Miłość jest kluczową sprawą życia. Niezależnie od tego, kim jestem, co robię, niezależnie od wieku i historii życia, miłość puka ciągle do drzwi serca.

Chciałbym rozpocząć moje rozważania o od bajki noszącej tytuł Miłosna względność. Bajka, jak to bajka, zawiera wiele różnych treści ukrytych w formie obrazów, zachowań, słów, gestów. Ich pełne odczytanie jest możliwe wówczas, kiedy słuchamy jej ze skupieniem i uwagą. Tak właśnie jest z poniższą opowieścią. Na pozór historia ta brzmi dziwnie. Pierwsza, bardzo urocza część zostaje zakwestionowana w drugiej. Czy słusznie? Warto jej wysłuchać, bo może się w niej ktoś odnajdzie.
Pewien król zakochał się w pięknej Miriam, kobiecie niższego pochodzenia, którą wbrew opinii kanclerza uczynił swoją żoną. A kanclerz trafił do lochu. Pewnego dnia, kiedy król był na łowach, przybył do Miriam kurier, zawiadamiając ją o chorobie matki. Chociaż pod żadnym pozorem nie wolno jej było korzystać z osobistej karocy króla (naruszenie tego zakazu kosztowało głowę), Miriam wsiadła w nią i udała się do matki.
Po powrocie król został poinformowany przez usłużnych doradców o tym, co zaszło.
– Czyż nie jest wspaniała? – rzekł do doradców. – To jest prawdziwa miłość dziecka do rodzica. Aby odwiedzić matkę, zaryzykowała własne życie. Jest wspaniała! – I usłużni informatorzy znaleźli się w lochu.
Któregoś dnia, kiedy Miriam przebywała w królewskich ogrodach, jedząc owoce, pojawił się król. Królowa powitała go, nie przerywając jedzenia ostatniej soczystej brzoskwini wyjętej z koszyka.
– Brzoskwinie wyglądają smakowicie! – rzekł król.
– Tak, są smaczne – odpowiedziała królowa. I wyciągnąwszy rękę, ofiarowała jego wysokości ostatni kęs brzoskwini. Dworzanie byli oburzeni.
– Jakże mnie kocha! – skomentował później król. -Wyrzekła się własnej przyjemności, oddając mi ostatni kęs owocu. Czyż nie jest fantastyczna? – A dworzanie trafili do lochu.
Upłynęło kilka lat i, jak to zwykle bywa, z serca króla zniknęła miłość i pasja.
Siedząc obok swojego serdecznego przyjaciela, król rzekł do niego:
– Nigdy nie zachowywała się jak prawdziwa monarchini. Chyba niepotrzebnie ożeniłem się z nią. Czyż nie złamała mojego zakazu używania karety? A raz nawet ofiarowała mi nadgryziony owoc.
Kanclerz, doradcy i dworzanie znaleźli się na wolności.
Bajka kończy się następującą puentą, ważną nie tylko w jej kontekście: “Rzeczywistość zawsze jest taka sama. To od nas zależy, jak zinterpretujemy daną sytuację. Uważaj na swój sposób postrzegania”.
Miłość jest kluczową sprawą życia. Niezależnie od tego, kim jestem, co robię, niezależnie od wieku i historii życia, miłość puka ciągle do drzwi serca. Mocno związana z życiem, nadaje mu właściwy posmak, sens, wyznacza kierunek lub go pozbawia. Choć rzeczywistość zasadniczo się nie zmienia, to jednak miłość, jej intensywność lub brak, nadaje tej rzeczywistości odpowiedni koloryt, specyficzny smak – słodyczy lub goryczy. Można więc powiedzieć, że miłość reguluje zasadniczo nasze nastawienie do życia, nasz sposób przeżywania trudności i ich rozwiązywania, doświadczanie radości lub smutku. Stąd życie jest terenem częstej agonii, bolesnej nieraz walki, wewnętrznego zmagania się z samym sobą o miłość, o miłość autentyczną, pełną pasji, zaangażowaną i gotową do poniesienia ofiary dla tego, co się kocha. Tej agonii doświadcza każdy. Musi jej doświadczać, bo nie można uciec od miłości, nie można jej zlekceważyć, udawać, że jej nie ma, że się jej nie doświadcza, że nie kusi swoją słodyczą. Miłości doświadcza również kapłan. Jego życie ma sens o tyle, o ile poznał i przyjął miłość Boga, o ile zakochał się w Bogu. Żyje i cieszy się swoim kapłaństwem, ponieważ przekonał się (na ile jest to po ludzku możliwe), że Bóg go kocha, stąd też powołał go, wybrał go dla siebie. Jest przekonany, że odtąd Bóg jest z nim, wierny jak najwierniejszy przyjaciel. Dlatego też gotów jest zrezygnować z bycia “dla siebie”, aby stać się lub stawać się (bo jest to proces długi) coraz bardziej dla Boga.
Miłość żyje na pograniczu
