Na początku XVI wieku chrześcijaństwo w Japonii rozwijało się bardzo dynamicznie. Pierwszym misjonarzem w tym kraju był św. Franciszek Ksawery w latach 1549-1551. Niestety, pięknie zapowiadające się dzieło zostało prędko zatrzymane przez fanatyzm władców. Wybuchło nagłe, bardzo krwawe prześladowanie. Na te właśnie czasy przypada bohaterska śmierć św. Pawła Miki i jego 25 Towarzyszy. Wśród tych męczenników było 3 jezuitów, 6 franciszkanów i 17 tercjarzy franciszkańskich.
Paweł Miki urodził się koło Kioto w zamożnej rodzinie w roku 1565. Miał zaledwie 5 lat, kiedy otrzymał chrzest – w Japonii w XVI w. zdarzało się to niezwykle rzadko. Kształcił się u jezuitów, do których w wieku 22 lat wstąpił. Będąc klerykiem, pomagał misjonarzom jako katechista. Po nowicjacie i studiach przemierzył niemal całą Japonię, głosząc naukę Chrystusa. Kiedy miał już otrzymać święcenia kapłańskie, w 1597 r. wybuchło prześladowanie. Aresztowano go i poddano torturom, aby wyrzekł się wiary. W więzieniu spotkał się z 23 Towarzyszami. Po torturach obwożono ich po mieście z wypisanym wyrokiem śmierci. Paweł wykorzystał okazję, by zebranym tłumom głosić Chrystusa. Więźniów umieszczono w więzieniu w pobliżu miasta Nagasaki. Dołączono do nich jeszcze dwóch chrześcijan, których aresztowano za to, że usiłowali nieść pomoc więźniom. Na naleganie prowincjała władze zgodziły się dopuścić do skazanych kapłana z sakramentami. Tę okazję wykorzystali dwaj nowicjusze, by na jego ręce złożyć śluby zakonne.
Poza miastem ustawiono 26 krzyży, na których zawieszono aresztowanych chrześcijan. Paweł Miki jeszcze z krzyża głosił zebranym poganom Chrystusa, dając wyraz swojej radości z tego, że ginie tak zaszczytną dla siebie śmiercią. Zachęcał do wytrwania także swoich Towarzyszy. Męczennicy przeszyci lancami żołnierzy dopełnili swej ofiary 5 lutego 1597 r. Są to pierwsi męczennicy Dalekiego Wschodu. Do chwały błogosławionych wyniósł ich Urban VIII w roku 1627, a do chwały świętych – Pius IX w roku 1862. Ten sam papież doprowadził ponadto do beatyfikacji kolejnych 205 męczenników japońskich, którzy ponieśli śmierć w wieku XVII.

http://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/02-06a.php3

Autor:	(współczesny autor)
Tytuł:	Dzieje męczeństwa świętych Pawła Miki i Towarzyszy
Źródło:	rozdz. 14, 109-110; Acta Sanctorum Februarii 1, 769
Temat:	Będziecie Mi świadkami
Dział LG:	Teksty własne – Luty
Obchód:	06.02. – świętych męczenników Pawła Miki, Jana Soana, Jakuba Kisaia, zakonników, i Towarzyszy (SJ)
Strony:	Teksty własne polskich prowincji Towarzystwa Jezusowego – s. 9

http://www.brewiarz.pl/indeksy/pokaz.php3?id=6&nr=104

Święty Paweł Miki i Towarzysze Chrześcijański samuraj

ks. Tomasz Jaklewicz

Droga Mamo! Tato i ja idziemy do nieba. Tam będziemy czekać na Ciebie. Ofiaruj cały swój smutek naszemu Panu i nie zapomnij, że jesteś na prawdziwej drodze do nieba. Do zobaczenia.

Tego dnia słońce nad Nagasaki świeciło wyjątkowo ostro. Był 5 lutego 1597 roku. Drogą na wzgórze za miastem prowadzono skazańców. Ktoś wykrzykiwał w ich stronę: „głupcy, porzućcie swoją wiarę”. Wzdłuż drogi stali też chrześcijanie. Modlili się i zachęcali swoich braci do wytrwania. Na szczycie czekało 26 krzyży.

