Jezus powiedział do swoich uczniów: “Jak Mnie umiłował Ojciec, tak i Ja was umiłowałem. Trwajcie w miłości mojej. Jeśli będziecie zachowywać moje przykazania, będziecie trwać w miłości mojej, tak jak Ja zachowałem przykazania Ojca mego i trwam w Jego miłości. To wam powiedziałem, aby radość moja w was była i aby radość wasza była pełna.

To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem. Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich. Wy jesteście przyjaciółmi moimi, jeżeli czynicie to, co wam przykazuję.

Już was nie nazywam sługami, bo sługa nie wie, co czyni pan jego, ale nazwałem was przyjaciółmi, albowiem oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem od Ojca mego. Nie wyście Mnie wybrali, ale Ja was wybrałem i przeznaczyłem was na to, abyście szli i owoc przynosili i by owoc wasz trwał, aby wszystko dał wam Ojciec, o cokolwiek Go poprosicie w imię moje. To wam przykazuję, abyście się wzajemnie miłowali”.

Rozważanie do Ewangelii

Czy można wyobrazić sobie miłość Boga Ojca do Syna Bożego? To jest coś, co przewyższa wszelkie ludzkie wyobrażenia! A taką właśnie miłością Jezus pokochał nas. Dlatego nazywa nas przyjaciółmi, nie sługami, i dzieli się z nami tym, co usłyszał od Ojca. Z tego też powodu wybrał nas i przeznaczył na to, abyśmy przynosili trwały owoc.

A co my na to? Czy odpowiemy przyjaźnią na przyjaźń Jezusa do nas? Czy damy się wybrać przez Niego? Być przyjacielem Boga – czy to nie cudowne? Czy może się przytrafić człowiekowi coś wspanialszego? Pomyślmy o tym. Warto zadać sobie te pytania i lepiej się zastanowić, zanim znów odrzucimy przyjaźń Boga przez grzech. Ale pamiętajmy: przyjaźń z Bogiem nie ma nas skrępować. Ona ma nam nadać nową jakość, którą jest świętość, czyli podobieństwo do Boga.

W Rzymie – św. Lucjusza I, papieża. Cesarz Gallus skazał go na wygnanie, z którego jednak rychło wrócił. W sprawie tzw. lapsi opowiadał się za rozwiązaniem łagodniejszym. Zmarł w roku 254.

W Chambery, w Sabaudii – bł. Humberta III, hrabiego. Wzrastał pod urokiem bł. Amadeusza, biskupa Lozanny. Wielce wspomagał klasztory. Gdy po raz wtóry owdowiał, schronił się do jednego z nich, ale panowie sabaudzcy przymusili go do powrotu i poślubienia trzeciej małżonki, która mu wreszcie dała syna i następcę. Zmarł w roku 1189.

oraz:

świętych biskupów i męczenników: Bazylego, Eugeniusza, Agathodora, Elpidiusza, Kapitona, Efrema, Nestora i Arkadiusza (+ ok. 300); św. Kajusa, męczennika (+ 260); bł. Placydy Viel, zakonnicy (+ 1877)

Na początku rozmowy o spotkaniu dwóch światów (a może raczej dwóch samotności) należy odpowiedzieć sobie szczerze na pytanie: czy mówimy tu o spotkaniu kapłana i kobiety czy o relacji kapłan – kobieta?

Jest to w gruncie rzeczy pytanie o zasadniczą postawę kapłana i kobiety wobec osoby płci przeciwnej. Postawa ta wyrasta zarówno z osobistej historii życia, z zasad przejętych od rodziców, jak i z odkrytych, przemyślanych i przyjętych za własne przekonań. Warto w tym miejscu zatrzymać się i odważnie przyjrzeć swoim uczuciom i myśleniu na temat osób odmiennej płci. Czy odkrywamy w sobie szacunek czy pogardę, fascynację czy lęk?

To ważne, by spróbować podejść do lektury tego artykułu bez sztywnych schematów, gdyż wiele konkretnych historii relacji kobiet i kapłanów, które dane mi było poznać jako psychoterapeutce pokazuje, jak delikatnej materii tu dotykamy. Uproszczenia są tu po prostu niesprawiedliwe. W naszej refleksji spróbujemy przyjrzeć się spotkaniu kapłana i kobiety. Spojrzymy na nie z perspektywy kobiety (a raczej młodej dziewczyny). Niewątpliwie przydatne byłoby uzupełnienie tego obrazu o spojrzenie z perspektywy mężczyzny. Prawdą jest, że zarówno rozwojowe, jak i kaleczące spotkania kobiet i mężczyzn wynikają ze współpracy obu stron. Dlatego też wszyscy jesteśmy wezwani do brania odpowiedzialności za sposób tworzenia relacji.
Rozpoczynając zasadniczą część artykułu od próby spojrzenia na drogę rozwoju relacji damsko-męskich warto przypomnieć, że cechą dorastania jest tendencja do psychicznego oddalania się od domu po to, by odnaleźć akceptację w grupie rówieśniczej. Grupa staje się w pewnym momencie życia często większym autorytetem niż rodzice.

Bycie członkiem grupy jest wstępem do nawiązywania relacji przyjaźni, a później miłości oblubieńczej. W tym właśnie czasie, gdy młody człowiek poszukuje własnej tożsamości poza domem, pragnie on potwierdzenia swojej wartości w oczach ludzi, którzy go przyjęli do swojego świata. W tym okresie bardzo boleśnie przeżywa też wykluczenie z kręgu rówieśników. Przeżycia z tym związane to głownie uczucie niezrozumienia i samotności. Młody człowiek boleśnie przeżywa też sprzeciwy rodziców związane z jego częstymi nieobecnościami w domu. Nierzadko też dołącza tu brak rozmów o sprawach, które stają się coraz bardziej ważne dla młodego człowieka.

