cierpieniem. Bez wytrwałości, bez pracy nad przyjaźnią, więź ta narażona jest na niepotrzebne złudzenia i cierpienie. Każda przyjaźń jest niepowtarzalna. Choć mówimy o pewnych etapach, tym niemniej nie jesteśmy w stanie znaleźć modelu dla jakiejś relacji przyjacielskiej, do którego moglibyśmy ją dopasowywać.
Do naszego opisu cech mających kapitalne znaczenie w przyjaźni trzeba by jeszcze dodać wymiar duchowy, który staje się niejako dopełnieniem i testem na prawdziwość relacji. Przyjaźń jest związana z «byciem sobą» i ze wspólnym wzrastaniem. W sposób naturalny więc zahacza o duchowy wymiar naszego życia. Pozwala nam odkrywać bowiem w pełni siebie, ale też otwiera nas na głębszą relację do Boga. Duchowy wymiar przyjaźni pomaga w odkrywaniu swojego powołania, wspomaga nas w dawaniu na nie prawdziwej i pełnej odpowiedzi. Przyjaźń daje nam perspektywę, w której lepiej dostrzegamy siebie i kierunki naszego życia. Nie zamyka nas i nie zatrzymuje w rozwoju. Duchowy wymiar przyjaźni wyraża się także w zdolności do podejmowania wyzwań i znoszenia krzyży, które niejako przynależą do duchowej drogi wzrostu.
Przyjaźń wymaga dużego stopnia pokory. Pokora jest zdolnością do prawdziwej i realistycznej oceny tego, kim jestem i co mogę dać innym. Sprawia, że staję się wdzięczny za dar przyjaźni, a jednocześnie pomaga nam w uznawaniu tego, czego nam jeszcze wspólnie brakuje. Otwiera nas na bycie cierpliwym, wyrozumiałym. Chroni nas także przed niepotrzebnymi iluzjami.
Więcej w książce: Obudzić serce – Paweł Kosiński SJ

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/poradnia/art,118,przyjaciele-jedna-dusza-w-dwoch-cialach.html

Choć wszyscy chcemy spełnienia seksualnego, pragniemy też miłości i są to dwie różne sprawy. Wszyscy jesteśmy złaknieni bliskości drugiego człowieka – naszego partnera seksualnego, kumpla, przyjaciółki czy członka rodziny. Trudno scharakteryzować intymność, ale przekonujemy się, że jej sedno stanowi pragnienie.

 

Wszystkich nas męczy wewnętrzny niepokój, który cichnie dopiero wtedy, gdy znajdujemy kogoś, kto nas kocha, kto kocha nas za to, co sobą teraz reprezentujemy, a jednocześnie mobilizuje nas do tego, byśmy dążyli do doskonałości w tym, kim jesteśmy, i w tym, co robimy.

Konieczna jest zarówno ta akceptacja, jak i owo mobilizujące wyzwanie. Często jednak nie czujemy się na tyle bezpiecznie, żebyśmy byli gotowi sprostać temu drugiemu. Chcemy znaleźć kogoś, czy to bratnią duszę, czy znajomego, kto przyjmie nas takimi, jakimi jesteśmy, ze wszystkimi naszymi wadami. Jeśli przyjaciel rzuca nam jakieś wyzwanie, mamy do niego pretensję, że nas nie akceptuje i usiłuje nas zmienić. Zachodzi jednak istotna różnica między kimś, kto bierze udział w konkursie zorganizowanym przez czasopismo Zoo, żeby wygrać implanty do korekty piersi swojej dziewczyny, a kimś, kto próbuje pomóc nam zmienić wzorce zachowania, odbijające się być może negatywnie na naszym prawdziwym “ja”.
Instytucja przyjaźni przeżywa obecnie największy kryzys od stuleci. Przyjaźnie mężczyzn mogą być dla nich kłopotliwe ze względu na obawy, że zostaną uznani za gejów, zaś przyjaźnie mieszane mogą okazać się trudne, bo żyjemy w nadmiernie skupionym na seksie społeczeństwie, które wyklucza – jak się wydaje – możliwość istnienia więzi czysto platonicznej. Zamiast tego mamy “kumpli”. Ale często trzymamy ich na dystans i nie zawsze doświadczamy z nimi tej poufałości, jaką niesie ze sobą prawdziwie zażyła znajomość. Kumple nie otwierają się przed sobą na tyle, by się wzajemnie odsłonić i przyznać do swoich mocnych stron i sukcesów, do swoich słabości i lęków.

“Wciąż z trudem przychodzi mi zaufanie innym ludziom. Mam paru kumpli, których wtajemniczam w swoje sprawy, ale na tym koniec. Muszę to jeszcze rozwiązać – odcinam się od ludzi.”
Robbie Williams

Szczególnie dla mężczyzn przejście od kumplostwa do przyjaźni bywa trudne. Pewna smutna historia pomoże nam zrozumieć, na czym polega różnica między tymi dwoma typami relacji. Trzech młodych mężczyzn piło razem w barze. Byli kumplami. Dwaj z nich powiedzieli, że pójdą do restauracji coś przekąsić, trzeci oznajmił, że niebawem do nich dołączy, tylko najpierw musi skoczyć do domu. W restauracji się nie pojawił. Następnego dnia znaleziono go w łóżku – martwego. Popełnił samobójstwo. Dlaczego? Właśnie rzuciła go dziewczyna. Na pytanie, czy coś im na ten temat wiadomo, obaj koledzy stwierdzili: “Nie, o takich rzeczach nie gada się z kumplami“.

“Przyjaźń rodzi się w chwili, gdy jeden człowiek mówi do drugiego: “Co, ty też się z tym męczysz? A ja myślałem, że tylko ja mam takie problemy”.
CS. Lewis

Może uznamy, że – w tym rozumieniu – mamy przyjaciół, ludzi, którzy dzielą się z nami tego rodzaju sprawami, ale wielu z nas, zwłaszcza mężczyźni, wcale ich nie ma. Brak przyjaźni staje się w naszym społeczeństwie prawdziwym problemem. Rosnąca liczba rozwodów, coraz dłuższy czas spędzany w pracy, kultura indywidualizmu, jak również częste zmiany miejsca zamieszkania sprawiają, że często trudno stworzyć takie intymne więzi z drugim człowiekiem, jakich pragniemy.