  Autor nieznany (PD) Św. Paweł Miki i towarzysze – chrześcijańscy męczennicy z Nagasaki

Chrześcijaństwo zakiełkowało w Japonii niecałe 50 lat wcześniej. W 1549 r. dotarł tutaj jezuita św. Franciszek Ksawery. Rządcy Japonii początkowo patrzyli życzliwie na misjonarzy z Europy. Postępy nowej wiary zaczęły ich jednak niepokoić. Obawiali się, że misjonarze budują przyczółki dla wojskowej inwazji z Europy. W 1587 r. zakazano działalności jezuitów. W 1596 r. postanowiono dać pierwsze krwawe ostrzeżenie. W Osace aresztowano Pawła Miki. W więzieniu w Kyoto dołączyli do niego inni, także trzech nastoletnich ministrantów. Tydzień później odczytano wyrok: śmierć przez ukrzyżowanie. 26 skazańców gnano przez zimno i śniegi prawie tysiąc kilometrów do Nagasaki. To miasto nadawało się najlepiej na pokazową egzekucję. Żyło tam najwięcej wyznawców nowej wiary.

Paweł Miki był synem samuraja. Kiedy miał 4 lata, jego rodzice wraz z całą rodziną przyjęli chrzest. Od 11 lat przygotowywał się do kapłaństwa u jezuitów. Jako błyskotliwy mówca przyczynił się od wielu nawróceń. Mógł być pierwszym katolickim księdzem z Japonii, za chwilę miał się stać jednym z pierwszych męczenników.
Przywiązano ich do krzyży drutami. Kiedy je podniesiono, skazańcy zaczęli śpiewać: święty, święty. Raz jeszcze odczytano wyrok i zaproponowano wyrzeczenie się wiary. Wszyscy odmówili. Paweł Miki wygłosił z krzyża mowę w formie pożegnalnej pieśni samurajów: „Jestem Japończykiem z urodzenia i bratem z Towarzystwa Jezusowego. Nie popełniłem żadnej zbrodni. Jedynym powodem mojego skazania na śmierć jest to, że uczyłem Ewangelii naszego Pana Jezusa Chrystusa. Jestem szczęśliwy, że mogę umrzeć z takiego powodu i przyjmuję śmierć jako wielki dar od mojego Pana. (…) Nie ma innej drogi do zbawienia niż droga chrześcijan. Przebaczam wszystkim, którzy przyczynili się do mojej śmierci. Nie czuję nienawiści, chcę wszystkich was zdobyć dla Chrystusa”.

Zgodnie z japońską metodą krzyżowania, przed każdym ze skazańców stanęło dwóch samurajów. Każdy z żołnierzy, wydając z siebie gardłowy okrzyk, wbijał w pierś skazańca włócznię.

Dzisiaj na wzgórzu nad Nagasaki stoi kościół i monument przypominający o 26 męczennikach kanonizowanych w 1862 roku. W 1981 r. Jan Paweł II odwiedził to miejsce. Nazwał je wtedy wzgórzem zmartwychwstania.

http://kosciol.wiara.pl/doc/490674.Swiety-Pawel-Miki-i-Towarzysze-Chrzescijanski-samuraj

Ks. Stanisław Hołodok

ŚWIĘCI MĘCZENNICY Z JAPONII

Ich życie i męczeńska śmierć za wiarę związana jest z pierwszym okresem dziejów chrześcijaństwa w Japonii przypadającym na drugą połowę XVI wieku. Pierwszy zaczął głosić Ewangelię Japończykom św. Franciszek Ksawery, współpracownik św. Ignacego Loyoli, założyciela Towarzystwa Jezusowego, czyli Zakonu Jezuitów. Przybył on do Japonii w roku 1549 i po dwu latach owocnej pracy misyjnej udał się do Indii. Liczba nawróconych przez misję św. Franciszka nie była zbyt duża, ale w 30 lat później Kościół katolicki w Japonii liczył około 160 000 wiernych, posiadał blisko 200 własnych świątyń. Pod koniec XVI stulecia Japonia miała już własnych kapłanów i zakonników (E. Sztafrowski).

Pomyślny rozwój chrześcijaństwa został zahamowany przez prześladowanie wyznawców Chrystusa. Wybuchło ono nagle i niespodziewanie. Bezpośrednią przyczyną była zmiana polityki władz japońskich wobec Kościoła i „podszepty” kupców angielskich, którzy zazdrościli Hiszpanom i Portugalczykom swobodnie poruszającym się po japońskich wyspach (H. Fros). W naszym rozważaniu wspominamy 26 męczenników, którzy ponieśli śmierć dla Chrystusa 5 II 1597 roku. W tej liczbie znalazło się trzech rodowitych Japończyków, mianowicie Paweł Miki, Jan z wyspy Goto i Jakub Kisai. Pragniemy szczególnie wspomnieć Pawła Miki, bo to on stoi na czele tej grupy męczenników. Paweł przyszedł na świat około 1565 roku w okolicy Kioto, w rodzinie szlacheckiej. W wieku 5 lat został ochrzczony, od 11 roku życia kształcił się u Ojców Jezuitów. Wstąpił do Towarzystwa Jezusowego, gdy miał 22 lata. Odbył pomyślnie nowicjat oraz studia potrzebne do otrzymania święceń kapłańskich. W owym czasie nie udzielano łatwo święceń kapłańskich osobom pochodzącym z krajów misyjnych. Dlatego też Paweł Miki długo pracował w swoim kraju jako katechista, w tym charakterze przewędrował niemal całą Japonię, głosząc rodakom Chrystusa i Jego Ewangelię. Przygotował również na piśmie pouczenie o wierze w języku japońskim. Poprzez gorliwą pracę misyjną udowodnił swoim przełożonym, ze jest godnym kandydatem do kapłaństwa. Święcenia miał otrzymać w roku 1597 z rąk biskupa Martineza, ale na przeszkodzie stanęło wspomniane wyżej prześladowanie.