Wybierzmy dla przykładu jedną z możliwych sytuacji. Dziewczyna, która w okresie dojrzewania zaczyna odczuwać wielką potrzebę rówieśniczej przyjaźni, która chce godzinami rozmawiać o nowych w jej życiu pytaniach i problemach, która wreszcie odczuwa niespotykaną do tej pory potrzebę akceptacji i emocjonalnego ciepła – taka dziewczyna trafia do młodzieżowej wspólnoty religijnej. Znajduje grono bliskich i otwartych rówieśników.

Mogło się tak zdarzyć, że trafiła właśnie do tej grupy, gdyż rodzice, kierowani nadmierną troską, obawiali się zezwolić córce na budowanie nowych relacji rówieśniczych w innych środowiskach. Jako że Kościół cieszy się dużym autorytetem i zaufaniem, rodzice młodej osoby właśnie w tym przypadku zgodzili się na wyjątek. Oczywiście, wiele podobnych historii kończy się pomyślnie. Jednak zdarzają się też sytuacje, w których dochodzi do powstania niewłaściwych relacji między młodymi dziewczynami i liderami podobnych grup, którymi często są kapłani.

Struktura grup młodzieżowych o charakterze religijnym w naszym kraju jest dość specyficzna (autorka nie dysponuje materiałem porównawczym dotyczącym podobnych grup w innych krajach). Na czele takiej grupy stoi ksiądz, a poza nim uczestniczy w niej zwykle kilku chłopców oraz dosyć duża liczba dziewcząt. Trudno tu zatem mówić o równowadze. Można sobie wyobrazić, że przy tej proporcji łatwo tworzą się dodatkowe napięcia na polu relacji między chłopcami i dziewczętami.

Będą one w naszej przykładowej dziewczynie tym silniejsze, im więcej niezaspokojonych potrzeb emocjonalnych wyniosła ona z domu. Jeśli doświadczała od swego ojca dużej oschłości emocjonalnej (a przecież nie wystarczy, żeby ojciec tylko nie bił i nie pił, w relacji ojcowskiej potrzeba czegoś więcej), to może wystąpić u niej pewna “histeryczna” potrzeba zwracania na siebie uwagi. Potrzeba ta może być wyrażana w bardzo rożnej formie. W zależności od temperamentu, osobowości i przeżytych doświadczeń, może się ona przejawiać w jakiejś psychologicznej grze (np. “seksbomba”, “niepewna i niezdecydowana”, “nadwrażliwa”, czy też “biedactwo”).

Warto tu zaznaczyć, że najczęściej są to postawy nieuświadomione, wypływające z wielkich potrzeb kontaktu. A czym jest potrzeba kontaktu? U dziewcząt zainteresowanie stroną fizyczną jest stonowana (nie znaczy to, że nie istnieje!). Kobieta koncentruje się bardziej na emocjonalności. Oczekuje najpierw zainteresowania nie tyle własną seksualnością, ale całą swoją osobą. Nawet jeśli wchodzi w relacje seksualne, to motywacja do takiego kontaktu z jej strony jest zwykle znikoma. Najczęściej oczekuje czegoś innego. Oczekuje akceptacji, opieki, troskliwości, mocnego oparcia. Działanie fizyczne, wszelkie gesty i słowa łączy zaś z miłością. Jeśli mówimy, że kobieta ma skłonność do łączenia fizyczności z miłością, to można by porównać to do puzzli, w których każda część jest długo analizowana, a cały sens leży nie w pojedynczych elementach, lecz w obrazie z nich utworzonym.

Tak więc dotyk mężczyzny kobieta ujmuje jako część większej całości. Być może doświadczając gestów czułości z jego strony, w swojej wyobraźni planuje już wspólne budowanie ogniska domowego. Należy tu też dodać, że kobieta reaguje głownie na dotyk (przygarnięcie, przytulenie, głaskanie, pocałunek) oraz na czułe i delikatne słowa. Są to dla niej najsilniejsze “dowody” miłości i zainteresowania ze strony mężczyzny. Wielu mężczyzn często o tym zapomina lub po prostu nie zdaje sobie z tego sprawy.

Wróćmy jednak do naszej dziewczyny. Kiedy doświadcza ona w grupie (szczególnie ze strony lidera) akceptacji, rodzi się w niej pragnienie, by mocniej zaangażować się w relacje, pragnie głębszej przyjaźni. Lider, a szczególnie kapłan, może w tej sytuacji stać się kimś wyjątkowym, wręcz uosobieniem Jezusa, którego głosi i niesie. Jezus jest niewątpliwie wzorem mężczyzny. Dziewczyna, która wchodzi w fascynację Jezusem – człowiekiem w takiej właśnie grupie młodzieżowej, może ulec pokusie nanoszenia Jego wzoru na spotykanych mężczyzn.

To przeniesienie będzie oczywiście najłatwiejsze w odniesieniu do osób głoszących Jezusa: kapłanów, kleryków itd. Ludzie ci mogą stawać się uosobieniem Jezusa w oczach dziewczyn. Sprzyjają takiemu wyidealizowanemu widzeniu cechy “duszpasterskie” księdza, a więc dyspozycyjność, umiejętność i gotowość słuchania, mądrość, takt i delikatność, opiekuńczość. Słowem – wszystko, czego dziewczyna potrzebuje od mężczyzny.

Każde działanie kapłana czy kleryka powinno więc być bardzo świadome, oparte na wiedzy o psychice kobiet i mężczyzn, pełne wreszcie odpowiedzialności za słowo i gest. Niestety – jak się wydaje – bardzo często mężczyźni nie zdają sobie sprawy z tych naturalnych różnic, co tworzy przestrzeń dla niekomunikowanej “obietnicy” złożonej kobiecie. W efekcie potrafi ona, nieraz całymi latami, czekać na jej spełnienie, nie realizując jednocześnie innych relacji przyjacielskich i oblubieńczych z mężczyznami. Jakkolwiek odpowiedzialność za podobne sytuacje leży zawsze po obu stronach, jednak gdy opisana relacja dotyczy nastolatki i kilkanaście lat od niej starszego księdza, trudno oprzeć się przekonaniu o większej niefrasobliwości ze strony kapłana.