Kapłan, ale nie tylko on – ponieważ fenomenu tego doświadcza każdy prawdziwie kochający, zmienia się wyłącznie obiekt miłości – żyje w pewnym sensie na pograniczu dwóch miłości: tej, która schodzi od Boga, i tej, która od niego wychodzi do innych ludzi. Pierwsza warunkuje drugą i odwrotnie, miłość do bliźnich nadaje intensywności miłości do Boga. Są jedną nierozłączną parą, intymnie splecioną ze sobą, związaną na zawsze węzłem solidarności. Ta krzyżowa forma egzystencji wzmaga agonię, ale jednocześnie czyni życie kapłana szczególnie ciekawym. Miłość Boga i miłość bliźniego tylko pozornie są dwiema różnymi miłości, w rzeczywistości bowiem stanowią jedną nierozłączną całość, nawzajem się szanującą, wzmacniającą i dynamizującą. W jej przestrzeni żyją wszystkie inne, mniejsze miłości, zainteresowania, dobre skłonności. Dzisiaj słyszymy o przypadkach miłości do pieniądza, do materii… jednak więzi, które one tworzą, nie są autentyczne, szybko się zmieniają, upadają i odradzają.
Miłość jest wspaniałomyślnością
Każda forma miłości, zaczynając od tej najbardziej prozaicznej, a kończąc na heroicznej, zdaje się zakładać ze strony tego, kto kocha, określoną wspaniałomyślność, pewną gotowość do dzielenia się sobą, swoim czasem, zdolnościami, pragnieniami, planami itd. – z kimś lub z czymś. Bez tej wspaniałomyślności nie sposób wręcz wyobrazić sobie możliwości osiągnięcia pewnych celów, wymagających poświęcenia, ofiary, rezygnacji z siebie, podważenia swojego ego. Lecz na wspaniałomyślność, jak słusznie zauważa ks. Tischner, spojrzeć można z dwóch stron, z dwóch odmiennych nieco perspektyw, ważnych dla uchwycenia właściwej pełni. Otóż, kiedy spoglądamy na nią od strony negatywnej, wówczas, jak mówi przywołany filozof, wspaniałomyślność jawi się jako pewna bezinteresowność, lecz kiedy zaczniemy oceniać ją od strony bardziej pozytywnej, natrafiamy na podziw i wdzięczność. “W bezinteresowności człowiek wznosi się ponad »interesy«, które posiada i które jego posiadają na tym świecie”, kiedy zaś żyje w atmosferze wdzięczności i podziwu, dostrzega w sobie i wokół siebie wiele dobra, piękna i prawdy. Granice między podziwem a wdzięcznością są zatem dość płynne i “jedno łączy się z drugim, jedno drugie przenika. Płaszczyzną wzajemnego przenikania jest wspaniałomyślność”.
Wspaniałomyślność jest ucieleśnieniem paradoksu. Lecz najgłębszym paradoksem jest sama miłość. Wszystko w niej jest paradoksalne. Także ten, kto prawdziwie kocha, jawi się jako żyjący paradoks. Żyje radością z bycia kochanym i walczy jednocześnie, aby jej nie utracić, aby ją pogłębić. Miłość rośnie dzięki temu zmaganiu. Jest spieraniem się pomiędzy moim ego, które ciąży do środka, pragnąc sprowadzić wszystko do siebie, a siłą przeciwną, która “wypycha” mnie na zewnątrz, każąc mi szukać dopełnienia w kimś drugim, w pewnym nie-ego. Nie ma pokoju. Osiągamy go dopiero w chwili śmierci, lecz w obecnym życiu istniejemy wyłącznie wśród rozdźwięków, w pewnym rozdarciu. Tym, co wzbogaca i zarazem spaja moje wnętrze, co tworzy głęboką jedność mojego życia, są w istocie wewnętrzne rozbieżności, odmienne pragnienia i interesy, spośród których miłość jest najważniejsza. Miłość żyje dzięki wewnętrznej sprzeczności, którą niesie w sobie, ponieważ z jednej strony rozbija życie człowieka, zmuszając go do “wyjścia” i szukania dopełnienia siebie gdzie indziej, to znaczy niejako poza sobą. Z drugiej natomiast strony pragnie “przyciągać” wszystko do siebie, oswoić, związać tak mocno z sobą, aby stało się nią samą, czymś jednym. Prawdziwa miłość jednocześnie rozbija i scala, jest wyjściem i wejściem, odejściem i powrotem. Tylko ten, kto pozostaje w tym napięciu, istnieje autentycznie. W miłości obydwoje posiadają siebie nawzajem.
Przypomina mi się w tym momencie bajka pt. Mieć tylko dla siebie. Opowiada ona o pewnym włóczędze, który idąc wesoło i beztrosko ulicą, zobaczył nagle wspaniałą bryłę złota. Słońce oświetlało ją w całej pełni, a promienie ocierające się o jej powierzchnię fantastycznie odbijały się i załamywały, dając tysiące przepięknych refleksów. Wydawało się, że to jakiś nieziemski obiekt. Włóczęga stał i przyglądał się jej zahipnotyzowany.
– Znalazłem bryłę złota – pomyślał. – Ale może jest tu gdzieś jej właściciel? – dodał z niepokojem.
Rozejrzał się dookoła, ale nikogo w pobliżu nie było. W końcu podszedł i dotknął ją. Była ciepła i miła. Czule gładząc powierzchnię palcami, miał wrażenie, że jest delikatniejsza, niż myślał. Wydała mu się jeszcze piękniejsza.
– Chcę ją dla siebie – pomyślał.
Wziął więc ją ostrożnie w ręce, włożył do plecaka i udał się pospiesznie w kierunku lasu.
Pełen emocji wszedł pomiędzy drzewa, kierując się ku odludnej polanie. Tam ostrożnie wyjął ją z plecaka i ułożył na trawie. Usiadł i w samotności, w spokoju zaczął ją kontemplować, sycić się jej pięknem.
Po raz pierwszy w życiu mam coś cennego tylko dla siebie. Coś, co jest moje. Tylko moje! – pomyśleli oboje jedno-cześnie.