Paweł został aresztowany w Kioto. W więzieniu spotkał 23 innych chrześcijan. W tej liczbie byli Japończycy z wyspy Goto (Jan), Jakub Kisai, jezuici, 6 misjonarzy franciszkańskich przybyłych do Japonii z Hiszpanii i Indii oraz grupa tubylców: katechistów i tercjarzy. Aresztowanych poddano wymyślnym torturom, obcięto im lewe ucha, po czym wożono po ulicach miasta z wypisanymi wyrokami. Paweł korzystał w tym czasie z okazji i obserwującym ich rodakom głosił wiarę chrześcijańską. Z Kioto przewieziono więźniów do Nagasaki. Po drodze liczba uwięzionych powiększyła się o dwóch chrześcijan, których aresztowano, gdy chcieli nieść pomoc uwięzionym braciom w wierze. Na usilną prośbę prowincjała jezuitów władze dopuściły do więźniów kapłana z Najświętszym Sakramentem. Na jego ręce Jan i Jakub złożyli swoje śluby zakonne. Nadszedł dzień 5 lutego 1597 roku, dzień narodzin dla nieba. Opisał bohaterską śmierć męczenników naoczny świadek portugalski jezuita Ludwik Frois. W pobliżu miasta Nagasaki ustawiono 26 krzyży w odległości czterech kroków jeden od drugiego i na nich zawieszono skazańców. Ojcowie zakonni: Pazjusz i Rodriguez podtrzymywali na duchu męczonych, choć oni, jak to zapisał L. Frois, zachowali „podziwu godne męstwo”. Zawieszeni na krzyżach zanosili do Boga gorące modlitwy, recytowali psalmy, prosili o wstawiennictwo Najświętszą Maryję Pannę. Paweł Miki z wysokości krzyża zaświadczył, że jest Japończykiem, należącym do Zakonu Jezuitów, że umiera z powodu głoszenia Ewangelii i Bogu dziękuje za Jego dobrodziejstwa. Do swoich oprawców i zgromadzonych widzów (pogan) powiedział: „Myślę, że skoro doszedłem do tej chwili, nikt z was nie będzie mnie podejrzewał o chęć przemilczenia prawdy. Dlatego oświadczam wam, ze nie ma innej drogi zbawienia poza tą, którą podążają chrześcijanie. Ponieważ ona uczy mnie wybaczać wrogom oraz wszystkim, co mnie skrzywdzili, dlatego z serca przebaczam królowi, a także wszystkim, którzy zadali mi śmierć i proszę ich, aby zechcieli przyjąć chrzest” (Liturga Godzin, t. III, s. 1109 — 1110). Czterej kaci wydobywszy miecze uśmiercili tak dzielnych wyznawców Chrystusa.

Męczenników beatyfikował papież Urban VIII w roku 1627, zaś kanonizował ich w 1862 roku papież Pius IX. Ojciec Święty Paweł VI reformując Kalendarz liturgiczny w roku 1969, postanowił do niego włączyć Świętych z tzw. nowego świata, aby ukazać powszechność Kościoła. W tej liczbie znaleźli się nasi męczennicy. Obchód św. Pawła Miki i Towarzyszy przypada na dzień 6 lutego i ma rangę wspomnienia obowiązkowego dla całego Kościoła. Wśród tekstów własnych liturgicznych znajduje się fragment opisu męczeństwa w Liturgii Godzin (t. III) i kolekta mszalna, którą uczyńmy własną modlitwą na zakończenie powyższego rozważania: „Boże, mocy wszystkich Świętych, Ty po męczeństwie na krzyżu wezwałeś do życia wiecznego świętych męczenników Pawła Miki i jego towarzyszy, spraw za ich wstawiennictwem, abyśmy aż do śmierci mężnie trwali w wierze”.