 

Fragment książki – Bóg, sex, kosmos i cała reszta spraw – Roy MCCloughry

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/ona-i-on/art,25,czy-to-jest-przyjazn-czy-to-juz-milosc.html

___________________________

Czy masz prawdziwego przyjaciela?

Treść snów zwraca uwagę na istniejący, choć nieraz ukryty lęk. Carl Gustav Jung mówi: “Tam, gdzie istnieje lęk, tam pojawia się zadanie”. Może ono poszerzyć doświadczenia, zmuszając nas do konfrontacji z naszymi popędami.

 

Sny przywracają łączność z najgłębszymi pokładami naszej egzystencji

Aby rozumieć własny świat wewnętrzny, własną duszę, aby mieć poczucie łączności z duszą świata, trzeba zwracać uwagę na swoje sny. Chodzi o to, żeby ich słuchać i dawać im się prowadzić w świat własnej duszy. Dzięki snom możemy się zbliżyć do duszy świata. Zawsze wskazują one tę sferę rzeczywistości, przywodzą ją przed oczy. Są często drzwiami umożliwiającymi nam kontakt z głęboką warstwą naszego istnienia. Dlatego dobrze, jeśli jesteśmy zawsze otwarci na świat własnych snów.
W tych okresach życia, kiedy lęk nie przysparza nam problemów, otwartość na sny zmniejsza ryzyko narażenia na lęk, ponieważ, jak wspomniałem, dają nam one świadomość łączności z duszą świata i to doświadczenie działa na naszą psychikę jak warstwa ozonu, która chroni przed lękiem.
Gdy natomiast pojawią się problemy związane z lękiem, uwrażliwienie i otwarcie na sny może zaowocować odbudowaniem relacji z duszą świata albo też umocnieniem świata wewnętrznego w nas. Poza tym samo tylko przypominanie sobie snów, nawet gdy nie umie się ich interpretować, ma działanie terapeutyczne i uspokajające.

 

Sny ujawniają lęki

 

Treść snów zwraca uwagę na istniejący, choć nieraz ukryty lęk. Carl Gustav Jung mówi: “Tam, gdzie istnieje lęk, tam pojawia się zadanie”. Może ono poszerzyć doświadczenia, zmuszając nas do konfrontacji z naszymi popędami. Żeby stało się to możliwe trzeba jednak, stawić czoła temu lękowi i uważnie się przyjrzeć, jak przejawia się on w naszych snach.
Przypominam sobie rozmowę z pewną zakonnicą, która zwierzała się, że miewa często przerażające sny. Wolała jednak o nich nie myśleć. Namawiałem ją, by jednak wsłuchała się w nie, potraktowała je serio i spróbowała odkryć, co jej komunikują. Szczególnie wtedy, gdy przerażające sny często się powtarzają jest bardzo ważne, by uważnie im się przyjrzeć. Jeśli czujesz, że to cię przerasta, poproś kogoś, byś mógł z nim o nich porozmawiać.
Zwłaszcza, gdy mieliśmy sen, który nas przeraził, nie powinniśmy próbować go zapomnieć albo od niego uciekać, tylko odważnie podjąć wyzwanie, próbując zrozumieć, co on znaczył. Trzeba przy tym założyć, że sen ów pojawił się, mając do spełnienia wobec mnie pewna misję. Chciał mi coś ważnego powiedzieć, na coś zwrócić uwagę, doprowadzić do czegoś, co jest dla mnie ważne. Czasami taki sen przypomina jedynie ciągle o tym, że jest w moim życiu coś, na co powinienem zwracać uwagę.
Przykład:
Pewna kobieta ciągle śni, że musi przepłynąć tysiąc metrów. Płynie więc i kiedy to zadanie ma niemal za sobą, odległość zaczyna się wydłużać, a ona czuje, że zaczynają opuszczać ją siły i że zaraz utonie. Ten sen śnił się jej wiele razy, zanim zrozumiała, że przecież wcale nie musi przepłynąć tego tysiąca metrów! Od tej pory sen przestał się powtarzać, a ona przestała brać na siebie tysiące obowiązków, które doprowadzały ją do granic wytrzymałości.

 

Sny zwracają na coś uwagę

 

Jeśli stale gnębi nas lęk, dotyczący czy to dzieci, czy problemów finansowych, czy też relacji z bliską osobą, jeżeli lęk towarzyszy nam niemal nieustannie, wtedy często budzimy się wczesnym rankiem i lęk od razu się pojawia, zagląda nam w oczy. Najczęściej też poprzedza go sen, który nas budzi i wywołuje lęk. Te nieprzyjemne sytuacje chcielibyśmy wyeliminować, jednak dopóki rzeczywiście nie stawimy czoła naszemu lękowi, dopóty niewiele się tu zmieni. Ta sytuacja może ulec zmianie, gdy zanalizujemy nasz lęk i zapytamy, co chce nam zakomunikować. Pomocą może się okazać rozmowa z duszpasterzem albo terapeutą.