Odtąd włóczęga i bryła złota posiadali siebie nawzajem. Każde z nich uważało, i całkiem słusznie, że ów drugi “należy” tylko do niego, że jest jego wyłączną własnością. W istocie wspólnie stanowili nierozłączną jedność. Jedno nadawało tożsamość drugiemu. A pozbawieni siebie tracili ją. Odtąd włóczęga wzbogacił się o rysy bogacza, zaś bryła złota zyskała rysy personalne. Przypomina to poniekąd również postawę ojca z Ewangelii św. Łukasza (15, 11-24), którego pełna tożsamość ojca realizuje się właśnie w tym jakże trudnym napięciu pomiędzy pozwoleniem, aby młodszy syn odszedł z domu, i zarazem gotowością przyjęcia go z miłością, kiedy powraca.
Kto prawdziwie kocha, jest ucieleśnieniem paradoksu. Dlaczego? Ponieważ wszystko w nim jest darem – wspaniałomyślność, bezinteresowność, podziw dla dobra i piękna wokół niego, gotowość do dzielenia się sobą, swoimi darami, duchowymi i intelektualnymi. Wszystko zostaje mu dane “z góry” i zarazem wszystkim się dzieli. Nic w nim nie jest wyłącznie jego własnością. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku kapłana, szczególnie współcześnie. Widząc go, wielu pyta: Jak to możliwe, że człowiek, młody, zdrowy, inteligentny, być może z dobrej rodziny, z jasną perspektywą na przyszłość, idzie pod prąd panującej modzie, wyraża sprzeciw ogólnym trendom i wstępuje do seminarium? Czy nie jest to sprzeczne z duchem naszych czasów? Ale nawet wtedy, kiedy zgodzimy się, że wspaniałomyślność jest darem “z góry”, pytamy, czy aby człowiek jest w stanie przyjąć ów dar, żyć nim przez całe życie, bez zniechęcenia, zgorzknienia, ale z radością i wdzięcznością okazywaną Bogu. Tischner konkluduje, że “do wspaniałomyślności dochodzi się jak do tego, co już się posiada, ale posiada tak, jakby się nie posiadało”. Ważna jest więc ostrożność. Trzeba pokornie żyć darem, który się otrzymuje, bo można go stracić. Prawdziwe dzieje kapłana są dziejami pokornego przyjmowania wspaniałomyślności Bożego wyboru i zarazem ciągłego dojrzewania do bycia coraz bardziej wspaniałomyślnym, bardziej gotowym do ofiary z siebie i przyjęcia drugiego. Chodzi więc o wzrastanie w miłości. Tylko ona potrafi być ciągle wspaniałomyślna, pełna zapachu i gotowości. Wspaniałomyślność wybiera i uznaje coś za dobro tylko dlatego, że jest dobrem, i nie pyta, jakie stąd czerpać będzie korzyści.

Rozważanie pochodzi z książki: Znalazłem perłę

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,1088,milosc-wola-o-kreatywnosc.html

******

Odbierająca wolność iluzja miłości

Paul Coutinho SJ

Miłość jest jedną z największych iluzji, jakich ludzie doświadczają. Iluzja miłości jest zarazem często najpoważniejszą przeszkodą na drodze do naszej relacji z Bogiem i do głębszego doświadczania Boga.