 

opr. ab/ab

*******

Martyrologium rzymskie opisuje dzieje św. Doroty w kilku zdaniach: “W Cezarei, w Kapadocji, rocznica zgonu św. Doroty. Z wyroku Saprycjusza, namiestnika tej prowincji, najpierw dręczono ją w katowni, w końcu skazano na ścięcie. Na widok jej męczeństwa nawrócił się młody mówca imieniem Teofil. Zaraz też męczono go okrutnie na katowni, następnie ścięto mieczem”.Opis śmierci Doroty pochodzi z czasów późniejszych. Do męczeństwa dołącza on legendę. Teofil (adwokat, kat?) miał skazaną zapytać z ironią, czemu jej tak spieszno do śmierci. Ta miała odpowiedzieć: “Bowiem idę do niebieskich ogrodów”. Wówczas ten młody przeciwnik chrześcijan powiedział kpiąco: “Gdybyś mi z twoich ogrodów niebieskich podarowała owoce i kwiaty, to uwierzyłbym”. Nagle, mimo że była to zima, zjawiło się pacholę z koszykiem pełnym dorodnych jabłek i pięknych róż. Według podania fakt ten stał się przyczyną nawrócenia Teofila. Dorota miała ponieść śmierć męczeńską za panowania cesarza Dioklecjana (284-305).
Św. Dorota była niegdyś bardzo popularna i powszechnie czczona w całej Europie. W Polsce miała swoje świątynie i ołtarze. Należy do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli. Jej postać była ulubionym tematem malarzy. Dorota jest patronką m.in. młodych małżeństw, ogrodników, botaników i górników. Ze średniowiecza pochodzi pieśń hagiograficzna “Doroto, cna dziewko czysta” (znana też jako “Pieśń o św. Dorocie”). Ciekawostką jest, że utwór jest w języku polsko-czeskim. Spisany został prawdopodobnie ok. roku 1420.

W ikonografii atrybutami św. Doroty są: anioł, trzy jabłka i trzy róże lub kosz z owym rajskim prezentem, a także korona, krzyż, lilia, miecz, palma męczeństwa. Św. Dorota przedstawiana jest w stroju królewskim z koroną na głowie, czasami wśród chórów anielskich.

http://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/02-06b.php3

Św. Dorota z Cezarei

Święta dziewica i męczenniczka (zm. 304r.)

Była córką rzymskiego senatora, urodziła się około 290 roku w Cezarei Kapadockiej. Otrzymała bardzo staranne wychowanie. Za cesarza Dioklecjana rozpoczęto kolejne prześladowanie chrześcijan, cezarejski namiestnik Saprycjusz z nadzwyczajną gorliwością i okrucieństwem wykonywał cesarski rozkaz. Gdy dowiedział się, że św. Dorota swoim przykładem zachęca innych do stałości i wytrwania, kazał ją pojmać, próbując zmusić do wyrzeczenia się wiary i pokłonienia bożkom. Święta nie przelękła się widoku narzędzi tortur, więc kazał ją siec rózgami i drzeć ciało hakami. Widząc, że tortury nie przynoszą skutku, wpadł na pomysł, żeby siostry Kaliksta i Krystyna – obie były chrześcijankami, które wyrzekły się wiary ze strachu przed mękami – namówiły Dorotę do pójścia za swoim przykładem.

Jednak stało się zupełnie inaczej. Święta swoim przykładem i darem wymowy tak wpłynęła na obie siostry, że zaczęły żałować tego co uczyniły i znowu wróciły do prawdziwej wiary. Namiestnik dowiedziawszy się o tym wpadł w taką złość, że kazał Kalikstę i Krystynę związać i wrzucić do kotła z roztopioną siarką. Św. Dorotę znowu wzięto na męki, zanurzono ją we wrzącym oleju, który jej żadnej szkody nie uczynił, w końcu bito ją po twarzy ciernistymi rózgami. W końcu widząc, że nic nie wskóra, Saprycjusz skazał ją na ścięcie mieczem. Mimo mroźnego wiatru i padającego śniegu odprowadzało ją wielu chrześcijan, a Dorota opowiadała im o radości jaka ją czeka w ogrodzie niebiańskim, pełnym róż i owoców.

Usłyszał to młody pisarz namiestnika, imieniem Teofil, który wyśmiewał się z “zabobonnych” chrześcijan i zawołał do Świętej, aby przysłała mu koszyk jabłek i róże. Na miejscu stracenia uklękła do modlitwy, gdy nagle pojawił się chłopiec z chustką w którą zawinięte były trzy jabłka i trzy róże. Poprosiła go, aby zaniósł je niedowiarkowi Teofilowi. Krótko potem kat ściął jej głowę.