 

Zawierz własnej interpretacji snów

 

W wyjaśnianiu snów pomagają książki, które podają znaczenie określonych symboli. Często wystarcza jednak samo zapisanie snu i zatytułowanie go. W tytule zostanie już zawarta pierwsza wskazówka, co ów sen dla śniącego znaczy. Poza tym proponuję, by samemu po prostu spróbować się zastanowić, co taki sen w konkretnej sytuacji oznacza. Co mówi o mojej aktualnej sytuacji życiowej? Co mówi na temat konfliktu, w którym właśnie jestem? Co mówi o mojej relacji z Bogiem? Jest przy tym ważne, żeby pozwolić się ujawnić wszystkim myślom, wspomnieniom, skojarzeniom i uczuciom, które się przy tym nasuwają.
Niekiedy sen wraca, na przykład, do czasów dzieciństwa i przywołuje sytuacje, które wiązały się z lękiem. Taki sen może pomóc zobaczyć aktualny lęk w szerszym kontekście, a w związku z tym pozwoli lepiej go zrozumieć i powiązać z całością życia. Jeśli mam okazję porozmawiać z kimś o snach, które wywołują we mnie lęk, poświęcam czas i uwagę tej stronie mojego , ja”, która się tego domaga. Mówienie o tych sprawach, dzielenie się tym z inną osobą prowadzi do tego, że jaśniej i bardziej świadomie zaczynam widzieć, skąd bierze się mój lęk, a także sprawia, że lęk się uspokaja.
Fragment pochodzi z książki: Jak uwolnić się od lęku – Wunibald Müller

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/psychologia-na-co-dzien/art,12,sny-zwracaja-nam-na-cos-uwage.html

____________________________

Droga do wnętrza. Próba poznania siebie

Twoje przyszłe zachowanie będzie oparte na twoich dzisiejszych czynach. To, co robisz dzisiaj, jutro stanie się przeszłością. Oto pewna technika zmiany negatywnego myślenia o sobie.

 

Carol rozpoczyna dziesiąty rok terapii. Miała nieszczęśliwe dzieciństwo, a spowodowała to dominująca postawa ojca i “męczeństwo” matki. Będąc jedyną dziewczynką w rodzinie, w wieku pięciu lat doszła do przekonania, że jej bracia są bardziej kochani i szanowani przez rodziców, natomiast ona jest zaniedbywana i ignorowana. Narzeka, że jej bracia rzadko byli dla niej mili. “Prawdopodobnie nigdy nie zapomnę tych przeżyć “, stwierdziła. Ma czterdzieści trzy lata.

Z psychologicznego punktu widzenia, wczesne lata naszego życia oraz wyposażenie genetyczne są podstawą rozwoju naszej osobowości. Wydarzenia z dzieciństwa mogą mieć wyraźny wpływ na dorosłość i skłonność do powtarzania wciąż tych samych wzorców zachowań. Większość z nich nie musi jednak zamykać nas w przeszłości, chyba że im na to pozwolimy, opierając się wciąż na tych samych schematach.

 

Carol pozwoliła przeszłości zdobyć nad sobą ogromną władzę, nie rozumiejąc, że to, co było, już odeszło i nie ma magicznego wpływu na teraźniejszość czy przyszłość. Jako dziecko Carol nie potrafiła przeciwstawić się swemu dominującemu ojcu tyranowi. Po trzydziestu latach wciąż czuje, że musi się mu podporządkowywać.

 

Wiele osób wychowanych w domach o złej atmosferze długo jeszcze czuje się bezsilnymi i złymi. Dwudziestotrzyletnia Becky ujęła to w ten sposób: “Jak miałabym kiedykolwiek poczuć się dobrze lub dobrze o sobie pomyśleć? Mimo wszystko jestem dzieckiem alkoholika! Również ci, którzy jako dzieci byli stale bici lub molestowani seksualnie, często stają się więźniami własnej przeszłości.

 

Ludzie jednakże mogą wymazać szkodliwe efekty przeszłości. Istnieją dowody, iż nawet w najbardziej skrajnych przypadkach nie musisz pozostawać bezsilną ofiarą minionych wydarzeń, zwłaszcza jeżeli znajdzie się oddaną i profesjonalną pomoc. Niektóre nawyki i uczucia mogą być trudne do przezwyciężenia – trudne, ale nie niemożliwe. Zawsze jest nadzieja.

 

Jeżeli, tak jak Carol, nie walczysz z błędnymi wyobrażeniami o sobie, lecz uznajesz je za prawdę, to nie uda ci się uwolnić od bolesnej przeszłości. Musisz nauczyć się nowych sposobów rozwiązywania problemów tu i teraz, by przezwyciężyć stare “prawdy” i wyobrażenia.
Jeżeli jako dziecko byłeś poniżany, twój umysł przechowuje wszystkie tamte upokorzenia i regularnie je odtwarza. Rezultatem tego negatywnego “kodowania”, są przede wszystkim negatywne uczucia. Zmiana zabarwienia owego “kodu” z negatywnego na pozytywne istotnie pomaga zmienić również uczucia negatywne w pozytywne. Jedna z najbardziej skutecznych form psychoterapii, terapia poznawcza, w dużym stopniu opiera się na założeniu o silnym wpływie sposobu, w jaki ujmujemy rzeczywistość. Jeśli powtarzasz sobie wystarczająco często, że coś się nie uda, to prawdopodobnie tak będzie, a przynajmniej będziesz czuł, że się nie uda, zanim nawet spróbujesz. Lecz jeśli powiesz sobie, że podołasz trudnościom, to ogromnie zwiększysz szanse powodzenia. Zbyt proste? Być może. Jednak pozytywne przekonania w dużym stopniu wpływają na pozytywne uczucia, zwłaszcza wtedy, gdy towarzyszą im rozważne próby realizacji pragnień.

 

Oto pewna technika zmiany negatywnego myślenia o sobie. Najpierw spiszcie wszystkie upokorzenia, których doznaliście i które możecie sobie przypomnieć.

 

Następnie, rozważając je wszystkie jedno po drugim, sprawdźcie ich sensowność. Zobaczmy, czy istnieją dla nich jakieś faktyczne podstawy. To ćwiczenie zabiera trochę czasu i wysiłku, lecz taki powrót do przeszłości i przewartościowanie jej jest tym, co może doprowadzić do zmian. Nawet jeśli kiedyś robiłeś głupie, szkodliwe czy lekkomyślne rzeczy, nie znaczy to, że jesteś głupią, szkodliwą czy lekkomyślną osobą.