Zastanów się przez chwilę nad historią dwojga małżonków tak do szaleństwa w sobie zakochanych, że każdy rodzic, mający kilkunastoletnie dziecko, wskazywał na nich i mówił: “Jeśli chcesz wiedzieć, co to jest miłość, spójrz na tę parę”. Pewnego dnia mężczyzna zmarł. Kobieta była tak zrozpaczona, że kazała wyryć na jego nagrobku wielkimi literami słowa: “Odeszło światło mego życia”. Ludzie przychodzili tam, aby pokazać swoim dzieciom ten napis i opowiedzieć o idealnej parze i o wzajemnej miłości tych dwojga. Przychodzili też do owej kobiety, aby ją pocieszyć, a pewien mężczyzna przychodził nawet często. Mężczyzna ten zakochał się w niej, a po jakimś czasie także ona w nim i wkrótce zrodziło się w niej pragnienie ponownego wyjścia za mąż. W zakłopotanie wprawiał ich jednak ów nagrobek. Poszli poradę do proboszcza, a ten powiedział: “Niech zostanie, nie martwcie się. Napisała pani: «Odeszło światło mego życia». Po prostu trzeba dodać: «Zapaliłam nowe»”.
Abraham Lincoln powiedział kiedyś, że każdy cieszy się takim szczęściem, jakie sobie wybrał. Szczęście jest zatem wewnętrznym wyborem. Kiedy ktoś cię kocha, to nie czyni cię szczęśliwym, lecz uświadamia ci źródło twojego szczęścia w tobie samym. Dlatego jeśli osoba, którą kochasz, odrzuca twoją miłość, odchodzi albo umiera, to nie zabiera ze sobą twego szczęścia.
Jeśli trzymamy się kurczowo czyjejś miłości albo uzależniamy od niej swoje szczęście, stajemy się niewolnikami tej relacji. Oszukujemy samych siebie, wierząc, że nasze szczęście pochodzi od tej osoby, gdy tymczasem jego źródłem jest nurt Bożego życia oraz to, że jesteśmy umiłowani przez Boga. Ta relacja jest nie tylko prawdziwie bezwarunkową relacją miłości. Prawdziwa miłość pozwala mi być w sposób wolny tym, kim jestem.
Najcenniejsze dary Boga są czasem właśnie przeszkodami na drodze do pogłębienia relacji z Bogiem. Niekiedy nasze relacje, nawet te dobre, przeszkadzają nam wznieść się na wyższy poziom duchowy. Ramakrishna, jeden z największych indyjskich mędrców, opowiada następującą historię: Był sobie pewien świątobliwy mąż, który wędrował po lasach, doznając nieustannie obecności Boga. W swojej wędrówce przybył któregoś dnia do miasta i znalazł tam wspaniałego młodego człowieka, do którego zwrócił się tymi słowy: “Dlaczego marnotrawisz tu swój czas? Pójdź ze mną do lasu, a pokażę ci, jak doświadczać Boga, pokoju i szczęścia”. Młody człowiek odrzekł: “Nie mogę tego zrobić. Mam żonę, która mnie bardzo kocha; byłaby zrozpaczona, gdybym odszedł. Mam dzieci, które liczą na mnie. One też bardzo mnie kochają. Jesteśmy w naszej rodzinie bardzo sobie bliscy. Jest to rodzina ogromnie się kochająca. Nie mogę tak po prostu zostawić ich i odejść”. Świątobliwy mąż powiedział na to: “To iluzja, wytwór twojej wyobraźni. Oni wcale cię nie kochają tak, jak myślisz. I ty też wcale ich nie kochasz tak, jak myślisz”. Młody człowiek odparł: “Ależ na pewno tak jest”. Na to świątobliwy mąż: “Sprawdźmy to”.
I zaproponował: “Daję ci tu trochę pewnej mikstury. Po przyjściu do domu wypijesz ją i upadniesz, jakbyś był martwy, ale będziesz świadomy wszystkiego, co się dokoła ciebie dzieje. Przyrzekam ci, że wkrótce potem przyjdę i przywrócę cię do życia”. Młody człowiek zgodził się. Przyszedł do domu, wypił miksturę i padł jak martwy. Pierwsza znalazła go żona; poczęła krzyczeć i biadać i nie mogła znaleźć ukojenia. “Mój biedny mąż – wołała – jakże bardzo go kocham. Dlaczego Bóg tak szybko go zabrał?”. Dzieci również nie mogły się uspokoić. W domu zeszli się też wszyscy sąsiedzi, starając się rodzinę wesprzeć. Mówili także, jak bardzo kochali tego człowieka. On zaś myślał sobie: Spodziewam się, że kiedy świątobliwy mąż teraz przyjdzie, zobaczy sam, jak wszyscy mnie kochali i jak mnie teraz żałują.