Warto dodać, że więzi między bliskimi sobie ludźmi bardzo mocno utrwalają się poprzez wspólne pasje. Jest to widoczne szczególnie w grupach nastawionych na pomaganie innym ludziom, np. w grupach charytatywnych czy muminkowych. Wspólny cel bardzo mocno łączy ludzi ze sobą. Postawa czekania na coś, co mogłoby się wydarzyć, utrwala się często w postaci biernego cierpiętnictwa lub też nieustannych prób naciągania okoliczności do życzeń.

Przykładem może być wyczekiwanie pod kościołem, tzw. przypadkowe spotkania, liczne telefony czy wizyty pod pretekstem ważnych spraw do załatwienia, itd. Kapłan w podobnej relacji spełnia psychiczno-duchowe potrzeby dziewczyny, dla której w tym okresie życia właśnie to jest najważniejsze. Dziewczyna, widząc wartościowe cechy kapłana, doświadcza wielu pozytywnych, często głębokich emocji (dochodzi tu wszak do splecenia wiary i życia). Jednocześnie nie zastanawia się nad tym, że aktywność w tej relacji leży bardziej po jej stronie. To tylko ona zwierza się księdzu.

Tak naprawdę niewiele wie o jego życiu, jego historii, jego zmaganiach z codziennością, własnymi problemami i samotnością. W podobnych relacjach bardzo często dziewczęca czy kobieca wyobraźnia zapełnia tę lukę fantazjami zrodzonymi z potrzeb i pragnień. Mamy wtedy do czynienia z czystą projekcją. Co z tego wynika? Efektem tej relacji jest to, że dziewczyna podnosi poprzeczkę innym chłopcom – swoim rówieśnikom. Szuka swojego idealnego odbicia wzoru, który znalazła w Jezusie. Nie jest zatem otwarta na swoich rówieśników, takich, jakimi są.

W psychice takiej dziewczyny dochodzi do pewnego rodzaju programowania idealnego mężczyzny. Jeśli ksiądz (lider) jest pierwszą osobą płci przeciwnej, od której doświadcza tak wielu pozytywnych wzmocnień i tak wielkiej akceptacji, to takie programowanie może być bardzo trwałe. W pewnym sensie znane prawo pierwszych połączeń zaistnieje tu nie tyle w sferze cielesnej, co w psychiczno-duchowej. Spowoduje to więc patrzenie na innych chłopców lub mężczyzn przez filtr tego wyjątkowego kontaktu.

Od tego, czy taka osoba będzie potrafiła w przyszłości spojrzeć w prawdzie na swoje życie, będzie zależała jej umiejętność nawiązywania prawdziwych relacji z osobami płci odmiennej. Nie chodzi o to, że zamążpójście ma być kryterium zdrowia psychicznego. Chodzi o to, by takie relacje w ogóle w jej życiu się wydarzyły. Uświadomienie sobie “toksyczności” relacji z kapłanem będzie dla takiej osoby bardzo trudne, a jednocześnie może być drogą wyzwolenia i przełomem w jej życiu.

Zostawmy na moment historię naszej dziewczyny, by zająć się bardziej ogólnymi przemyśleniami. Z dzieła stworzenia wynika, że nie można być człowiekiem, nie będąc określonym seksualnie jako mężczyzna lub kobieta. W pewnym sensie płeć stanowi o losie człowieka. Każdy istnieje jako kobieta (matka) lub jako mężczyzna (ojciec), i tak ma przejść przez życie, płeć bowiem to nie tylko prezent od Pana Boga, ale też trudne zadanie, dane nam w jakimś określonym celu. Najpierw mamy ją poznać (a więc zrozumieć jej znaczenie), potem zaakceptować, a w końcu uczyć się używać jej zgodnie z przeznaczeniem.

Wiemy też, że to pierwotne uzupełnianie się płci zostało stworzone po to, aby mogły być spełnione indywidualne, psychiczne i emocjonalne potrzeby obu stron. Wiemy (także dzięki Freudowi) o instynktownym pociągu do osoby płci odmiennej, od którego nikt z nas nie jest wolny. O tych prawach natury zapominać nie wolno, tak naprawdę są to podstawowe powody, dla których młodzi ludzie łączą się w pary i zaczynają wspólne życie. Niestety, coraz częściej relacje między chłopcami i dziewczętami zaczynają się od realizacji popędu, a dopiero później szuka się miejsca na spotkanie i wzajemne poznanie się.

Trochę inne prawa dotyczą grup i rodzin chrześcijańskich. Tu relacje między przeciwnymi płciami często zaczynają się od budowania więzi duchowych. Dążenie do zbliżenia fizycznego jest tu wynikiem dłuższego lub krótszego czasu wzajemnego poznawania się i bycia ze sobą. Jednak także w takich relacjach istnieje potrzeba wielkiej ostrożności, powściągliwości i świadomości siebie, własnego ciała oraz reakcji drugiej strony.

Wróćmy do naszego przykładu. Każdy człowiek powinien potrafić odróżniać relacje przyjaźni od relacji oblubieńczych. Jeśli między dwojgiem zaprzyjaźnionych ludzi (także w relacji kobieta – kapłan) zabraknie uświadomienia sobie tego, co między nimi “tu i teraz” się dzieje, jeśli osoby te nie będą sobie o tym wprost mówiły, jeśli nie będą tego konfrontować z istotą i celem swojej relacji – to przestrzeń spotkania może łatwo doprowadzić do głębokich, intymnych kontaktów. Każda relacja ma jakiś cel. Może on być świadomy lub nie. Jeśli nie będzie on określony przez obie strony i co jakiś czas weryfikowany, to rzeka zwana relacją popłynie pierwotnym korytem, często opartym na popędzie naturalnym, naznaczonym przez instynkty, a nierzadko także przez zranienia.