 

Zwróć uwagę na sytuację, kiedy przypisujesz sobie negatywne cechy: “Psuję wszystko, do czego się zabiorę!”, “Po co się starać? Nic nie potrafię zrobić dobrze!”, “Jestem kompletnym idiotą!”, “Zupełnie się do tego nie nadaję!”, “Nie zasługuję na to, aby być szczęśliwym!”. Zastępuj takie negatywne oceny, stale powtarzanymi pozytywnymi określeniami: “Jestem całkiem bystry”, “Dobrze sobie radzę”, “Jestem dobrym sprzedawcą”, “Mogę być interesujący i bardzo zabawny”, “Mam nadzieję, że mi się uda, lecz nawet jeśli nie, to jakoś sobie poradzę”. Dbaj o to, aby te pozytywne uwagi były prawdziwe – okłamywanie się nie pomoże – unikaj jednak nadmiernej samokrytyki i skup się na jaśniejszych stronach rzeczywistości.
Ponadto, aby przeciwdziałać negatywnemu kodowaniu, energicznie zwalczaj przekonanie, że jesteś na zawsze więźniem własnej przeszłości. Skutecznym na to sposobem jest powrót do konkretnych nieszczęśliwych doświadczeń z dzieciństwa, kiedy jest się głęboko zrelaksowanym. Spróbuj powtarzać sobie na przykład następujące stwierdzenia: “To jest już tylko dawno miniona historia. Teraz jestem już dorosły”. Możesz także spróbować technik wizualizacji. Wyobraź sobie bolesne zdarzenia z dzieciństwa i przywołaj obraz osób, które cię skrzywdziły i upokorzyły. Ćwiczenia te, powtarzane regularnie, często łagodzą ból minionego cierpienia.

 

Twoje przyszłe zachowanie będzie oparte na twoich dzisiejszych czynach. To, co robisz dzisiaj, jutro stanie się przeszłością. Połączenie aktywnej refleksji, wizualizacji i dodatkowo jeszcze skutecznych działań (np. wymuszanie na sobie dojrzałych zachowań asertywnych, nawet jeżeli ze strachu drżą ci kolana) może uwolnić od udręk przeszłości. Jeżeli z czasem konsekwentnie zamienisz negatywną samokrytykę na pozytywną samoakceptację i będziesz ćwiczyć asertywność, ten nowy sposób myślenia i działania stanie się integralną częścią twojej osobowości. Zmienisz też minione porażki na teraźniejsze i przyszłe powodzenie.
Zapamiętaj!

 

• Przeszłość dawno minęła; mogę pozwolić jej odejść i zrobię to
• Teraz jestem już człowiekiem dorosłym, a nie przestraszonym dzieckiem.
• Rany z przeszłości nie muszą stale krwawić.
• Nie będę niepotrzebnie koncentrował się na tym, co było; skupię się natomiast na tym, co jest i co może się zdarzyć.
• Będę postępował jak asertywny dorosły, nawet jeśli czasami czuję się jak przestraszone dziecko.
• Jeśli zauważę, że sam siebie deprecjonuję, będę ćwiczył zmianę sposobu mówienia, zastępując negatywne wyrażenia pozytywnymi.

 

Możesz się uwolnić od bolesnej przeszłości.

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/poradnia/art,331,jak-uwolnic-sie-od-bolesnej-przeszlosci.html

Mężczyźni zależni finansowo od kobiet są mniej szczęśliwi, natomiast dla kobiet zależność finansowa nie jest istotna dla szczęścia – wynika z badań przeprowadzonych przez studentki Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.

 

Studentki SWPS – Roksana Pałucka i Kamila Rykaczewska – pod kierunkiem dr Joanny Roszak przeanalizowały, jak oceniana jest satysfakcja życiowa osób zależnych i niezależnych finansowo w związku. O badaniach poinformowała PAP rzeczniczka prasowa uczelni, Natalia Osica.

 

Badanie pokazało, że choć stereotyp “kobiecości” ulega przemianom, to “męskość” jest ciągle ujmowana raczej tradycyjnie. Wyniki zrealizowanego eksperymentu z jednej strony potwierdzają utrwalony kulturowo schemat postrzegania mężczyzn w społeczeństwie – jako osób utrzymujących rodzinę i dom, a z drugiej – pokazują przemiany zachodzące w sposobie myślenia o kobietach.

 

W eksperymencie przedstawiano badanym historyjki o osobie zależnej lub niezależnej finansowo od swojej drugiej połówki i proszono o ocenę życiowej satysfakcji prezentowanych postaci. Badaczki przyjęły, że wyrazem akceptacji dla danego stylu życia, może być przyznawanie przez osoby badane wyższej oceny. Podczas eksperymentu panie dokonywały oceny kobiet, zaś panowie – mężczyzn.

 

Zdaniem badanych mężczyźni niezależni finansowo od swojej partnerki są dużo bardziej zadowoleni z życia niż ich koledzy, którzy muszą liczyć na materialne wsparcie kobiety.

 

Z kolei w odpowiedziach respondentek nie było wyraźnych różnic w ocenie kobiet zależnych i niezależnych finansowo. Zatem według badanych kobiet, poziom zadowolenia z życia może być u pań wysoki niezależnie od tego, w którą z tych dwóch opcji się wpisują.

 

Dr Joanna Roszak, psycholożka społeczna z SWPS, kierowniczka badania, twierdzi, że wyniki te mogą pośrednio świadczyć o wolniejszych przemianach stereotypu “męskości” wśród przebadanych mężczyzn.

 

Postrzeganie “męskości” w sposób tradycyjny przełożyło się prawdopodobnie na niską ocenę zadowolenia z życia mężczyzn zależnych finansowo od swoich partnerek.

 

Zdaniem Roszak uzyskane rezultaty mogą też świadczyć o rozszerzeniu stereotypu “kobiecości”, w ramach którego zarówno kobieta tradycyjna, jak i ta niestereotypowa, otrzymały, w ocenie respondentek, równe szanse na bycie zadowolonymi z życia.

 

Badanie wykazało też, że im bardziej egalitarne podejście do ról płciowych mają osoby badane, tym wyższa jest ich ocena satysfakcji życiowej osób niewpisujących się tradycyjne role społeczne.

 

Eksperyment zrealizowano w grudniu 2010 r. w grupie 80 studentek i studentów. Wyniki badań ukażą się wiosną 2012 roku w książce “Podróże między kobiecością a męskością”.