Świątobliwy mąż zjawił się i zapytał: “Co tu się stało?”. Na to żona: “Mój biedny mąż – tak bardzo go kochałam, a teraz odszedł, a ja nie wiem, co bez niego pocznę”. Dzieci mówiły to samo. Sąsiedzi też go wychwalali. Świątobliwy mąż oświadczył: “Mogę przywrócić tego człowieka do życia. Mam tu oto trochę mikstury. Jeśli wleję mu ją do ust, ożyje”. Wszyscy przestali płakać i patrzyli z nadzieją na świątobliwego męża. Ten zaś mówił dalej: “Ale aby mikstura odniosła skutek, musi być spełniony pewien warunek. Jedno z was powinno wypić połowę mikstury, po czym umrze. Widząc, jak bardzo go kochacie, jestem pewien, że bez wahania warunek ten spełnicie”.
Pierwsza odezwała się na to żona. Powiedziała: “Czym jest dom bez matki? Mój mąż nie umie gotować. Mój mąż nie potrafi troszczyć się o dzieci”. Krótko mówiąc, stwierdziła, że ona nie może wypić mikstury. Dzieci mówiły: “Tato przeżył dobrze życie. Bóg go wynagrodzi. My jesteśmy młodzi i życie dopiero przed nami”. Sąsiedzi mieli własne rodziny, wobec czego żaden z nich nie był skłonny wypić mikstury. Świątobliwy mąż przywrócił w końcu młodego człowieka do życia, a ten, nie patrząc na nikogo z obecnych, poszedł za nim do lasu.
Nie doradzam ci, abyś opuścił swoich bliskich i poszedł do lasu. Chcę tylko, abyś popatrzył, czym jest ta wielka iluzja miłości. Nie przypisuj swoim bliskim i przyjaciołom większego znaczenia, większego waloru, niż mają. Jezus powiedział: “Jeśli nie będziesz mieć w nienawiści swego ojca i swej matki, i swoich braci i sióstr, nie możesz być moim uczniem”. Nie mówię, że powinieneś przestać kochać swoją rodzinę. Jezus tego nie powiedział. Jezus powiedział: “Kochaj ich z całego swego serca i z całej swojej duszy. Kochaj ich tak, jak ciebie kocha Bóg. Kochaj ich tak, jak kochasz samego siebie”. Kochaj ich, ale wiedz, że zarazem powinieneś od nich odejść, tak aby móc całkowicie i bezwarunkowo pójść za Bogiem. Jest to coś, o czym wszyscy powinniśmy pomyśleć. Wszyscy powinniśmy w pewien sposób skonfrontować się z tą iluzją, a konsekwencje tego, jak to zrobimy, są bardzo poważne.
Kiedy umarła moja matka, wszyscy w domu martwiliśmy się o ojca. Spędził z nią w małżeństwie czterdzieści siedem lat i był jej bardzo oddany. Obawialiśmy się, że teraz, kiedy odeszła miłość jego życia, również i on umrze. Tymczasem nic takiego się nie stało. Po śmierci matki żył jeszcze dwanaście lat. Nie tylko żył, ale było to życie pełne; był w nim w pełni obecny. Oczywiście brakowało mu jej. Oczywiście mówił o niej. Jednakże jej śmierć nie złamała, nie zabiła go.
Kiedy bliscy nam ludzie umierają, brakuje nam ich i płaczemy po nich, ale jeśliśmy ich prawdziwie kochali i cieszyli się ich obecnością, to płaczemy, bo jesteśmy szczęśliwi. Nasze łzy są łzami szczęścia, ponieważ ich życie było dla nas darem i pamiętamy spędzone z nimi szczęśliwe chwile. Ponieważ w pełni nacieszyliśmy się nimi, możemy swobodnie rozstać się z nimi na płaszczyźnie fizycznej i pozostawać z nimi związani na płaszczyźnie duchowej.
Dotyczy to również naszej relacji z Bogiem. Jedna z dewiz św. Ignacego brzmi: “Módl się tak, jakby wszystko zależało od Boga, a pracuj tak, jakby wszystko zależało od ciebie”. Święty Ignacy chce przez to powiedzieć, że powinniśmy całym sercem oddawać się swemu zadaniu, w którym działa Bóg, i całkowicie Mu ufać. Jest to postawa nie tyle dziecinna, co dziecięca. W tej relacji możemy swobodnie być tym, kim jesteśmy, a Bóg może być swobodnie sobą. Jest to relacja wyzwalającej miłości.