Teofil w tym czasie opowiadał znajomym historię o pewnej chrześcijance prowadzonej na śmierć, która obiecała przysłać mu róże i jabłka z Raju. Nie wiadomo skąd pojawił się śliczny chłopiec i wręczając chustę z zawartością powiedział pisarzowi, że Dorota przesyła mu to, co obiecała, i zniknął tak nagle, jak się pojawił. Na ten znak, pojął Teofil wszystko i nawrócił się. Nie krył się ze swoją wiarą, więc gdy Saprycjusz go wezwał przed siebie, młodzieniec nie oddał pokłonu bożkom i wychwalał Jezusa. Gdy nie udało się namiestnikowi przekonać swojego pisarza, że powinien odstąpić od wiary ze względu na rodzinę i śmierć, jaka mu grozi; kazał go rozpiąć na krzyżu i szarpać ciało hakami, na końcu każąc ściąć mu głowę. Miało to miejsce kilka dni po męczeńskiej śmierci św. Doroty.

Najwcześniejszym źródłem wspominającym św. Dorotę jest Martyrologium spisane przez św. Hieronima.

Kult Świętej upowszechnił się w Europie w VII wieku. Relikwie znajdują się w kościele jej poświęconym na Trastevere w Rzymie.

Patronka:
Nowożeńców, panien młodych, ogrodników, kwiaciarzy, browarników, położnych.

Ikonografia:
Przedstawiana w stroju królewskim, z aniołem z krzyżowym nimbem, z chórami anielskimi, z koszykiem jabłek i różami. Jej atrybutami są: palma, korona, krzyż, lilia, miecz.

Varia:
Pod koniec średniowiecza w Szwecji św. Dorotę dodano jako piętnastą do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli.

W Polsce jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym istniał zwyczaj “chodzenia z Dorotą” w okresie Bożego Narodzenia. Była to inscenizacja męczeństwa św. Doroty.

Na drzwiach kościoła p.w. św. Doroty na Trastevere w Rzymie przybijano nazwiska osób, które nie przystąpiły do spowiedzi wielkanocnej.

Męczeństwo św. Doroty stało się kanwą dla tragedii (tragedia sacra) p.t. “Virgin Martyr” Filipa Massingera i Tomasza Dekkera opublikowanej w 1622 roku.

Od imienia św. Doroty z Cezarei wziął nazwę Zakon Sióstr św. Doroty, założony w 1834 roku przez Paulę Frassinatti, zajmujący się nauczaniem biednych dzieci i opieką nad chorymi. Łucja dos Santos była postulantką w tym zgromadzeniu i złożyła tam pierwsze śluby zakonne.

Dnia 6 lutego przypada również wspomnienie św. Doroty z Aleksandrii.

Przysłowia:
Na św. Doroty będzie śniegu za płoty.
O św. Dorocie pójdziesz po błocie.
Św. Dorota wypuszcza skowronka za wrota.

Inspiracje muzyczne:
Franz Liszt “Sancta Dorothea” (1877)
Benedek Istvanffy “Missa Sancta Dorothea” (1744)

*******

Świat świętych

Albrecht Dürer

Wszyscy święci, olej na desce, 1511r.
Kunsthistorisches Museum, Wiedeń

 

Mieszczanin z Norymbergi, Matthaus Landauer zamówił u Albrechta Dürera obraz do kaplicy Wszystkich Świętych w Szpitalu Dwunastu Braci. Powstało malowidło przedstawiające około setki postaci. Mimo to nie mamy wrażenia chaosu. Wszystko dzięki kunsztownej kompozycji dzieła.

Artysta namalował świętych adorujących Trójcę Przenajświętszą. Na lewo od Chrystusa klęczy Maryja, na prawo – św. Jan Chrzciciel, a za plecami Matki Bożej stoi św. Jan Ewangelista. Te tradycyjnie przedstawiane w scenach Ukrzyżowania osoby znajdują się na czele świętych oddających cześć Trójcy.

Za Janem Chrzcicielem Dürer namalował osoby ze Starego Testamentu. Łatwo rozpoznać króla Dawida z harfą i Mojżesza z tablicami przykazań. Natomiast obok Maryi klęczą męczennice, trzymające w rękach palmy męczeństwa. Pierwsza z prawej św. Agnieszka z barankiem, obok św. Dorota z koszem. Po lewej stronie Matki Bożej rozpoznajemy św. Katarzynę Aleksandryjską z kołem i mieczem.

Poniżej widzimy grupę ludzi dążących do świętości. Reprezentują oni wszystkie stany: duchowieństwo, szlachtę, mieszczaństwo i chłopstwo. Artysta sportretował kilka osób. Na pierwszym planie znajdują się papież Juliusz II (w tiarze na głowie) i cesarz Maksymilian I (w koronie). Z lewej strony artysta umieścił fundatora dzieła. Matthaus Landauer to starzec w czarnym płaszczu z długimi siwymi włosami i siwą brodą. Po prawej stronie wyróżnia się jego zięć Wilhelm Haller, rycerz w złocistej zbroi.