 

PAP – Nauka w Polsce

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/psychologia-na-co-dzien/art,444,mezczyzni-zalezni-od-kobiet-mniej-szczesliwi.html

__________________________

Jak wzmocnić poczucie własnej wartości?

Niepotrzebnie cierpimy z powodu niedowartościowania. Nawet jeśli poczucia własnej wartości nie nabyliśmy w dzieciństwie, nie oznacza to, że jako dorośli nie możemy go sobie wypracować.

 

Brak poczucia własnej wartości objawia się na wiele sposobów. Możemy nie mieć odwagi bronić własnego zdania wobec osób, które odbieramy jako bardzo pewne siebie. Możemy wątpić we własne umiejętności i kompetencje. Możemy mieć wrażenie, że to innym wszystko lepiej wychodzi niż nam. Denerwujemy się, gdy publicznie zostanie obnażona jakaś nasza słabość. Wreszcie, i to jest rzecz prawdopodobnie najbardziej bolesna w braku poczucia własnej wartości – boimy się, że nie jesteśmy na tyle wartościowi, żeby ktoś nas pokochał.

Poczucie własnej wartości, czyli co?

Czym jest poczucie własnej wartości? Przede wszystkim jest wiedzą o własnych zaletach, własnej niepowtarzalności i niezbywalnej godności. Łączy się ściśle z wiarą w siebie. Ta zaś opiera się na przekonaniu o tkwiących w nas możliwościach i zaufaniu do siebie.
Są to właściwości niezbędne do dobrego funkcjonowania i, jeśli nie nabyliśmy ich w dzieciństwie, naszym obowiązkiem jest wypracować je sobie w dorosłym życiu.
Decydującą rolę w prawidłowym kształtowaniu w sobie tych cech odgrywa relacja dziecka z matką. Dziecko od matki przejmuje zaufanie do świata lub jego brak. Przez pierwszy rok życia dziecko podświadomie jak gąbka chłonie uczucia matki, jej postawy, nastroje. Jeśli matka sama nie czuje się w świecie bezpiecznie, podobnie dziecko zaczyna odbierać rzeczywistość jako zagrażającą i wrogą.
Można tu wysnuć pewną konkluzję: poczucie własnej wartości nie jest wrodzone. Nabywamy je lub nie przede wszystkim w rodzinie. Jednak, mimo tego, na naukę poczucia własnej wartości nigdy nie jest za późno.

Połączyć bieguny – zaakceptować przeszłość

Carl Gustav Jung wprowadził do psychologii pojęcie cienia, od którego akceptacji uzależnił nasze poczucie wartości. Każdy człowiek nosi w sobie dwa bieguny: miłość i agresję, rozsądek i uczucie, strach i zaufanie, dyscyplinę i jej brak. Z drugiej strony, mamy w sobie również skłonność do skrajnej biegunowości. Osoby opierające się głównie na rozsądku, mogą być zupełnie nieporadne w okazywaniu uczuć. Z drugiej strony, osoby bardzo uczuciowe mogą mieć tendencję do irracjonalnych działań. Ową biegunową skrajność, Jung określa mianem cienia. Jaki ma to związek z poczuciem własnej wartości? Jung przekonuje, że podstawą w jej budowaniu jest po pierwsze świadomość swojego cienia, po drugie nie tyle zmienianie go, ulepszanie, ale… akceptacja. Tym samym przechodzimy do drugiej wytycznej poczucia własnej wartości: świadomości własnej niepowtarzalności, w tym także własnej historii życia.
Nie ma sensu grzebać myślami we własnej przeszłości, żeby wydobyć z niej powody do braku wiary w siebie. Anselm Grün porównuje przeszłość do materii, z której można coś uformować.
Może to być kamień, drewno, glina, papier, jedwab czy wszelkie odmiany materiałów. Z każdej z tych rzeczy można wykonać coś pięknego, pod warunkiem, że zaakceptujemy jakość danej materii i się jej podamy. Mówiąc mniej metaforycznie, nasza historia życia ma w sobie wyjątkowy, niepowtarzalny rys, z którym musimy się zgodzić. Jakie są przeszkody na tej drodze? Przede wszystkim: wygórowane ideały. Zawsze chcielibyśmy: lepiej, więcej albo zupełnie inaczej. Tymczasem pełna akceptacja zawiera w sobie również akceptację przeciwieństw – jasności i ciemności, dobra i zła, miłości i agresji, rozumu i uczucia.

Budowanie poczucia własnej wartości

Psychologowie mają świadomość, że nie jest to jednak takie proste. Nie oznacza to jednak, że się nie da. Anselm Grün sugeruje, że najlepiej w tym celu połączyć drogę psychologiczną z duchową i zająć się następującymi obszarami.

Akceptacja

Żeby zaakceptować siebie, najpierw trzeba uwolnić się od iluzji, jakie mamy o sobie samych. Trzeba pożegnać się z fantazjami, że jesteśmy niepokonani, najlepsi, najpiękniejsi. Musimy spotkać się z prawdą o sobie, która odkrywa się im bliżej i intensywniej żyjemy z innymi ludźmi. Zauważamy wtedy w sobie naprawdę trudne aspekty: chęć dominacji, ranienia, odwetu. Trzeba też pogodzić się z tym, że prawdopodobnie nigdy nie będziemy tacy, jacy chcielibyśmy być. Należy także skończyć z porównywaniem się z innymi. Kiedy się porównujemy, przestajemy być sobą. Jak to zrobić? Grün zaleca “przejście od głowy do serca”. Skup się na tym, że czujesz i co czujesz. Staraj się poczuć swój oddech, bicie serca, ręce, nogi – za każdym razem gdy zaczynasz porównywać się z innymi, fantazjujesz na swój temat lub pogrążasz się w smutku, że nie jesteś taki, jaki chciałbyś być.

Bycie ze sobą

Bycie ze sobą oznacza czucie się dobrze z samym sobą w niezależności od innych. Nierzadko za bardzo zlewamy się z innymi, nie potrafimy się odgraniczyć, skutkiem czego jesteśmy przewrażliwieni i dotyka nas każda dwuznaczna uwaga. W takiej sytuacji trzeba skomunikować się z własną agresją, poczuć swoje prawo do gniewu i złości. One dają nam moc, żeby odciąć się od innych, nabrać dystansu. Tą siłą można też wyrzucić z siebie tych, którzy nas zranili i przestać wspominać ich bolesne zachowania czy słowa. Mamy żyć sobą, a nie innymi.