 

 

Rozważanie pochodzi z książki: Jak wielki jest twój Bóg

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,1090,odbierajaca-wolnosc-iluzja-milosci.html

******

Przyjaciele powinni słuchać się nawzajem

Józef Augustyn SJ / slo

(fot. david buedo / flickr.com)

“To prawdziwa ulga mieć kogoś, przed kim możesz otworzyć własne serce, kogo możesz uczynić współuczestnikiem swoich intymności, komu możesz powierzyć swoje tajemnice” – powiada św. Ambroży. Przyjaciele dzielą się tym wszystkim, co przeżywają na co dzień: troską i beztroską, klęskami i zwycięstwami, smutkami i radościami.

Stąd też relacje przyjaźni wymagają wzajemnego słuchania siebie. Przyjaciel zawsze gotów jest wysłuchać z życzliwością i cierpliwością, udzielić wsparcia, okazać współczucie. Przyjaciele słuchają się nawzajem tak, jak sami pragną być wysłuchani. Dar słuchania łączy się w przyjaźni z darem bycia wysłuchanym.
Opowiadając przyjacielowi o swoich trudnościach, trzeba jednak bardzo uważać, aby nie obarczać go zbytnio własnymi problemami i ciężarami życia. Przyjaciel bowiem może nam pomóc w trudnych chwilach, ale nie może przejąć odpowiedzialności za nasze życie. Mimo wsparcia ze strony przyjaciół, każdy sam ostatecznie dźwiga własny los.
Przyjaciele mogą być wobec siebie szczerzy i dzielić się wzajemnie trudnościami i radościami życia, ponieważ wiedzą, iż mogą liczyć na pełną dyskrecję. Ona bowiem jest fundamentalną cechą prawdziwej i wiernej przyjaźni. “Jedną z cech, jakie najbardziej cenię sobie u przyjaciół, jest dyskrecja” – wyznaje Robin Cook, brytyjski polityk. I dodaje: “Przywilej wzajemnego zaufania wiąże nas tak samo, jak związana z tym wzajemna znajomość naszych słabych stron”.
Marnym przyjacielem jest ten, kto nie potrafi dotrzymać powierzonego mu sekretu. Kwintus Horacjusz powiada: “Kto obmawia nieobecnego przyjaciela – to czarny charakter, tego strzeż się, Rzymianinie”. Parafrazując litanijne wezwanie, przysłowie mówi: “Od niedyskretnego przyjaciela, wybaw nas, Panie”.
Szczerość w przyjaźni nie prowadzi jednak do ekshibicjonistycznych wyznań. Przyjaźń respektuje prawo do własnych sekretów serca. W razie potrzeby przyjaciele nie obawiają się odsłonić rąbka tajemnic swoich serc. “Przyjaźń łagodzi niepowodzenia przez udział i wspólne przeżywanie” – powiada przysłowie łacińskie.

 

 

Więcej  w książce: Przewodnik po przyjaźni – Józef Augustyn SJ

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/poradnia/art,285,przyjaciele-powinni-sluchac-sie-nawzajem.html

*******

Rzecz o przyjaźni

Zofia Ratajska

(fot. bara-koukoug / flickr.com / CC BY)

Słowo przyjaciel, jak wiele innych słów, spowszedniało, zdewaluowało się, umasowiło. Odkąd zwykło się nazywać przyjacielem każdego niemal znajomego, odkąd mamy setki “friendów” na facebooku, straciło swój magiczny wymiar wybrania.

 

Przyjaźń, ten jeden z rodzajów kochania, jakie znakomicie opisał Clive Stapless Lewis w swej książce “Cztery miłości”, to więź szczególna, niezależna od wspólnych przedsięwzięć, nie wygasająca z powodu rozłąki i całkiem bezinteresowna. Bo nie ma tu zależności, gwałtownych uniesień, wyłączności, namiętności i wynikających stąd burzliwych zmian nastrojów, jak to bywa między kochankami.

 

Jednocześnie nasza przyjaźń wyłącza nas z tłumu innych, wyróżnia. Uśmiechamy się w chwilach i lubimy rzeczy, których nie widzą lub nie rozumieją inni. Dlatego niesie w sobie, niebezpieczny dla  wszelkich odmian egalitaryzmu, rys wolności.

 

Przez wiele wieków taką przyjaźń znano, sławiono, pisano o niej, była jedną z najważniejszych wartości w ludzkim życiu, czymś cennym i pożądanym. Wiązały się z tym pewne gesty, wyrażenia, kiedyś obszerne listy – w zależności od epoki mniej lub bardziej egzaltowane – te wszystkie słowa o pokrewieństwie dusz i zrozumieniu. W naszych mało romantycznych czasach love – to love, czerwone serduszko, którego nie rozbieramy na cztery części i które w powszechnym pojmowaniu kojarzy się przede wszystkim z seksem.