Na samym dole widzimy krajobraz jeziora Garda we Włoszech i samotną sylwetkę człowieka. To sam Albrecht Durer, podtrzymujący tablicę informującą nas, kto i kiedy namalował tę piękną wizję. ALBERTVS DVRER NORICVS FACIEBAT ANNO A VIRGINIS PARTV[M] 1511 (Albrecht Durer malował w Norymberdze w roku 1511 od porodu Dziewicy).

Leszek Śliwa

Tygodnik Katolicki “Gość Niedzielny” Nr 43 – 28 październik 2007r.

*******

Żywot świętej Doroty,
panny i Męczenniczki

(żyła około roku Pańskiego 304)

Jedną z najwspanialszych postaci między Świętymi rzymsko – katolickiego Kościoła niezaprzeczenie jest święta Dorota. Płeć niewieścia, odzyskawszy w chrześcijaństwie pierwotnie utraconą godność, wydała bohaterki, jakie tylko w Kościele rzymsko-katolickim napotkać można. Maryja – niewiasta starła głowę wężowi – szatanowi, a wiele innych niewiast, nierzadko w młodym jeszcze wieku, okazało w służbie Chrystusowej męstwo, które świat cały na wieki podziwiać będzie.

Święta Dorota była córką rzymskiego senatora i urodziła się w mieście Cezarei, położonym w Kapadocji. Starannie wychowana, odznaczała się również wielką pięknością. Srożyło się naówczas prześladowanie nakazane przez cesarza Dioklecjana, a że starosta Saprycjusz wykonywał rozkaz cesarski z największą ścisłością, przeto mordowano i męczono chrześcijan bez litości. Dorota rzadko występowała publicznie, tym gorliwiej jednak w ukryciu pracowała dla chwały Chrystusa i zachęcała wiernych do stałości. Dowiedziawszy się o tym, kazał ją starosta pojmać i zażądał, aby się pokłoniła bogom. “Nie zrobię tego – odrzekła. – Jestem chrześcijanką i służę tylko jednemu, prawdziwemu, żywemu Bogu”. Gdy wszelkie namowy spełzły na niczym, kazał ją Saprycjusz wziąć na tortury. Sądził, że sam widok srogich narzędzi przestraszy delikatną panienkę, widząc jednak, że się pomylił, kazał ją siec rózgami, drapać skorupami i drzeć hakami, lecz św. Dorota zniosła te męczarnie z niezachwianą stałością, wołając: “Jeśli mnie chcesz zamordować, uczyń to co rychlej, abym jak najprędzej ujrzała mego Oblubieńca w Niebie, Jezusa Chrystusa”. “Porzuć lepiej próżne myśli – rzekł jej na to sędzia – a pokłoń się bogom i idź za mąż, z czym ci niezawodnie lepiej będzie”. “Bałwanom niemym kłaniać się nie będę – odrzekła panienka – bo jestem chrześcijanką, a męża nie pojmę, bo jestem oblubienicą Chrystusową”.

Święta Dorota

Nagle wpadł Saprycjusz na inny pomysł. Były tam dwie rodzone siostry, Kaliksta i Krystyna, które były dawniej chrześcijankami, potem jednak z obawy przed mękami zaparły się Chrystusa i wróciły do pogaństwa. Do tych sióstr posłał Saprycjusz Dorotę, w nadziei, że jako odstępczynie zdołają ją namówić do pójścia za ich przykładem. Stało się całkiem inaczej, Dorota bowiem tyle dokazała swoją wymową, że Kaliksta i Krystyna szczerze żałowały swego postępku i znowu wróciły do wiary w Jezusa Chrystusa. Gdy po pewnym czasie Saprycjusz zapytał, czy już przemogły stałość Doroty, odrzekły: “Nie tylko żeśmy tego nie uczyniły, lecz ona nas do szczerej pokuty pobudziła. Żałujemy przeto zaparcia się Chrystusa Pana i wyznajemy Go od nowa, gotowe na śmierć”. Wprawiło to Saprycjusza w tak szalony gniew, że zaczął drzeć szaty na sobie, a Kalikstę i Krystynę kazał związać plecami do siebie i wrzucić w kocioł z roztopioną siarką. Dorota cieszyła się, że osiągną koronę męczeńską i że sama będzie mogła pójść niedługo za nimi, co tak rozgniewało Saprycjusza, że kazał ją najpierw męczyć na torturach, potem siec rózgami i zanurzyć we wrzącym oleju, który jej jednak nic nie zaszkodził, a w końcu bić po twarzy cierniami. W czasie tych męczarni oblicze Doroty dziwnie się rozpromieniło i jakaś niewypowiedziana rozkosz na nim zajaśniała. “Co cię tak cieszy?” zapytał z gniewem Saprycjusz. “Raduję się – odrzekła Dorota – gdyż dzień dzisiejszy jest najpiękniejszy w całym moim życiu. Dwie dusze wyrwałam z ręki szatana i zjednałam Chrystusowi. Ach, jak się z tego cieszę pospołu z aniołami i Świętymi Pańskimi! Pragnę i ja dzisiaj oglądać mego niebieskiego Oblubieńca, lecz zdaje się, żeś ty tak samo bezsilny, jak twoje bogi”. Starosta, doprowadzony do ostateczności tym szyderstwem, skazał ją na ścięcie mieczem. Dorota z radością przyjęła ten wyrok, mówiąc: “Bądź błogosławion o Panie, że mi pozwalasz już teraz pójść na wesele do Ciebie!”, po czym zaczęła naglić, aby się śpieszono z odprowadzeniem jej na miejsce stracenia.