Oczywiście cały czas pamiętamy, że każde takie spotkanie dwojga osób jest czymś wyjątkowym, uwarunkowanym zbiorem niepowtarzalnych czynników. Równie dobrze może to być kontakt partnerski, jak i kontakt, w którym jedna z osób będzie bardziej rodzicem i opiekunem, a druga dzieckiem pokaleczonym przez los czy potrzebującym ciepła. Trzeba tu jednak wspomnieć, że nawet w sytuacji, gdy kapłan będzie spełniał rolę opiekuna, to po pewnym czasie relacje te mogą ulec zmianie. Każdy człowiek chce czuć się potrzebny, chce być dla kogoś wsparciem. Kobieta pozostając w takiej relacji z kapłanem będzie nie tylko “kopciuszkiem”, ale będzie pragnęła być jego jedyną, najwierniejszą i najwyrozumialszą towarzyszką drogi.

Jeśli kapłan w pewnym momencie zechce odejść, zostawić ją, zerwać relację – to kobieta taka będzie skłonna (mniej lub bardziej świadomie) do manipulowania nim. Może dojść do przedłużającej się i wyczerpującej walki o wolność i niezależność ze strony księdza, a ze strony kobiety o utrzymanie relacji (kapłan może słyszeć od kobiety słowa: “jesteś całym moim światem”, “bez ciebie nie dam rady” itp.).

Trzeba tu oczywiście wspomnieć, że często księża przeciągają tę grę powodowani lękiem o kobietę (a czasami dla przyjemności), a tym samym potwierdzają, że naprawdę są jedyni i niezastąpieni. Im mniej jasne komunikaty w tym momencie – tym dłuższy i boleśniejszy proces rozstawania. Nie muszę dodawać, że w podobnych relacjach część gier i manipulacji wychodzi nie ze strony kobiety, ale ze strony księdza – który często także nosi w sobie rożne zranienia. Nie ma tu lepszej i gorszej płci. Jesteśmy równie słabi.

Warto jeszcze wspomnieć o bardzo częstym mieszaniu się ról w takiej relacji. Ksiądz w intymnej relacji z kobietą będzie często zarówno ojcem, bratem, mistrzem, przyjacielem, jak i kochankiem. Już od strony psychologicznej (czy socjologicznej) jest to sytuacja skomplikowana, a co dopiero, gdy dodamy do tego sferę życia duchowego i sakramentalnego. Dobra i jasna komunikacja w tej sytuacji jest bardzo utrudniona. Kapłan jest bowiem jakby uosobieniem kilku ważnych dla kobiety osób.

Każdy kapłan łączy w sobie kilka ról (np. ojciec, brat, nauczyciel, powiernik), które w pogłębiającej się relacji tracą na ostrości i często się mieszają. Wywołuje to w kobiecie pewien chaos percepcyjny będący pożywką dla mechanizmu racjonalizacji, który przyzwala na kontynuowanie niezdrowych relacji (tłumaczeniem mogą być argumenty typu: “ten ksiądz jest mi potrzebny dla mojego rozwoju duchowego” itp.). Wielości ról księdza odpowiada wiele ról kobiety.

Jeśli on jest ojcem, to ona jest córką, jeśli jest bratem – ona jest siostrą, dla przyjaciela będzie przyjaciółką, a dla kochanka – partnerką. Takie wielopoziomowe wiązanie się powoduje chaos, który dodatkowo maskuje problem, a przez to utrudnia widzenie prawdy dotyczącej takiej relacji. Przedłużająca się sytuacja sprzyja zacieśnianiu związku, co w rezultacie powoduje, że obie strony mogą bardzo mocno go bronić i walczyć o niego. Zaburzenie status quo danej relacji prowadzi często do wzajemnego ranienia się, a rany te odbijają się mocno na ogólnym obrazie dotyczącym płci przeciwnej. U kobiet np. ta generalizacja może dotyczyć kapłanów, być może w ogóle mężczyzn, a czasem nawet Boga.

Tworzą się skrzywione obrazy i uprzedzenia. Zerwanie takiej relacji jest trudniejsze i boleśniejsze niż innej, gdyż przez związanie się na wielu poziomach kobieta musi pogodzić się z utratą jakby kilku osób jednocześnie. Najtrudniejsze są oczywiście odejścia. Kobieta przeżywa je jako przekreślenie całej swojej osoby i to często aż do utraty sensu życia. Czuje się wykorzystana i porzucona. Może się to skończyć depresją czy nawet próbą samobójczą, a z pewnością wzmaga lęk przed kolejnym zaangażowaniem, które znów może się skończyć zranieniem. Kończąc intymną relację z kapłanem, kobieta może się obawiać o swój dalszy rozwój duchowy, gdyż również w tej sferze kapłan był jej najbliższy. Bardzo często duma nie pozwala jej mówić o tym, co czuje, a to jeszcze wzmacnia destrukcyjne procesy emocjonalne lub zaburzenia somatyczne.

Kilka zdań należy jeszcze poświęcić ewentualnemu “owocowi” relacji kapłana i kobiety, jakim może być poczęte dziecko. Pytania – urodzić czy nie – są tu rzadsze niż wśród niewierzących, ale na pewno się pojawiają. Jeśli zabić – to skończy się u obojga zespołem poaborcyjnym, udowodnionym i opisanym przez medycynę i psychologię. Jeśli urodzić – to jak? W tajemnicy, czy jawnie? Jeśli wychowywać, to jak? Samotnie, czy może założyć rodzinę, a może oddać dziecko do adopcji?

Pytań i możliwości odpowiedzi jest wiele – niesie je samo życie i sytuacja obojga rodziców. Zawsze jest to trudne, bo dziecko po prostu już jest. Poczęte dziecko przewartościowuje świat rodziców w tak radykalny sposób, że nie wyobrażają oni już sobie często życia osobno. W tym momencie bardzo często podejmowana bywa decyzja o stworzeniu domu i formalnym założeniu rodziny, co jest oczywiście równoznaczne z odejściem mężczyzny od kapłaństwa, a to jest zawsze wielkim dramatem duchowym.