 

Ostatni przykład dowodzenia homoseksualnego charakteru męskiej przyjaźni wojennych bohaterów z Szarych Szeregów (wywodów, o których nawet nie warto pisać) świadczy o tym dobitnie. Erotyka przyćmiła inne formy spotkania z drugim człowiekiem, a jej dewiacyjne oblicza powodują, że nawet przytulenie i pocieszanie dziecka może być traktowane podejrzliwie. Ale czy dziś trudniej jest znaleźć przyjaciół? Na pewno nie, to zależy jak bardzo jesteśmy otwarci na innych i zależy też – od domu, w jakim zostaliśmy wychowani.

 

Bo przyjaźń bardzo nam jest potrzebna także w małżeństwie. Pamiętam jak pewien mój sędziwy wuj mawiał o swej równie sędziwej żonie “jak ja tę Izę lubię!”. Zwyczajne lubienie to nasza codzienność, nasze wady, nawyki, wspólne zwyczaje. O miłości traktują bez ustanku książki, gazety, kazania w kościele, a co nam po tym całym kochaniu, kiedy przestajemy się lubić?

 

Bardzo fajnie jest przyjaźnić się z własnym mężem. To przede wszystkim rozmowa. Prawdziwa. Dzielimy się tym, co przeczytaliśmy, obejrzeliśmy, co nas poruszyło, wkurzyło albo zachwyciło. Rozmawiamy ze sobą o wszystkim i wykorzystujemy na to wszystkie chwile przerwy w codziennym biegu, jazdę samochodem, czasem różne prace domowe.

 

Zauważyłam, że jeśli przez jakiś czas nie wymienialiśmy myśli (z różnych powodów) i ograniczaliśmy się do uwag o sprawach bieżących,  to zaczynamy się od siebie oddalać. Nasze dzieci też próbowaliśmy i próbujemy zarazić tym nawykiem przyjaźni i rozmowy. Przy niektórych wspólnych posiłkach panuje więc niezły harmider, ale za to te dyskusje!

 

Pewnie, że oni potem często wsadzają nosy w komputer, każdy w swój, ale przynajmniej zaczynają od rozmowy. Chodzi o taki “nawyk” dzielenia się, a także okazje do spotkań z innymi. Tu bywa podobnie jak z czytaniem – jedna dobra książka otwiera nas na następne. Staramy się, by nasz dom był, w miarę możliwości, otwarty. Sama wychowałam się w takim domu, chłonęłam rozmowy i opowieści różnych wujów, cioć, krewnych i znajomych królika – bezcenne. To czasem kosztuje trochę, a czasem wiele wysiłku, żeby np. więcej ugotować i dostawić dodatkowe nakrycia przy niedzielnym stole, albo w jakiś sobotni wieczór nie “rozłożyć się” przed rozrywkowym filmem tylko przygotować spotkanie dla znajomych. I czasem wygląda to na hipokryzję, kiedy miotam się w kuchni wołając, że na pewno nie zdążę, a mój mąż, sapiąc, “odgruzowuje” nasz zawalony bałaganem salon. Można wtedy usłyszeć komentarz naszego potomstwa: przecież sami ich zaprosiliście? Tak – odpowiadam – i właśnie dlatego nie chcę spalić ryby.

 

Poza tym jesteśmy dość normalni – czyli leniwi… Ale nie chodzi tylko o życie towarzyskie, to też znalezienie czasu na  kłopoty naszych przyjaciół, przygarnięcie ich, udzielenie pomocy, gdy jej potrzebują. W miarę możliwości – byle od serca (a dzieci zawsze znakomicie odczytują szczerość naszych intencji).  W końcu to się nam i tak opłaci  – nasze dzieci nie będą zgorzkniałymi samotnikami narzekającymi na świat i ludzi. O ile nie uciekną przedtem z domu w poszukiwaniu ciszy i spokoju poza tłumem gości!

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/lifestyle/art,429,rzecz-o-przyjazni.html

******

O ludziach, którzy nie żyją i o tym nie wiedzą

ks. Piotr Pawlukiewicz

Są ludzie, którzy nie żyją i o tym nie wiedzą . czują, że coś nie gra, że coś idzie z oporem jakimś, często są poddenerwowani… Oni się boją, że się wyda, że oni nie żyją…

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,1865,o-ludziach-ktorzy-nie-zyja-i-o-tym-nie-wiedza.html

******

ak nauczyć dzieci miłosierdzia?

ks. Zbigniew Sobolewski / slo

(fot. shutterstock.com)

Mamo, mamo udało się! Wrzuciłem pieniążek! – mały Krzyś dumny z siebie oznajmił mamie klęczącej spokojnie w kościelnej ławce. Mama dała mu monetę, polecając, by wrzucił do skarbonki przy figurze św. Antoniego. Wyjaśniła mu nieco zatarty napis: “Chleb św. Antoniego”.