Było to w porze zimowej. Dzień był mroźny i wietrzny, a z ciemnych obłoków zasłaniających niebo leciał gęsty śnieg. Mimo to w drodze na miejsce kaźni towarzyszyło Dorocie wielu chrześcijan. “Ach – odezwała się Dorota – jak niemiło na ziemi! Co za szczęście, że odchodzę na inny świat, w którym słońce nigdy nie zachodzi, a w ogrodzie mego Oblubieńca kwitną pachnące róże i rosną wonne owoce. Jakże się cieszę, że wkrótce będę w tym raju!” Jeden z pisarzy starosty imieniem Teofil, który zawsze szydził z “szaleństwa” chrześcijan, usłyszawszy słowa Doroty zawołał szyderczo: “Hej, piękna panienko, przyślijże mi z raju koszyczek róż i kilka jabłek!” Dorota spojrzała na niego i rzekła: “Otrzymasz je, lecz okaż się ich godnym!” Przybywszy na miejsce stracenia uklękła do modlitwy, gdy wtem zjawił się chłopczyk niebiańskiej piękności, niosąc w chusteczce trzy róże i trzy prześliczne jabłka, mówiąc: “Kochana siostro, przynoszę ci to od twego Oblubieńca!” “Zanieś to pisarzowi Teofilowi!” – rzekła uprzejmie Dorota. W tej samej chwili błysnął miecz, i jej dusza uleciała do Nieba.

Teofil, śmiejąc się, opowiadał właśnie towarzyszom, że prowadzona na śmierć chrześcijanka obiecała przysłać mu z raju róż i jabłek, gdy wtem stanął przed nim prześliczny młodzian i podał mu je na białej chusteczce, mówiąc: “Dorota przysyła, co ci obiecała”. Po tych słowach zniknął. Serce Teofila oświecił nagle promień wiary. “Przyjaciele! – zawołał po chwili – prawdziwie Chrystus jest Bogiem, gdyż te kwiaty i owoce rzeczywiście z Nieba pochodzą!” Kiedy go chciano odwieść od tego przekonania, rzekł: “Mamy obecnie ostrą zimę i w całym kraju nie ma zielonej gałązki, a zresztą jakim sposobem wszedł tutaj ten chłopczyna i jak zniknął nagle? Był to cudowny posłaniec bohaterskiej dziewicy, którą nierozsądnie wyśmiewałem. Wierzę mocno, że Chrystus jest Bogiem i błogosławiony, który weń wierzy!”

Teofil nie taił się z swym nawróceniem, lecz owszem jawnie wyznawał Chrystusa, więc Saprycjusz zawezwał go, aby przez oddanie pokłonu bałwanom wrócił do pogaństwa. Teofil oparł się temu i rzekł: “Jakże żałuję, że bluźniłem Chrystusowi! Czyniłem to, bo byłem w błędzie. Ale teraz wyznaję z zupełnym przekonaniem, że Chrystus jest prawdziwym Bogiem, jedynym Odkupicielem i Zbawcą!” “Cóż mi to za Bóg – rzekł na to starosta – którego zapewne za zbrodnie i występki ukrzyżowano”. “Podobniem ja dawniej mówił – odpowiedział Teofil – i bluźniłem jak ty, ale teraz poznałem moc Boską i chwałę Ukrzyżowanego, jako żywego, nieśmiertelnego Boga. Przecież nieme bałwany wasze nie mogą być bogami, bo są ręką ludzką zrobione, a człowiek sam pochodzi od Boga”. “Widzę, że chcesz zginąć złą śmiercią!” – rzekł starosta. Na co mu Teofil: “Przeciwnie, ja żyć chcę, ale życiem wiecznym, do którego znalazłem drogę”.