Być może ta sytuacja jest trudniejsza dla księdza, gdyż kobieta traktuje macierzyństwo naturalnie. W efekcie podobnych wypadków dochodzi też do wzrostu ilości matek samotnie wychowujących dziecko – a jest to coraz większy problem, również w Polsce. Kapłan musi podjąć w tym przypadku trudną decyzję, związaną z jednej strony ze swoim powołaniem (często oprócz kapłaństwa dochodzą także śluby zakonne), a z drugiej strony z ojcostwem oraz relacją z kobietą – matką jego dziecka. Są to dramaty związane z wiernością i z odpowiedzialnością. Sytuacja komplikuje się, gdy kobieta jest już związana z mężczyzną, ma rodzinę i dzieci. Zawsze są to trudne chwile w życiu takiej rodziny, nierzadko dochodzi do jej rozpadu lub załamania relacji. “Leczenia” w tym przypadku potrzebują wszyscy, gdyż wszyscy zostali zranieni.

Jeszcze słowo o leczeniu zranień. Należy do tego podchodzić z dużą mądrością. Kobieta zraniona przez kapłana i “lecząca” rany u innego kapłana, ma dużą szansę na wejście w kolejną “toksyczną” relację. Jest to pewien rodzaj utrwalonego, nieświadomego mechanizmu. Wszyscy spowiednicy i kierownicy duchowi powinni być tego świadomi. Taka kobieta potrzebuje raczej innej kobiety, starszej, zaufanej, mądrej. Potrzebuje również pomocy fachowej – być może grupy wsparcia lub terapii psychologicznej. Najważniejsze zaczyna się od przemiany postawy, a to z kolei od przemiany myślenia (Rz 12, 2).

Tworzenie mniej wyłącznych i intymnych sposobów wyrażania serdeczności i ciepła jest bardzo trudne do realizacji przy wychodzeniu z bliskich relacji. Trzeba wówczas stworzyć jakby inny język życzliwości, co często jest bardzo trudnym zadaniem i wymaga wielkiego wysiłku. Gdy nastąpiło silne uzależnienie od osoby, potrzebne jest zwykle całkowite rozstanie, analogicznie do abstynencji trzeźwiejącego alkoholika. Być może kobieta, po niewłaściwej relacji z osobą duchowną, za jakiś czas będzie gotowa na zdrowe kontakty z kapłanami.

Czasowe świadome unikanie takich kontaktów ma uchronić ją przed “kolejnym razem”, ma na celu przerwanie błędnego koła. Jeśli więź z kapłanem była dla dziewczyny pierwszą tak ważną relacją, to konieczna jest w jej życiu także zmiana postrzegania płci przeciwnej, uzdrowienie i urealnienie obrazu mężczyzny. To nie oni mają się zmienić, ale ona powinna obniżyć poprzeczkę swoich oczekiwań przez rezygnację z poszukiwania ideału. W leczeniu zranień ważna jest także świadomość, że Pan Bóg stworzył nas indywidualnie, leczy nas indywidualnie i zbawia nas indywidualnie. I wszystko to robi w swoim czasie. Nie możemy być zatem gorliwsi od Pana Boga w uzdrawianiu naszych zranień.

W tzw. profilaktyce ważne wydaje się przekazywanie wiedzy o rozwoju człowieka, o różnicach w przeżywaniu relacji przez dziewczęta i chłopców, przez kobiety i mężczyzn. Trzeba nieustannie przypominać sobie o tym, że nie istnieje przyjaźń czysto duchowa. A nawet gdyby ona istniała, to nie byłaby ideałem, ponieważ każda prawdziwie ludzka relacja jest przeżywana i wyrażana także na poziomie ciała. Odkrycie, że ktoś staje się mi coraz bliższy, że bycie z nim napawa mnie radością, że często staje się on kimś jedynym i niezastąpionym, nie jest samo w sobie złem.

Wręcz przeciwnie, trzeba cieszyć się z uświadomienia sobie tego faktu. Od tego momentu otwiera się bowiem perspektywa odpowiedzialnego przeżywania relacji. Jest to zatem czas odkrywania w sobie rożnych poruszeń emocjonalnych i kontrolowanego ich wyrażania. Jednocześnie taka relacja stwarza możliwość odkrycia i wglądu w to, co myśli i przeżywa drugi człowiek. Świadome przeżywanie takiej relacji pozwala uniknąć karmienia się złudzeniami oraz odkryć, co mieści się pod duchową stroną bycia ze sobą. Stwarza to zawsze okazję, by świadomie i prawdziwie weryfikować relację poprzez szczerą rozmowę.

Współpraca mężczyzn i kobiet w Kościele jest wielką szansą tworzenia wspólnoty dzieci Bożych. Kościół ciągle się tu dużo uczy. Koedukacyjność na wielu poziomach życia społecznego rozpoczęła się tak naprawdę wraz z dwudziestym wiekiem. Wcześniej kobieta i mężczyzna stawali twarzą w twarz niemal wyłącznie w życiu małżeńskim i rodzinnym. Dziś pole wspólnego działania, jakie się przed nimi otwiera, jest dużo bardziej rozległe. Dotyczy już nie tylko rodziny, ale też pracy, aktywności społecznej i politycznej, wymiany myśli, odpoczynku. Jest to zatem duża szansa, ale i zadanie zarówno dla świeckich członków Kościoła, jak i kapłanów, zakonników i sióstr zakonnych.