Wiara

Poszukiwanie poczucia własnej wartości prowadzi nas prostą drogą do Boga. Św. Jan Paweł II powiedział: “Nie można w pełni zrozumieć człowieka bez Chrystusa”. Ostatecznie nasze poczucie wartości opiera się na zaufaniu Bogu, a z tym jest jak z mięśniem, który trzeba nieustannie ćwiczyć, żeby go wzmacniać. Można się nauczyć zaufania do Boga kontemplując zaufanie, jakim obdarza nas Bóg. W tym celu medytujmy Pismo św., Psalm 118 – “Pan jest ze mną, nie lękam się, cóż może zrobić mi człowiek?” czy Psalm 23: “Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego”. W miarę obcowania z tego typu tekstami, zaczynamy powoli rozumieć, że nie jest to jedynie nasza wyobraźnia czy nierealne pragnienie. Rzeczywistość jest właśnie taka, jak zapewnia nas Bóg: zupełnie bezpieczna.

***

Bibliografia:
Anselm Grün “Rozwijać poczucie własnej wartości – przezwyciężać bezsilność”

(fot. shutterstock.com)

Gdy słyszymy o sprawiedliwości Boga, najczęściej kojarzymy ją z wymierzaniem wyroków, kar i dyscyplinowaniem człowieka. A jak jest naprawdę?

“Nie chcę, aby wybuchnął płomień mego gniewu i Efraima już więcej nie zniszczę, albowiem Bogiem jestem, nie człowiekiem” (Oz 11, 9)

 

Próbując poradzić sobie z trudną do pojęcia relacją miłosierdzia i sprawiedliwości w Bogu, stosujemy najróżniejsze wybiegi. Przede wszystkim, dążymy do tego, by jakoś oswoić sobie tę tajemnicę. Chcemy zdobyć kontrolę nad tym, czego nie rozumiemy. Dlatego na własną modłę modelujemy sobie wyobrażenie Boga.

 

Najczęściej przeciwstawiamy miłosierdzie sprawiedliwości, rozdzielając te cechy Bożej miłości w sposób radykalny. Bóg przypomina wówczas Światowida o wielu twarzach. W zależności od tego, które oblicze zwróci w naszą stronę, taki nam się akurat w danym momencie wydaje. Raz miłosierny, innym razem sprawiedliwy. Jednego dnia gniewny, innego przymykający oczy na wszystko. Popadamy w ten sposób w skrajności. Miłosierdzie utożsamiamy z pobłażliwością, odrywając je od prawdy i mówimy: “W sumie nic złego się nie stało, to drobnostka”. Banalizujemy zło. Albo, przeciwnie, niemal maniakalnie dopominamy się surowej sprawiedliwości i Bożej odpłaty, zwłaszcza dla tych, których uważamy za niepoprawnych. W karaniu widzimy jedyną gwarancję utrzymania porządku na tym świecie.

 

Druga sztuczka naszego umysłu to postrzeganie relacji Boga do nas w kategoriach ekonomiczno – handlowych. Słynne porzekadło “Jak Kuba Bogu tak Bóg Kubie”, zapuściło głęboko korzenie w naszym społeczeństwie. Dlatego “Bóg za dobro wynagradza, a za zło karze”. A więc może nam tyle dać, ile my najpierw damy Jemu, czyli w sumie niewiele. Jest to więc bardzo mizerna forma religijnego handlu wymiennego.

 

Z kolei niektórzy traktują Boga niepoważnie, choć sami chcą być traktowani poważnie. Uważają, że skoro Bóg jest miłosierny, to właściwie prędzej czy później wszystko przebaczy i dlatego nie należy się za bardzo przejmować i żyć spokojnie bez pracy nad sobą. Jest to rodzaj zuchwalstwa, czyli pychy, która Boga traktuje jak kolegę, lekceważy grzech i zapomina o tym, że Bóg jest Dobrem, ale nienawidzi zła. A przy tym, rzecz jasna, Bóg powinien ratować z każdej opresji i łagodzić wszelkie nieprzyjemne konsekwencje naszych złych działań, choć nie ma prawa wtrącać się wtedy, gdy wszystko układa się po naszej myśli i jest w sumie przyjemnie.

 

Inny błąd to przeakcentowanie sprawiedliwości rozumianej często opacznie. Polega on na nieufności wobec Boga. Właśnie o to najczęściej żali się Jezus w Dzienniczku św. Faustyny. Człowiek, który przerażony jest Bożą sprawiedliwością, ulega zniechęceniu i rozpaczy, uważa, że miłosierdzie Boga ma granice i wyczerpuje się po jakimś czasie, natomiast Boża sprawiedliwość jest jak studnia bez dna. W ten sposób przenosi się ludzkie miary na Boga, często utwierdzone niezbyt pozytywnymi doświadczeniami wychowawczymi lub zapatrzeniem we własną słabość. Ten, kto nie ufa miłosierdziu, najpierw musi zwątpić w siebie: “Nic już nie jest w stanie mi pomóc. Jestem zgubiony.”. Można też zwątpić w drugiego człowieka, przekreślając go i nie dając mu żadnej szansy na zmianę: “Z tego człowieka już nic nie będzie”.

 

Tymczasem św. Tomasz z Akwinu pisze, że  “w woli Bożej sprawiedliwość i miłosierdzie zbiegają się ze sobą”. Nie są zwalczającymi się wzajemnie “częściami” boskości. Zapominamy, że Bóg jest jednością. Wszystko w Nim wypływa z jednego źródła, bez żadnego rozdwojenia i walki przeciwieństw.  Św. Paweł pisze, że “to, co jest głupstwem u Boga, przewyższa mądrością ludzi, a co jest słabe u Boga, przewyższa mocą ludzi” (1 Kor 1, 25).  Apostoł przypomina, że wprawdzie zostaliśmy stworzeni na obraz i podobieństwo Boże, ale pomiędzy nami a Bogiem wciąż rozpościera się przepaść. I chociaż mówimy, że w Chrystusie Jezusie ta odległość znacznie się zmniejszyła, to jednak “nigdy człowiek nie może powiedzieć Bogu: jesteśmy równi” ( J. Pieper).