Począł mu tedy starosta perswadować, że naraża się na niechybną śmierć i rodzinę swą w smutku pozostawi. “Pomnij – mówił – na dom twój, dziatki i żonę; nie gub sam siebie; utracisz bowiem wszystko, a nawet życie. Rozważ, czy to nie jest nierozumne?” “Owszem, to dowód wielkiego rozumu – odrzekł Teofil – że dla większego, to jest wiecznego dobra, nie dbam o mniejsze, doczesne”. “Więc nie boisz się mąk i śmierci?” – zapytał starosta. “Bo, się śmierci – odrzekł mu na to Teofil – ale nie tej, którą ty mi grozisz, lecz męki i śmierci wiecznej czyli potępienia wiekuistego. Męki twoje są krótkie i przemijające, męki zaś drugiego świata będą wieczne i bez końca, a zgotowane są zawziętym i bałwochwalcom”.

Rozgniewany tą stałością Saprycjusz kazał Teofila rozwiesić na palach w kształcie krzyża i straszliwie bić i szarpać hakami, ale Teofil z uśmiechem zawołał: “Patrz, starosto, sam mnie robisz chrześcijaninem, zawieszając mnie na krzyżu, gdyż moja szubienica do krzyża podobna”. Następnie wzniósł oczy ku niebu i rzekł: “Dziękuję Ci, Panie Jezu Chryste, żeś mnie w tym znaku podnieść raczył!” “Teofilu! – wrzasnął starosta – pomnij na twoje ciało!” “Saprycjuszu! – zawołał Męczennik – pomnij raczej na twą duszę! Ja ciała nie żałuję, abym duszy nie utracił!” Wtenczas starosta podwoił męki, kazał go palić żelaznymi blachami i kawałami rwać ciało, ale Teofil mimo strasznych cierpień wołał: “Jezusie, Synu Boży Ciebie wyznaję, policz mnie między sługi Twoje!” Twarz jego mimo cierpień była wesoła jakby wcale boleści nie cierpiał. Wreszcie starosta kazał go ściąć, co się stało w kilka dni po męczeństwie świętej Doroty, około roku Pańskiego 230.

Relikwie św. Doroty znajdują się w Rzymie, w wspaniałym kościele jej imienia, i wielkiej tam czci doznają. Na obrazach przedstawiają św. Dorotę z chłopczykiem przy boku, trzymającym w chusteczce róże i jabłka.

Nauka moralna

Na przyczynę Świętych swoich dziwne ma Pan Bóg drogi do przyciągnięcia ku sobie dusz ludzkich. Jeśli Teofil, ujrzawszy jabłka i róże rajskie, to jest podobieństwo niejakie i cień rozkoszy, których Święci używają po śmierci, tak bardzo był wzruszony, że żadne męki nie mogły mu wydrzeć wesela i nadziei po śmierci – czemuż, duszo moja, z tej nędzy tam nie tęsknisz gdzie zawsze panuje miłe lato, gdzie nie ma już zimy, gdzie oblubieńcy śpiewają ową piosenkę “Wstań, pokwap się, najmilsza moja, gołębico moja, piękna moja, przyjdź: już zima minęła niepogody ustały i odeszły, ukazały się kwiatki w ziemi naszej, przyszedł czas żniwa naszego” Czemu to wesele lada zabawa i pochlebstwo tego świata w nas tłumi, że nie pałamy pragnieniem tych dóbr niewypowiedzianych, których Teofil z tak małych rzeczy skosztowawszy wszystek świat i żywot o ziemię uderzył? A jeśli on krótko przypatrując się wiecznym rozkoszom po śmierci, dla ich dostąpienia zaraz wyznał Chrystusa i dla niego takie męki wycierpiał, a w końcu życie utracił, – to my, którzy się temu weselu długo i co dzień przysłuchujemy, i w Sakramentach kościelnych go kosztujemy, i więcej o nim wiemy z Pisma świętego i nauki zbawiennej, daleko ochotnie] dla niego wszelkich ziemskich wczasów odstępujmy. Gdybyśmy tej słodkości i pewności obietnic Chrystusowych często smakowali, pewnie by nam żadna rzecz w jarzmie zbawiennym nie była ciężka.

Modlitwa

Panie i Boże! którego wielkie miłosierdzie nas pociesza, a zastrasza sprawiedliwość i świętość; udziel nam łaski, abyśmy zgrzeszywszy, o Twym miłosierdziu nigdy nie wątpili, a Twoja sprawiedliwość aby nas od grzechów powstrzymywała. Przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego. Amen.

 

Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku – Katowice/Mikołów 1937r.

http://ruda_parafianin.republika.pl/swi/d/dorota.htm

*********************************