 

Chociaż Krzyś nie rozumie jeszcze długiego słowa “jałmużna”, już wie, że żyją na świecie ludzie, którzy nie mają na chleb. Wie również, że trzeba się z nimi podzielić.

 

Od filantropii do miłosierdzia

 

Kościół ma wielowiekową tradycję pomagania ubogim. Działalność charytatywna, jak przypomniał o tym, Benedykt XVI w “Deus caritas est”, należy do natury i istoty Kościoła. To znaczy, że zarówno poszczególni wierni, jak i cała wspólnota kościelna są zobowiązani do troski o bliźnich w potrzebie.

 

Dzieła miłosierdzia, streszczone w uczynkach miłosierdzia względem ciała i duszy, o jakich czytamy w Katechizmie, nie są zwyczajną filantropią, ale mają głębszy, religijny sens.

 

Zasadnicza różnica pomiędzy filantropią, do której są zdolni wszyscy ludzie, a chrześcijańską miłością bliźniego, wyrażaną poprzez czyny miłosierdzia, tkwi w motywacji. Filantrop pomaga innym kierowany litością, naturalnym odruchem dobroci serca, współczuciem bądź z wyrachowania. Chrześcijanin pomaga bliźniemu w potrzebie z motywu wiary: dostrzega w drugim człowieku Chrystusa. Wiara mówi nam, że Ten, który jest obecny w Eucharystii i którego spotykamy w Słowie Bożym, pozwala nam się odnaleźć w drugim człowieku. Ma twarz chorego, więźnia, osoby starszej, osamotnionej, sieroty…

 

Wiara pobudza do braterskiej miłości wobec ubogich; solidarności, która wyraża się w zapomnieniu o sobie i bezinteresownej służbie. Bóg pozwala nam uczynić coś dla Niego. Możemy obdarowywać Go, w ten sposób spłacając dług wdzięczności za otrzymywane łaski.

 

Dzieła charytatywne Kościoła mają wymiar apostolski – nie tylko dają ulgę w trudnej doli, niosą pociechę i pomoc, ale budzą nadzieję. Chrześcijanie, pomagając biednym, dają im coś więcej niż tylko lekarstwa, żywność, pieniądze. Dają im Boga.

 

Zwyczajne gesty

 

Do postawy miłosierdzia winniśmy się wychowywać już od najmłodszych lat. Małe dziecko ze swej natury odkrywa miłość jako obdarowanie. Opieka, zainteresowanie, cierpliwość, oznaki czułości, troska o zaspokojenie życiowych potrzeb, jakie dziecko otrzymuje w rodzinie, pozwalają się mu wszechstronnie rozwijać. Jednocześnie trzeba pomagać dziecku w dostrzeżeniu drugiego wymiaru miłości – dzielenia się, obdarowywania. Jest to trudne, ponieważ uwaga dziecka skupia się na nim samym, na własnych potrzebach i oczekiwaniach.

 

Dziecko potrafi doskonale wyartykułować swe prawa i wyrażać oczekiwania wobec rodziców, dziadków, opiekunów i wychowawców. Zwykła sytuacja: wybierając się do dziadków w odwiedziny, nieraz podświadomie oczekuje, że ci podbudują jego kieszonkowe, obsypią go słodyczami, że otrzyma nową zabawkę. Rzadko kiedy dziecko myśli o tym, w jaki sposób sprawić dziadkom radość. Co im sprezentować?

 

Rodzice mogą pomóc dziecku w ukształtowaniu “wyobraźni miłosierdzia”, tak by potrafiło dostrzegać potrzeby bliźnich. Trzeba uczyć je dzielenia się z innymi tym, co ma. Pewna matka, dając dziecku łakocie, zawsze dzieliła je na pół: jedną część dawała synowi, drugą zostawiała sobie. W ten sposób chłopiec wiedział, że mama także lubi czekoladę lub pomarańcze…. Pięknym zwyczajem jest to, że rodzice angażują dzieci w działania charytatywne (np. parafialną zbiórkę żywności i odzieży dla ubogich). To dobra okazja, by wytłumaczyć dziecku, że nie wszyscy są szczęśliwi i bogaci.

 

Caritas w Polsce organizuje co roku “Jałmużnę wielkopostną”, prosząc dzieci o podejmowanie wyrzeczeń i umartwień, które pozwolą zaoszczędzone pieniądze ofiarować biednym. Trzeba tłumaczyć dzieciom, że i one mogą być pomocnikami dobrego Boga. Mogą kochać – to znaczy dawać, a nie tylko brać.

http://www.deon.pl/inteligentne-zycie/wychowanie-dziecka/art,436,jak-nauczyc-dzieci-milosierdzia.html

***************

Ikona wpisu: Bz_Lex