Na kartach Ewangelii czytamy, że Jezus był w relacjach z kobietami bardzo naturalny, a jednocześnie pełen szacunku do nich. Przyjmował wszystkie spotkane kobiety bez sztucznego dystansu lub zakłopotania, ale też bez fascynacji czy zbytniego przywiązywania się. Kobiety chodziły też z apostołami. Znamy również przykłady przyjaźni Franciszka i Klary, Jordana i Diany, Franciszka Salezego i Joanny de Chantall, a także wielu innych prawdziwych, głębokich i twórczych relacji kapłanów i świeckich kobiet. Wzajemne budowanie relacji między ludźmi (także między kapłanami i kobietami) ma być realizacją naszej relacyjnej natury. Pięknie mówi o tym Jan Paweł II:

Człowiek jest w pełni sobą dopiero wówczas, kiedy wchodzi w relację z drugim człowiekiem. Dopiero w relacji wzajemnego oddania się w miłości stajemy się «pełnymi ludźmi», realizujemy w sobie pełne podobieństwo do Boga. Miłość mężczyzny oddzielona od miłości kobiety (i odwrotnie) jest w jakiś sposób miłością niepełną. Mężczyzna i kobieta muszą dopiero wzajemnie «przekroczyć Granicę samotności».

Na to wyzwanie do przekroczenia swej samotności każda kobieta i każdy mężczyzna (w tym kapłan) musi odpowiedzieć na swój własny, jedyny i niepowtarzalny sposób.

Oby nasze przeżywanie relacji z innymi ludźmi był mówieniem “TAK” dla Bożego planu w naszym życiu.

Agata Rusak — psycholog, psychoterapeuta, sekretarz zarządu głównego Stowarzyszenia Psychologów Chrześcijańskich. Mieszka w Warszawie

http://www.deon.pl/religia/duchowosc-i-wiara/zycie-i-wiara/art,2309,kobieta-i-mezczyzna-kaplan.html

______________________________

Antyklerykalizm jest błogosławieństwem

Czy można cieszyć się z ataków na “personel naziemny” Kościoła – konkretnie: na księży katolickich? Chcę przekonać PT Czytelników, że to zjawisko może i powinno się okazać dla nas prezbiterów (i w ogóle dla wszystkich powołanych do służby Bożej) prawdziwym błogosławieństwem, i warto zrobić wszystko, by tak właśnie się stało.

Antyklerykalizm to postawa sprzeciwu wobec klerykalizmu; dążenie do ograniczenia wpływów kleru w życiu społecznym i politycznym; potocznie: wrogość, niechęć lub silny krytycyzm wobec kleru. Ta prosta definicja podana przez Encyklopedię katolicką (t. 1, kol. 715) wystarczy tu do omówienia naszego tematu, choć w praktyce zjawisko to jest znacznie bardziej skomplikowane.
Pan Jezus o prześladowaniach
Chrystus wyraźnie zapowiedział, że Jego wyznawcy będą prześladowani, i nie może to być dla nich zaskoczeniem, ponieważ sługa nie jest większy od swego pana. Jeżeli Mnie prześladowali, to i was będą prześladować (J 15,20). Św. Mateusz wiernie zapisał to Jezusowe przesłanie tak: Oto Ja was posyłam jak owce między wilki. […] Miejcie się na baczności przed ludźmi! Będą was wydawać sądom i w swych synagogach będą was biczować. Nawet przed namiestników i królów będą was wodzić z mego powodu, na świadectwo im i poganom. Brat wyda brata na śmierć i ojciec syna; dzieci powstaną przeciw rodzicom i o śmierć ich przyprawią. Będziecie w nienawiści u wszystkich z powodu mego imienia. Lecz kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony (Mt 10,16-18.21-22; por. Łk 21,12.16-17.19).
Wyznawców Pana Jezusa nie czeka zatem sielanka, gdy pójdą wiernie za Nim. Na górze błogosławieństw padły szokujące słowa: Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości, albowiem do nich należy królestwo niebieskie. Błogosławieni jesteście, gdy [ludzie] wam urągają i prześladują was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was. Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza nagroda wielka jest w niebie. Tak bowiem prześladowali proroków, którzy byli przed wami (Mt 5,10-12).
Co więcej, nasz Nauczyciel oczekuje, że swoich prześladowców będziemy… miłowali! Słyszeliście, że powiedziano: “Będziesz miłował swego bliźniego, a nieprzyjaciela swego będziesz nienawidził”. A Ja wam powiadam: Miłujcie waszych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują; tak będziecie synami Ojca waszego, który jest w niebie, ponieważ On sprawia, że słońce Jego wschodzi nad złymi i nad dobrymi, i On zsyła deszcz na sprawiedliwych i niesprawiedliwych (Mt 5,43-45).
A oto szczegółowa “instrukcja” Jezusa dla prześladowanych: Bądźcie roztropni jak węże, a nieskazitelni jak gołębie! […] Kiedy was wydadzą, nie martwcie się o to, jak ani co macie mówić. W owej bowiem godzinie będzie wam poddane, co macie mówić, gdyż nie wy będziecie mówili, lecz Duch Ojca waszego będzie mówił przez was (Mt 10,16.19; por. Łk 21,14-15). I jeszcze podpowiedź: Gdy was prześladować będą w tym mieście, uciekajcie do innego (Mt 5,23).
Jaki jest sens prześladowań? Syn Boży wyjaśnił: Będzie to dla was sposobność do składania świadectwa (Łk 21,13). Bo ludzie uwierzą komuś, kto za głoszoną i wyznawaną prawdę gotów jest cierpieć, a nawet oddać własne życie; sanguis martyrum semen christianorum est.
CV św. Pawła
Jeśli my, współcześni kapłani w Polsce, mówimy z niepokojem o narastającym antyklerykalizmie wobec nas, o dyskomforcie, jakiego doświadczamy chociażby w mass mediach (a na forach internetowych w szczególności), to św. Paweł pokazuje nam, jak niewiele to znaczy w stosunku do tego, co on musiał przecierpieć dla Pana Jezusa.

(…)
Jedno jest pewne: prześladowanie jest tylko tam, gdzie jest naśladowanie. Czyli: jeśli mnie księdza nikt nie prześladuje – to źle ze mną. I nie daj, Panie Boże, aby nam się za dobrze powodziło!

Skąd płynie wrogość wobec “umundurowanych” przedstawicieli Kościoła? Oddajmy głos świętym kapłanom:

Duchowieństwo skalane i nieczyste, przepełnione brudem przywar, skrępowane więzami grzechów, słuszne deptane jest przez ludzi jak nędzne błoto. Tacy duchowni nie są użyteczni ani dla siebie, ani dla drugich (św. Jan Kapistran; trudno wyrazić to bardziej dosadnie!).