 

Dlatego także nasze ludzkie wyobrażenie sprawiedliwości i miłosierdzia jest tylko daleką analogią do sprawiedliwości i miłosierdzia Boga. Boże miłosierdzie jest nie-ludzkie. Ten termin ukuł jeden z moich znajomych, czerpiąc inspirację z fragmentu księgi proroka Ozeasza (Oz 11, 1-9), do którego odwołuje się również Papież Franciszek w bulli na Rok Miłosierdzia “Misericordiae vultus”.

 

Słowa tego rozdziału pochodzą z czasu, gdy Izrael nie jest jeszcze w niewoli babilońskiej. Dopiero się tam uda. Pojawia się tu najpierw aluzja do pobytu Izraela w Egipcie i wyprowadzenia go z pierwszej niewoli. To paradoks, bo chociaż ludzie czuli się tam niewolnikami, Bóg objawia, że ich tożsamość była inna: “Miłowałem Izraela, gdy jeszcze był dzieckiem i syna swego wezwałem z Egiptu”. Nawet w niewoli to nadal był syn, chociaż okoliczności i sami Egipcjanie wywołali w Izraelitach zupełnie inne przekonanie.

 

Prorok odwołuje się do zrozumiałego dla każdego człowieka obrazu rodziców, którzy aktywnie towarzyszą dziecku w rozwoju. Porównuje Boga do matki, która opiekuje się i wychowuje dziecko od jego urodzin. Matka karmi, całuje, przytula, przewija. Przejście Izraelitów przez pustynię to czas wzrastania dziecka, które nie martwiło się ani o ubranie, ani o jedzenie, a rodzice byli ciągle blisko. Bóg ukazany jest tutaj w niezwykle intymnej i czułej relacji jako ktoś niezwykle bliski. Sprawiedliwość to nie tyle wymierzanie kar, lecz przede wszystkim wspieranie człowieka w jego rozwoju, dawanie mu tego, co konieczne do wzrostu, chociaż wiadomo, że nawet nasze przyjście na świat jest owocem Bożej miłości, a nie naszą zasługą.

 

Jednak Bóg żali się, iż pomimo Jego ogromnego zaangażowania, syn okazał się niewdzięczny. Przypomina Izraelitom troskę rodzica, o czym dzieci często zapominają, bo wydaje im się, że tak po prostu powinno być.  Izrael niczego nie zrozumiał, bo swoją pomyślność w Ziemi Obiecanej przypisał opiece bożków kananejskich, którym zaczął składać ofiary.

 

Dlatego w tkliwym i czułym Bogu obudził się gniew. W tej samej księdze pojawiają się wręcz zatrważające obrazy, które wyrażają reakcję wzgardzonej miłości. Sprawiają wrażenie, jakby Bóg był wewnętrznie rozdarty.

 

“I będę dla nich jak pantera, jak lampart na drodze do Asyrii. Rzuciłem się na nich jak niedźwiedzica, co straciła młode, rozerwałem powłoki ich serc, tam ciała ich pożarłem jak lew, dziki zwierz je porozrywał” (Oz 13, 7-8) Cóż za kontrast!  Po ludzku totalne przeciwieństwa, a jednak oba obrazy mają źródło w nieskończonej i wiecznej miłości. Jak to pojąć?

 

We wspomnianym tekście Ozeasza następuje coś na podobieństwo walki wewnętrznej w samym Bogu. Oczywiście, to antropomorfizm. Niemniej, jest to niesamowite, że Bóg zmaga się z samym sobą. Debatuje w sobie, co począć. Ukarać czy nie. “Miecz będzie szalał w ich miastach, wyniszczy ich dzieci”. A za chwilę: “Moje serce się na to wzdryga, rozpalają się moje wnętrzności” W Bogu czuła matka próbuje “poskromić” rozsierdzoną niedźwiedzicę. Bóg się gniewa, ponieważ jest nieobojętny wobec zła. Znosi je i jest cierpliwy, ponieważ nigdy nie przekreślił relacji ze swoim synem, uważając, że tak uczynić może tylko człowiek, a nie Bóg.

 

Czym jest ten gniew? Prorok porównuje go do ognia. Ogień jest dwuznaczny. Może być zbawienny – daje światło i ciepło. Może też niszczyć i spalać. Tu nie chodzi o zwykłe uczucie ani o ślepą, niekontrolowaną siłę. Wybuch gniewu Boga zawsze jest następstwem postępowania człowieka, ale nie jest odpowiedzią na prowokację. Abraham Heschel pisze w książce “Prorocy”, że “gniew Boga to miłość w zawieszeniu” i “ukryte miłosierdzie”.  Brak ognia powoduje chłód, czyli obojętność. Brak gniewu oznaczałby brak miłości.

 

Dlaczego gniew jest tutaj zestawiony z przebaczeniem i litością? Sprawiedliwość z miłosierdziem? Ponieważ w Bogu są one jednością, a nie przeciwieństwami. Bóg się gniewa, ponieważ jest sprawiedliwy i zarazem miłosierny. Skoro sprawiedliwość jest odpowiedzialnością i wiernością Boga względem samego siebie, to nie może On reagować inaczej. Gdyby Mu na nas nie zależało, nie ostrzegałby nas w ten sposób, nie napominał, pozostawiłby nas samym sobie. Wyraża to seria pytań, ilustrujących ów boski dramat: “Jakże mogę Cię opuścić? Jakże Cię mogę porzucić? Przecież się z tobą związałem, obiecałem, a jestem wierny sobie. Bóg jak zraniony i porzucony małżonek nie chce zrobić tego, czego sam doświadcza ze strony człowieka. Czytamy, że pod koniec tej wewnętrznej walki miłosierdzie w końcu przeważa nad gniewem.