 

Istnieją tacy pasterze, którzy pragną nazywać się pasterzami, ale obowiązków pasterzy wypełniać nie chcą (św. Augustyn).

 

Pasterz niech będzie roztropny w milczeniu, a pożyteczny w mówieniu; nie powinien rozgłaszać tego, o czym należałoby milczeć, ani zamilczać tego, co się powinno powiedzieć. Albowiem podobnie jak nierozważne słowo wprowadza w błąd, tak nieroztropne milczenie pozostawia w błędzie tych, którzy mogliby poznać prawdę. A tymczasem nierozważni pasterze w obawie przed utratą ludzkich względów często powstrzymują się od otwartego głoszenia tego, co słuszne. Nie strzegą owczarni – powiada Prawda – z gorliwością dobrych pasterzy, ale postępują jak najemnicy, uciekając w obliczu nadchodzącego wilka i zasłaniając się milczeniem (św. Grzegorz Wielki).

Nawet niewierzący oczekują, że kapłan będzie “inny” (= lepszy!) niż oni sami – powiedzmy otwarcie: ma być święty! Jeśli nie spełni tego oczekiwania, wyrażą to buntem, krytyką, wrogością lub zignorują duchownego, bo stwierdzą (nawet nie znając Pisma Świętego), że sól utraciła smak, a światło przestało świecić (por. Mt 5,13-16). Owszem, wszyscy wiedzą, że duchowni są z takiej samej gliny jak inni ludzie, ale jednak ze stawiania wysokich wymagań nie zrezygnują.
Szansa w antyklerykalizmie
Obnażenie naszej słabości, braku świętości to wielka szansa na nawrócenie, o ile tylko wystarczy nam pokory i konsekwencji w pracy nad sobą. Z kolei doświadczenie prześladowań (w jakiejkolwiek formie) w sytuacji, gdy nasz antyklerykał spotka autentycznego świadka Jezusowego – kogoś, kto Mistrza naprawdę naśladuje i Jego naukę wiernie, konsekwentnie oraz odważnie głosi – to wielka szansa, by takiemu człowiekowi udzielić pomocy!
Bo pomyślmy: jak bardzo musi cierpieć duchowo ktoś, kto nie usiedzi spokojnie w autobusie obok “czarnego”! Jak bardzo poranieni muszą być ci, którzy w obecności księdza niemal natychmiast ruszają do ataku z wszelkimi możliwymi i niemożliwymi argumentami! Warto wtedy przetrzymać ów atak emocji, zranień, zadawnionych grzechów, aby spokojnie i rzeczowo pokazać rozmówcy szansę uzdrowienia duchowego i drogi powrotu do Chrystusa oraz Jego Kościoła.
A jeśli to nasze nauczanie i styl prawdziwie kapłańskiego życia narażą nas na prześladowania “instytucjonalne”, na prawdziwe męczeństwo, nawet to związane z przelewem krwi, będzie to okazja do dawania świadectwa Temu, który nas powołał. Kleryk Jerzy Popiełuszko opisywał swemu seminaryjnemu ojcu duchowemu, jak dowódca plutonu znęcał się nad nim za to, że na palcu nosił mały różaniec, jak drwił z niego i jak kazał mu stać boso na mrozie ponad godzinę. W jego liście z lutego 1967 roku znajdziemy takie zdanie przyszłego Męczennika: Boże, jak się lekko cierpi, gdy się ma świadomość, że się cierpi dla Chrystusa.
Św. Jan Paweł II do młodych w Denver powiedział m.in.: Nie lękajcie się porzucić wygodnego, ustalonego sposobu życia, aby podjąć wyzwanie głoszenia Chrystusa (15 sierpnia 1993). O ileż bardziej Pan Jezus ma prawo wymagać tego od nas, swoich kapłanów!…

*  *  *
Ks. Aleksander Radecki – doktor teologii duchowości, duszpasterz, ojciec duchowny wrocławskiego seminarium. Autor wielu książek.
http://www.deon.pl/religia/wiara-i-spoleczenstwo/art,1176,antyklerykalizm-jest-blogoslawienstwem.html

_________________________________

Chcesz być szczęśliwy od zaraz? Jest jedyny sposób

Objawienia Maryi często wydają się tajemnicze. A przecież wszyscy mamy dostęp do treści tego, co chciała przekazać nam wszystkim. Poznaj 4 wypowiedzi, które umacniają naszą wiarę.

Wybraliśmy dla Was 4 cytaty, które pochodzą z czterech różnych objawień.

1. Nasza Pani z Lourdes do św. Bernadetty (1858 rok)

“Nie obiecuję ci szczęścia w tym świecie, ale w innym”.

Aby dowiedzieć się więcej o tym objawieniu, kliknij tutaj.

2. Nasza Pani z Guadalupe do św. Juana Diego (1531 rok)

“Jestem miłosierną matką – twoją i wszystkich mieszkańców tego kraju oraz wszystkich innych, którzy mnie kochają, ktorzy mnie wzywają i pokładają we mnie ufność”.

Więcej informacji o wizerunku Matki Bożej z Guadalupe znajdziesz tutaj.

3. Przesłanie Pani z La Salette do Melanie Calvat i Maximino Girauda (1846 rok)

“Trzeba się dobrze modlić, rano i wieczorem. Jeżeli nie macie czasu, odmawiajcie przynajmniej Ojcze nasz i Zdrowaś Maryjo, a jeżeli będziecie mogli, módlcie się więcej. Latem na Mszę Świętą chodzi zaledwie kilka starszych niewiast. Inni pracują w niedziele przez całe lato, a w zimie, gdy nie wiedzą, czym się zająć, idą na Mszę świętą jedynie po to, by sobie drwić z religii. W czasie Wielkiego Postu chodzą do rzeźni jak psy!”

Zobacz, co jeszcze Maryja powiedziała dzieciom w La Salette.

Wizjonerzy czy szaleńcy?

Tam, gdzie Maryja czeka przy drzwiach

Wakacje na południu Europy. Wyczekane, zaplanowane. Wreszcie. Pakuję więc maskę do nurkowania, kremy z filtrem i różaniec – bez niego przecież nigdzie się nie ruszam. Jak się później okazało – w naszym wakacyjnym raju obowiązuje inna kolejność. Bóg jest na pierwszym miejscu. Woda i słońce oczywiście też są. Tylko, zgodnie ze słowami św. Augustyna, po prostu na swoim miejscu.

Gozo. Niewielka wyspa na Morzu Śródziemnym, 6 km od Malty. Jedynym sposobem dostania się na wyspę jest prom. Maleństwo – odległość pomiędzy skrajnymi punktami wyspy to zaledwie 15 km. Ale nie odległości robią największe wrażenie.
Szukając najpiękniejszych widoków i najbardziej słonecznych plaż, przejeżdża się przez wiele małych miasteczek. Wąskie uliczki, jednorodne domki. Podobne do siebie, pachnące kamieniem, spalone południowym słońcem. Niby zwyczajna zabudowa południa Europy. Ale jednak nie. Na frontowej ścianie niemalże każdego domu wykuta jest postać Maryi, św. Józefa lub całej Świętej Rodziny. Maleńki, jak wszystko tutaj, element frontowej ściany. Nie rzucający się w oczy, nie krzykliwy, nie kontrowersyjny. Piękny i naturalny jak wiatr na skalistym wybrzeżu.

Mieszkańcy Malty, podobnie jak Polacy, oddają cześć Matce Bożej.

(fot. Jacek Domański)
Xaghra – niewielka miejscowość na północno-wschodnim wybrzeżu Gozo. W niedzielę pojawia się problem ze znalezieniem informacji o godzinie Mszy Świętej w najbliższym kościele – większość stron internetowych jest w języku tutejszym. Jak się okazało, niepotrzebnie szukaliśmy. Kręte uliczki miasteczka zaprowadziły nas do kościoła w centrum (zupełnie innego niż pokazała wyszukiwarka).
Jedna Msza się kończyła, zaczynała się następna. Czekając na “naszą” słyszeliśmy scholę – młodzi ludzie grali na gitarach, dając przez to świadectwo swojej wiary. Zero fałszu. Ze świątyni wyszedł tłum ludzi. Kolejna Msza – znów mnóstwo ludzi (a takie małe miasto!). Tym razem nie schola, a chór uświetniał liturgię. Wszyscy mają na sobie ubrania godne świątyni – a przecież upał sięgający 50 stopni mógłby być rozgrzeszeniem… Nie tutaj.
Liturgia odprawiana była w języku lokalnym. Najbardziej utkwiło mi w pamięci słowo “Allah” (po polsku: Bóg). Z gestów do końca życia zapamiętam sposób w jaki kapłan w konfesjonale błogosławił udzielając rozgrzeszenia. Spokój i piękno tego gestu od razu skojarzyłam ze spokojem zachodu słońca obserwowanego przez Lazurowe Okno na wybrzeżu wyspy. Żadnego pośpiechu. Piękno, które uspokaja.
Jak się przekonaliśmy, kościoły żyją nie tylko w niedzielę. W zwykłe dni rano odprawiane są cztery Msze. I to wcale nie dla pojedynczych osób. Tu wiara jest naturalna jak fenek* na obiad.

Młoda Maltanka… (fot. Jacek Domański)

…i starsi mieszkańcy wyspy. (fot. Jacek Domański)

Na Malcie ludzie mają czas na wszystko. Nawet na karmienie ryb. (fot. Jacek Domański)
Wyjeżdżaliśmy z Malty tuż przed 15 sierpnia. Dla miejscowych, był to czas intensywnych przygotowań do świętowania Wniebowzięcia NMP (tutaj każdy odpust jest lokalnym świętem, połączonym z festynem i fajerwerkami). W Polsce 15 sierpnia na Jasną Górę wchodzą tłumy pielgrzymów. Na Malcie figurka Maryi jest niesiona po wąskich uliczkach miasteczek. Chyba, jako naród, jesteśmy do siebie podobni. Nie jest ważne kto do kogo przychodzi – liczy się spotkanie.

Na Malcie każdy odpust jest lokalnym świętem, połączonym z festynem i fajerwerkami.

(fot. Heini Samuelsen / Foter / CC BY-SA)
Kiedy nasz samolot lądował na Balicach wiedziałam jedno – wrócę na Gozo, wrócę na Maltę. Po to, żeby istnienie Boga było tak oczywiste jak sól w wodzie Morza Śródziemnego. Po to, żeby widzieć Maryję czekającą przy drzwiach domu. Po to, żeby gest błogosławieństwa kojarzył się ze spokojem zachodzącego słońca. Po to, żeby uwielbiać Boga pod postacią chleba na spalonych słońcem dłoniach Maltańczyków. Po to, żeby w ciemnościach nocy na wzgórzu zobaczyć napis w stylu tego, który wita wjeżdżających do Hollywood. Styl ten sam, ale litery inne – tworzą napis VIVA MARIJA. Zdrowaś Maryjo, łaski pełna… modlitwa sama ciśnie się na usta. I jest jak wiara Maltańczyków. Zwykła, piękna w swojej prostocie i naturalności. Obecna w każdym elemencie życia. Nie krzykliwa, nie kontrowersyjna, nie na pokaz. Warto tam pojechać, żeby się przekonać, że można tak żyć. Naprawdę można.

* – maltańskie danie tradycyjne (królik).

“…po to, żeby gest błogosławieństwa kojarzył się ze spokojem zachodzącego słońca…” (fot. Jacek Domański)

http://www.deon.pl/po-godzinach/podroze-wycieczki/art,466,tam-gdzie-maryja-czeka-przy-drzwiach.html