 

Argumentem rozstrzygającym jest więc inność Boga: “Albowiem Bogiem jestem, nie człowiekiem”. Jestem święty, czyli inny, dlatego nie mogę postąpić tak jak postąpiłby człowiek. Człowiek karze bez miary, Bóg powstrzymuje się od karania, chociaż się gniewa. “Nie chcę, aby wybuchnął płomień mego gniewu”. Jeśli gniew jest ogniem, to współczucie jest wodą, która gasi ten płomień, a przynajmniej go zmniejsza. “Do miłosierdzia nie można przymusić. Ono opada jak ciepły deszcz z nieba”  – pisze Szekspir w “Kupcu weneckim”. My tracimy kontrolę nad gniewem, posuwamy się zbyt daleko w wymierzaniu kary. Św. Hieronim komentuje, że “człowiek karze, aby zniszczyć, Bóg karze, żeby upomnieć i wyleczyć”.

 

W wielu miejscach Starego Testamentu czytamy, że gniew Boga nigdy nie jest ostatnim słowem Boga, ale przestrogą. Jest chwilowy:

• “W czasie gniewu pamiętaj o swym miłosierdziu” (Ha 3, 2)
• “Nie żywi on gniewu na zawsze, bo upodobał sobie miłosierdzie” (Mi 7, 20)
• “W przystępie gniewu ukryłem przed tobą na krótko swe oblicze, ale w miłości wiecznej nad tobą się ulitowałem” Iz 54, 8
• “Ja jestem Pan, który okazuje łaskawość, praworządność i sprawiedliwość na ziemi – w tym mam upodobanie” (Jr 9, 23)

 

Bóg Żydów i chrześcijan nie syci się mściwością. Tak wyobrażano sobie bogów pogańskich.

 

Miłosierdzie Boga to powstrzymanie się od karania, które nie wynika z kaprysu i poczucia bycia obrażonym. Ostatecznie Izrael poszedł w niewolę do Babilonu, bo nic sobie nie zrobił z Bożych napomnień i nadal brnął w grzechy, ale nie został całkowicie zniszczony. Została ocalona reszta, mała grupa. Ci, którzy zaufali Panu i potraktowali Go poważnie.

 

Zobacz poprzednie rozważania z cyklu: “Co widzi w nas miłosierdzie”

• Kiedy okazujemy miłosierdzie?
• Boże, jesteś niesprawiedliwy
• O pszenicy w sercu i chwaście w oku
• “Erotyczny” upadek człowieka

http://www.deon.pl/religia/rekolekcje-wielkopostne/wielki-post-2016/co-widzi-w-nas-milosierdzie/art,5,dlaczego-bog-sie-gniewa.html

_______________________________

Trzeba upaść, by na nowo odkryć miłość

“Twój brat był umarły, a znów ożył” (Łk 15, 33)

 

Bóg oczekuje z naszej strony niewielkiego otwarcia i wtedy przebacza nam ogrom grzechów. Pozwólcie, że opowiem wam przypowieść, która to potwierdza.

 

Było dwóch braci. Podzielili między siebie dobra ich ojca. Jeden z nich pozostał w domu, podczas gdy drugi odszedł do obcych krajów. Zmarnotrawił wszystko, co otrzymał i nie mógł znieść wstydu z powodu swego ubóstwa.

 

Mówię o tym do was, abyście zrozumieli, że nawet grzechy popełnione po chrzcie mogą być odpuszczone, jeśli się do nich przyznamy. Nie mówię tego, by zachęcać do gnuśności, lecz aby uchronić was od rozpaczy, która szkodzi nam bardziej niż lenistwo.

 

Syn, który odszedł z domu, reprezentuje tych, którzy upadli po chrzcie. Można to jasno wywnioskować z faktu, że nazwany jest synem, ponieważ nikt nie może być nazwany synem, jeśli nie został ochrzczony. Także on mieszkał w domu ojca i miał udział we wszystkich dobrach ojca.

 

Przed chrztem nikt nie otrzymuje dóbr Ojca ani nie ma udziału w Jego dziedzictwie. Możemy więc uznać, że udział w tych dobrach oznacza stan wszystkich wierzących. Co więcej, marnotrawca był był bratem dobrego człowieka, a nikt nie może być bratem, jeśli nie narodził się powtórnie przez Ducha.

 

Co młodszy syn mówi, kiedy wpadł w przepaści zła? “Pójdę do mojego ojca”.

 

Ojciec pozwolił synowi opuścić dom i nie powstrzymywał go przed podróżą w dalekie kraje, aby nauczył się przez doświadczenie, jak wielkich dóbr doświadcza ten, kto pozostaje w domu. Bo jeśli słowa nas nie przekonują, Bóg często zostawia nas, abyśmy otrzymali naukę z rzeczy, które nam się przytrafiają.

 

Kiedy marnotrawny syn powrócił z dalekiego kraju, poznawszy przez doświadczenie, jak wielkim grzechem jest opuszczenie domu, ojciec nie wspominał ran z przeszłości, lecz przyjął go z otwartymi ramionami.

 

Dlaczego? Ponieważ był ojcem, a nie sędzią. I  dlatego wyprawił tańce i uczty. I cały dom pełen był radości.

 

Zapytacie pewnie: “Czy to w zamian za jego grzeszność?”

 

Nie za jego grzeszność, ale za jego powrót do domu; nie za grzech, ale za pokutę; nie za zło, lecz za zawrócenie ze złej drogi.

 

Co więcej, gdy starszy syn się oburzył, ojciec łagodnie starał się go pozyskać, mówiąc: “Ty zawsze byłeś ze mną, ale on zaginął, a odnalazł się, był umarły i znów powrócił do życia”

 

“Kiedy ktoś, kto się zagubił, musi zostać ocalony – mówi ojciec – “nie jest to właściwy czas na wydawanie osądów i przeprowadzanie szczegółowych dochodzeń, lecz pora na miłosierdzie i przebaczenie”

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,2384,trzeba-upasc-by-na-nowo-odkryc-milosc.html

__________________________________